Ἀρχαία Ἑλληνική Γραμματεία

Ο Φιλόλογος Ερμής με χαρά σας παρουσιάζει την αρχαία ελληνική γραμματεία εν συντομία.

Η σύνοψις εβασίσθη εις την σειρά "Οι Έλληνες" των εκδόσεων ΚΑΚΤΟΣ και εις την παρουσίασιν αυτής από τον ιστότοπο του www.proslipsis.gr . Περισσότεροι από 300 συγγραφείς, 1.000 τίτλοι και 700 τόμοι συνθέτουν τη μεγαλύτερη σειρά στον κόσμο. Αρχαίο κείμενο βασισμένο στις εγκυρότερες διεθνείς στερεότυπες εκδόσεις, μετάφραση στη σημερινή γλώσσα, εισαγωγές για τους συγγραφείς και τα έργα τους, σχολιασμός, αναλύσεις, σχεδιαγράμματα, εικόνες κ.λπ.

Ενθάδε παρουσιάζονται οι τίτλοι και σύντομη περίληψη όλων των έργων εκάστου συγγραφέως της αρχαιότητος. Πατώντας στο όνομα του συγγραφέως παρουσιάζεται ο βίος αυτού, που είναι λήμμα προερχόμενο από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, ενώ πατώντας στον τίτλο του εκάστου έργου έχετε τη δυνατότητα να δείτε όλο το αρχαίο πρωτότυπο κείμενο του έργου αυτού, απ’ όποια πρόσφορη πηγή εδυνήθη να θηρεύση αυτό ο Ερμής. Και αυτή είναι η συμβολή του.

Η προσπάθεια δεν έχει περατωθεί. Μόλις άρχισε. Η σελίδα συνεχώς θα εμπλουτίζεται ως προς τους συνδέσμους και τις παραπομπές σε βιογραφίες και κείμενα των αρχαίων συγγραφέων. Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες και τα έργα τους αποτελούν διαχρονική πηγή έμπνευσης...

Τ Α   Ε Ρ Γ A   A N A   Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Α

________________________________________

1. ΑΘΗΝΑΙΟΣ

Δειπνοσοφιστών 1

Το πιο ενδιαφέρον ίσως έργο της ύστερης αρχαιότητας, εγκυκλοπαίδεια κάθε είδους γνώσεων έως εγχειρίδιο γαστρονομίας και μαζί εκτενής βιβλιογραφικός θησαυρός για χαμένα ιδίως έργα, με φόντο τη συζήτηση των φιλοσόφων και φιλοσοφούντων συνδαιτυμόνων ενός συμποσίου.

Δειπνοσοφιστών 2

Λόγος για φαγητά και τις πρώτες ύλες τους, με αναφορές και παραδείγματα από έργα της σύγχρονης και παλαιότερης γραμματείας.

Δειπνοσοφιστών 3

Συνέχεια της συζήτησης των Δειπνοσοφιστών. Ειδικότερη αναφορά σε θαλασσινά και είδη ψωμιού.

Δειπνοσοφιστών 4

Τα συμπόσια, οι γεύσεις, η λαιμαργία. Απόψεις των φιλοσόφων και των ποιητών. Μάγειροι και «τραπεζοποιοί».

Δειπνοσοφιστών 5

Φιλοσοφικά, πολιτικά και ιστορικά ζητήματα. Αναφορές στη δράση βασιλέων και ηγεμόνων.

Δειπνοσοφιστών 6

Ειδικά θέματα της συζήτησης: Ανθρώπινοι χαρακτήρες και συμπεριφορές. Σχετικά με τους δούλους.

Δειπνοσοφιστών 7

Νέες συζητήσεις για τα φαγητά. Ειδικότερη αναφορά στα ψάρια.

Δειπνοσοφιστών 8

Ποικιλία θεμάτων και εδεσμάτων στο τραπέζι των δειπνοσοφιστών. Από τα «ορυκτά ψάρια» έως τις γιορτές και τις θυσίες.

Δειπνοσοφιστών 9

Κρέατα, πουλερικά, κυνήγια αλλά και αναφορές στο τυπικό των συμποσίων.

Δειπνοσοφιστών 10

Συνήθειες του τραπεζιού. Από τα κρασιά έως τα λεκτικά παιχνίδια.

Δειπνοσοφιστών 11

Τα επιτραπέζια σκεύη στο συμπόσιο. Ειδικά για τα ποτήρια, τους κρατήρες, τους ψυκτήρες και ό,τι έχει να κάνει με την οινοποσία.

Δειπνοσοφιστών 12

Ηδονές και απολαύσεις, ήθη λαών, παραδείγματα ιστορικών προσώπων.

Δειπνοσοφιστών 13

Η συζήτηση κορυφώνεται με θέμα της τώρα τις γυναίκες. Ο γάμος, ο έρωτας, οι εταίρες, οι παλλακίδες, και μαζί αναφορά στον γυναικείο χαρακτήρα και τις αρετές.

Δειπνοσοφιστών 14

Γαστριμαργικές παρατηρήσεις, συζητήσεις για κρασιά, φαγητά και γλυκίσματα, αλλά και περί μουσικής και ορχηστικής.

Δειπνοσοφιστών 15

Το τέλος του συμποσίου και των συζητήσεων. Αναλυτικά ευρετήρια συγγραφέων, έργων και ονομάτων που απαντούν στο κείμενο των Δειπνοσοφιστών.

2. ΑΙΛΙΑΝΟΣ

Περί ζώων ιδιότητος 1

Προοίμιον, βιβλία Α΄-Δ΄. Σύγγραμμα με στοιχεία φυσικής ιστορίας και με μεγάλη συλλογή παραδοξολογικών διηγήσεων σχετικά με τα ζώα, με έμφαση σε κάποιες «ψυχικές» ιδιότητές τους. Ενδεικτικά θέματα: Η γενναιότητα του ψαριού ανθίας, ο σκύλος που ερωτεύτηκε μια κιθαρωδό, η ύαινα που αλλάζει φύλο, πουλιά που «ματιάζονται», τα φιλόμουσα δελφίνια, λιοντάρια που καταλαβαίνουν τη μαυριτανική γλώσσα κ.ά.

Περί ζώων ιδιότητος 2

Βιβλία Ε΄-Η΄. Ενδεικτικά θέματα: Έρωτες δελφινιών για ανθρώπους, τα σοφίσματα των σκορπιών, το ακόλαστο χταπόδι, αγελάδες που γνωρίζουν αριθμητική, η κατσίκα που θεραπεύει μόνη της τον καταρράκτη των ματιών, η ζηλοτυπία των πελαργών κ.ά.

Περί ζώων ιδιότητος 3

Βιβλία Θ΄ΙΓ΄. Ενδεικτικά θέματα: Η φιλοστοργία των ελεφάντων, η θαλάσσια αλεπού, ζευγάρωμα θαλάσσιων και χερσαίων ζώων, ο δειλός κροκόδειλος, το μνημονικό των ελεφάντων, ο αρσενικός λαγός που γεννάει κ.ά.

Περί ζώων ιδιότητος 4

Βιβλία ΙΔ΄ΙΖ΄, επίλογος. Ενδεικτικά θέματα: Το κυνήγι της στρουθοκαμήλου, το παράξενο επιδόρπιο του βασιλιά των Ινδών, λίμνες με νερό που βράζει, φυτά που λάμπουν στο σκοτάδι, βροχή από υγρό μέλι, αθλητικοί αγώνες ζώων κ.ά.

Ποικίλη ιστορία 1

Βιβλία Α' - Η'. Συλλογή ιστοριών χωρίς εσωτερική ενότητα. Θεματολογία σχετική με τη φύση, τους λαούς, τους πολιτικούς, τους καλλιτέχνες. Περιγραφή αλλά κυρίως ηθοπλαστικός σκοπός. Ενδεικτικά θέματα: Αγριόχοιροι που γνωρίζουν ιατρική, τα δώρα του βασιλιά των Περσών, Σωκράτης και Αλκιβιάδης, οι μάγοι της Περσίας, σπουδαίοι Έλληνες που ήταν πάμπτωχοι κ.ά.

Ποικίλη ιστορία 2, Αγροικικαί επιστολαί, Αποσπάσματα

Ποικίλη ιστορία 2 (Θ΄-ΙΔ΄). Ενδεικτικά θέματα: Η ευρωστία του Σωκράτη, αποφθέγματα μεγάλων ανδρών, πώς αντιμετώπισε ο Άννων τη φιλαργυρία των συμπολιτών του, πώς ήθελε να ταφεί ο Σωκράτης κ.ά.

Αγροικικαί επιστολαί: Σύντομες, ερωτικού περιεχομένου επιστολές, γραμμένες υποτίθεται από γεωργούς. Κείμενα με ομοιότητες με την ειδυλλιακή ποίηση και τη Μέση και Νέα κωμωδία. Αποσπάσματα Κομμάτια από έργα του Αιλιανού που δεν σώζονται ακέραια, και κυρίως από το Περί προνοίας, που αναφέρεται στο πώς αντιμετωπίζει το θείο τις εναντίον του προσβολές.

3. ΑΙΝΕΙΑΣ Ο ΤΑΚΤΙΚΟΣ

Πολιορκητικά

Πραγματεία για το πώς πρέπει να αμύνεται μια πόλη που πολιορκείται, γραμμένη από έναν στρατιωτικό του πεδίου της μάχης. Ιστορικά παραδείγματα και τεχνικές πληροφορίες.

4. ΑΙΣΧΙΝΗΣ

Κατά Τιμάρχου | Περί της παραπρεσβείας

Κατά Τιμάρχου: Κατηγορώντας τον Τίμαρχο για πορνεία, ο Αισχίνης κάνει ουσιαστικά πολιτική επίθεση εναντίον του Δημοσθένη. Ο λόγος σηματοδοτεί την αρχή της σκληρής αντιδικίας των δύο ανδρών.

Περί της παραπρεσβείας: Ο ρήτορας υπερασπίζεται τον εαυτό του απέναντι στις κατηγορίες του Δημοσθένη για τα γεγονότα σχετικά με τη δεύτερη πρεσβεία του 346 π.Χ. προς τον Φίλιππο.

Κατά Κτησιφώντος | Επιστολαί

Κατά Κτησιφώντος: Ο Αισχίνης αντιδρά στην πρόταση του Κτησιφώντα να τιμηθεί ο Δημοσθένης. Ηττάται και φεύγει από την Αθήνα.

Επιστολαί: Αμφισβητούμενης γνησιότητας κείμενα, με προέλευση πιθανότατα από τη σχολή της Ρόδου.

5. ΑΙΣΧΥΛΟΣ

Προμηθεύς Δεσμώτης

Ο Ζευς τιμωρεί σκληρά τον Προμηθέα που έσωσε τους ανθρώπους από την καταστροφή. Ο τιτάνας όμως κρατά το μυστικό που τον κάνει ισχυρότερο και από αυτόν τον πατέρα των θεών. Ο συμβολισμός του άκαμπτου απέναντι στην άδικη βία ελεύθερου φρονήματος, με πλαίσιο στοιχεία της παράδοσης και του ορφισμού.

Πέρσαι

Στα Σούσα, την πρωτεύουσα των Περσών, φτάνει το νέο της συντριβής του Ξέρξη στην Ελλάδα. Η ύβρις του βασιλιά τιμωρήθηκε στη Σαλαμίνα, θα τιμωρηθεί και στις Πλαταιές, όπως προφητεύει το φάντασμα του Δαρείου. Ύμνος στην ελληνική ανδρεία και αρετή.

Ικέτιδες

Οι Δαναΐδες, γενιά της Ιώς, καταφεύγουν μαζί με τον πατέρα τους στο Άργος για ν’ αποφύγουν τον αναγκαστικό γάμο με τους εξαδέλφους τους, γιους του Αιγύπτου, που τις καταδιώκουν. Η ανθρώπινη αγωνία και το αδιέξοδο, το ηθικό δίλημμα, η κυριαρχία της θέλησης των θεών.

Αγαμέμνων

Το πρώτο μέρος της τριλογίας Ορέστεια. Ο Αγαμέμνων επιστρέφει νικητής από την Τροία, φέρνοντας μαζί του ως παλλακίδα την Κασσάνδρα. Αναδρομή στην αναχώρηση για την Τρωική εκστρατεία και τη θυσία της Ιφιγένειας. Η Κασσάνδρα ιστορεί τα πάθη των Ατρειδών και προλέγει τις επερχόμενες συμφορές. Η μοιχαλίδα βασίλισσα Κλυταιμνήστρα δολοφονεί τον σύζυγό της, ανοίγοντας τον κύκλο εγκλήματος, εκδίκησης και τιμωρίας.

Χοηφόροι

Ο Ορέστης επιστρέφει από τη Φώκαια και πάνω από τον τάφο του πατέρα του αναγνωρίζεται με την αδελφή του Ηλέκτρα. Εκδικείται τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνοντας τους δύο εραστές, τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Οι Ερινύες καταδιώκουν για την πράξη της μητροκτονίας τον Ορέστη, που φεύγει για τους Δελφούς.

Ευμενίδες

Ο Ορέστης ικετεύει τον Απόλλωνα για τον εξαγνισμό του οίκου του. Με εντολή του θεού πηγαίνει στην Αθήνα, όπου, καταδιωκώμενος πάντα από τις Ερινύες, προσπέφτει στο άγαλμα της Αθηνάς. Δικάζεται και με την ψήφο της θεάς αθωώνεται. Οι εκδικήτριες Ερινύες μεταβάλλονται σε πνεύματα συγχώρησης, Ευμενίδες, και εγκαθίστανται στο ιερό τους στον Άρειο Πάγο. Το αναπόδραστο της τιμωρίας, η ταλάντευση του ανθρώπου ανάμεσα στη βούλησή του και το θείο θέλημα, η τύφλωση από το πάθος, η εκδίκηση και ο εξιλασμός είναι το σκηνικό των ιδεών της Ορέστειας που ολοκληρώνεται με την τραγωδία αυτή.

Επτά επί Θήβας

Η σύγκρουση των γιων του Οιδίποδα για τον θρόνο της Θήβας, στο κατ’ εξοχήν πολεμικό δράμα του Αισχύλου. Ο Ετεοκλής αρνείται να παραδώσει την εξουσία στον Πολυνείκη, κι ο τελευταίος οδηγεί ξένο στρατό ενάντια στη γενέτειρά του. Στην έβδομη πύλη των Θηβών τα δύο αδέλφια έρχονται αντιμέτωπα και αλληλοσκοτώνονται για να επαληθεύσει η κατάρα του πατέρα τους «να μοιραστούν με σίδερο τη βασιλεία».

Αποσπάσματα

Μεμονωμένα κομμάτια από έργα του Αισχύλου που δεν σώθηκαν ακέραια. Χαρακτηριστικά του διονυσιακού στοιχείου της ποίησης του μεγάλου τραγικού και της στενής σχέσης του με την ομηρική παράδοση.

6. ΑΙΣΩΠΟΣ

Αισώπου Μύθοι 1

Οι περίφημοι και δημοφιλείς μύθοι του Αισώπου στην πλήρη έκδοσή τους. Αριθ. 1-121 και παραλλαγές.

Αισώπου Μύθοι 2

Συνέχεια των μύθων. Αριθ. 122-329 και παραλλαγές.

Αισώπου Μύθοι 3

Συνέχεια και ολοκλήρωση των μύθων. Αριθ. 330-448 και παραλλαγές. Επί¬σης οι παροιμίες με τις ερμηνείες τους.

7. ΑΛΚΙΔΑΜΑΣ | ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΑΝΩΝΥΜΑ

Περί των τους γραπτούς λόγους γραφόντων ή περί σοφιστών | Οδυσσεύς κατά Παλαμήδους προδοσίας | Αποσπάσματα | Ρητορικά Ανώνυμα

Περί των τους γραπτούς λόγους γραφόντων ή περί σοφιστών: Εριστικός λόγος, επίθεση εναντίον των ρητοροδιδασκάλων που επεξεργάζονται γραπτώς τους λόγους τους.

Οδυσσεύς κατά Παλαμήδους προδοσίας: Ο Οδυσσέας κατηγορεί τον Παλαμήδη ότι ήρθε σε συνεννόηση με τον Πρίαμο και πρόδωσε τους Έλληνες. Ρητορικό γύμνασμα αμφισβξτούμενης γνησιότητας.

Αποσπάσματα: Τμήματα από λόγους του Αλκιδάμαντα που περιέσωσε ο Αριστοτέλης στη Ρητορική του.

Ρητορικών ανωνύμων: Προλεγόμενα της τέχνης ρητορικής. - Ανωνύμου Περί διηγήματος / Περί ηθοποιΐας / Περί εκφράσεως / Περί εγκωμίου και ψόγου. - Ανωνύμου Προβλήματα ρητορικά εις στασεις. - Ανωνύμου Περί ποιητικών τρόπων Κείμενα των μεταγενέστερων χρόνων, επιτομές σπουδαστικών εγχειριδίων ή ασκήσεις λόγου και ύφους, στη γραμμή της ελληνικής ρητορικής παράδοσης.

8. ΑΝΔΟΚΙΔΗΣ

Περί των μυστηρίων | Περί της εαυτού καθόδου | Περί της προς Λακεδαιμονίους ειρήνης | Κατά Αλκιβιάδου | Αποσπάσματα

Περί των μυστηρίων: Ο Ανδοκίδης υπερασπίζεται με επιτυχία τον εαυτό του απέναντι στην κατηγορία για συμμετοχή του στο σκάνδαλο του ακρωτηριασμού των Ερμών και της παρωδίας των Ελευσινίων μυστηρίων.

Περί της εαυτού καθόδου: Λόγος στην εκκλησία του δήμου σχετικά με την πολιτική αποκατάσταση του ρήτορα, μετά την επιστροφή του από την εξορία. Απάντηση στο κατηγορητήριο του Λυσία (Κατ’ Ανδοκίδου ασεβείας).

Περί της προς Λακεδαιμονίους ειρήνης: Ο Ανδοκίδης υπερασπίζεται τον εαυτό του και τα υπόλοιπα μέλη της αθηναϊκής πρεσβείας στη Σπάρτη, που το 391 π.Χ. διαπραγματεύτηκε τους όρους για τη σύναψη συνθήκης ειρήνης.

Κατά Αλκιβιάδου Λόγος: αμφισβητούμενης γνησιότητας, που αναφέρεται σε υπόθεση εξοστρακισμού, με προσωπική και πολιτική επίθεση στον Αλκιβιάδη.

Αποσπάσματα Μικρός αριθμός αποσπασμάτων από λόγους που αποδίδονται στον Ανδοκίδη και δεν σώζονται ακέραιοι.

9. ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Τόμος 1

Η μεγάλη συλλογή των 4.000 περίπου επιγραμμάτων, σωζόμενων στο μεγαλύτερο μέρος τους στο χειρόγραφο της Παλατινής Βιβλιοθήκης. Χριστιανικά επιγράμματα.

Τόμος 2

Ερωτικά επιγράμματα από διάφορους ποιητές.

Τόμος 3

Αναθηματικά επιγράμματα από διάφορους ποιητές.

Τόμος 4

Επιτύμβια επιγράμματα.

Τόμος 5

Συνέχεια των επιτύμβιων επιγραμμάτων.

Τόμος 6

Συνέχεια των επιτύμβιων επιγραμμάτων.

Τόμος 7

Από τα ποιήματα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου.

Τόμος 8

Επιδεικτικά επιγράμματα.

Τόμος 9

Συνέχεια των επιδεικτικών επιγραμμάτων.

Τόμος 10

Προτρεπτικά επιγράμματα. Συμποτικά και σκωπτικά επιγράμματα.

Τόμος 11

Τα βιβλία ΙΒ΄, ΙΓ΄ και ΙΔ΄ της Παλατινής Ανθολογίας. Στο ΙΒ΄ η «Παιδική Μούσα» του Στράτωνος, τα αρχαία επιγράμματα για τον «παιδικό έρωτα».

10. ΑΝΤΙΦΩΝ

Φαρμακείας κατά της μητρυιάς | Τετραλογία Α΄Β΄Γ΄, Περί του Ηρώδου φόνου | Περί του χορευτού | Αποσπάσματα

Φαρμακείας κατά της μητρυιάς | Τετραλογία Α΄Β΄Γ΄, Περί του Ηρώδου φόνου | Περί του χορευτού | Αποσπάσματα

11. ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ ΛΙΒΕΡΑΛΙΣ  

/  ΒΑΒΡΙΟΣ

Μεταμορφώσεων συναγωγή | Μυθίαμβοι Αισώπειοι

Μεταμορφώσεων συναγωγή: Μεταμορφώσεις ανθρώπων και ζώων στη μυθολογία. Σπάνιες παραλλαγές. Βαβρίου:

Μυθίαμβοι Αισώπειοι: Διασκευές μύθων του Αισώπου σε χωλιαμβικό μέτρο.

12. ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ

Βιβλιοθήκη 1

Έκθεση της ελληνικής μυθολογίας. Θεογονία, Προμηθέας, Ιάσονας, Αργοναύτες, Βελλεροφόντης, Περσέας, Ηρακλής κ.ά.

Βιβλιοθήκη 2, Επιτομή

Ευρώπη, Κάδμος, Μίνωας, Οιδίποδας, Πελασγός, Ασκληπιός, Ελένη, Τρωικά, Θησέας, Ατρείδες, Οδυσσέας κ.ά. Μαζί και η Επιτομή της Βιβλιοθήκης.

13. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΡΟΔΙΟΣ

Αργοναυτικά

Το περιπετειώδες ταξίδι των Αργοναυτών μέχρι την Κολχίδα ο Ιάσονας, η Μήδεια, το χρυσόμαλλο δέρας και η επιστροφή στην Ελλάδα, στο κορυφαίο έπος των Ελληνιστικών χρόνων, αφήγηση της Αργοναυτικής εκστρατείας, που διαιωνίζει έναν προομηρικό μυθικό κύκλο, απήχηση των παλαιών παραδόσεων σχετικά με την κατάκτηση του Εύξεινου Πόντου από τους Έλληνες.

14. ΑΠΠΙΑΝΟΣ

Ρωμαϊκά 1

Προοίμιον. Βασιλική, Ιταλική, Σαυνιτική, Κελτική, Σικελική, Νησιωτική. Η ιστορία της Ρώμης, από την ίδρυση της πόλης μέχρι και τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Προοίμιον, Βασιλική, Ιταλική, Σαυνιτική, Κελτική, Σικελική, Νησιωτική.

Ρωμαϊκά 2

Ιβηρική, Αννιβαϊκή. Οι πόλεμοι στη χώρα των Ιβήρων. Πόλεμοι με τον Αννίβα.

Ρωμαϊκά 3

Λιβυκή. Οι πόλεμοι στην Αφρική.

Ρωμαϊκά 4

Νομαδική, Μακεδονική, Ιλλυρική, Συριακή. Η ιστορία και οι πολεμικές επιχειρήσεις στη Νουμιδία, Μακεδονία, Ιλλυρία και Συρία.

Ρωμαϊκά 5

Μιθριδάτειος. Οι Μιθριδατικοί πόλεμοι.

Ρωμαϊκά 6

Οι ρωμαϊκοί εμφύλιοι πόλεμοι. Η αρχή της εξιστόρησής τους.

Ρωμαϊκά 8

Οι ρωμαϊκοί εμφύλιοι συνεχίζονται. Κικέρων, Κατιλίνας και αποκάλυψη της συνωμοσίας του τελευταίου. Καίσαρ, Πομπήιος.

Ρωμαϊκά 9

Συνέχεια των ρωμαϊκών εμφύλιων πολέμων. Συγκρούσεις Καίσαρα και Πομπήιου. Θάνατος του Πομπήιου στην Αίγυπτο. Δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα στη ρωμαϊκή σύγκλητο.

Ρωμαϊκά 10

Η ταφή του Καίσαρα. Οι πολιτικές εξελίξεις μετά τη δολοφονία του. Αντώνιος, Λέπιδος.

Ρωμαϊκά 11

Οκταβιανός, Αντώνιος. Συγκρούσεις πολεμικές και πολιτική δράση. Τα γεγονότα στη Μακεδονία και τη Συρία.

Ρωμαϊκά 12

Οκταβιανός, Αντώνιος. Συνέχεια των πολιτικών συνεπειών της δολοφονίας του Καίσαρα. Η δεύτερη Τριανδρία. Τα δραματικά γεγονότα στη Ρώμη: διώξεις και προγραφές. Δολοφονία του Κικέρωνα.

Ρωμαϊκά 13

Συνέχεια της εξιστόρησης των εμφυλίων. Πολεμικές συγκρούσεις εκτός Ρώμης. Βρούτος και Κάσσιος. Τα γεγονότα στην Ταρσό, τη Ρόδο και τη Λαοδίκεια.

Ρωμαϊκά 7

Η συνέχεια των ρωμαϊκών εμφυλίων. Σύλλας, Μάριος, Σερτώριος, Σπάρτακος.

Ρωμαϊκά Ν. Ρωμαϊκοί Εμφύλιοι Α΄ 1-63

Καταγραφή της ιστορίας των εμφύλιων πολέμων που συγκλόνισαν τη Ρώμη. Οι μεταρρυθμίσεις των Γράκχων. Οι ταραχές. Μάριος και Σύλλας. Μιθριδάτης.

15. ΑΡΕΤΑΙΟΣ

Περί αιτιών και σημείων οξέων παθών, Περί αιτιών και σημείων χρονίων παθών

Περί αιτιών και σημείων οξέων παθών Α΄, Β΄: Η διάγνωση των οξέων νοσημάτων. Επιληψία, τέτανος, πνευμονία, χολέρα, σατυρίαση κ.ά.

Περί αιτιών και σημείων χρονίων παθών Α΄, Β΄: Η διάγνωση των χρονίων νοσημάτων. Σκοτοδίνη, μελαγχολία, μανία, άσθμα, ίκτερος, καχεξία κ.ά.

Οξεων νούσων θεραπευτικόν | Χρονίων νούσων θεραπευτικόν

Οξέων νούσων θεραπευτικόν Α΄, Β΄: Η θεραπεία των οξέων νοσημάτων. Ακολουθείται η ίδια κατάταξη και μέθοδος με το προηγούμενο αντίστοιχο έργο.

Χρονίων νούσων θεραπευτικόν Α΄, Β΄: Η θεραπεία των χρονίων νοσημάτων. Κατ’ αναλογία με το προηγούμενο αντίστοιχο έργο.

16. ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ | ΚΛΕΟΜΗΔΗΣ

Περί μεγεθών και αποστημάτων ηλίου και σελήνης | Κυκλική θεωρία μετεώρων

Αριστάρχου του Σαμίου: Περί μεγεθών και αποστημάτων ηλίου και σελήνης: Σύγγραμμα για τα μεγέθη και τις αποστάσεις του ήλιου και της σελήνης από τον σπουδαίο γεωμέτρη και εισηγητή της ηλιοκεντρικής θεωρίας.

Κλεομήδους: Κυκλική θεωρία μετεώρων: Ένα έργο που αναπτύσσσει τις κυριότερες αστρονομικές θεωρίες της αρχαιότητας και που για αιώνες αποτέλεσε το βασικό εγχειρίδιο εκλαϊκευμένης αστρονομίας.

17. ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ

Αρμονικά στοιχεία | Ρυθμικά στοιχεία | Αποσπάσματα

Τα σωζόμενα συγγράμματα από το έργο του πολυγραφότατου θεωρητικού της μουσικής και μαθητή του Αριστοτέλη. Σχετικά με την αρμονία και τη ρυθμική. Επίσης, μικρότερα αποσπάσματα από άλλα έργα του που δεν σώζονται ακέραια.

18. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Πολιτικά 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Οι απόψεις του Αριστοτέλη για την πολιτική ζωή, τον χαρακτήρα και την οργάνωσή της, διαρθρωμένες αφ’ ενός θεωρητικά και αφ’ ετέρου στη βάση της ιστορικής εμπειρίας. Βιβλία Α΄, Β΄: Ορισμός και διάρθρωση της πολιτείας, η σύστασή της από ιστορική άποψη. Ο άνθρωπος ως «ζώον πολιτικόν». Σχέση οικογενειακής και πολιτικής κοινότητας. Θέση γυναικών, παιδιών, δούλων. Η ιδανική πολιτεία. Απόψεις Πλάτωνα, Φαλέα, Ιππόδαμου. Πολιτεύματα Σπάρτης, Κρήτης, Καρχηδόνας. Νομοθέτες του παρελθόντος.

Πολιτικά 2

Βιβλία Γ΄-Ε΄. Έννοια της πόλης και του πολίτη. Είδη πολιτευμάτων. Δημοκρατία, ολιγαρχία, βασιλεία. Είδη μοναρχίας. Πολιτεύματα που επικρατούν και παρεκβατικές μορφές τους. Σχετικά με το άριστο πολίτευμα. Παθολογία των πολιτευμάτων. Αιτίες και μορφές εκδήλωσης των στάσεων στα διάφορα πολιτεύματα.

Πολιτικά 3

Βιβλία Ζ΄-Θ΄. Καλύτερη δυνατή οργάνωση της δημοκρατίας και της ολιγαρχίας με σκοπό την προστασία τους. Περιγραφή του άριστου πολιτεύματος. Θεμελιώδεις αρχές και σκοποί της παιδείας στην άριστη πολιτεία. Η αγωγή των νέων. Γυμναστική και μουσική.

Ηθικά Μεγάλα, Οικονομικός, Περί αρετών και κακιών

Ηθικά Μεγάλα Σύγγραμμα περιληπτικό της αριστοτελικής ηθικής, με πολλές αναλογίες προς τα Ηθικά Νικομάχεια και Ευδήμεια. Πιθανότατα, μεταγενέστερο έργο της ελληνιστικής περιόδου. Θεμελίωση της ηθικής –το Αγαθόν. Κριτική του Πυθαγόρα και του Πλάτωνα. Ανάπτυξη σχετικά με τις αρετές. Ηδονή, ευτυχία, καλοκαγαθία. Η έννοια της πράξης που συμφωνεί με τον ορθό λόγο. Φύση και προϋποθέσεις της φιλίας. Οικονομικός Νόθο έργο με αντικείμενο την οικονομία (: διοίκηση και διαχείριση του νοικοκυριού). Ειδιότερα θέματά του: Σχέση οικονομίας και πολιτικής, διαχείριση της περιουσίας, διοίκηση του οίκου, ο κύριος του οίκου, θέση της γυναίκας και των δούλων. Επίσης, η οικονομία ως διοίκηση της πόλης, και ιστορικά παραδείγματα οικονομικής πολιτικής των ηγεμόνων. Περί αρετών και κακιών Νόθο έργο, πιθανότατα της περιόδου του εκλεκτικισμού, που ταξινομεί τα είδη της καλής και κακής συμπεριφοράς με βάση τις αρετές και τις κακίες των οποίων αποτελούν εκδήλωση.

Αθηναίων Πολιτεία - Αποσπάσματα

Ιστορική και πολιτική οργάνωση των Αθηνών από την περίοδο της πρωτόγονης μοναρχίας μέχρι τη δημοκρατία των αρχών του 4ου π.Χ. αιώνα. Μυθικά χρόνια, Κυλώνειον άγος, Δράκων, Σόλων, Πεισίστρατος, τυραννοκτόνοι, Περσικοί πόλεμοι. Το πολίτευμα της εποχής του συγγραφέα. Κοινωνική και πολιτική οργάνωση. Οι θεσμοί, οι άρχοντες, τα όργανα.

Ηθικά Ευδήμεια

Μία από τις τρεις περί ηθικής πραγματείες του Αριστοτέλη. Κυριότερα θέματα: Έννοια της ευδαιμονίας. Τα εντός και εκτός ψυχής αγαθά, η ηθική αρετή ως ενέργεια της ψυχής. Η αρετή ως μεσότης. Πίνακας των αρετών. Διανοητικές και ηθικές αρετές. Η προαίρεσις. Έννοια και είδη δικαιοσύνης. Η φιλία, η ηθική, κοινωνική και πολιτική σημασία της.

Ηθικά Νικομάχεια 1

Βιβλία Α΄-Δ΄. Το σπουδαιότερο ηθικό σύγγραμμα του Αριστοτέλη. Βιβλία Α΄-Δ΄: Η ευδαιμονία ως σκοπός της ζωής και ως ενέργεια της ψυχής. Διανοητικές και ηθικές αρετές. Η αρετή ως έξη που μπορεί να επιλέγει και να πράττει. Η αρετή ως μεσότης. Εκούσια και ακούσια ηθική πράξη. Ελευθερία της βουλήσεως και προαίρεση. Αναφορά σε συγκεκριμένες ηθικές αρετές.

Ηθικά Νικομάχεια 2

Βιβλία Ε΄-Η΄. Έννοια της δικαιοσύνης. Οι διανοητικές αρετές. Η φρόνηση. Κριτική της πλατωνικής άποψης για τη φρόνηση. Σχέση της βούλησης προς τις ηθικές αρετές. Παθολογία της βούλησης.

Ηθικά Νικομάχεια 3

Βιβλία Θ΄-Κ΄. Η φιλία. Το «κράτος» ως κοινότητα φιλίας. Συγγενική και συντροφική φιλία. Η ηδονή. Κριτική των περί ηδονής θεωριών και η αριστοτελική αντίληψη. Η ευδαιμονία. Η ύψιστη ευδαιμονία ως αποτέλεσμα ενέργειας του νου. Μετάβαση από την ηθική στην πολιτική.

Μετά τα Φυσικά 1

Βιβλία Α΄-Δ΄. Η αριστοτελική έρευνα για τις πρώτες αρχές από τις οποίες αντλούν τα όντα την ύπαρξή τους. Βιβλία Α΄-Δ΄: Προϋποθέσεις και στάδια της γνωστικής διαδικασίας. Η γνώση των πρώτων αρχών. Οι απόψεις των Προσωκρατικών, των Πυθαγορείων και του Πλάτωνα. Αντικείμενο της πρώτης φιλοσοφίας. Ποια η ζητούμενη επιστήμη. Τα παράλογα και τα απίθανα που προκύπτουν από τον τρόπο του σκέπτεσθαι των άλλων φιλοσόφων. Ερμηνεία βασικών όρων της αριστοτελικής φιλοσοφίας.

Μετά τα Φυσικά 2

Βιβλία Ε΄-Ι΄. Πρακτικές, ποιητικές και θεωρητικές επιστήμες. Εξέταση της ουσίας: «Τι είναι το ον;» Το αντιληπτό από τη νόηση είδος ως ουσία των όντων. Η «ύλη». Τα όντα από εξελικτική άποψη. Δύναμη και ενέργεια. Το Εν. Κριτική στις πυθαγόρειες και πλατωνικές απόψεις.

Μετά τα Φυσικά 3

Βιβλία Κ΄-Ν΄. Μεταβολή και κίνηση. Αισθητές, φθαρτές, αιώνιες και ακίνητες ουσίες, και τα αντίστοιχα προς αυτές είδη, «ύλη», «είδος» και «στέρηση». Το κινούν ακίνητον, βασική αρχή της ζωής και πηγή της αιώνιας κίνησης του σύμπαντος. Έρευνα για την ουσία των μαθηματικών μεγεθών, των αριθμών, των γεωμετρικών σχημάτων και των ιδεών.

Μετεωρολογικά 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Σύγγραμμα με αντικείμενο τη μελέτη των φαινομένων που συμβαίνουν στην περιοχή από το κέντρο της γης μέχρι τη σφαίρα της σελήνης. Εξετάζονται ζητήματα αστρονομίας, γεωγραφίας, φυσικής, γεωμετρίας, οπτικής, γεωλογίας, σεισμολογίας, ηφαιστειολογίας και μετεωρολογίας. Βιβλία Α΄, Β΄: Ο αέρας, η φωτιά, οι κομήτες, ο γαλαξίας, η υγρασία της γης, η θάλασσα, οι σεισμοί.

Μετεωρολογικά 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Φαινόμενα της ανάκλασης (άλως, ίριδα, παρήλια). Αποτελέσματα που προκαλούν οι αναθυμιάσεις στο υπέδαφος. Ενεργητικές (θερμό, ψυχρό) και παθητικές (ξηρό, υγρό) ιδιότητες και αλληλεπιδράσεις τους.

Των περί τα ζώα ιστοριών 1

Βιβλία Α΄-Γ΄. Εκτενής περιγραφή και ανάπτυξη βάσει πληροφοριών και παρατηρήσεων στους τομείς της συγκριτικής ανατομίας, φυσιολογίας και γενικής βιολογίας. Γενικές παρατηρήσεις για τα ζώα, αναφορά στα μεγάλα γένη, παραβολή με την ανατομία και τις λειτουργίες του ανθρώπου. Έναιμα ζώα.

Των περί τα ζώα ιστοριών 2

Βιβλία Δ' - Ζ'. Τα άναιμα ζώα. Μαλάκια, μαλακόστρακα, οστρακόδερμα, έντομα. Παρατηρήσεις στις συνήθειες των ζώων. Ζευγάρωμα και αναπαραγωγή. Ειδικά για την αναπαραγωγή των πτηνών. Ζωοτόκα ψάρια.

Των περί τα ζώα ιστοριών 3

Βιβλία Η΄-Ι΄. Πώς τρέφονται, πώς μεταναστεύουν, πού φωλιάζουν τα διάφορα είδη ζώων. Ασθένειες. Διαφορές των ζώων κατά τόπους. Χαρακτήρας των ζώων. Ποια ζώα είναι εχθροί μεταξύ τους. Παρατηρήσεις σχετικά με την ανάπτυξη του ανθρώπου.

Των περί τα ζώα ιστοριών 4

Βιβλία Κ'. Συνέχεια των παρατηρήσεων σχετικά με τις λειτουργίες των εμβίων. Ειδικά: Προβλήματα της σύλληψης και της αναπαραγωγής.

Περί ζώων μορίων 1

Βιβλία Α' - Γ'. Ζωολογικό σύγγραμμα με αντικείμενο τη μελέτη των αιτιών που έχουν καθορίσει τη σύσταση κάθε είδους ζώου και επίσης την έρευνα της φυσιολογίας, της τελεολογίας και της λειτουργίας των μερών των ζώων. Βιβλία Α΄-Γ΄: Μεθοδολογικές παρατηρήσεις, ταξινομήσεις. Αίσθηση, κίνηση, θρέψη. Παρατηρήσεις επί των μερών των ζώων.

Περί ζώων μορίων 2 | Περί ζώων κινήσεως | Περί πορείας ζώων

Περί ζώων μορίων Δ': Συνέχεια των παρατηρήσεων σχετικά με τα μέρη των ζώων, τη διάταξή τους και τις λειτουργίες που επιτελούν. Εμβρυολογία.

Περί ζώων κινήσεως: Σύντομο βιολογικό σύγγραμμα με αντικείμενο την κίνηση των ζώων σε σχέση με την κίνηση του κόσμου. Ερευνάται γενικά η κοινή αιτία της κίνησης οποιουδήποτε είδους. Εκούσιες και ακούσιες κινήσεις των ζώων. Από την κίνηση των ζώων η διερεύνηση μεταβαίνει στο ζήτημα του πρώτου κινούντος ακινήτου.

Περί πορείας ζώων: Θεωρητικό βιολογικό έργο που εξετάζει τα μέρη που χρησιμεύουν στα ζώα για την κίνησή τους, τη φύση του καθενός τέτοιου μέρους και την αιτία για την οποία τα έχουν τα ζώα. Εξετάζεται η «ύλη» των ζώων και ο τρόπος με τον οποίο είναι διατεταγμένη για να εξυπηρετήσει τους διάφορους σκοπούς τους.

Περί ζώων γενέσεως 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Ζωολογικό έργο στο οποίο εξετάζονται τα «μέρη» που εμπλέκονται στις (κοινές σώματος και ψυχής) λειτουργίες της αναπαραγωγής. Βιβλία Α΄, Β΄: Η γνώση των αιτιών θεμελιώδης για τις θεωρίες περί αναπαραγωγής και ανάπτυξης των ζώων. Όργανα αναπαραγωγής. Σπέρμα, έμμηνα, κύηση.

Περί ζώων γενέσεως 2

Βιβλία Γ΄-Ε΄. Συνέχεια των παρατηρήσεων για την αναπαραγωγή. Γένεση του αρσενικού και γένεση του θηλυκού. Οι απόγονοι σε σχέση με τους γεννήτορες. Κληρονομικότητα, τερατογένεση, ιδιότητες ως προς τις οποίες διαφέρουν τα μέρη των ζώων. Διαφορές στα αισθητήρια όργανα.

ΟΡΓΑΝΟΝ 1 - Κατηγορίαι | Περί ερμηνείας

Kατηγορίαι. Είδος εισαγωγής στην αριστοτελική Λογική. Έκφραση του είναι και καταγραφή των μορφών του όντος που περιέχονται στην πραγματικότητα. Οι ομάδες τού είναι, οι ομάδες των ιδιοτήτων που αποδίδονται σε ένα υποκείμενο. Ουσία, ποσότητα, ποιότητα, αναφορά, χώρος, χρόνος, στάση, κατοχή, ενέργεια, πάθηση.

Περί ερμηνείας: Το δεύτερο σύγγραμμα του Οργάνου. Φιλοσοφία της λογικής, φιλοσοφία της γλώσσας, οντολογία, γνωσιολογία. Εξετάζονται τα μέρη και οι μορφές των λογικών προτάσεων και οι τρόποι έκφρασης που συνδέονται με τις προτάσεις αυτές.

ΟΡΓΑΝΟΝ 2 - Τοπικά 1

Βιβλία Α' - Ε'. Η πρώτη θεωρητική συστηματική προσέγγιση της διαλεκτικής. Πώς μπορεί να φτάνει κάποιος διαλεκτικά σε πιθανές θέσεις για κάθε ζήτημα, χωρίς να αντιφάσκει κατά την τεκμηρίωση των θέσεων αυτών. Η τέχνη της λογικής επιχειρηματολογίας.

ΟΡΓΑΝΟΝ 3 - Τοπικά 2 | Περί των σοφιστικών ελέγχων

Τοπικών Ζ' - Θ': Συνέχεια περί του διαλεκτικού συλλογισμού και του τρόπου παραγωγής του. Αποκλείεται από τη λογική ο συλλογισμός που δεν μπορεί να υποστηριχτεί ηθικά.

Περί των σοφιστικών ελέγχων: Συνέχιση της προβληματικής των Τοπικών. Αντίθεση στην επιχειρηματολογία των Εριστικών.

ΟΡΓΑΝΟΝ 4 - Αναλυτικά πρότερα

Η γενική διδασκαλία για τον παραγωγικό συλλογισμό, διατύπωση και απόδειξη των νόμων του και των μορφών που μπορεί να λάβει. Όψεις και ιδιότητες του συλλογισμού και αντίστοιχες συλλογιστικές μέθοδοι.

ΟΡΓΑΝΟΝ 5 - Αναλυτικά ύστερα

Η επιστημολογική μεθοδολογία του Αριστοτέλη. Η απόκτηση της γνώσης μέσω της απόδειξης και του ορισμού. Ο αποδεικτικός συλλογισμός.

Ρητορική 1

Βιβλίο Α΄. Τεχνικό και φιλοσοφικό σύγγραμμα με το οποίο αναπτύσσονται επιστημονικά οι νόμοι της ρητορικής και τα φαινόμενα που οφείλονται σ’ αυτούς. Βιβλίο Α΄: Συνάφεια ρητορικής και διαλεκτικής. Η ρητορική ως ικανότητα εύρεσης πειστικών επιχειρημάτων για δεδομένο ζήτημα. Συμβουλευτικός, πανηγυρικός και δικανικός ρητορικός λόγος. Σχέση ρήτορα και ακροατηρίου.

Ρητορική 2

Βιβλίο Β΄. Τα πάθη (συναισθήματα) και τα αισθητικά αποτελέσματα που μπορούν να παραγάγουν. Τα ήθη. Σύνδεση του χαρακτήρα του ρήτορα με τα τεχνικά αποδεικτικά μέσα. Γενικές μορφές στις οποίες ανάγεται η ρητορική αμφισβήτηση.

Ρητορική 3

Βιβλίο Γ΄. Εξωτερικά στοιχεία και τεχνική του ρητορικού λόγου. Η γλωσσική διατύπωση, ο ρυθμός, το ύφος. Ορθή διάταξη του λόγου. Κορυφαίες παρατηρήσεις για την ιστορία και τα κύρια χαρακτηριστικά του ελληνικού λόγου.

Περί ουρανού

Έκθεση των αστρονομικών και κοσμολογικών απόψεων του Αριστοτέλη για το σχήμα του σύμπαντος, τις κινήσεις απλανών και πλανητών, που διέπονται από σύστημα ομοκέντρων σφαιρών καθώς και το συστατικό τους στοιχείο. Τα τέσσερα βασικά σώματα (αέρας, γη, νερό, φωτιά) που συναποτελούν δύο ζεύγη αντιθέτων (βαρύ και ελαφρύ) και εκτελούν αντίθετες μεταξύ τους κινήσεις (προς τα πάνω και προς τα κάτω).

Περί γενέσεως και φθοράς | Περί κόσμου

Περί γενέσεως και φθοράς: Τα πάθη στα οποία υπόκεινται τα σώματα της υποσελήνιας περιοχής, η γένεση και η φθορά, εξηγούνται και διακρίνονται από παρεμφερή φαινόμενα. Τα υλικά συστατικά όλων των δημιουργημένων πραγμάτων είναι τα τέσσερα βασικά στοιχεία. Πώς συνδυάζονται ή μετατρέπονται το ένα στο άλλο. Υλικό, μορφικό και τελικό αίτιο της γένεσης και της φθοράς.

Περί κόσμου: Θεολογική κοσμολογία, στη βάση των περιπατητικών αντιλήψεων, αλλά με εμφανείς επιρροές από άλλες σχολές (νεοπυθαγόρειοι, στωικοί). Νόθο σύγγραμμα, πιθανότατα της περιόδου του εκλεκτικισμού.

Μικρά φυσικά

Πραγματείες του Αριστοτέλη, οι οποίες συνενώθηκαν τον Μεσαίωνα σε συλλογή υπό τον τίτλο Parva naturalia (Μικρά φυσικά), με αντικείμενο τα φαινόμενα και τις ζωτικές λειτουργίες που αφορούν από κοινού το σώμα και την ψυχή. Εξεταζόμενα θέματα: Αίσθηση, μνήμη και ανάμνηση, ύπνος και εγρήγορση, όνειρα, σχέση ονείρων και μαντικής, μακροβιότητα και βραχυβιότητα, νεότητα και γήρας, ζωή και θάνατος, λειτουργία της αναπνοής.

Περί ποιητικής

Θεωρητικό και κριτικό σύγγραμμα για την τέχνη (και κυρίως τη λογοτεχνία), από αυτά που άσκησαν τη μεγαλύτερη επίδραση στην ανθρώπινη σκέψη και από τα πιο πολυσυζητημένα όλων των εποχών. Τα σχετικά με την ποίηση και ο περίφημος ορισμός της τραγωδίας.

Ελάσσονα 1

Μικρές πραγματείες που αποδίδονται στον Αριστοτέλη, αλλά η γνησιότητά τους αμφισβητείται. Περί χρωμάτων (ερμηνεία των αιτιών που προκαλούν την εμφάνιση των χρωμάτων), Εκ του περί ακουστών (εξηγήσεις για την παραγωγή των ήχων), Φυσιογνωμονικά (μελέτη της σύνδεσης των σωματικών χαρακτηριστικών, των κινήσεων και των εκφράσεων του προσώπου με τον χαρακτήρα και τη διάθεση), Περί φυτών Α΄, Β΄, Περί θαυμασίων ακουσμάτων (παράδοξα πράγματα που άκουσε ο συγγραφέας).

Ελάσσονα 2

Συνέχεια των παραπάνω πραγματειών. Μηχανικά (απλή έκθεση σχετικά με καθημερινά φαινόμενα και επίσης σχετικά με την κατασκευή οργάνων, χρηστικών αντικειμένων κ.λπ.), Περί ατόμων γραμμών (αντίκρουση της άποψης του Ξενοκράτη ότι όλες οι μορφές και τα μεγέθη παράγονται από ατόμους γραμμάς, το ελάχιστο και αδιαίρετο τμήμα της γραμμής), Ανέμων θέσεις και προσηγορίαι (οι άνεμοι και τα σημεία απ’ όπου πνέουν), Περί Ξενοφάνους, περί Ζήνωνος, περί Γοργίου.

Προβλήματα 1

Σύνολο τριάντα οκτώ τμημάτων, σε καθένα των οποίων αναπτύσσεται κάποιο θέμα από αυτά που συνήθως απασχολούν τους ανθρώπους, σχετικά με την υγεία, τις ιδιότητες, τα χαρακτηριστικά ή τα όργανα του σώματος, τις αισθήσεις κ.λπ. Θίγονται επίσης ζητήματα από τα μαθηματικά και τη μουσική έως τις γεωργικές καλλιέργειες. Ενδεικτικά: Προβλήματα σχετικά με την υγεία, με την οινοποσία και τη μέθη, τα αφροδίσια, με τις πληγές και τους μώλωπες κ.ά.

Προβλήματα 2

Ενδεικτικά θέματα: Προβλήματα σχετικά με τη φωνή, με τη μαθηματική έρευνα, τη φιλολογία, με τη μουσική αρμονία κ.ά.

Προβλήματα 3

Ενδεικτικά θέματα: Προβλήματα σχετικά με τους καρπούς, με το αλμυρό νερό και τη θάλασσα, με τον αέρα. Επίσης, η σωφροσύνη και η ακολασία, η εγκράτεια και η ασωτία, η δικαιοσύνη και η αδικία κ.ά.

Περί ψυχής

Θεώρηση του σώματος και της ψυχής ως δύο όψεων μιας και μοναδικής ουσίας. Στη μεταξύ τους σχέση τα δύο τούτα νοούνται ως ύλη και μορφή. Η ψυχή ως εντελέχεια του ατόμου.

Φυσικά 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Η φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Βιβλία Α΄, Β΄: Πόσες και ποιου είδους είναι οι πρώτες αρχές της φύσης. Κριτική των αντιλήψεων του Παρμενίδη και του Μέλισσου. Παρατηρήσεις σχετικά με τις πρώτες αρχές. Η μεταβολή και τα αίτιά της. Η έννοια της τύχης και τα χαρακτηριστικά της. Το αυτόματον. Διάκριση μεταξύ τύχης και αυτομάτου.

Φυσικά 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Η κίνηση. Κινούν και κινούμενο. Το άπειρο και τα είδη του. Ποιο από τα τέσσερα αίτια αποδίδεται στο άπειρο. Ο τόπος και ο χαρακτήρας του. Μπορεί ο τόπος να βρίσκεται μέσα σε τόπο; Το κενό. Κενό και σώματα. Ο χρόνος.

Φυσικά 3

Βιβλία Ε΄-Η΄. Κίνηση και μεταβολή. Ενότητα και ετερότητα των κινήσεων. Κίνηση και ηρεμία. Το συνεχές. Κάθε χρονική στιγμή είναι αδιαίρετη. Κάθε κινούμενο είναι διαιρετό. Πεπερασμένο και άπειρο της κίνησης και του κινούμενου. Μεταβολή και άπειρο. Κάθε κινούμενο κινείται από κάτι άλλο. Το πρώτο κινούν δεν κινείται από κάτι άλλο. Αναλογίες των κινήσεων.

Φυσικά 4

Βιβλίο Θ΄. Ο αιώνιος χαρακτήρας της κίνησης. Αντίκρουση των περί του αντιθέτου επιχειρημάτων. Το πρώτο κινούν ακίνητον. Μοναδικός και αιώνιος χαρακτήρας του πρώτου κινούντος. Η φορά ως πρώτο είδος κίνσησης. Μόνη συνεχής και άπειρη κίνηση η κυκλική. Το πρώτο κινούν δεν έχει μέρη και μέγεθος και βρίσκεται στην περιφέρεια του κόσμου.

Περί πνεύματος | Ρητορική προς Αλέξανδρον | Προτρεπτικός

Περί πνεύματος: Βιολογικό σύγγραμμα που πιθανότατα ανήκει στον γιατρό Ερασίστρατο. Το έμφυτο «πνεύμα» των έμβιων όντων. Πώς αυξάνει και πώς τρέφεται. Λειτουργίες που επιτελεί. Η αναπνοή. Φλέβες, αρτηρίες, σφυγμός. Τα οστά και οι λειτουργίες τους.

Ρητορική προς Αλέξανδρον: Κείμενο που απευθύνει ο Αριστοτέλης στον παλαιό μαθητή του Αλέξανδρο, όταν ο τελευταίος εκστράτευε στην Ασία. Τονίζει τη σημασία της μελέτης της ρητορικής τέχνης με σκοπό την επιτυχή σύνθεση πολιτικών λόγων. Η γνησιότητα του έργου είναι αμφίβολη.

Προτρεπτικός: Κείμενο με εμφανείς πλατωνικές επιρροές, όπου ως ανώτερο στάδιο της ανθρώπινης ζωής προβάλλεται η φιλοσοφική γνώση.

19. ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Αχαρνής

Ο φιλειρηνικός αγρότης Δικαιόπολις και ο πολεμοχαρής Λάμαχος εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς τύπους. Ο Λάμαχος επιστρέφει από τον πόλεμο τραυματισμένος και σε άθλια κατάσταση. Κωμωδία με πολιτικό περιεχόμενο, που στρέφεται εναντίον της φιλοπόλεμης παράταξης της Αθήνας.

Νεφέλαι

Ο γέροντας Στρεψιάδης προσπαθεί να διδαχτεί από έναν δάσκαλο της σοφιστικής τρόπο για να μην πληρώνει τα χρέη του, ώσπου φτάνει να πυρπολήσει το σχολείο του Σωκράτη. Κριτική των νεοτεριστικών μεθόδων των σοφιστών και του Σωκράτη, η οποία, κατά τον Πλάτωνα, συνέβαλε στη διαστρέβλωση της αλήθειας σχετικά με την προσωπικότητα του μεγάλου φιλοσόφου.

Πλούτος

Ο Πλούτος είναι τυφλός και γι’ αυτό χαρίζει τα αγαθά του στους κακούς. Ο φτωχός αγρότης Χρεμύλος τον οδηγεί στον Ασκληπιό για θεραπεία, οπότε ο Πλούτος μοιράζει τα αγαθά του στους καλούς.

Σφήκες

Στο πρόσωπο του ανόητου δικαστή Φιλοκλέωνα καυτηριάζονται τα ήθη των δικαστών και παρωδείται η δικομανία των Αθηναίων.

Λυσιστράτη

Η ηρωίδα του έργου Λυσιστράτη πείθει τις Αθηναίες να καταφύγουν σε ερωτική αποχή έναντι των συζύγων τους με σκοπό τον τερματισμό του πολέμου. Στο τέλος επέρχεται η συμφιλίωση. Από τα δημοφιλέστερα αριστοφανικά έργα.

Βάτραχοι

O Διόνυσος κατεβαίνει στον Άδη για να φέρει στην Αθήνα έναν άξιο ποιητή, που μετά τον θάνατο των τραγικών λείπει από την πόλη. Οργανώνεται ο περίφημος ποιητικός διαγωνισμός μεταξύ Αισχύλου και Ευριπίδη, όπου ο Αριστοφάνης προκρίνει τον πρώτο.

Ειρήνη

Ο χωρικός Τρυγαίος ελευθερώνει την Ειρήνη, που την είχε κλείσει σε σπήλαιο ο Πόλεμος. Η σύγκρουση των ειρηνόφιλων με τους φιλοπόλεμους. Ο χορός εκπροσωπεί τον λαό που, μετά τον θάνατο του Κλέωνα, θέλει την ειρήνη.

Ιππής

Ο γέροντας Δήμος (δηλαδή ο αθηναϊκός λαός) πέφτει στα χέρια των πονηρών δημαγωγών. Κριτική και σάτιρα εις βάρος του Κλέωνα και της φιλοπόλεμης πολιτικής του.

Εκκλησιάζουσαι

Οι γυναίκες μεταμφιέζονται σε άντρες και πηγαίνουν στην εκκλησία του δήμου για να πάρουν αποφάσεις στα ζητήματα όπου οι άντρες απέτυχαν. Σάτιρα των ιδεών για τη γυναικεία χειραφέτηση.

Θεσμοφοριάζουσαι

Κατά την εορτή των Θεσμοφορίων, όπου απαγορεύεται η παρουσία αντρών, οι γυναίκες συσκέπτονται για το πώς θα τιμωρήσουν τον Ευριπίδη, ο οποίος τις έχει συκοφαντήσει στα έργα του. Ο ποιητής πείθει τον πεθερό του να μεταμφιεστεί σε γυναίκα και να πάει να τον υπερασπιστεί, όπως και συμβαίνει μέχρι τη στιγμή που ο μεταμφιεσμένος αποκαλύπτεται.

Όρνιθες

Οι Αθηναίοι Πεισθέταιρος και Ευελπίδης ιδρύουν με τη βοήθεια του βασιλιά των πουλιών την ιδανική πόλη Νεφελοκοκκυγία μεταξύ ουρανού και γης. Αυτό εμποδίζει την κνίσα να φτάσει στους θεούς. Κριτική των δημαγωγών και των νεοτεριστών της πολιτικής, σε μια από τις καλύτερες κωμωδίες του Αριστοφάνη.

20. ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ

Των Αριστοτέλους Περί ζώων επιτομή 1

Επιτομή του αριστοτελικού φυσιογνωστικού συγγράμματος από έναν εκ των κορυφαίων γραμματικών και μελετητών της Αλεξανδρινής εποχής.

Των Αριστοτέλους Περί ζώων επιτομή 2 | Αποσπάσματα

Των Αριστοτέλους Περί ζώων επιτομή 2: Συνέχεια και τέλος του προηγούμενου έργου.

Αποσπάσματα: Αποσπάσματα από ποικίλου περιεχομένου έργα του Αριστοφάνη Βυζάντιου που δεν σώζονται ακέραια.

21. ΑΡΡΙΑΝΟΣ

Αλεξάνδρου ανάβασις 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Αρχή της βασιλείας του Μ. Αλεξάνδρου. Αντιμετώπιση των βαρβάρων του βορρά. Καταστροφή των Θηβών. Το πέρασμα στην Ασία. Μάχη στον Γρανικό. Απελευθέρωση των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας. Άλωση της Μιλήτου. Πολιορκία της Αλικαρνασσού. Η συνωμοσία του άλλου Αλεξάνδρου. Πορεία στο εσωτερικό της Μ. Ασίας. Περσικός αντιπερισπασμός στα ελληνικά νησιά. Γόρδιος δεσμός. Μάχη στην Ισσό. Αλληλογραφία Αλεξάνδρου και Δαρείου. Πολιορκία και άλωση της Τύρου και της Γάζας.

Αλεξάνδρου ανάβασις 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Ίδρυση Αλεξάνδρειας. Ο Αλέξανδρος κύριος των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Αίγυπτος, μαντείο του Άμμωνα. Μεσοποταμία. Μάχη στα Γαυγάμηλα. Πορεία στο εσωτερικό της Περσίας. Κατάλυση της Περσικής Αυτοκρατορίας. Συνωμοσία του Φιλώτα. Εξέγερση στη Βακτρία και τη Σογδιανή. Σύγκρουση με τους Σκύθες. Ο Αλέξανδρος δελεάζεται από τον περσικό τρόπο ζωής. Θάνατος του Κλείτου. Συμμαχία με τους Σκύθες. Ο Αλέξανδρος κατακτά τη Σογδιανή Πέτρα και κατακτάται από τη Ρωξάνη. Πρώτες συγκρούσεις με τους Ινδούς. Άορνος Πέτρα.

Αλεξάνδρου ανάβασις 3

Βιβλία Ε΄, ΣΤ΄. Ο Αλέξανδρος στη Νύσα. Πέρασμα του Ινδού. Πέρασμα του Υδάσπη. Σύγκρουση με τον Πώρο. Θάνατος του Βουκεφάλα. Ο Αλέξανδρος στην Ινδία. Πολιορκία και άλωση της Σάγγαλα. Ο στρατός απρόθυμος να προχωρήσει. Ετοιμασίες για την αναχώρηση. Ο στόλος κινδυνεύει στον Υδάσπη. Σύγκρουση με τους Μαλλούς. Ο στόλος βγαίνει στη θάλασσα. Διάβαση της Γεδρωσίας. Ο Αλέξανδρος τιμωρεί αξιωματούχους του για κακοδιοίκηση. Προς την περσική επικράτεια. Τιμές στον τάφο του Κύρου.

Αλεξάνδρου ανάβασις 4, Ινδική

Αλεξάνδρου ανάβασις, βιβλίο Ζ΄ Ο Αλέξανδρος προσπαθεί να ενώσει δύο έθνη. Προς τη Μεσοποταμία. Ο στρατός στασιάζει στην Ώπη. Διαφωνία με τον Αντίπατρο. Οι Αμαζόνες. Θάνατος του Ηφαιστίωνα. Νέες πολεμικές επιχειρήσεις. Πορεία προς τη Βαβυλώνα και τον θάνατο. Το τέλος του Αλεξάνδρου. Ινδική Γεωγραφικό έργο του Αρριανού. Μορφολογία και χαρακτήρας της Ινδίας. Φυλές, ήθη, έθιμα, κοινωνικές τάξεις. Το κυνήγι των ελεφάντων. Προετοιμασίες του Νέαρχου για το ταξίδι. Στη χώρα των Ωρειτών. Στη χώρα των Ιχθυοφάγων. Ναυμαχία με τις φάλαινες. Στο νησί του Ήλιου. Καρμανία. Συνάντηση του Νέαρχου με τον Αλέξανδρο. Θαλάσσια πορεία προς τα Σούσα.

Κυνηγετικός | Περίπλους Ευξείνου Πόντου | Τέχνη τακτική | Έκταξις κατά Αλανών

Κυνηγετικός: Σύγγραμμα για την τέχνη του κυνηγιού, με πρότυπό του το αντίστοιχο έργο του Ξενοφώντα. Ειδική αναφορά στα λαγωνικά και την εκπαίδευσή τους.

Περίπλους Ευξείνου Πόντου: Έργο της περιηγητικής λογοτεχνίας, ταξιδιωτικά απομνημονεύματα του Αρριανού μετά τον περίπλου του Ευξείνου Πόντου που πραγματοποίησε για υπηρεσιακούς λόγους κατ’ εντολή του αυτοκράτορα Αδριανού.

Τέχνη τακτική: Συνδυασμός των ιστορικών και αρχαιογνωστικών ενδιαφερόντων του συγγραφέα με τη σύγχρονή του στρατιωτική πρακτική.

Έκταξις κατά Αλανών: Περιγραφή της επιτυχημένης εκστρατείας του Αρριανού, ως διοικητή της Καππαδοκίας, εναντίον του γερμανικού φύλου των Αλανών. Υπηρεσιακή αναφορά προς τον Αδριανό για την προετοιμασία και την έκβαση της επιχείρησης.

Αποσπάσματα

Αποσπάσματα από έργα του Αρριανού που δεν σώζονται ακέραια.

22. ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΣ

Ονειροκριτικά 1

πληρέστερος ονειροκρίτης της αρχαιότητας, που συνδυάζει τη μεταφυσική με την ορθολογική αντιμετώπιση των ονείρων και του συμβολισμού τους.

Ονειροκριτικά 2

Συνέχεια του ονειροκρίτη. Στοιχεία από την καθημερινή ζωή και τις λαϊκές δοξασίες μαζί με «συμβολικές» και «ψυχολογικές» ερμηνείες.

Ονειροκριτικά 3

Ολοκλήρωση της ερμηνείας των ονείρων. Ονειρομαντεία.

23. ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ

Περί σφαίρας και κυλίνδρου

Θεωρήματα σχετικά με τις διαστάσεις των σφαιρών, των κώνων και των κυλίνδρων.

Κύκλου μέτρησις | Περί κωνωειδέων και σφαιροειδέων

Κύκλου μέτρησις: Θεωρήματα σχετικά με τις γεωμετρικές διαστάσεις του κύκλου.

Περί κωνωειδέων καί σφαιροειδέων: Τριάντα δύο προτάσεις που αναφέρονται στον υπολογισμό των επιφανειών και των όγκων των στερεών που προκύπτουν εκ περιστροφής των κωνικών τομών.

Στομάχιον | Περί των μηχανικών θεωρημάτων προς Ερατοσθένην έφοδος

Στομάχιον: Η διαίρεση παραλληλογράμμου σε 14 τμήματα που να βρίσκονται σε αναλογία με το αρχικό σχήμα.

Περί των μηχανικών θεωρημάτων προς Ερατοσθένην έφοδος: Ο Αρχιμήδης εξηγεί πώς έφτασε σε πολλά από τα σπουδαία συμπεράσματά του με μηχανικές μεθόδους.

Υπομνήματα Ευτοκίου

Υπομνήματα σε συγγράμματα του Αρχιμήδη γραμμένα από έναν μελετητή του 5ου μ.Χ. αιώνα.

Μαρτυρίες

Η επίδραση που άσκησε το έργο του Αρχιμήδη στους μεταγενέστερους, μέσα από τις μαρτυρίες των ιδίων.

Περί ελίκων | Περί ισορροπιών | Ψαμμίτης | Τετραγωνισμός παραβολής | Περί των οχουμένων | Λήμματα | Πρόβλημα βοεικόν

Περί ελίκων | Περί ισορροπιών | Ψαμμίτης | Τετραγωνισμός παραβολής | Περί των οχουμένων | Λήμματα | Πρόβλημα βοεικόν

24. ΑΣΚΛΗΠΙΟΔΟΤΟΣ | ΑΙΛΙΑΝΟΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ

Τέχνη τακτική | Τακτική θεωρία

Ασκληπιοδότου: Τέχνη τακτική Η παλαιότερη σωζόμενη μαρτυρία για τον τρόπο σχηματισμού της αρχαίας ελληνικής και μακεδονικής φάλαγγας.

Αιλιανού: Τακτική θεωρία Σύγραμμα τακτικής τέχνης, συγγενικό στο ύφος και το περιεχόμενο με το προηγούμενο, που γνώρισε μεγάλη διάδοση κατά τον Μεσαίωνα.

25. ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΤΑΤΙΟΣ

Τα περί Λευκίππην και Κλειτοφώντα

Μυθιστόρημα, διαρθρωμένο σε οκτώ μέρη, που εντάσσεται στην παράδοση της ύστερης αρχαιότητας και διακρίνεται για τη δεξιοτεχνική χρήση της πρωτοπρόσωπης αφήγησης. Σκηνικό της δράσης τόποι της Ανατολικής Μεσογείου.

26. ΑΨΙΝΗΣ

Αψίνης, Άπαντα

Η «Τέχνη ρητορική» και το «Περί των εσχηματισμένων προβλημάτων» είναι τα δύο σωζόμενα έργα του Αψίνη, ρήτορα του 3ου μ.Χ. αιώνα, δύο πραγματείες που αποτελούν εγχειρίδια διδασκαλίας της ρητορικής τέχνης. Με παραδείγματα από τους μεγάλους ομότεχνούς του τού παρελθόντος και με διατύπωση κανόνων για τη δόμηση του ρητορικού λόγου, ο Αψίνης εντάσσεται δίκαια στις καλύτερες σελίδες της μεγάλης ελληνικής ρητορικής παράδοσης.

27. ΓΑΛΗΝΟΣ

Περί των ιδίων βιβλίων | Περί της τάξεως των ιδίων βιβλίων προς Ευγενιανόν | Των Ιπποκράτους γλωσσών εξήγησις

Περί των ιδίων βιβλίων: Ο Γαληνός προσπαθεί να καταγράψει και να κατατάξει ο ίδιος τα έργα του.

Περί της τάξεως των ιδίων βιβλίων προς Ευγενιανόν: Ο ίδιος σκοπός όπως στο προηγούμενο σύγγραμμα. Η ενότητα των έργων του Γαληνού και η σταδιακή εξέλιξη του συστήματός του.

Των Ιπποκράτους γλωσσών εξήγησις: Ερμηνεία όρων της ιπποκρατικής ιατρικής.

Προς Πατρόφιλον περί συστάσεως ιατρικής | Τέχνη ιατρική

Προς Πατρόφιλον: περί συστάσεως ιατρικής Ξεκινώντας από τον βασικό σκοπό της ιατρικής, ο Γαληνός προσπαθεί να θεμελιώσει το σύνολο της ιατρικής τέχνης και όλων των κλάδων της, σε μια επιστημονική επιτομή.

Τέχνη ιατρική: Έργο ανάλογης φιλοσοφίας με το προηγούμενο, από τα πιο γνωστά του Γαληνού και με μεγάλη επίδραση στους μεταγενέστερους.

Προτρεπτικός επ’ ιατρικήν | Περί της αρίστης διδασκαλίας | Ότι ο άριστος ιατρός και φιλόσοφος | Περί αιρέσεων τοις εισαγομένοις | Περί ιατρικής εμπειρίας | Περί των καθ’ Ιπποκράτην στοιχείων

Προτρεπτικός επ’ ιατρικήν: Η γνώση των τεχνών ως ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από τα άλλα έμβια.

Περί της αρίστης διδασκαλίας: Αντίκρουση της διδασκαλίας του Φαβωρίνου, ρήτορα και φιλοσόφου της Σκεπτικής σχολής.

Ότι ο άριστος ιατρός και φιλόσοφος: Λόγος προς όσους θεωρούν τον εαυτό τους οπαδό των θεωριών του Ιπποκράτη χωρίς όμως να τις εφαρμόζουν στην πράξη.

Περί αιρέσεων τοις εισαγομένοις: Οι κυριότερες σχολές της ιατρικής (εμπειρική, δογματική, μεθοδική) και οι θέσεις που υποστηρίζει καθεμιά.

Περί ιατρικής εμπειρίας: Καταγραφή της επιχειρηματολογίας δύο ιατρών, ενός εμπειρικού και ενός δογματικού, σχετικά με την ιατρική εμπειρία.

Περί των καθ’ Ιπποκράτην στοιχείων Α΄, Β΄: Τα πρωταρχικά και βασικά στοιχεία από τη σύνθεση των οποίων αποτελείται η ουσία των όντων (και του ανθρώπου).

Περί κράσεων

Τα είδη των κράσεων και τα χαρακτηριστικά τους. Η κράση των βασικών στοιχείων καθοριστική όχι μόνο της γενικής φυσικής κατάστασης του οργανισμού αλλά και του χαρακτήρα.

Περί φυσικών δυνάμεων

Αντίκρουση των θεωριών του γιατρού της Αλεξανδρινής σχολής Ερασίστρατου του Κείου και του προδρόμου της σχολής των Μεθοδικών Ασκληπιάδη σχετικά με τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού.

Περί τύπων | Προς τους περί τύπων γράψαντας ή περί περιόδων | Περί πλήθους | Περί τρόμου και παλμού και σπασμού καί ρίγους

Περί τύπων: Η θεωρία των τύπων των πυρετών σε μια προσπάθεια να δοθούν συνοπτικά οι ορισμοί και τα βασικά χαρακτηριστικά τους.

Προς τους περί τύπων γράψαντας ή περί περιόδων: Έργο σε ανάλογο κλίμα με το προηγούμενο. Κριτική των θεωριών που έχουν διατυπωθεί σχετικά με τους τύπους των πυρετών.

Περί πλήθους: Η αύξηση της ποσότητας του αίματος στο ανθρώπινο σώμα. Οι απόψεις του Γαληνού και η κριτική προς τους άλλους γιατρούς.

Περί τρόμου και παλμού και σπασμού καί ρίγους: Εξέταση των τεσσάρων νοσηρών κινήσεων των ανθρώπινων μελών. Χαρακτήρας και αιτίες.

Περί του παρ’ Ιπποκράτη κώματος | Περί μαρασμού | Περί των παρά φύσιν όγκων | Περί ανωμάλου δυσκρασίας | Περί ανωμάλου δυσκρασίας | Περί κυουμένων διαπλάσεως

Περί του παρ’ Ιπποκράτη κώματος: Προσπάθεια ερμηνεία της λέξης κώμα στα ιπποκρατικά έργα.

Περί μαρασμού: Η κατάπτωση του οργανισμού λόγω της ξηρότητας που επικρατεί στο σώμα. Έργο από τα θεραπευτικά του Γαληνού.

Περί των παρά φύσιν όγκων: Τα διαφόρων ειδών παθολογικά εξογκώματα που δημιουργούνται στο σώμα. Διαγνωστικό έργο.

Περί ανωμάλου δυσκρασίας: Η κακή κράση του οργανισμού λόγω της μη ισορροπημένης σύνθεσης στον οργανισμό των τεσσάρων χυμών.

Περί κυουμένων διαπλάσεως: Η διάπλαση και η σταδιακή ανάπτυξη των εμβρύων. Από τα σπουδαιότερα έργα του Γαληνού.

Περί δυσπνοίας

Η δύσπνοια ως διαταραχή της αναπνοής, αιτίες και είδη της πάθησης. Η δύσπνοια ως διαγνωστικό μέσο άλλης νόσου. Επίσης, ανάπτυξη και εξήγηση της ιπποκρατικής διδασκαλίας για τη δύσπνοια.

Περί σπέρματος

Μελέτη για τη λειτουργία και τη χρησιμότητα του σπέρματος. Οι απόψεις του Ιπποκράτη και του Αριστοτέλη. Θεωρία του Γαληνού για ύπαρξη αρσενικού και θηλυκού σπέρματος.

Περί χρείας μορίων 1

Βιβλία Α΄-Γ΄. Η εξέταση της χρήσης, της ιδιαίτερης λειτουργίας και της προσφοράς των διαφόρων τμημάτων που συναπαρτίζουν τα όργανα του ανθρώπινου σώματος. Η κατασκευή του άκρου χεριού, ο καρπός, ο πήχης και ο βραχίονας, η κατασκευή των κάτω άκρων.

Περί χρείας μορίων 2

Βιβλία Δ΄, Ε΄. Τα όργανα και τα μέρη του πεπτικού συστήματος, που συμμετέχουν στη θρέψη του οργανισμού. Το ήπαρ, το πάγκρεας και το ουροποιητικό σύστημα.

Περί χρείας μορίων 3

Βιβλία ΣΤ΄, Ζ΄. Περιγραφή των μερών του θώρακα. Η καρδιά και οι πνεύμονες. Η παραγωγή της φωνής.

Περί διαφοράς πυρετών

Οι παραλλαγές των πυρετών και τα είδη τους που προκύπτουν από αυτές. Αιτίες και χαρακτηριστικά τους. Ο πυρετός ως παρά φύσιν αύξηση της θερμοκρασίας της καρδιάς, η οποία, κατά τον Γαληνό, ρυθμίζει τη θερμοκρασία ολόκληρου του σώματος.

Υγιεινών λόγος 1

Βιβλία Α΄-Γ΄. Σύγγραμμα, από τα πιο βασικά του Γαληνού, που ασχολείται με την Υγιεινή. Σπουδαία πηγή για τη μελέτη του καθημερινού τρόπου ζωής της εποχής.

Υγιεινών λόγος 2

Βιβλία Δ΄-ΣΤ΄. Συνέχεια και ολοκλήρωση του περί Υγιεινής συγγράμματος.

28. ΔΕΙΝΑΡΧΟΣ | ΔΗΜΑΔΗΣ

Κατά Δημοσθένους | Κατ’ Αριστογείτονος | Κατά Φιλοκλέους | Υπέρ της δωδεκαετίας | Αποσπάσματα

Δεινάρχου: Κατά Δημοσθένους: Λόγος κατηγορίας εναντίον του Δημοσθένη στη δίκη του για χρηματισμό κατά την υπόθεση των χρημάτων του Άρπαλου (425/424 π.Χ.).

Κατ’ Αριστογείτονος: Λόγος που γράφτηκε και εκφωνήθηκε στο πλαίσιο της διερεύνησης της υπόθεσης σχετικά με τα χρήματα του Άρπαλου.

Κατά Φιλοκλέους: Κατηγορία κατά του στρατιωτικού αξιωματούχου Φιλοκλή για την ίδια με τους δύο προηγούμενους λόγους υπόθεση. Αποσπάσματα Μικρά τμήματα από έργα που αποδίδονται στον Δείναρχο και δεν σώζονται ακέραια. Δημάδου:

Υπέρ της δωδεκαετίας: Λόγος αμφισβητούμενης γνησιότητας, απολογία της πολιτείας του ομιλητή και πηγή πληροφοριών για τα πολιτικά πράγματα του 4ου π.Χ. αιώνα.

Αποσπάσματα: Μικρά τμήματα από έργα που αποδίδονται στον Δημάδη και δεν σώζονται ακέραια.

29. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

Περί του στεφάνου

Ο Κτησιφών πρότεινε με ψήφισμα να τιμηθεί ο Δημοσθένης με χρυσό στεφάνι για τις υπηρεσίες του προς την πατρίδα. Ο Αισχίνης προσέβαλε το ψήφισμα ως παράνομο. Ο Δημοσθένης απαντά με τον παρόντα λόγο, έξοχο δείγμα της ρητορικής του ικανότητας και της φιλοπατρίας του.

Περί της παραπρεσβείας

Ο Δημοσθένης και ο αντίπαλός του Αισχίνης ήταν μέλη της πρεσβείας προς τον Φίλιππο, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η Φιλοκράτεια ειρήνη του 346 π.Χ. Η απογοήτευση που διαδέχτηκε την ειρήνη αποτυπώνεται στον λόγο του Δημοσθένη για την «ψεύτικη πρεσβεία», όπου κατηγορεί τον Αισχίνη για την αρνητική για την Αθήνα εξέλιξη της κατάστασης.

Κατά Μειδίου | Κατά Ανδροτίωνος

Κατά Μειδίου: Ο Μειδίας, παλαιός αντίπαλος του Δημοσθένη, επιτίθεται και γρονθοκοπά τον ρήτορα δημόσια κατά τη διάρκεια της γιορτής του Διονύσου. Ο Δημοσθένης διατυπώνει το πρώτο προσωρινό κατηγορητήριο, δικαιώνεται από την εκκλησία του δήμου και ετοιμάζεται για την κανονική δίκη. Γράφει έναν έξοχο λόγο κατηγορίας, τον οποίο όμως δεν εκφώνησε ποτέ, αφού παραιτήθηκε από τη δίωξη του αντιπάλου του. Σπουδαίο κείμενο που συνδέεται με ένα αδιευκρίνιστο ερώτημα για την πολιτεία του ρήτορα.

Κατά Ανδροτίωνος: Κατηγορία εναντίον του μαθητή του Ισοκράτη Ανδροτίωνα για κατάθεση παράνομου ψηφίσματος περί απονομής στεφάνου στη βουλή.

Κατά Τιμοκράτους | Κατά Αριστογείτονος Α΄, Β΄

Κατά Τιμοκράτους: Ο Δημοσθένης στρέφεται εναντίον ενός νόμου που θα επέτρεπε στους οφειλέτες του Δημοσίου να αποφεύγουν τη σύλληψη για τα χρέη τους.

Κατά Αριστογείτονος Α΄: Ο συκοφάντης Αριστογείτων, επανειλημμένα καταδικασμένος για τη δράση του, προχωρεί σε δημόσιες ενέργειες απαγορευμένες από δικαστικές αποφάσεις. Ο λόγος του Δημοσθένη εναντίον του είναι ουσιαστικά καταγγελία της τάξης των συκοφαντών, πραγματικής πληγής για την Αθήνα της εποχής.

Κατά Αριστογείτονος Β΄: Λόγος που αφορά την ίδια υπόθεση με τον προηγούμενο, αλλά που η γνησιότητά του αμφισβητείται.

Κατά Αφόβου Α΄, Β΄ | Προς Άφοβον | Προς Ζηνόθεμιν | Προς Απατούριον

Κατά Αφόβου Α΄: Η μήνυση του Δημοσθένη εναντίον του Αφόβου, ενός από τους τρεις επιτρόπους του, για κακή άσκηση των καθηκόντων του και μη απόδοση της πραγματικής πατρικής περιουσίας.

Κατά Αφόβου Β΄: Λόγος που εκφωνήθηκε στο πλαίσιο της ίδιας υπόθεσης με τον προηγούμενο. Ο Δημοσθένης δευτερολογεί απαντώντας στην απολογία του Αφόβου.

Προς Άφοβον: Ο Δημσοθένης αποκρούει τις ενέργειες του Αφόβου, ο οποίος προσπάθησε να ανατρέψει τις καταδικαστικές αποφάσεις που πέτυχε ο νεαρός ακόμα ρήτορας για την υπόθεση της επιτροπείας του.

Προς Ζηνόθεμιν: Λόγος σχετικός με παραγραφή (ένσταση που αποκρούει την εισαγωγή της κύριας δίκης στο δικαστήριο) σε εμπορική υπόθεση.

Προς Απατούριον: Λόγος που αφορά επίσης υπόθεση παραγραφής. Πηγή πληροφοριών για το δίκαιο της εποχής.

Προς Φορμίωνα | Προς Λάκριτον | Υπέρ Φορμίωνος | Προς Παντανετον

Προς Φορμίωνα: Λόγος που αφορά την εκδίκαση εμπορικής υπόθεσης και συνδέεται πάλι με παραγραφή. Ιδιοτυπία το ότι εκφωνείται από δύο ομιλητές.

Προς Λάκριτον: Άλλη μια εμπορική υπόθεση σχετική με δάνεια, εμπράγματες ασφάλειες, διερεύνηση για την κατοχή της εμπορικής ιδιότητας κ.λπ.

Υπέρ Φορμίωνος: Εμπορική υπόθεση με κεντρικό σημείο τη μίσθωση μιας τράπεζας. Πηγή πληροφοριών για το δίκαιο της εποχής.

Προς Πανταίνετον: Ένας ακόμα λόγος σχετικός με την παραγραφή που εκφωνήθηκε κατά την εκδίκαση μεταλλικής δίκης, δηλαδή δίκης που γίνεται για διαφορά σχετική με τη διαχείριση μεταλλείων.

Προς Ναυσίμαχον και Ξενοπείθην | Προς Βοιωτόν περί του ονόματος | Προς Βοιωτόν περί προικός μητρώας | Προς Σπουδίαν | Προς Φαίνιππον | Προς Λεωχάρη

Προς Ναυσίμαχον και Ξενοπείθην: Λόγος σχετικός και πάλι με ένσταση παραγραφής. Αποκρούεται η εισαγωγή δίκης για υπόθεση επιτροπείας με το σκεπτικό ότι προηγουμένως είχε επέλθει συμβιβασμός.

Προς Βοιωτόν περί του ονόματος: Κληρονομική υπόθεση που συνδέεται με δικαστική αναγνώριση τέκνων.

Προς Βοιωτόν περί προικός μητρώας: Περιουσιακή διαφορά των προσώπων που είναι αντίδικοι και στην προηγούμενη υπόθεση.

Προς Σπουδίαν: Οι σύζυγοι των θυγατέρων του Πολύευκτου αντιδικούν για ζητήματα που αφορούν προικώα περιουσία.

Προς Φαίνιππον: Λόγος που εκφωνήθηκε κατά την εκδίκαση υπόθεσης σχετικής με αντίδοση. Η γνησιότητά του αμφισβητείται.

Προς Λεωχάρη: Λόγος σχετικός με κληρονομική υπόθεση. Δικαστική διεκδίκηση περιουσίας από τους εγγύτερους συγγενείς του κληρονομούμενου.

Προς Μακάρτατον | Κατά Στεφάνου Α΄, Β΄, Κατά Ολμπιοδώρου

Προς Μακάρτατον: Λόγος που εκφωνήθηκε κατά την εκδίκαση υπόθεσης δικαστικής διεκδίκησης κληρονομιάς. Χαρακτηριστική η πολυπλοκότητα των συγγενικών δεσμών. Σπουδαία πηγή πληροφοριών και νόμων για το κληρονομικό δίκαιο της εποχής.

Κατά Στεφάνου Α΄: Υπόθεση ψευδομαρτυρίας. Συνδέεται με την υπόθεση του λόγου Υπέρ Φορμίωνος (τόμος 10).

Κατά Στεφάνου Β΄: Δευτερολογία στην προηγούμενη υπόθεση.

Κατά Ολυμπιοδώρου: Λόγος που εκφωνήθηκε κατά την εκδίκαση υπόθεσης περιουσιακής ζημίας.

Κατά Ευέργου και Μνησιβούλου ψευδομαρτυριών | Προς Τιμόθεον | Προς Πολυκλέα | Περί του στεφάνου της τριηραρχίας | Προς Κάλλιππον

Κατά Ευέργου και Μνησιβούλου ψευδομαρτυριών: Εξέταση ζητήματος ψευδομαρτυρίας στο πλαίσιο εκδίκασης υπόθεσης που αφορούσε τη λειτουργία της τριηραρχίας.

Προς Τιμόθεον: Ο στρατηγός Τιμόθεος, γιος του Κόνωνα, κατηγορείται για οικονομικά παραπτώματα και για μη επιστροφή χρεών.

Προς Πολυκλέα: Αίτηση αποζημίωσης για τον επιπλέον του κανονικού χρόνο άσκησης της λειτουργίας της τριηραρχίας.

Περί του στεφάνου της τριηραρχίας: Τριήραρχος διεκδικεί τιμητικό στέφανο ως βραβείο για τον καλύτερο εξοπλισμό τριήρους.

Προς Κάλλιππον: Διεκδίκηση χρηματικού ποσού στρεφόμενη κατά του κληρονόμου του οφειλέτη.

Προς Νικόστρατον | Κατά Κόνωνος | Προς Καλλικλέα | Κατά Διονυσοδώρου | Προς Ευβουλίδην | Κατά Θεοκρίνου

Προς Νικόστρατον: Οφειλέτης του δημοσίου που αδυνατεί να πληρώσει αντιμετωπίζει τον κίνδυνο δήμευσης της περιουσίας του. Τρίτος ζητεί την εξαίρεση δύο δούλων από τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, υποστηρίζοντας πως ανήκουν σ’ αυτόν.

Κατά Κόνωνος: Λόγος που εκφωνήθηκε κατά την εκδίκαση υπόθεσης εξύβρισης με σωματικές βλάβες.

Προς Καλλικλέα: Λόγος που εκφωνήθηκε κατά την εκδίκαση υπόθεσης κτηματικών διαφορών, που δημιουργήθηκαν όταν αγρός πλημμύρισε από τα νερά της βροχής.

Κατά Διονυσοδώρου: Δίκη για επιστροφή δανείου που είχε συναφθεί βάσει έγγραφης συμφωνίας.

Προς Ευβουλίδην: Λόγος που εκφωνήθηκε στο πλαίσιο δικαστικής διερεύνησης της γνησιότητας της καταγωγής πολίτη και της νομιμότητας της εγγραφής του στους ληξιαρχικούς καταλόγους.

Κατά Θεοκρίνου: Απόκρουση συκοφαντικής καταγγελίας περί υποβολής παράνομου ψηφίσματος.

Κατά Νεαίρας | Επιτάφιος | Ερωτικός

Κατά Νεαίρας: Καταγγελία εναντίον της Νεαίρας ότι, αν και ήταν ξένη και εταίρα, σφετερίστηκε δικαιώματα Αθηναίας.

Επιτάφιος: Ο επικήδειος λόγος για τους πεσόντες στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) στην οποία έλαβε μέρος και ο ίδιος ο Δημοσθένης.

Ερωτικός: Εγκώμιο ενός ωραίου νέου υπό μορφή επιστολής.

Προοίμια Δημηγορικά | Επιστολαί | Αποσπάσματα

Προοίμια Δημηγορικά: Προοίμια λόγων του Δημοσθένη, στο μεγαλύτερο μέρος τους γνήσια.

Επιστολαί: Πολιτικού περιεχομένου επιστολές που έγραψε ο Δημοσθένης ενόσω βρισκόταν στην εξορία. Με εξαίρεση μία, όλες απευθύνονται στη βουλή και στον δήμο των Αθηναίων.

Αποσπάσματα: Αποσπάσματα προερχόμενα από μη σωζόμενα έργα που αποδίδονται στον Δημοσθένη. Αμφισβητούμενης γνησιότητας κείμενα με πληροφορίες ανεκδοτολογικού κυρίως χαρακτήρα.

Περί της ειρήνης | Περί Αλοννήσου | Περί των εν Χερρονήσω | Φιλίππου Επιστολή | Προς την επιστολήν την Φιλίππου | Περί των προς Αλέξανδρον συνθηκών | Περί συντάξεως

Περί της ειρήνης | Περί Αλοννήσου | Περί των εν Χερρονήσω | Φιλίππου Επιστολή | Προς την επιστολήν την Φιλίππου | Περί των προς Αλέξανδρον συνθηκών | Περί συντάξεως

Περί των συμμοριών | Υπέρ της Ροδίων ελευθερίας | Υπέρ Μεγαλοπολιτών | Προς Λεπτίνην

Περί των συμμοριών | Υπέρ της Ροδίων ελευθερίας | Υπέρ Μεγαλοπολιτών | Προς Λεπτίνην

Ολυνθιακός Α, Β, Γ, Κατά Φιλίππου Α, Β, Γ, Δ

Ολυνθιακός Α, Β, Γ, Κατά Φιλίππου Α, Β, Γ, Δ

30. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ

Βίοι φιλοσόφων 1

Η πολύτιμη συγγραφή του ιστοριογράφου της φιλοσοφίας, πλούσια σε ιστορικό και ανεκδοτολογικό υλικό. Μετά την έκθεση των πρώτων αρχών της φιλοσοφίας, ακολουθεί αναφορά στους Έλληνες φιλοσόφους μέχρι τον Επίκουρο. Βιβλία Α΄, Β΄. Θαλής, Σόλων, οι Επτά σοφοί, Αναξίμανδρος, Αναξαγόρας, Σωκράτης, Ξενοφών, Αρίστιππος, Ευκλείδης, Σιμμίας, Κέβης κ.ά.

Βίοι φιλοσόφων 2

Βιβλία Γ΄-Ε΄. Πλάτων, Σπεύσιππος, Ξενοκράτης, Αρκεσίλαος, Καρνεάδης, Αριστοτέλης, Θεόφραστος, Ηρακλείδης κ.ά.

Βίοι φιλοσόφων 3

Βιβλία ΣΤ΄, Ζ΄. Αντισθένης, Διογένης, Μενέδημος, Ζήνων ο Κιτιεύς, Αρίστων, Κλεάνθης, Χρύσιππος, κ.ά.

Βίοι φιλοσόφων 4

Βιβλία Η΄, Θ΄. Πυθαγόρας, Εμπεδοκλής, Επίχαρμος, Αρχύτας, Φιλόλαος, Ηράκλειτος, Ξενοφάνης, Παρμενίδης, Μέλισσος, Ζήνων ο Ελεάτης, Λεύκιππος, Δημόκριτος, Πρωταγόρας, Πύρρων κ.ά. (Για το 10ο βιβλίο βλ. Επίκουρος, τόμος υπ’ αριθ. σειράς 284).

31. ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 1

Παγκόσμια ιστορία, από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι τον Γαλατικό πόλεμο του Καίσαρα (59 π.Χ.). Προοίμιο. Σχετικά με την Αίγυπτο.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 2

Λαοί και ηγεμόνες της Ανατολής. Ιστορία και έθιμα.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 3

Αιθίοπες, Άραβες. Παραδόσεις της Αφρικής. Γοργόνες, Άτλαντας, Τιτάνες, Διόνυσος.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 4

Οι μύθοι που αναφέρονται από ιστορικούς. Ηρακλής, Αργοναύτες, Θησέας, Δαίδαλος, Επτά επί Θήβας, Πέλοπας, Τάνταλος, Δάρδανος, Ασκληπιός κ.λπ.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 5

Μύθοι, ιστορία και έθιμα για τα νησιά της Μεσογείου. Γαλατία, Ιβηρία, Τυρρηνία κ.λπ.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλία 6-10

Συνέχεια της συγγραφής με γεγονότα της ελληνικής ιστορίας.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 12

Πολεμικές επιχειρήσεις στη Δύση. Ο Κορινθιακός πόλεμος. Συνέχεια για τις ενδοελληνικές συγκρούσεις.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 13

Για τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Οι Αθηναίοι στη Σικελία. Από την ιστορία των Συρακουσών. Διονύσιος τύραννος κ.ά.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 14

Τριάκοντα τύραννοι. Ηγεμονία Λακεδαιμονίων. Πόλεμος του Διονυσίου με τους Καρχηδονίους. Ο ελληνισμός της Ιταλίας κ.ά.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 15

Οι Πέρσες στην Κύπρο και στην Αίγυπτο. Ιφικράτης. Ιάσων των Φερών. Οι Θηβαίοι στην Πελοπόννησο κ.ά.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 16

Φίλιππος, στρατιωτικές επιχειρήσεις και πολιτική δράση. Συμμαχικός πόλεμος. Φωκείς, Ιερός πόλεμος. Τιμολέων κ.ά.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 17

Αλέξανδρος. Από την άνοδο στον θρόνο μέχρι τον θάνατο.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 18

Τα μετά τον Αλέξανδρο. Οι συγκρούσεις στα χρόνια των Διαδόχων.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 19

Συνέχεια με γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Θήβα. Επίσης, οι Ρωμαίοι και οι επιχειρήσεις τους στην Ιταλία.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλίο 20

Αντίγονος, Δημήτριος, Αγαθοκλής, Κάσσανδρος, Πτολεμαίος. Πολεμικά γεγονότα.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλία 21-28

Ρωμαίοι και Καρχηδόνιοι. Αμίλκας, Αννίβας.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλία 29-33

Συνέχεια για τους Καρχηδονιακούς πολέμους. Σκιπίων. Επίσης Αντίοχος, Φιλοποίμην, Περσέας, Ευμένης.

Βιβλιοθήκη ιστορική, βιβλία 34-40

Ρωμαιοιουδαϊκές συγκρούσεις, μεταρρύθμιση των Γράκχων, συμμαχικός πόλεμος, πόλεμος των δούλων κ.ά.

Ευρετήρια

Εκτενείς περιλήψεις των βιβλίων της Ιστορίας του Διόδωρου και γενικό ευρετήριο κυρίων ονομάτων.

32. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΥΣ

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 1

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Α΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 2

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Β΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 3

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Γ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 4

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Δ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 5

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Ε΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 6

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο ΣΤ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 7

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Ζ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 8

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Η΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 9

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Θ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 10

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο Ι΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 11

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο ΙΑ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 12

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλία ΙΒ΄-ΙΕ΄.

Ρωμαϊκή αρχαιολογία 13

Η ιστορία της Ρώμης από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι το 264 π.Χ. Πληροφορίες από ιστορικές πηγές που δεν σώζονται. Βιβλίο ΙΣΤ΄-Κ΄.

Περί συνθέσεως ονομάτων

Το σπουδαιότερο φιλολογικό-κριτικό έργο του Διονυσίου. Υφολογική πραγματεία που εξετάζει το συνταίριασμα των λέξεων στον λόγο, τη σύνθεση, που θεωρεί ως σημαντικότερο όρο της συγγραφής ενός έργου.

Περί αρχαίων ρητόρων, περί Λυσίου, περί Ισοκράτους, περί Ισαίου

Η αντίθεση αττικιστών και ασιανιστών στη ρητορική. Βιογραφικά στοιχεία των ρητόρων Λυσία, Ισοκράτη και Ισαίου, και κριτική περί ύφους. Παράθεση αντιπροσωπευτικών χωρίων για απόδειξη.

Περί της Δημοσθένους λέξεως

Ο Διονύσιος κρίνει και αποτιμά τον «ήρωά» του. Από τα σημαντικότερα φιλολογικά έργα του Αλικαρνασσέα.

Περί Θουκυδίδου

Κριτική στον Θουκυδίδη από άποψη μορφής και ύφους. Αυστηρότητα που ενίοτε αγγίζει την αδικία.

Περί Δεινάρχου | Προς Πομπήιον Γέμινον επιστολή | Προς Αμαίον επιστολή | Περί των Θουκυδίδου ιδιωμάτων προς Αμαίον | Του περί συνθέσεως ονομάτων επιτομή | Περί μιμήσεως

Περί Δεινάρχου: Εξαίρετο δείγμα φιλολογικής κριτικής, που ασχολείται κυρίως με το ζήτημα της γνησιότητας των λόγων του Δεινάρχου.

Προς Πομπήιον Γέμινον επιστολή: Ο Διονύσιος υπερασπίζεται την κριτική του εναντίον του Πλάτωνα και εν συνεχεία εξετάζει τους ιστορικούς Ηρόδοτο, Θουκυδίδη, Ξενοφώντα, Φίλιστο, Θεόπομπο.

Προς Αμαίον επιστολή: Προσπάθεια ανασκευής της άποψης ότι ο Δημοσθένης είχε διδαχτεί τους κανόνες της τέχνης του από τη Ρητορική του Αριστοτέλη.

Περί των Θουκυδίδου ιδιωμάτων προς Αμαίον: Διασαφήνιση των υφολογικών παρατηρήσεων που περιέχονται στο έργο Περί Θουκυδίδου.

Του περί συνθέσεως ονομάτων επιτομή: Ο συγγραφέας αναπαράγει αυτούσια ολόκληρα τμήματα από το Περί συνθέσεως ονομάτων.

Περί μιμήσεως: Σύντομη αναφορά σε ποιητές και πεζογράφους που μπορούν να θεωρηθούν πρότυπα ύφους. Έργο αποσπασματικά σωζόμενο.

Τέχνη ρητορική

Πραγματεία για τη σωστή σύνταξη των ρητορικών λόγων. Μορφή, περιεχόμενο και συμβουλές για το πώς ο ομιλητής θα κερδίσει το ακροατήριό του.

33. ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ ΠΕΔΑΝΙΟΣ

Περί ύλης ιατρικής 1

Μελέτη του ιατρικού-φαρμακολογικού υλικού, το οποίο προερχόταν κυρίως από το φυτικό και ζωικό βασίλειο και από τα ορυκτά μεταλλεύματα.

Περί ύλης ιατρικής 2

Συνέχεια της μελέτης του Διοσκουρίδη για τα φάρμακα. Υλικά, δοσολογία, γνησιότητα κ.λπ.

Περί ύλης ιατρικής 3

Τα φάρμακα. Περιπτωσιολογική αναφορά και ανάλυση.

Περί ύλης ιατρικής 4

Συνέχεια της μελέτης για τα φάρμακα.

Περί ύλης ιατρικής 5

Ουσίες, υλικά, δράση και χρησιμότητα. Σε όλους τους τόμους ευρετήριο φαρμάκων και βοτάνων.

Περί απλών φαρμάκων 1

Το απλό, ευπόριστο φάρμακο, εύκολο στην εύρεση ή και στην παρασκευή του, ακόμα και μέσα στο πλαίσιο ενός οίκου.

Περί απλών φαρμάκων 2

Συνέχεια της μελέτης για τα απλά φάρμακα. Έργο αμφισβητούμενης γνησιότητας.

Περί δηλητηρίων φαρμάκων | Περί ιοβόλων | Περί λίθων

Περί δηλητηρίων φαρμάκων: Τα δηλητήρια. Πρόληψη και θεραπεία. Ενδεικτικά: Κανθαρίδα, βούπρηστη, σαλαμάνδρα, δορύκνιο, ακόνιτο, κορίανδρος, κώνειο, μανδραγόρας, όπιο, παπαρούνα, γύψος, υδράργυρος, βδέλλες κ.ά.

Περί ιοβόλων: Σχετικά με τα ζώα που φέρουν δηλητήριο. Επίσης για τη λύσσα (ο λυσσασμένος σκύλος).

Περί λίθων: Γλωσσάριο των βασικών ορυκτών και των ιατρικών τους χρήσεων. De herbis femininis: Λατινική μετάφραση κάποιων κεφαλαίων από το έργο του Διοσκουρίδη Περί ύλης ιατρικής. Ενδεικτικό για την αντιμετώπιση των αρχαίων κειμένων από τους μεταγενέστερους στον λατινόφωνο κόσμο.

34. ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ

Ελληνικά 1 - Αριθμητικών Α΄, Β΄

Το πρώτο σύγγραμμα άλγεβρας, το αρχαιότερο ελληνικό κείμενο όπου γίνεται χρήση εξισώσεων για την επίλυση προβλημάτων. Βιβλία Α΄, Β΄: Εβδομήντα τέσσερα (39+35) προβλήματα.

Ελληνικά 2 - Αριθμητικών Γ΄, Δ΄

Συνέχεια των προβλημάτων. Εξήντα ένα (21+40) προβλήματα.

Ελληνικά 3 - Αριθμητικών Ε΄, ΣΤ΄

Συνέχεια των προβλημάτων. Πενήντα τέσσερα (30+24) προβλήματα.

35. ΕΚΑΤΑΙΟΣ ΜΙΛΗΣΙΟΣ

Αποσπάσματα

Τα σωζόμενα αποσπάσματα από τα έργα του σημαντικότερου γεωγράφου, λογογράφου και ιστορικού της εποχής του. Προσπάθεια για χρονολογική ταξινόμηση των γεγονότων και ορθολογιστική ερμηνεία των μύθων.

36. ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ

Κύρια δόξαι, Επιστολαί, Αποσπάσματα

Τα σωζόμενα αποσπάσματα ενός από τους πολυγραφότερους συγγραφείς της αρχαιότητας. Οι βασικές διδασκαλίες του (Κύριαι δόξαι) και οι επιστολές που συνοψίζουν τις θεωρίες του στη φυσική και την ηθική. Το 10ο βιβλίο του Διογένη Λαέρτιου.

37. ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ

Διατριβαί 1

Η ηθική διδασκαλία του κορυφαίου εκπροσώπου της Νέας Στοάς, όπως την κατέγραψε ο μαθητής του Αρριανός. Τι είναι στην εξουσία μας και τι όχι, η διατήρηση της ατομικότητας, η θεία πρόνοια, η συγγένεια του ανθρώπου με τον Θεό, η φιλοστοργία, η εποπτεία του Θεού επί του κόσμου, η στάση απέναντι στους τυράννους κ.ά.

Διατριβαί 2

Το θάρρος δεν είναι εχθρός της σύνεσης, η αταραξία, πώς συνυπάρχουν η μεγαλοφροσύνη και η επιμέλεια, η αδιαφορία, η ουσία του καλού, η αρχή της φιλοσοφίας, η διαλεκτική, η αγωνία, τα εξωτερικά ερεθίσματα, η φιλία κ.ά.

Διατριβαί 3

Ο καλλωπισμός, σε τι πρέπει κυρίως ν’ ασκούμαστε, πώς πρέπει να υπομένουμε τις αρρώστιες, η πνευματική και ηθική άσκηση, συμπεριφορά του κοινού ανθρώπου και συμπεριφορά του φιλοσόφου, η φιλοσοφία των κυνικών, ο φόβος της ανέχειας κ.ά.

Διατριβαί 4

Περί ελευθερίας, η επιλογή της συμπεριφοράς, ο ήσυχος βίος, οι οξύθυμοι άνθρωποι, ο άφοβος και ο αναίσχυντος, για τι πρέπει ν’ αδιαφορούμε και για τι να ενδιαφερόμαστε κ.ά.

Εγχειρίδιον | Αποσπάσματα

Εγχειρίδιον: Συλλογή διδαγμάτων ηθικού περιεχομένου, επιτομή κατά κάποιο τρόπο της διδασκαλίας του Επίκτητου σχετικά με τον ακολουθητέο τρόπο ζωής, όπως αυτός προβάλλει μέσα από τις στωικές αντιλήψεις. Κείμενο γενικά δημοφιλές και ιδιαίτερα αγαπητό μεταξύ των χριστιανών διανοητών.

Αποσπάσματα: Αποσπάσματα από τον Επίκτητο, τα περισσότερα με μορφή αποφθεγμάτων ή αφορισμών.

38. ΕΡΜΗΣ ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ

Λόγοι 1

Τα ελληνικά ερμητικά κείμενα, από τη μετάφραση των ιερών κειμένων του αιγυπτιακού θεού Θωθ με την προσθήκη στοιχείων από την ελληνική φιλοσοφία (κυρίως τον πλάτωνισμό, τον πυθαγορισμό και τη Στοά) αλλά και τα ανατολικά δόγματα.

Λόγοι 2 | Ασκληπιός

Λόγοι (συν.) Συνέχεια των κειμένων. Διττός χαρακτήρας: φιλοσοφικός και πρακτικός-μαγικός.

Ασκληπιός: Λόγος απευθυνόμενος από τον Ερμή στον Ασκληπιό. Λατινική μετάφραση αλλά και αποσπάσματα από το ελληνικό πρωτότυπο.

Αποσπάσματα

Τα περισσότερα και εκτενέστερα αποσπάσματα των ερμητικών κειμένων (λόγοι του Ερμή, λόγοι της Ίσιδας, ανεξάρτητα αποσπάσματα) προέρχονται από τον Στοβαίο.

Μαγικά: Κοιρανίδες

Έργο λαϊκής ιατρικής και μαγείας, από τα σπουδαιότερα του δημώδους ερμητικού κύκλου. Συνδυασμός έργων δύο παλαιότερων συγγραφέων, του Κυρανού και του Αρποκρατίωνα, που, κατά την παράδοση, έλαβαν τη γνώση τους από τα έργα του Ερμή, καθώς και της συριακής Αρχαϊκής βίβλου.

39. ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ

Στοιχεία 1

Βιβλία Α΄-Β΄. Εξέταση της ισότητας τριγώνων χωρίς τη χρήση παραλλήλων. Ισότητα των εμβαδών. Εμβαδά ορθογωνίων και τετραγώνων.

Στοιχεία 2

Βιβλία Γ΄-Δ΄. Οι ιδιότητες του κύκλου. Γωνίες που έχουν την κορυφή τους στο κέντρο ή στην περιφέρεια του κύκλου. Κατασκευή τριγώνων εγγεγραμμένων και περιγεγραμμένων σε περιφέρεια, και περιφερειών εγγεγραμμένων και περιγεγραμμένων σε τρίγωνα και πολύγωνα.

Στοιχεία 3

Βιβλία Ε΄-ΣΤ΄. Θεωρία των λόγων και των αναλογιών. Θεωρία των ομοίων σχημάτων.

Στοιχεία 4

Βιβλία Ζ΄-Θ΄. Τα καθαρά αριθμητικά βιβλία των Στοιχείων.

Στοιχεία 5

Βιβλίο Ι΄. Η θεωρία των ασύμμετρων μεγεθών.

Στοιχεία 6

Βιβλίο Ι΄ (συν.). Συνέχεια της θεωρίας των ασύμμετρων μεγεθών.

Στοιχεία 7

Βιβλίο ΙΑ΄. Στερεομετρία. Ορισμοί για την καθετότητα και την αμοιβαία κλίση ευθειών και επιπέδων. Στερεές γωνίες.

Στοιχεία 8

Βιβλία ΙΒ΄-ΙΓ΄. Στερεομετρία. Πυραμίδα, πρίσμα, κύλινδρος, κώνος, σφαίρα. Τα πέντε κανονικά πολύεδρα. Πώς εγγράφονται τα πολύεδρα αυτά σε δοθείσα σφαίρα και πώς προσδιορίζεται το μήκος των ακμών τους.

Δεδομένα

Πότε τα γεωμετρικά αντικείμενα θεωρούνται δεδομένα (γνωστά). Σύγγραμμα επιπεδομετρίας, συνδεδεμένο με τα έξι πρώτα βιβλία των Στοιχείων.

Οπτικά

Μελέτη σχετικά με την προοπτική, πιθανότατα διδακτικό εγχειρίδιο για σπουδαστές αστρονομίας.

40. ΕΥΝΑΠΙΟΣ

Βίοι σοφιστών, Αποσπάσματα ιστορικά

Βίοι Σοφιστών Μια ενδιαφέρουσα εικόνα της πνευματικής και κοινωνικής ζωής τον 3ο και τον 4ο μ.Χ. αιώνα, μέσα από τις βιογραφίες φιλοσόφων και σοφιστών. Αποσπάσματα ιστορικά Τμήματα από το σωζόμενο αποσπασματικά έργο Χρονική ιστορία. Δεσπόζει η μορφή του Ιουλιανού.

41. ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ρήσος

Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τροία. Ο Δόλων κατασκοπεύει το στρατόπεδο των Αχαιών, συλλαμβάνεται και εκτελείται. Την ίδια τύχη έχει και ο βασιλιάς των Θρακών Ρήσος, που είχε συμμαχήσει με τους Τρώες. Δραματοποίηση της ραψωδίας Κ της Ιλιάδας.

Ικέτιδες

Οι μητέρες των επτά Αργείων που έπεσαν στη Θήβα παρακαλούν τον Θησέα να μεσολαβήσει για την ταφή των νεκρών που είχε απαγορεύσει ο Κρέων. Ο Θησέας κηρύσσει πόλεμο στον Κρέοντα και φέρνει τις σορούς στην Ελευσίνα, όπου τις καίει. Έργο με πολιτικές προεκτάσεις και αναφορές σε γεγονότα της εποχής.

Εκάβη

Η γηραιά βασίλισσα της Τροίας Εκάβη βρίσκεται αιχμάλωτη στη Θράκη. Παρακολουθεί τον θάνατο των παιδιών της Πολυξένης και Πολύδωρου. Σχεδιάζει την εκδίκησή της στην οποία συμπράττει ο χορός των Τρωάδων γυναικών.

Τρωάδες

Οι σκηνές που ακολούθησαν την άλωση της Τροίας. Η πυρπόληση και οι θάνατοι μελών της οικογένειας του Πριάμου. Οι αιχμάλωτες γυναίκες οδηγούνται στα πλοία των Αχαιών. Δεσπόζει η φυσιογνωμία της Εκάβης.

Ιφιγένεια η εν Αυλίδι

Ο στόλος των Αχαιών καθηλωμένος στην Αυλίδα περιμένει ούριο άνεμο για να ξεκινήσει για την Τροία. Ο Αγαμέμνων καλεί από τις Μυκήνες την κόρη του Ιφιγένεια για να τη θυσιάσει, προφασιζόμενος πως θα την παντρέψει με τον Αχιλλέα. Η νεαρή κοπέλα προσφέρεται να θυσιαστεί για την πατρίδα της. Ο ηρωισμός της κόρης και οι τραγικές εσωτερικές συγκρούσεις του Αγαμέμνονα σε ένα από τα κορυφαία έργα της αρχαίας λογοτεχνίας.

Μήδεια

Η Μήδεια εκδικείται τον άπιστο σύζυγό της Ιάσονα. Προσποιούμενη ότι συναινεί στον γάμο του με τη βασιλοπούλα της Κορίνθου Γλαύκη, στέλνει ως δώρο πέπλο που προκαλεί τον φρικτό θάνατο της νύφης. Στη συνέχεια η Μήδεια σκοτώνει τα παιδιά της και καταφεύγει στον βασιλιά της Αθήνας Αιγέα. Από τα αριστουργήματα της αρχαίας λογοτεχνίας.

Ιφιγένεια η εν Ταύροις

Ο Ορέστης και ο Πυλάδης αναζητούν στη Σκυθία το ξόανο της Αρτέμιδας. Συλλαμβάνονται και οδηγούνται στον ναό της θεάς για να θυσιαστούν. Ιέρεια εκεί είναι η Ιφιγένεια που αναγνωρίζει τον αδελφό της. Παίρνουν το ξόανο και όλοι μαζί φεύγουν κρυφά για την Ελλάδα. Ο βασιλιάς της Σκυθίας τους καταδιώκει, αλλά τους σώζει η θέα Αθηνά.

Ορέστης

Ο Ορέστης και η αδελφή του Ηλέκτρα καταδικάζονται από τους Αργείους σε θάνατο για τη μητροκτονία. Ο Ορέστης ζητάει βοήθεια από τον Μενέλαο και απελπισμένος σκέφτεται να σκοτώσει την κόρη του Μενέλαου Ερμιόνη για εκδίκηση. Η εμφάνιση του Απόλλωνα λύνει την παρεξήγηση, ο Ορέστης παντρεύεται την Ερμιόνη και ο Πυλάδης την Ηλέκτρα.

Ηλέκτρα

Ο Ορέστης κατευθύνεται προς τις Μυκήνες για να εκδικηθεί τον φόνο του πατέρα του. Περνά από μια φτωχική καλύβα όπου ζει η αδελφή του Ηλέκτρα με τον σύζυγό της Αυτουργό. Με τη μεσολάβηση του χορού των Μυκηναίων γυναικών, τα δυο αδέλφια αναγνωρίζονται και συμπράττουν στον φόνο της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου. Με την παρέμβαση των Διόσκουρων η Ηλέκτρα παντρεύεται τον Πυλάδη, ενώ ο Ορέστης πηγαίνει στην Αθήνα για να δικαστεί.

Ηρακλείδαι

Τα παιδιά του Ηρακλή καταδιώκονται από τον βασιλιά των Μυκηνών Ευρυσθέα και ζητούν σωτηρία στην Αθήνα. Ο Ευρυσθέας, επειδή δεν του παραδίδουν τα παιδιά, κηρύσσει πόλεμο στους Αθηναίους. Η κόρη του Ηρακλή Μακαρία δέχεται να θυσιαστεί για να εκπληρωθεί χρησμός που έλεγε ότι οι Αθηναίοι θα νικήσουν αν μια νεαρή κοπέλα δεχτεί να πεθάνει.

Φοίνισσαι

Γυναίκες της Φοινίκης, που στέλνονται στους Δελφούς ως λάφυρο από την άλωση της Τύρου, περνούν από τη Θήβα. Αναφορά σε σειρά τραγικών γεγονότων του θηβαϊκού κύκλου. Κατάληξη με την αναχώρηση του τυφλού Οιδίποδα που χειραγωγείται από την κόρη του Αντιγόνη.

Ελένη

Ο κατά Ευριπίδη μύθος της Ελένης. Ο Πάρης οδηγεί στην Τροία όχι τη βασίλισσα της Σπάρτης αλλά είδωλό της, ενώ η ίδια μεταφέρεται από τον Ερμή στην Αίγυπτο. Μετά την άλωση της Τροίας, άνεμοι παρασύρουν τον Μενέλαο στην Αίγυπτο, και οι δύο σύζυγοι αναγνωρίζονται τυχαία. Η Ελένη παρουσιάζεται ως πρότυπο συζύγου.

Ίων

Ο Ίων, γιος του Απόλλωνα και της Αθηναίας βασιλοπούλας Κρέουσας, εγκαταλείπεται σε σπηλιά της Ακρόπολης και μεταφέρεται από τον Ερμή στους Δελφούς. Αργότερα, η Κρέουσα, παντρεμένη με τον Ξούθο, δεν μπορεί να τεκνοποιήσει και επισκέπτεται τους Δελφούς για να συμβουλευτεί το μαντείο. Της απαντούν ότι πρέπει να υιοθετήσει τον νεωκόρο του ιερού. Η Κρέουσα αρνείται και προσπαθεί να τον σκοτώσει, ώσπου αποκαλύπτεται ότι πρόκειται για τον γιο της Ίωνα. Με τη μεσολάβηση της Αθηνάς τον παίρνουν για να τον εγκαταστήσουν στον θρόνο των Αθηνών.

Βάκχαι

Ο βασιλιάς των Θηβών Πενθέας αντιδρά στην καθιέρωση της λατρείας του Διονύσου στην πόλη. Ο Διόνυσος επιστρέφει μετά από μακρά απουσία. Ο Πενθέας στρέφεται εναντίον των Βακχών, ιερειών του θεού, αλλά βρίσκει τον θάνατο από τη μητέρα του Αγαύη και τις μαινάδες. Δράμα με θρησκευτικό κλίμα, βασική αναφορά στη διονυσιακή λατρεία.

Ηρακλής μαινόμενος

Ο Ηρακλής αφήνει τα παιδιά του στη Θήβα και κατεβαίνει στον Άδη για να φέρει στη γη τον Κέρβερο. Η μακρά απουσία του δημιουργεί την υπόνοια ότι πέθανε. Ο Λύκος στρέφεται εναντίον των παιδιών του Ηρακλή, ο οποίος εμφανίζεται ξαφνικά και τα σώζει. Τότε η Ήρα εμβάλλει μανία στον ήρωα, ο οποίος σκοτώνει τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Μόλις συνέρχεται, θέλει να αυτοκτονήσει, αλλά τον σώζει ο Θησέας που έρχεται να τον καθάρει από το μίασμα.

Ανδρομάχη

Η σύζυγος του Έκτορα Ανδρομάχη μεταφέρεται στη Φθία ως λάφυρο του γιου του Αχιλλέα Νεοπτόλεμου. Αποκτούν γιο, τον Μολοσσό. Η σύζυγος του Νεοπτόλεμου Ερμιόνη προσπαθεί μαζί με τον πατέρα της Μενέλαο να σκοτώσει την Ανδρομάχη και τον γιο της. Ο γέροντας Πηλέας αποτρέπει τον φόνο. Ο Ορέστης, παλιός μνηστήρας της Ερμιόνης, σκοτώνει τον Νεοπτόλεμο. Η εμφάνιση της Θέτιδας κλείνει το δράμα: ο γιος της Ανδρομάχης θα γίνει ο γενάρχης του φύλου των Μολοσσών, ενώ ο Πηλέας θα ζήσει ως αθάνατος κοντά στη Θέτιδα και θα ξανασυναντήσει τον γιο του, τον Αχιλλέα.

Ιππόλυτος

Η Φαίδρα, δεύτερη γυναίκα του Θησέα, ερωτεύεται με πάθος τον πρόγονό της Ιππόλυτο, γιο του Αθηναίου ήρωα, αλλά προσπαθεί να το κρύψει. Όταν όμως το μαθαίνει ο Ιππόλυτος, αποκρούει τα αισθήματα της μητριάς του, η οποία αυτοκτονεί και αφήνει επιστολή κατηγορώντας τον ότι επιβουλεύτηκε την τιμή της. Ο Θησέας καταριέται τον γιο του, ο οποίος πεθαίνει. Η Άρτεμη φανερώνει την αλήθεια στον Θησέα, που θρηνεί.

Κύκλωψ

Το μόνο σωζόμενο σατυρικό δράμα του Ευριπίδη. Ο Σάτυροι, με επικεφαλής τον Σιληνό, υπηρετούν τον Κύκλωπα. Ο Οδυσσέας τυφλώνει τον Κύκλωπα, σώζοντας τους συντρόφους του και τους Σατύρους.

Άλκηστις

Η Άλκηστις δέχεται να πεθάνει στη θέση του συζύγου της Αδμήτου, βασιλιά των Φερών. Ο φίλος του Αδμήτου Ηρακλής επεμβαίνει, επαναφέρει τη γυναίκα στη ζωή και τη δίνει πάλι στον σύζυγό της.

Υψιπύλη

Η Λήμνια Υψιπύλη, εξόριστη στην αυλή του βασιλιά της Νεμέας, προκαλεί χωρίς να το θέλει τον θάνατο του βασιλόπουλου. Από την τιμωρία που την περιμένει θα σωθεί την τελευταία στιγμή χάρη στον Διόνυσο, θεό του γένους της. Αποσπασματικά σωζόμενη τραγωδία (σε συμπλήρωση).

Κρήτες

Ο μύθος της Πασιφάης, η ένωσή της με τον ταύρο και η γέννηση του Μινώταυρου. Χαρακτηριστικό το τμήμα της απολογίας της Πασιφάης. Αποσπασματικά σωζόμενη τραγωδία (σε συμπλήρωση).

Αποσπάσματα 1

Τα αποσπάσματα από τα έργα του Ευριπίδη που δεν σώζονται ακέραια: Αιγεύς, Αίολος, Αλέξανδρος, Αλκμήνη, Αντιγόνη, Αντιόπη, Αυτόλυκος Σατυρικός, Βελλεροφόντης, Ερεχθεύς, Θερισταί, Θησεύς, Θυέστης, Κρεσφόντης, Μελανίππη, Μελέαγρος, Οιδίπους, Οινεύς, παλαμήδης, Σθενέβοια, Σίσυφος Σατυρικός, Σκύριοι, Τήλεφος, Τημενίδαι, Φαέθων, Φιλοκτήτης, Φοίνιξ, Φρίξος, Χρύσιππος κ.ά.

42. ΕΦΟΡΟΣ | ΠΑΛΑΙΦΑΤΟΣ

Αποσπάσματα

Το σύνολο των ελάχιστων σωζόμενων αποσπασμάτων δύο ιστορικών και μελετητών του 4ου π.Χ. αιώνα. Προσπάθεια για σύνθεση γεγονότων και ορθολογιστική ερμηνεία.

43. ΖΗΝΩΝ | ΜΕΛΙΣΣΟΣ

Ελληνικά (Στερεότυπο αρχαίο κείμενο και μετάφραση στη νεοελληνική)

Ζήνων, Μέλισσος.

44. ΗΛΙΟΔΩΡΟΣ

Αιθιοπικά 1

Το τελευταίο μεγάλο μυθιστόρημα της ελληνικής αρχαιότητας, ο περίφημος μύθος της Χαρίκλειας και του Θεαγένη. Περιπέτειες, εξωτισμός, απαγωγές, έρωτας, αναγνωρίσεις, μαγεία από έναν μεγάλο τεχνίτη του λόγου. Βιβλία Α΄-Γ΄: Οι φυγάδες στα χέρια των ληστών. Αναδρομή σε γεγονότα του παρελθόντος. Η αρχή της περιπέτειας.

Αιθιοπικά 2

Βιβλία Δ΄-Ζ΄. Οι περιπέτειες, συμβολισμός της περιπλάνησης της ψυχής, συνεχίζονται. Αριστοτεχνικές παρεκβάσεις του συγγραφέα και χρήση των αφηγηματικών μοτίβων της εποχής κορυφώνουν την πλοκή και τη συγκίνηση.

Αιθιοπικά 3

Βιβλία Η΄-Ι΄. Η λύση του δράματος, με την επιστροφή των ηρώων (και της ψυχής) στην «ποθητή πατρίδα». Ένα δημοφιλές κείμενο που επηρέασε τους μεταγενέστερους και έδωσε το λιμπρέτο της Αΐντας.

45. ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

Ομηρικά προβλήματα

Συλλογή αλληγοριών σε 79 κεφάλαια. Ο Ηράκλειτος, ακολουθώντας τη σειρά των ραψωδιών των ομηρικών επών, εφαρμόζει τη φυσική, ηθική και ιστορική ερμηνεία σε ένα ευρύ πεδίο θεμάτων (ιστορίας, αστρονομίας, φυσικής, ηθικής, κοσμογονίας κ.ά.), εκθειάζοντας τον Όμηρο και αντικρούοντας τους επικριτές του, ιδίως τον Πλάτωνα και τον Επίκουρο.

46. ΗΡΟΔΟΤΟΣ

Ιστορία 1 - Κλειώ

Η πανάρχαια έχθρα Ευρώπης και Ασίας. Υποταγή των ελληνικών πόλεων από τον Κροίσο. Οι Πέρσες κυριεύουν τη Λυδία και ο Κύρος ιδρύει το περσικό κράτος.

Ιστορία 2 - Ευτέρπη

Η ιστορία της Αιγύπτου μέχρι την εκστρατεία του βασιλιά των Περσών Καμβύση.

Ιστορία 3 - Θάλεια

Οι Πέρσες κυριεύουν την Αίγυπτο. Ο Δαρείος στον θρόνο. Οργάνωση του κράτους του. Πολυκράτης, τύραννος της Σάμου.

Ιστορία 4 - Μελπομένη

Εκστρατεία του Δαρείου εναντίον των Σκυθών. Πρώτη περσική επέκταση στην Ευρώπη. Εκστρατεία των Περσών στη Λιβύη.

Ιστορία 5 - Τερψιχόρη

Οι Πέρσες στη Θράκη. Ο τύραννος της Μιλήτου Αρισταγόρας εξεγείρει τις ιωνικές πόλεις εναντίον των Περσών. Η Αθήνα και η Ερέτρια υποστηρίζουν την επανάσταση. Αναφορά στην ιστορία Αθήνας και Σπάρτης.

Ιστορία 6 - Ερατώ

Καταστολή της Ιωνικής επανάστασης. Proslipsis.gr Άλωση της Μιλήτου. Πρώτη εκστρατεία των Περσών εναντίον της Ελλάδας. Ήττα του Μαρδόνιου. Εκστρατεύουν ο Δάτις και ο Αρταφέρνης. Μάχη του Μαραθώνα.

Ιστορία 7 - Πολύμνια

Θάνατος του Δαρείου. Ο Ξέρξης εκστρατεύει εναντίον της Ελλάδας. Μάχη των Θερμοπυλών.

Ιστορία 8 - Ουρανία

Ναυμαχία του Αρτεμισίου. Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Οι ελληνικές νίκες. Υποχώρηση του Ξέρξη.

Ιστορία 9 - Καλλιόπη

Μάχη των Πλαταιών. Ναυμαχία της Μυκάλης. Κατάληψη της Σηστού από τους Αθηναίους.

47. ΗΡΩΔΝΑΣ

Μίμοι

Οι σωζόμενοι (ακέραιοι ή αποσπασματικά) μίμοι του Ηρώνδα. Σκηνές της καθημερινότητας λαϊκών ανθρώπων, με ρεαλισμό, χιούμορ και ζωντάνια.

48. ΗΣΙΟΔΟΣ

Θεογονία | Έργα και ημέραι | Ασπίς Ηρακλέους | Αποσπάσματα

Θεογονία: Η γένεση των θεών και η δημιουργία του κόσμου, οι αγώνες και οι συγκρούσεις για την κοσμική τάξη μετά την επικράτηση του Δία. Η πρώτη προσπάθεια συστηματοποίησης της ελληνικής μυθολογίας.

Έργα και ημέραι: Με αφορμή τη φιλονικία με τον αδελφό του, ο ποιητής κατακρίνει την αδικία, υμνεί το δίκαιο και εκθειάζει ως ιδεώδες την εργασία. Με πολλές συμβουλές για ηθικά ζητήματα, με πλήθος πληροφοριών, λαογραφικών και ηθολογικών, το έργο φέρνει στο προσκήνιο τον κόσμο των φτωχών γεωργών και ναυτικών, την καθημερινή ζωή τους και τον μόχθο τους.

Ασπίς Ηρακλέους: Περιγραφή της ασπίδας του Ηρακλή και της μονομαχίας του ήρωα με τον Κύκνο.

Αποσπάσματα.

49. ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ

Ειδύλλια | Αποσπάσματα | Επιγράμματα | Σύριγξ

Το έργο του θεμελιωτή της βουκολικής ποίησης. Θέματά του ο ποιμενικός βίος, πραγματικός ή ιδανικός, το ερωτικό συναίσθημα αλλά και σκηνές της καθημερινότητας. Ο τελευταίος μεγάλος ποιητής της ελληνικής αρχαιότητας.

50. ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ

Περί φυτών ιστορία 1

Βιβλία Α΄-Γ΄. Περιγραφικό βοτανολογικό σύγγραμμα. Βασικές επιστημονικές έννοιες. Τα ήμερα και τα άγρια δέντρα.

Περί φυτών ιστορία 2

Βιβλία Δ΄-Ζ΄. Η γεωγραφία των φυτών. Τα ξύλα, οι θάμνοι, τα ποώδη, τα δημητριακά.

Περί φυτών ιστορία 3

Βιβλία Η΄-Ι΄. Συνέχεια με αναφορά στους χυμούς και τις ρητίνες. Έργο με σαφή εμπειρικά χαρακτηριστικά, η πρώτη επιστημονική βοτανική, εν χρήσει και κατά τον Μεσαίωνα.

Περί φυτών αιτιών 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Συνέχεια του προηγούμενου έργου, με χαρακτήρα μάλλον φιλοσοφικό παρά περιγραφικό. Κριτήριο οι τέσσερις αριστοτελικές αιτίες, ύλη, μορφή, κινούν και τέλος.

Περί φυτών αιτιών 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Σχέσεις των φυτών με το ξηρό και με το υγρό, η προέλευση του υγρού και του ξηρού. Οι σκοποί της φύσης κ.ά.

Περί φυτών αιτιών 3

Βιβλία Ε΄, Ζ΄. Συνέχεια της ανάπτυξης. Συνδυασμός με αρχές της φυσικής.

Περί φυτών αιτιών 4 | Περί ανέμων | Περί σημείων υδάτων και πνευμάτων και χειμώνων και ευδιών

Περί φυτών αιτιών, βιβλίον Ζ΄ (συν.): Ολοκλήρωση των παρατηρήσεων του Θεόφραστου. Περιπτωσιολογικές αναφορές και συμπεράσματα.

Περί ανέμων: Ανάπτυξη για τους ανέμους. Φυσικές παρατηρήσεις, χαρακτήρας, παραδείγματα.

Περί σημείων υδάτων και πνευμάτων και χειμώνων και ευδιών: Μετεωρολογικές παρατηρήσεις σε ένα έργο με επιστημονικό χαρακτήρα και γλαφυρό ύφος.

Χαρακτήρες | Περί ευσεβείας | Περί λίθων | Περί πυρός

Χαρακτήρες: Τριάντα σύντομα σκιαγραφήματα ανθρώπινων αδυναμιών και λανθασμένης συμπεριφοράς όπως αυτή εκδηλώνεται στην καθημερινή ζωή ή σε ιδιάζουσες περιστάσεις. Ενδεικτικά: Ο κόλακας, ο φλύαρος, ο καυχησιάρης, ο τσιγκούνης, ο ραδιούργος, ο αγροίκος κ.ά.

Περί ευσεβείας: Ηθική πραγματεία με αποσπασματική μορφή. Παραδείγματα.

Περί λίθων: Φυσιογνωστικό έργο στη χορεία αυτών που μελετούν ζητήματα του περιβάλλοντος. Ποικιλίες, είδη και χαρακτηριστικά των ορυκτών.

Περί πυρός: Η φωτιά, μελέτη της φύσης της αυτοτελώς και εν σχέσει προς τα άλλα απλά στοιχεία. Αριστοτελικές επιδράσεις.

Περί οσμών | Περί ιχθύων | Μετά τα φυσικά | Φυσικαί δόξαι | Περί αισθήσεων

Περί οσμών: Μελέτη των οσμών στη φύση. Είδη και διαφορές.

Περί ιχθύων: Αποσπασματικό φυσιογνωστικό έργο. Ειδικότερη αναφορά στη μετακίνηση από το υγρό στοιχείο στο ξηρό.

Μετά τα φυσικά: Σύντομο εισαγωγικό έργο που θέτει ερωτήματα για τις πρώτες αρχές, το είναι, την κίνηση κ.λπ. Αριστοτελικές επιδράσεις. Φυσικαί δόξαι Ζητήματα φυσικής, συνδυασμός με προγενέστερες θεωρίες, σε ένα έργο με αποσπασματική μορφή.

Περί αισθήσεων: Οι αισθήσεις και ο ρόλος τους. Φυσιογνωστική πραγματεία.

Περί λιποψυχίας | Περί κόπων | Περί ιλίγγων | Περί ιδρώτων | Περί παραλύσεως

Περί λιποψυχίας: Σύντομο έργο της ομάδας εκείνων που αφορούν την ανθρώπινη φυσιολογία. Σχετικά με τη λιποθυμία.

Περί κόπων: Η κόπωση. Πώς και για ποιους λόγους εμφανίζεται. Περιπτώσεις και παραδείγματα.

Περί ιλίγγων: Τι είναι αυτό που προκαλεί τους ιλίγγους και σε ποιες περιπτώσεις. Σύντομη πραγματεία για την ανθρώπινη φυσιολογία.

Περί ιδρώτων: Οι αιτίες της εφίδρωσης. Σχέση με φυσικούς ή ψυχολογικούς παράγοντες. Παραδείγματα.

Περί παραλύσεως: Μικρό απόσπασμα για την παράλυση.

Λεξικό φυτών

Αναλυτικό λεξικό φυτών, περιγραφές, καταγραφή των φαρμακευτικών και άλλων ιδιοτήτων τους και παράρτημα με πιθανά ονόματα φυτών που ο Θεόφραστος περιγράφει χωρίς να αναφέρει τις ονομασίες τους.

51. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ιστοριών 1

Αναφορά στην προ του Πελοποννησιακού πολέμου ιστορία της Ελλάδας. Η πολιτική κατάσταση. Αίτια και αφορμές του πολέμου. Τα γεγονότα στην Επίδαμνο και την Ποτείδαια. Συνέδρια της Σπάρτης.

Ιστοριών 2

Τα τρία πρώτα χρόνια του πολέμου. Επιτάφιος λόγος του Περικλή. Λοιμός στην Αθήνα. Πολιορκία των Πλαταιών.

Ιστοριών 3

Τα γεγονότα μέχρι το 425 π.Χ. Αποστασία Λέσβου. Άλωση Πλαταιών. Εκστρατεία του Δημοσθένη.

Ιστοριών 4

Τα γεγονότα του 7ου, 8ου και 9ου έτους του πολέμου. Κατάληψη της Σφακτηρίας. Κατάληψη της Αμφίπολης. Βρασίδας.

Ιστοριών 5

Θάνατος του Κλέωνα. Νικίειος ειρήνη. Τα γεγονότα μέχρι το 415 π.Χ. Οι Αθηναίοι εκστρατεύουν στη Μήλο.

Ιστοριών 6

Η Σικελική εκστρατεία. Η απόφαση, οι πολιτικές ζυμώσεις και διαφωνίες στην Αθήνα.

Ιστοριών 7

Συνέχεια για τη Σικελική εκστρατεία. Καταστροφή του στρατού και του στόλου των Αθηναίων.

Ιστοριών 8

Οι συνέπειες της Σικελικής εκστρατείας για την Αθήνα. Η εγκαθίδρυση του ολιγαρχικού καθεστώτος στην πόλη το 411 π.Χ. Τα γεγονότα μέχρι το έτος αυτό. Ανάκληση του Αλκιβιάδη.

52. ΙΑΜΒΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΓΕΙΑΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 1

Αρχίλοχος | Θέογνις κ.ά.

Αδέσποτα Ελεγειακά, Αδέσποτα Ιαμβικά, Αισχίνης, Αισχρίων, Αισχύλος, Αλκιβιάδης, Ανάνιος, Αντίμαχος, Απολλόδωρος, Αρiστόξενος, Αριστοτέλης και Πέπλος Αριστοτέλειος, Αρχέλαος, Άσιος, Αστυδάμας, Ασωπόδωρος, Αφαρεύς, Δημόδοκος, Διονύσιος Χαλκούς, Διονύσιος Τύραννος, Δίφιλος, Εύηνος, Ευκλείδης, Έρμιππος, Ζεύξις, Θεόκριτος Χίος, Θουκυδίδης, Ίππαρχος, Ίππων, Ιππώναξ, Ίων Χίος, Ίων Σάμιος, Καλλίνος, Κλεοβουλίνα, Κλέων, Κλονάς, Κράτης, Κριτίας, Μάμερκος, Μελάνθιος, Μένανδρος, Μίμνερμος, Όλυμπος, Όμηρος

53. ΙΑΜΒΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΓΕΙΑΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 2

Δημόδοκος | Μίμνερμος κ.ά.

Αδέσποτα Ελεγειακά, Αδέσποτα Ιαμβικά, Αισχίνης, Αισχρίων, Αισχύλος, Αλκιβιάδης, Ανάνιος, Αντίμαχος, Απολλόδωρος, Αριστόξενος, Αριστοτέλης και Πέπλος Αριστοτέλειος, Αρχέλαος, Άσιος, Αστυδάμας, Ασωπόδωρος, Αφαρεύς, Δημόδοκος, Διονύσιος Χαλκούς, Διονύσιος Τύραννος, Δίφιλος, Εύηνος, Ευκλείδης, Έρμιππος, Ζεύξις, Θεόκριτος Χίος, Θουκυδίδης, Ίππαρχος, Ίππων, Ιππώναξ, Ίων Χίος, Ίων Σάμιος, Καλλίνος, Κλεοβουλίνα, Κλέων, Κλονάς, Κράτης, Κριτίας, Μάμερκος, Μελάνθιος, Μένανδρος, Μίμνερμος, Όλυμπος, Όμηρος

54. ΙΑΜΒΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΓΕΙΑΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 3

Πανάρκης | Σόλων | Φωκυλίδης | Τυρταίος κ.ά.

Πανάρκης, Παρράσιος, Περίανδρος, Πίγρης, Πλάτων, Πολύμνηστος, Πραξιτέλης, Σημωνίδης, Σιμμίας, Σκυθίνος, Σόλων, Σοφοκλής ο Σωφίλου, Σοφοκλής ο Αρίστωνος, Σπεύσιππος, Σωκράτης, Σουσαρίων, Τυρταίος, Φιλίσκος, Φιλιάδης, Φωκυλίδης, Φωκυλίδεια, Αλεξανδρινοί Ιαμβικοί και Ελεγειακοί

55. ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ

Περί μυστηρίων

Η ελληνική και ανατολική σοφία, η ψυχή, οι διακρίσεις των ανώτερων γενών, η μαντική και η θεία έμπνευση, οι δαίμονες, οι θυσίες, οι συμβολισμοί των αιγυπτιακών μυστηρίων, η αιγυπτιακή θεολογία, η ευδαιμονία, το πεπρωμένο και το Αγαθό στο θεουργικό σύγγραμμα του Ιάμβλιχου που άσκησε μεγάλη επίδραση στη μεταγενέστερη φιλοσοφία.

56. ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ

Εγκώμιον εις τον αυτοκράτορα Κωνστάντιον | Ευσεβίας της βασιλίδος εγκώμιον | Περί βασιλείας

Εγκώμιον εις τον αυτοκράτορα Κωνστάντιον: Ύμνος στον αυτοκράτορα Κωνστάντιο, η παρουσίαση υπό μορφή πανηγυρικού μιας υποδειγματικής ζωής.

Ευσεβίας της βασιλίδος εγκώμιον: Εγκώμιο της προστάτιδας του Ιουλιανού και συζύγου του Κωνστάντιου Ευσεβίας. Με ύφος ειλικρινές και αυθόρμητο εκφράζει τις ευχαριστίες του χωρίς να κινεί τις υποψίες του αυτοκράτορα.

Περί βασιλείας: Συνέχεια του εγκωμίου στον Κωνστάντιο. Αναφορά στις αρετές του ιδανικού άρχοντα. Σκέψεις για την τέχνη της διακυβέρνησης.

Επί τη εξόδω του αγαθωτάτου Σαλουστίου παραμυθητικός εις εαυτόν | Αθηναίων τη βουλή και τω δήμω | Θεμιστίω φιλοσόφω | Προς Ηράκλειον κυνικόν περί του πώς κυνιστέον και ει πρέπει τω κυνί μύθους πλάττειν

Επί τη εξόδω του αγαθωτάτου Σαλουστίου παραμυθητικός εις εαυτόν: Για να παρηγορήσει τον εαυτό του, όπως λέει ο ίδιος, ο Ιουλιανός καταγράφει τις σκέψεις του με αφορμή την απομάκρυνση από το αξίωμά του τού φίλου του Σεκούντου Σατουρνίνου Σαλούστιου.

Αθηναίων τη βουλή και τω δήμω: Επιστολή του Ιουλιανού προς τους Αθηναίους λίγο πριν από τη σύγκρουσή του με τον Κωνστάντιο.

Θεμιστίω φιλοσόφω: Επιστολή του Ιουλιανού προς τον φιλόσοφο Θεμίστιο, όπου εκθέτει τις απόψεις του για τη διακυβέρνηση, το πρότυπο του βασιλιά κ.λπ.

Προς Ηράκλειον κυνικόν περί του πώς κυνιστέον και ει πρέπει τω κυνί μύθους πλάττειν: Απευθυνόμενος προς τον κυνικό Ηράκλειο, ο Ιουλιανός ερωτά αν οι μύθοι ταιριάζουν με τη φιλοσοφία των κυνικών. Εγκώμιο των πρώτων κυνικών φιλοσόφων και επίκριση των συγχρόνων του συγγραφέα. Εις την μητέρα των θεών Ύμνος στη φρυγική θεότητα Κυβέλη και αναφορά στην εισαγωγή της λατρείας της στην Ιταλία. Ερμηνεία του μύθου της Κυβέλης.

Εις τους απαιδεύτους κύνας | Συμπόσιον ή Κρόνια | Εις τον βασιλέα Ήλιον προς Σαλούστιον

Εις τους απαιδεύτους κύνας: Κριτική θεώρηση της φιλοσοφίας των κυνικών και γραφική παρουσίαση των οπαδών του ρεύματος αυτού κατά την εποχή του συγγραφέα.

Συμπόσιον ή Κρόνια: Ο Ρωμύλος καλεί σε συμπόσιο τους θεούς και τους καίσαρες για να συνεορτάσουν τα Κρόνια. Την είσοδο των αυτοκρατόρων, από τον Ιούλιο Καίσαρα ως τον Κωνσταντίνο, σχολιάζει σκωπτικά ο Σειληνός. Προβολή των πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων του Ιουλιανού.

Εις τον βασιλέα Ήλιον προς Σαλούστιον: Ο Ιουλιανός, ως ένθερμος οπαδός του ΉλιουΜίθρα, υμνεί τον προστάτη θεό της Αιώνιας Πόλης για την ημέρα της γιορτής του, την 25η Δεκεμβρίου. Χαρακτηριστικό δείγμα θρησκευτικού λυρισμού.

Αντιοχικός ή Μισοπώγων | Κατά Γαλιλαίων α' | Αποσπάσματα - Επιστολαί

Αντιοχικός ή Μισοπώγων: Ο Ιουλιανός αποτυγχάνει να πείσει τους κατοίκους της Αντιόχειας σχετικά με τις θρησκευτικές του αντιλήψεις και κρίνει ο ίδιος τον εαυτό του. Παράλληλα στηλιτεύει και τις δικές τους συνήθειες, χαρακτηριστικές ανθρώπων εύπορης μεγαλούπολης χωρίς πνευματικά ενδιαφέροντα.

Κατά Γαλιλαίων α':΄ Επίθεση του Ιουλιανού κατά των χριστιανών. Πουθενά στην Παλαιά Διαθήκη, τονίζει, δεν προαναγγέλλεται ο χριστιανισμός, άρα οι χριστιανοί δεν πρέπει να θεωρούν την πίστη τους εξέλιξη του ιουδαϊσμού. Επιχειρηματολογία ανάλογη με αυτήν του Κέλσου και του Πορφύριου. Έργο που επικρίθηκε από τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό.

Αποσπάσματα - Επιστολαί: Επιστολικά κείμενα του Ιουλιανού, στο μεγαλύτερο μέρος τους απευθυνόμενα σε αξιωματούχους της εποχής ή ιερείς της παλαιάς θρησκείας, με παραινέσεις, μεταξύ άλλων, σχετικά με την άσκηση των καθηκόντων τους, τον χαρακτήρα, την κατάρτισή τους κ.λπ.

Επιστολαί

Συνέχεια των επιστολών του Ιουλιανού. Τα κείμενα είναι πηγή πληροφοριών για τη ζωή του και έκθεση των πολιτικών και θρησκευτικών αντιλήψεών του.

57. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

Γενική Ιατρική

Όρκος: Η ηθική του ιατρικού επαγγέλματος. Οι ηθικές αντιλήψεις της ιπποκρατικής σχολής.

Νόμος: Προϋποθέσεις και μέθοδος για την εκμάθηση της ιατρικής.

Περί αρχαίης ιητρικής: Εγκώμιο της αρχαίας ιατρικής σε αντίθεση προς τα νεότερα συστήματα. Κριτική της άποψης ότι όλες οι αρρώστιες έχουν μία και μοναδική αιτία.

Περί ιητρού: Δεοντολογικές παρατηρήσεις για την εμφάνιση και τη συμπεριφορά του γιατρού όπως και για την άσκηση του λειτουργήματός του. Περί τέχνης: Η υπόσταση της ιατρικής τέχνης. Περιεχόμενο, αντικείμενο και σκοπός της.

Περί ευσχημοσύνης: Ο γιατρός που ασκεί το λειτούργημά του με ευπρέπεια και εντιμότητα, ο πραγματικός ιπποκρατικός γιατρός.

Παραγγελίαι: Οι ηθικοί κανόνες που πρέπει να διέπουν την ιατρική επιστήμη και πρακτική.

Αφορισμοί: Επιτομή σημειωτικής, διαιτητικής, θεραπευτικής και προγνωστικής της ιατρικής σχολής της Κω.

Προληπτική Ιατρική

Προγνωστικόν: Έκθεση των γενικών συμπτωμάτων των οξέων νοσημάτων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περίπτωσης, με σκοπό την άσκηση του γιατρού στην πρόγνωση των ασθενειών.

Προρρητικός Α΄, Β΄: Γενικές παρατηρήσεις του συγγραφέα στις περιπτώσεις της φρενίτιδας, του παραληρήματος, της αιμορραγίας, του ιδρώτα, των εμετών κ.ά. Αναφορά στον σφυγμό, στα αιμοφόρα αγγεία και την καρδιά.

Κωακαί προγνώσιες: Γενικές αναφορές στις ληθαργικές καταστάσεις, στα εμπύρετα νοσήματα, στις κεφαλαλγίες, στο κώμα, σε συμπτώματα νόσων της κεφαλής, του τραχήλου, του στήθους, σε μελαγχολίες, σε παραλυσίες, σε γυναικολογικά ζητήματα κ.ά.

Παθολογία - Οφθαλμολογία

Περί αέρων, υδάτων, τόπων: Η ιπποκρατική βιοκλιματολογία και κλιματοπαθολογία, η μετεωροβιολογία και μετεωροπαθολογία.

Περί χυμών: Οι χυμοί του ανθρώπινου σώματος, οι κινήσεις τους και η επίδρασή τους στον οργανισμό.

Περί φυσών: Ερμηνεία των ασθενειών με βάση τον αέρα που κυκλοφορεί μέσα στο ανθρώπινο σώμα.

Περί κρισίων: Η μεταβολή σοβαρής ασθένειας, που οδηγεί είτε στη θεραπεία του αρρώστου είτε στον θάνατό του.

Περί κρισίμων: Οι κρίσιμες ημέρες των ασθενειών, οπότε εκδηλώνονται οι τροπές τους είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο.

Περί όψιος: Η όραση και οι οφθαλμοί. Γενικές και ειδικές παρατηρήσεις.

Ανατομία - Φυσιολογία

Περί ανατομής: Αναφορά στα όργανα της θωρακικής κοιλότητας.

Περί καρδίης: Σχετικά με την καρδιά. Θεωρητικές και πειραματικές αναφορές.

Περί αδένων: Οι αδένες, ο εγκέφαλος, τα νεφρά. Πιθανότατα μεταγενέστερο έργο.

Περί σαρκών: Η σύσταση του σύμπαντος και των έμβιων όντων από το θερμό. Ο σχηματισμός των ανθρώπινων οργάνων. Η φωνή κ.ά.

Περί οστέων φύσιος: Σχετικά με τα οστά και τις φλέβες του ανθρώπινου σώματος.

Περί φύσιος ανθρώπου: Κριτική της ελεατικής άποψης ότι το σώμα αποτελείται από μία μόνο ουσία.

Περί γονής: Το σπέρμα και οι ασθένειες που οφείλονται στην απώλειά του.

Περί φύσιος παιδίου: Η δημιουργία και η ανάπτυξη του εμβρύου.

Διαιτητική - Θεραπευτική 1

Περί διαίτης Α΄-Δ΄. Ο σωστός τρόπος διαβίωσης και διατροφής. Η φύση των χωρών και των τροφών. Η ισορροπία ανάμεσα στις τροφές και την άσκηση. Η προγνωστική και διαγνωστική σημασία των ονείρων.

Διαιτητική - Θεραπευτική 2

Περί διαίτης οξέων: Η ενδεικνυόμενη δίαιτα κατά την εξέλιξη σοβαρών ασθενειών.

Περί διαίτης υγιεινής: Η δίαιτα, υπό ευρεία έννοια, ως παράγοντας διατήρησης της υγείας ή θεραπείας των ασθενειών.

Περί τροφής: Η τροφή και η αφομοίωσή της από τους ζωντανούς οργανισμούς. Προσαρμογή των ηρακλείτειων απόψεων για την αέναη κίνηση και τη συνεχή μεταβολή.

Περί υγρών χρήσιος: Αναφορά σε υγρά (γλυκό και θαλάσσιο νερό, ξίδι, κρασί) και στη δράση τους. Ο ρόλος του θερμού και του ψυχρού στοιχείου στη θεραπεία των ασθενειών.

Γυναικολογία 1

Περί γυναικείων Α΄: Η ιπποκρατική γυναικολογία και μαιευτική. Οι ασθένειες των γυναικών. Τα γεννητικά όργανα, η εμμηνορρυσία, η σύλληψη, η κύηση, ο τοκετός, η αποβολή.

Γυναικολογία 2

Περί γυναικείων Β΄: Συνέχεια της αναφοράς στις γυναικολογικές παθήσεις. Τα φάρμακα για τις ασθένειες αυτές.

Γυναικολογία 3

Περί γυναικείης φύσιος: Περίληψη της ιπποκρατικής γυναικολογίας. Παθολογία και θεραπευτική στα νοσήματα των γυναικών.

Περί αφόρων: Σχετικά με τις στείρες γυναίκες. Διάγνωση της στειρότητας και διαπίστωση της γονιμότητας.

Περί παρθενίων: Σύντομο κείμενο που προτρέπει τις νεαρές κοπέλες στον γάμο και στη σύλληψη για τη διατήρηση της υγείας τους.

Μαιευτική - Εμβρυολογία

Περί επικυήσεως: Η (δεύτερη) σύλληψη από την έγκυο γυναίκα κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης.

Περί εγκατατομής εμβρύου: Θέματα μαιευτικής και εμβρυολογίας. Η εξαγωγή του εμβρύου.

Περί επταμήνου. Περί οκταμήνου: Το σημείο ολοκλήρωσης της εγκυμοσύνης και της οριστικής διαμόρφωσης του εμβρύου. Σύγκριση των συνθηκών του εμβρύου και του νεογέννητου.

Περί οδοντοφυΐης: Η οδοντοφυΐα, ο θηλασμός και ο απογαλακτισμός των βρεφών. Οι εξελκώσεις των αμυγδαλών, της σταφυλής και του λαιμού.

Περί εβδομάδων: Ο αριθμός επτά και η κοσμολογική σημασία του. Μελέτη σοβαρών νοσημάτων.

Χειρουργική

Περί των εν κεφαλή τρωμάτων: Το κρανίο και τα κρανιακά τραύματα. Η αντιμετώπισή τους.

Κατ’ ιητρείον: Οι τρόποι με τους οποίους ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει την πάθηση του ασθενούς που εξετάζει.

Περί αγμών: Σχετικά με τα κατάγματα και τα εξαρθρήματα. Περιγραφή, συμπτώματα, θεραπεία.

Περί ελκών: Οδηγίες για τη θεραπεία των τραυμάτων.

Περί αιμορροΐδων: Δημιουργία των αιμορροΐδων και θεραπεία τους με καυτηρίαση, εκτομή ή φάρμακα.

Περί συρίγγων: Τα συρίγγια της έδρας και η θεραπεία τους.

Ορθοπεδική

Περί άρθρων: Περιπτώσεις εξαρθρημάτων και καταγμάτων. Έργο πλούσιο σε πληροφορίες για την αρχαία ελληνική χειρουργική.

Μοχλικός: Η ανάταξη εξαρθρωμένων μελών με τη βοήθεια μοχλών. Επιτομή γνώσεων της ιπποκρατικής ορθοπεδικής.

Επιδημίες 2

Περί επιδημιών Ε΄-Ζ΄: Λεπτομερής αναφορά σε συγκεκριμένες ιατρικές περιπτώσεις. Πλήθος παρατηρήσεων σχετικά με την υγιεινή, την άσκηση και την παθολογία. Ιστορικά ασθενειών.

Περί ασθενειών

Περί νούσων Α΄-Δ΄: Παροχή γενικών οδηγιών προς τους γιατρούς για τις συνθήκες θεραπείας των ασθενειών. Παράγοντες της έκβασης των νόσων. Περιπτωσιολογική αναφορά. Ταξινόμηση των ασθενειών. Προτεινόμενες θεραπείες. Ειδικές περιπτώσεις: Ασθένειες του εγκεφάλου, λήθαργοι, κεφαλαλγίες, παθήσεις του αναπνευστικού. Γενικές αναφορές φυσιολογίας και παθολογίας. Οι χυμοί του σώματος. Ο πυρετός.

Παθήσεις - Επιληψία

Περί παθών: Καταγραφή γενικών γνώσεων και παροχή συμβουλών για τις ασθένειες και την αντιμετώπισή τους. Παθήσεις της κεφαλής, του στήθους, της κοιλιάς, των άρθρων. Χρήση και επιδράσεις των φαρμάκων.

Περί των εντός παθών: Περιγραφή παθολογικών καταστάσεων. Πνευμονικές παθήσεις, νεφρίτιδες, εχινόκοκκος, ηπατίτιδα, ίκτερος, νευροπάθειες, σπερματόρροιες, σκορβούτο, ισχιαλγία, τέτανος. Αιτιολογία της νόσου, συμπτώματα, θεραπεία, πρόγνωση.

Περί ιερής νούσου: Η επιληψία. Η πρώτη συστηματική προσπάθεια για περιγραφή των συμπτωμάτων της και για εύρεση των οργανικών αιτιών της.

Περί τόπων των κατά άνθρωπον: Τα μέρη του ανθρώπινου σώματος. Όργανα και λειτουργίες. Αναφορά σε παθολογικές καταστάσεις. Γενικές διαπιστώσεις για τον άνθρωπο και την ιατρική επιστήμη.

Επιστολαί | Δόγμα Αθηναίων | Επιβώμιος | Πρεσβευτικός

Επιστολαί: Επιστολικά κείμενα αμφίβολης γνησιότητας, με πολλές πληροφορίες για τη ζωή του Ιπποκράτη.

Δόγμα Αθηναίων: Ψήφισμα των Αθηναίων με το οποίο απονέμουν τιμές στον Ιπποκράτη για την πανελλήνια προσφορά του. Μεταγενέστερο έργο.

Επιβώμιος: Λόγος με τον οποίο ο Ιπποκράτης καλεί τους Θεσσαλούς να βοηθήσουν την Κω έναντι της Αθήνας. Νόθο έργο.

Πρεσβευτικός: Ο γιος του Ιπποκράτη Θεσσαλός ζητεί από τους Αθηναίους να μην κάνουν επέμβαση στην Κω. Νόθο έργο.

58. ΙΣΑΙΟΣ

Λόγοι 1

Περί του Κλεωνύμου κλήρου | Περί του Μενεκλέους κλήρου | Περί του Πύρρου κλήρου | Περί του Νικοστράτου κλήρου | Περί του Δικαιογένους κλήρου | Περί του Φιλοκτήμονος κλήρου Λόγοι που αφορούν υποθέσεις δικαστικής διεκδίκησης κληρονομιάς. Πηγή πληροφοριών για το κληρονομικό δίκαιο της εποχής.

Λόγοι 2

Περί του Απολλοδώρου κλήρου | Περί του Κίρωνος κλήρου | Περί του Αστυφίλου κλήρου | Περί του Αριστάρχου κλήρου | Περί του Αγνίου κλήρου Λόγοι που αφορούν επίσης υποθέσεις δικαστικής διεκδίκησης κληρονομιάς. Πηγή πληροφοριών για το κληρονομικό δίκαιο της εποχής. Υπέρ Ευφιλήτου Λόγος σχετικός με υπόθεση στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων. Αποσπάσματα Αποσπάσματα προερχόμενα από μη σωζόμενα έργα που αποδίδονται στον Ισαίο.

59. ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ

Ελένης εγκώμιον | Βούσιρις | Προς Δημόνικον | Προς Νικοκλέα | Νικοκλής ή Κύπριοι | Ευαγόρας

Ελένης εγκώμιον: Αναφορά στην Ελένη και στη στοργή των θεών προς αυτή, και αποκατάσταση του Πάρη. Μέσω αυτών εγκώμιο στην ομορφιά, από την οποία νικιούνται και οι θεοί, επίκριση των Εριστικών και αναφορά σε πανελλήνιες ιδέες.

Βούσιρις: Επίκριση του Αθηναίου σοφιστή Πολυκράτη, επειδή συνέγραψε απολογία του Αιγύπτιου Βουσίριδος και κατηγορία κατά του Σωκράτη.

Προς Δημόνικον: Παραινετικός και διδακτικός λόγος για ζητήματα ηθικής της καθημερινής ζωής.

Προς Νικοκλέα: Παραινετικός λόγος προς τον Νικοκλή, βασιλιά της Σαλαμίνας της Κύπρου. Το πρότυπο του άριστου μονάρχη και ο ορθός τρόπος διακυβέρνησης.

Νικοκλής ή Κύπριοι: Ομιλία του Νικοκλή προς τους υπηκόους του, χαρακτηριστική των μοναρχικών αντιλήψεων της εποχής.

Ευαγόρας: Εγκώμιο του θανόντος βασιλιά, κατά τρόπο που σκιαγραφεί τη γενική εικόνα του μονάρχη.

Πανηγυρικός | Πλαταϊκός | Αρχίδαμος

Πανηγυρικός: Σύνθεση επιδεικτικού και συμβουλευτικού λόγου. Το αθηναϊκό μεγαλείο, τα επιτεύγματα της πόλης σε καιρό ειρήνης και σε καιρό πολέμου. Η ανάγκη για πανελλήνια ενότητα, ώστε να γίνει δυνατός ο κατά βαρβάρων αγώνας, με αρχηγία μοιρασμένη σε Αθήνα και Σπάρτη.

Πλαταϊκός: Ένας Πλαταιέας κατηγορεί τους Θηβαίους για βάρβαρη καταστροφή της πόλης των Πλαταιών.

Αρχίδαμος: Ο μελλοντικός βασιλιάς της Σπάρτης Αρχίδαμος (φέρεται ότι) μιλάει εναντίον της χωριστής ειρήνης που ετοιμάζονται να συνάψουν με τη Θήβα οι σύμμαχοι της ηττημένης Σπάρτης.

Περί της ειρήνης | Αρεοπαγιτικός | Φίλιππος

Περί της ειρήνης: Ο Ισοκράτης επιχειρηματολογεί υπέρ της ειρήνης. Αντίθετα προς τις γενικές ιδέες του, επειδή αντιλαμβάνεται τη δυσμενή για την Αθήνα εξέλιξη του Συμμαχικού πολέμου, εκφράζει φιλειρηνικές θέσεις και συνιστά την παραίτηση από τη ναυτική ηγεμονία.

Αρεοπαγιτικός: Ο Ισοκράτης αναζητά στο ένδοξο παρελθόν τα πρότυπα διακυβέρνησης που θα μπορέσουν να βγάλουν την Αθήνα από την κρίση. Προτείνει ένα είδος μετριοπαθούς ολιγαρχίας, που θα συνδυαστεί με την πνευματική καθοδήγηση του λαού.

Φίλιππος: Μετά τις συνθήκες που διαμόρφωσε η Φιλοκράτεια ειρήνη, ο Ισοκράτης καλεί τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο να ενώσει τους Έλληνες στον υπό την ηγεσία του αγώνα εναντίον των Περσών.

Περί της αντιδόσεως | Παναθηναϊκός

Περί της αντιδόσεως: Με αφορμή μια δίκη αντιδόσεως εναντίον του, ο Ισοκράτης, σε προχωρημένη ηλικία, αυτοβιογραφείται υπερασπιζόμενος τον βίο και την πολιτεία του με τον μεγαλύτερο σε έκταση λόγο του.

Παναθηναϊκός: Εγκώμιο του ρήτορα για τη δημοκρατική Αθήνα (ιδίως σε αντίθεση προς τη Σπάρτη), παρουσίαση του προσωπικού του έργου, αλλά και παρεκβάσεις που υπαινίσσονται τον Φίλιππο ως νέο ηγέτη των Ελλήνων.

Επιστολαί | Αποσπάσματα | Αρχαία σχόλια

Επιστολαί: Εννέα επιστολικά κείμενα που αποδίδονται στον Ισοκράτη, αλλά που η γνησιότητα μερικών από αυτά αμφισβητείται. Απευθύνονται στο μεγαλύτερο μέρος τους σε ηγεμόνες της εποχής. Αξιοσημείωτη η προσπάθεια του ρήτορα να αποκαταστήσει σχέσεις φιλίας ανάμεσα στην πόλη του και τον Φίλιππο.

Αποσπάσματα: Αποσπάσματα προερχόμενα από μη σωζόμενα ακέραια έργα που αποδίδονται στον Ισοκράτη.

Αρχαία σχόλια: Ο αρχαίος σχολιαστής ερμηνεύει σημεία από τους λόγους του Ισοκράτη.

60. ΙΩΣΗΠΟΣ

Ιωσήπου βίος | Κατ’ Απίωνος

Ιωσήπου βίος: Βιογραφία του Ιώσηπου, παράρτημα στο ιστορικό έργο του Ιουδαϊκή αρχαιολογία.

Κατ’ Απίωνος: Απάντηση στις επικρίσεις που προκάλεσε η έκδοση της Ιουδαϊκής αρχαιολογίας, κυρίως στα σχετικά με την αρχαιότητα της καταγωγής των Ιουδαίων ζητήματα.

Ιουδαϊκός πόλεμος 1

Βιβλίο Α΄. Προοίμιο. Τα γεγονότα από την κατάληψη του ναού από τον Αντίοχο τον Επιφανή (περ. 170 π.Χ.) μέχρι τον θάνατο του Ηρώδη (4 π.Χ.).

Ιουδαϊκός πόλεμος 2

Βιβλία Β΄, Γ΄. Ο πρώτος χρόνος του Ιουδαϊκού πολέμου, πολιορκία των Ιεροσολύμων.

Ιουδαϊκός πόλεμος 3

Βιβλία Δ΄, Ε΄. Συνέχεια για την πολιορκία των Ιεροσολύμων.

Ιουδαϊκός πόλεμος 4

Βιβλία ΣΤ΄, Ζ΄. Άλωση των Ιεροσολύμων. Τα μετέπειτα γεγονότα.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Προοίμιο. Από τη δημιουργία του κόσμου και τον Αδάμ μέχρι τους πατριάρχες και τον θάνατο του Ισαάκ. Μωυσής. Έξοδος από την Αίγυπτο και διάβαση της Ερυθράς θάλασσας.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Προς τη γη Χαναάν. Το πολίτευμα του Μωυσή. Πώς ο νομοθέτης εξαφανίστηκε από τους ανθρώπους.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 3

Βιβλία Ε΄, ΣΤ΄. Ιησούς του Ναυή. Μάχες με τους Αμαληκίτες. Κριτές. Πώς περιήλθε η κιβωτός στα χέρια των Παλαιστινίων. Σαούλ και Δαβίδ.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 4

Βιβλία Ζ΄, Η΄. Τα χρόνια της βασιλείας του Δαβίδ. Αβεσσαλώμ. Σολομών. Αχαάβ. Τα πολεμικά γεγονότα.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 5

Βιβλία Θ΄, Ι΄. Οχοζίας, Οζίας, Ιεροβοάμ. Πόλεμος με τους Ασσύριους. Σεναχερίμ. Πόλεμος με τους Βαβυλωνίους.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 6

Βιβλία ΙΑ΄, ΙΒ΄. Κύρος. Φυγή από τη Βαβυλώνα. Ο Μ. Αλέξανδρος υποτάσσει την Ιουδαία. Η κατάσταση στα χρόνια των Διαδόχων.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 7

Βιβλία ΙΓ΄, ΙΔ΄. Συνέχεια για την περίοδο των Διαδόχων. Πτολεμαίος, Δημήτριος, Αντίοχος. Σχέσεις και πολεμικές συγκρούσεις με τους Ρωμαίους.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 8

Βιβλία ΙΕ΄, ΙΣΤ΄. Στα χρόνια των Ρωμαίων. Ηρώδης. Κατάλυση του ναού και ύψωση νέου. Πολεμικά γεγονότα.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 9

Βιβλία ΙΖ΄, ΙΗ΄. Θάνατος του Ηρώδη. Η διαθήκη του. Οι πολιτικές εξελίξεις. Πόντιος Πιλάτος διοικητής της Ιουδαίας. Ιησούς Χριστός.

Ιουδαϊκή αρχαιολογία 10

Βιβλία ΙΘ΄, Κ΄. Αγρίππας. Κλαύδιος. Εξέγερση των Ιουδαίων κατά των Σαμαρειτών.

Ευρετήρια

Εισαγωγές στα έργα του Ιώσηπου και αναλυτικά ευρετήρια κυρίων ονομάτων.

61. ΚΑΛΛΙΣΘΕΝΗΣ

Βίος Αλεξάνδρου του Μακεδόνος

Η μυθιστορηματική αφήγηση της γέννησης, των κατορθωμάτων και του θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, σε ένα βιβλίο που γνώρισε μεγάλη διάδοση κατά την ύστερη αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα και έμεινε γνωστό ως το Μυθιστόρημα του Αλέξανδρου.

62. ΚΕΛΣΟΣ

Αληθής λόγος

Έργο πολεμικής εναντίον του χριστιανισμού, που έφτασε μέχρι εμάς έμμεσα, μέσω της απάντησης του Ωριγένη. Το βιβλίο υπέστη λόγω των θέσεων που υποστηρίζει ανηλεή διωγμό κατά τον Μεσαίωνα.

63. ΚΤΗΣΙΑΣ

Μαρτυρία, Περσικά, Ινδικά, Αποσπάσματα

Οι ιστορικές αφηγήσεις και η καταγραφή της ζωής και των ηθών λαών της Ανατολής από έναν γιατρό και ιστορικό σύγχρονο του Ηρόδοτου, μέσα από τα σωζόμενα μέρη του έργου του.

64. ΛΙΒΑΝΙΟΣ

Λόγοι 1

Η αυτοβιογραφία του επονομαζόμενου «μικρού Δημοσθένη» που είναι μαζί τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής. Η αντίδρασή του στη χριστιανική-βυζαντινή κοσμοθεώρηση είναι από τις τελευταίες κορυφώσεις της αντίθεσης στη νέα εποχή και τάξη πραγμάτων.

Λόγοι 2

Οι υπ’ αριθ. 2 έως 10 λόγοι του Λιβάνιου. Διδακτικοί σκοποί, κοινωνικοπολιτικές παρατηρήσεις, ηθικά ζητήματα.

Λόγοι 3

Ο υπ’ αριθ. 11 λόγος του Λιβάνιου (Αντιοχικός), εγκώμιο για την πατρίδα του. Ένα από τα καλύτερα δείγματα του έργου του.

65. ΛΟΓΓΙΝΟΣ

Περί ύψους

Ένα από τα κορυφαία αισθητικά-κριτικά συγγράμματα της αρχαιότητας που πραγματεύεται τα σχετικά με το υψηλό και μεγαλοπρεπές ύφος του λόγου τόσο στην πεζογραφία όσο και στην ποίηση. Πολλές από τις θέσεις του κρίθηκαν ως προδρομικές μεταγενέστερων φιλολογικών αξιών και διαμόρφωσαν τους αισθητικούς προβληματισμούς των νεότερων χρόνων.

66. ΛΟΓΓΟΣ

Ποιμενικά κατά Δάφνιν και Χλόην

Δύο έκθετα παιδιά, που σώζονται και υιοθετούνται από βοσκούς, μεγαλώνουν μαζί και ερωτεύονται. Η πορεία από την αθώα παιδική αγάπη μέχρι την ερωτική αφύπνιση και ολοκλήρωση, με φόντο την ειδυλλιακή φύση και τον εξιδανικευμένο αγροτοποιμενικό κόσμο, σε ένα από τα ωραιότερα αναγνώσματα της αρχαιότητας που παρέμεινε δημοφιλές ως τα νεότερα χρόνια.

67. ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Δημώνακτος βίος | Νιγρίνος | Συμπόσιον ή Λαπίθαι | Βίων πράσις

Δημώνακτος βίος: Βιογραφική πραγματεία για τον κυνικό φιλόσοφο Δημώνακτα.

Νιγρίνος: Διάλογος μεταξύ του συγγραφέα και ενός φίλου του, με αφορμή την επαφή του πρώτου με τον φιλόσοφο Νιγρίνο. Το έργο είναι πηγή πληροφοριών για τα ήθη και την κοινωνική κατάσταση κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα.

Συμπόσιον ή Λαπίθαι: Παρωδία του ομώνυμου πλατωνικού έργου. Παρελαύνουν στωικοί, κυνικοί και περιπατητικοί φιλόσοφοι, και με την παράξενη συμπεριφορά τους προκαλούν το γέλιο.

Βίων πράσις: Δημοπρασία τρόπων ζωής των φιλοσόφων. Σάτιρα της φιλοσοφίας.

Αναβιούντες ή Αλιεύς | Περί παρασίτου, ότι τέχνη η παρασιτική | Ψευδοσοφιστής ή Σολοικιστής

Αναβιούντες ή Αλιεύς: Λογοτεχνική απάντηση του Λουκιανού προς εκείνους που τον κατηγορούσαν ότι με το έργο του Βίων πράσις συκοφαντεί τη φιλοσοφία.

Περί παρασίτου, ότι τέχνη η παρασιτική: Ο παράσιτος Σίμων προσπαθεί να αποδείξει ότι η παρασιτική είναι τέχνη, και μάλιστα ανώτερη από τη ρητορική και τη φιλοσοφία.

Ψευδοσοφιστής ή Σολοικιστής: Σάτιρα του σολοικισμού, δηλαδή των γλωσσικών λαθών που οφείλονται σε παράβαση των συντακτικών κανόνων.

Ανάχαρσις ή Περί γυμνασίων | Τόξαρις ή Φιλία | Εικόνες | Υπέρ των εικόνων

Ανάχαρσις ή Περί γυμνασίων: Διάλογος μεταξύ του Αθηναίου Σόλωνα και του Σκύθη Ανάχαρση, που υποτίθεται ότι βρίσκεται στην Αθήνα για να γνωρίσει τους νόμους και τα ήθη της πόλης. Κύριο θέμα της συζήτησης η διαπαιδαγώγηση των νέων και ειδικά ο αθλητισμός.

Τόξαρις ή Φιλία: Διάλογος με αντικείμενο τη φιλία και τη σημασία που της αποδίδουν η ελληνική και η σκυθική κοινωνία.

Εικόνες: Εγκώμιο της Πάνθειας, ευνοούμενης του Ρωμαίου αυτοκράτορα Ουήρου. Έργο χαρακτηριστικό της τεχνοκριτικής ικανότητας του Λουκιανού.

Υπέρ των εικόνων: Έργο γραμμένο με αφορμή τις παρατηρήσεις της Πάνθειας στο εγκώμιο του Λουκιανού προς αυτή (βλ. προηγ. έργο).

Ερμότιμος ή Περί αιρέσεων | Λεξιφάνης | Ευνούχος

Ερμότιμος ή Περί αιρέσεων: Επίθεση του Λουκιανού κατά της πληθώρας των φιλοσοφικών σχολών που διεκδικούν καθεμιά για λογαριασμό της την κατοχή του μυστικού της ευτυχίας.

Λεξιφάνης: Ο σοφιστής ήρωας του έργου πάσχει από μια παράξενη γλωσσική ασθένεια, ένα πάθος για αρχαΐζουσες, πολύπλοκες και χωρίς σημασία λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιεί για να αναφερθεί σε ασήμαντα ζητήματα.

Ευνούχος: Τα φαιδρά που έλαβαν χώρα κατά τη συνάντηση των υποψηφίων για να καταλάβουν μια έδρα φιλοσοφίας στην Αθήνα.

Κατάπλους ή τύραννος | Ζευς ελεγχόμενος | Ζευς τραγωδός | Θεών κρίσις | Θεών εκκλησία

Κατάπλους ή τύραννος: Νεκρικός διάλογος όπου σατιρίζεται η ματαιότητα των εγκοσμίων. Κριτική των τυράννων.

Ζευς ελεγχόμενος: Σαρκαστική κριτική των κατεστημένων αντιλήψεων σχετικά με τους θεούς. Ζευς τραγωδός Διάλογος που ερευνά το κατά πόσο οι Μοίρες καθορίζουν τη ζωή των ανθρώπων και το αν οι θεοί έχουν τη δύναμη που τους αποδίδουν οι άνθρωποι.

Θεών κρίσις: Η κωμική εκδοχή του μύθου σχετικά με την κρίση του Πάρη ανάμεσα στις τρεις θεές Ήρα, Αθηνά, Αφροδίτη.

Θεών εκκλησία: Οι θεοί του Ολύμπου κάνουν συνέλευση για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της εισόδου αλλοδαπών θεών και ημιθέων στο ελληνικό Πάνθεο. Η παρακμή της θρησκείας των κλασικών χρόνων.

Τα προς Κρόνον | Όνειρος ή Αλεκτρυών | Προμηθεύς | Διάλογος προς Ησίοδον | Ποδάγρα

Τα προς Κρόνον: Ο θεός Κρόνος συνομιλεί με έναν ιερέα, συντάκτη της νομοθεσίας που διέπει τη γιορτή των Κρονίων. Η αλληλογραφία του θεού με τον συγγραφέα.

Όνειρος ή Αλεκτρυών: Διάλογος όπου επικρίνεται ο πλούτος και επαινείται η φτώχεια. Περιγραφή των πλουσίων.

Προμηθεύς: Ο καταδικασμένος Προμηθέας απολογείται και σχεδόν μεταπείθει τους θεούς Ερμή και Ήφαιστο που ετοιμάζονται να τον σταυρώσουν.

Διάλογος προς Ησίοδον: Επίθεση στον Ησίοδο και μέσω αυτού σε όλους τους ποιητές που υποστηρίζουν ότι μπορούν να προβλέπουν το μέλλον.

Ποδάγρα: Σατιρικό ποίημα για την ποδάγρα, της οποίας θύμα ήταν μάλλον και ο ίδιος ο Λουκιανός.

Μένιππος ή Νεκυιομαντεία | Τίμων ή Μισάνθρωπος | Χάρων ή Επισκοπούντες | Δραπέται

Μένιππος ή Νεκυιομαντεία: Ο φιλόσοφος Μένιππος κατεβαίνει στον Άδη για να πληροφορηθεί τον σωστό τρόπο ζωής που πρέπει να ακολουθούν οι άνθρωποι.

Τίμων ή Μισάνθρωπος: Προσπάθεια αποκατάστασης του Τίμωνα του μισανθρώπου, με βάση την αναφορά του συγγραφέα στον πλούτο και την κακή διαχείρισή του.

Χάρων ή Επισκοπούντες: Ο Χάροντας θέλει να μάθει πώς είναι ο επάνω κόσμος, και ο Ερμής του κάνει τη σχετική περιγραφή. Η δράση μεταφέρεται στον 6ο π.Χ. αιώνα.

Δραπέται: Κωμικός διάλογος όπου στηλιτεύεται η υποκρισία πολλών φιλοσόφων της ύστερης αρχαιότητας. Αφορμή η αυτοκτονία του ψευδοφιλόσοφου Περεγρίνου.

Δις Κατηγορούμενος | Φιλοψευδής ή Απιστών | Περί ορχήσεως

Δις Κατηγορούμενος Στο δικαστήριο των θεών εκκρεμούν πολλές ανεκδίκαστες μηνύσεις που έχουν υποβάλει οι επιστήμες και οι τέχνες εναντίον ατόμων που τις κατηγορούν. Οι θεοί αποφασίζουν να εξετάσουν τις υποθέσεις. Φιλοψευδής ή Απιστών Κριτική και διακωμώδηση της δεισιδαιμονίας και της ευπιστίας κατά την εποχή του Λουκιανού. Περί ορχήσεως Πραγματεία υπό μορφή διαλόγου, όπου εγκωμιάζεται ο χορός.

Θεών Διάλογοι | Ενάλιοι Διάλογοι

Θεών Διάλογοι: Διάλογοι μεταξύ των θεών. Ο συγγραφέας αναπαριστά με κωμικούς τόνους το κλίμα που υποθέτει ότι επικρατούσε στην κατοικία των θεών, σύμφωνα με τις αναφορές του Ομήρου και του Ησιόδου.

Ενάλιοι Διάλογοι: Διάλογοι μεταξύ των θεών της θάλασσας. Σαφής η ευνοϊκότερη διάθεση του Λουκιανού απέναντι στις θαλασσινές θεότητες.

Νεκρικοί Διάλογοι | Εταιρικοί Διάλογοι

Νεκρικοί Διάλογοι: Η ματαιότητα των εγκοσμίων το αγαπημένο θέμα του Λουκιανού. Ρεαλισμός και πρωτοτυπία.

Εταιρικοί Διάλογοι: Ο έρωτας, η ζήλια, η ευαισθησία, η ερωτική απογοήτευση και η ψυχολογία του ερωτευμένου σε ένα από τα κορυφαία έργα του Λουκιανού.

Ικαρομένιππος ή Υπερνέφελος | Αληθών διηγημάτων | Πλοίον ή Ευχαί

Ικαρομένιππος ή Υπερνέφελος: Ο φιλόσοφος Μένιππος, απογοητευμένος από τις αντιφατικές διδασκαλίες των άλλων φιλοσόφων για το σύμπαν, ανεβαίνει ο ίδιος στον ουρανό για να σχηματίσει προσωπική γνώμη.

Αληθών διηγημάτων Α΄, Β΄: Παρωδία πληροφοριών και, φανταστικών εν πολλοίς, ιστοριών άλλων συγγραφέων. Χιουμοριστική γραφή, διαποτισμένη από το πνεύμα των φιλολογικών συγκρούσεων της εποχής.

Πλοίον ή Ευχαί: Η ματαιοδοξία και η ματαιότητα των ανθρώπινων ευχών μέσα από το κλίμα διακριτικού κυνικού σαρκασμού.

Προς τον απαίδευτον και πολλά βιβλία ωνούμενον | Περί των επί μισθώ συνόντων | Απολογία | Μακρόβιοι | Αλέξανδρος ή Ψευδόμαντις

Προς τον απαίδευτον και πολλά βιβλία ωνούμενον: Καυστικό κείμενο γι’ αυτούς που αγοράζουν βιβλία και δεν τα διαβάζουν. Κωμική ειρωνεία και λογοτεχνική δεξιοτεχνία.

Περί των επί μισθώ συνόντων: Η προσκόλληση μορφωμένων ανθρώπων της εποχής του Λουκιανού σε πλούσια ρωμαϊκά σπίτια και οι συνέπειες αυτού του τρόπου ζωής. Σάτιρα αλλά και γνώση της ανθρώπινης ψυχολογίας.

Απολογία: Ο Λουκιανός αναλαμβάνει δημόσιο αξίωμα και απολογείται για τις ιδέες που διατύπωσε στο αμέσως προηγούμενο έργο.

Μακρόβιοι: Μικρό κείμενο σχετικά με σπουδαίες προσωπικότητες που έζησαν πολλά χρόνια.

Αλέξανδρος ή Ψευδόμαντις: Σάτιρα προσώπου που είχε ανακηρύξει τον εαυτό του μάντη του θεού Γλύκωνα και που είχε καταφέρει να αποκτήσει σημαντική δύναμη σε ολόκληρη τη ρωμαϊκή επικράτεια.

Περί της Περεγρίνου τελευτής | Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν | Ρητόρων διδάσκαλος | Ψευδολογιστής ή Περί της αποφράδος

Περί της Περεγρίνου τελευτής: Η ζωή και ο θάνατος του κυνικού φιλοσόφου Περεγρίνου. Ο Λουκιανός τον κατηγορεί ως ψευδοφιλόσοφο που θήρευε δόξα.

Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν: Κριτική της ιστοριογραφίας, με αφορμή τη συγγραφή του χρονικού του Παρθικού πολέμου (162-165 μ.Χ.).

Ρητόρων διδάσκαλος: Διακωμώδηση της ρητορικής της εποχής του Λουκιανού. Η παρακμή της ρητορικής τέχνης.

Ψευδολογιστής ή Περί της αποφράδος: Σκληρή επίθεση εναντίον προσώπου που κατηγορείται τόσο για την αμορφωσιά του όσο και για την ανήθικη ζωή του.

Λούκιος ή Όνος | Κυνικός | Φιλόπατρις ή Διδασκόμενος | Επιγράμματα

Λούκιος ή Όνος: Ο Λούκιος από την Πάτρα επισκέπτεται κάποιο θεσσαλικό σπίτι κι εκεί, από λάθος, μεταμορφώνεται σε γάιδαρο. Τότε αρχίζουν οι περιπέτειές του.

Κυνικός: Διάλογος όπου ο Λυκίνος και κάποιος κυνικός φιλόσοφος αναζητούν τον σωστό τρόπο ζωής.

Φιλόπατρις ή Διδασκόμενος: Διάλογος για διάφορα θέματα, που επαινεί τον αυτοκράτορα Νικηφόρο. Πιθανότατα νόθο έργο.

Επιγράμματα: Επιγράμματα αποδιδόμενα στον Λουκιανό. Μερικά από αυτά αμφισβητούμενης γνησιότητας.

Έρωτες | Αλκυών ή Περί μεταμορφώσεων | Δημοσθένους εγκώμιον | Ωκύπους | Χαρίδημος ή Περί κάλλους

Έρωτες: Διάλογος δύο ανδρών με αντίθετες ερωτικές κλίσεις (ο ένας προτιμά τις γυναίκες κι ο άλλος τα αγόρια).

Αλκυών ή Περί μεταμορφώσεων: Με αφορμή τον μύθο της Αλκυόνας, ο Σωκράτης και ο Χαιρεφών συζητούν για τις μεταμορφώσεις. Αυτό που φαίνεται στους ανθρώπους ακατόρθωτο, μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη βοήθεια των θεών.

Δημοσθένους εγκώμιον: Εγκώμιο του ρήτορα Δημοσθένη, υπό μορφή διαλόγου. Έργο πιθανότατα όχι γνήσιο.

Ωκύπους: Σατιρικό ποίημα για κάποιον που πάσχει από ποδάγρα και δεν το παραδέχεται μπροστά σε άλλους.

Χαρίδημος ή Περί κάλλους: Αφήγηση για κάποιο συμπόσιο και τους λόγους που ειπώθηκαν εκεί σχετικά με την ομορφιά, που θεωρείται ως απώτερος σκοπος κάθε πλάσματος. Έργο αμφισβητούμενης γνησιότητας.

Ηρόδοτος ή Αετίων | Ζεύξις ή Αντίοχος | Αρμονίδης | Σκύθης ή Πρόξενος | Δίκη συμφώνων | Υπέρ του εν τη προσαγορεύσει πταίσματος | Περί των διψάδων | Περί του μη ραδίως πιστεύειν διαβολή | Περί της αστ

Ηρόδοτος ή Αετίων | Ζεύξις ή Αντίοχος | Αρμονίδης | Σκύθης ή Πρόξενος | Δίκη συμφώνων | Υπέρ του εν τη προσαγορεύσει πταίσματος | Περί των διψάδων | Περί του μη ραδίως πιστεύειν διαβολή | Περί της αστ

Φάλαρις/Ιππίας ή Βαλανείον/Διόνυσος/Ηρακλής/Περί του ηλέκτρου ή των κύκνων/Μυίας εγκώμιον/Περί του οίκου/Πατρίδος εγκώμιον/Περί του ενυπνου ήτοι βίος Λουκιανού/Τυραννοκτόνος/Αποκηρυττόμενος

Φάλαρις/Ιππίας ή Βαλανείον/Διόνυσος/Ηρακλής/Περί του ηλέκτρου ή των κύκνων/Μυίας εγκώμιον/Περί του οίκου/Πατρίδος εγκώμιον/Περί του ενυπνου ήτοι βίος Λουκιανού/Τυραννοκτόνος/Αποκηρυττόμενος

68. ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ

Κατά Λεωκράτους | Αποσπάσματα

Κατά Λεωκράτους: Με αφορμή την κατηγορία εναντίον ενός πλούσιου Αθηναίου που εγκατέλειψε την πόλη σε περίοδο ισχύος έκτακτων μέτρων, ο Λυκούργος, άνδρας που άσκησε με επιτυχία πολλά δημόσια αξιώματα, υπερασπίζεται την πατρίδα του και τους νόμους σε μια κρίσιμη ιστορική στιγμή.

Αποσπάσματα: Σύντομα αποσπάσματα από έργα που δεν σώζονται ακέραια και αποδίδονται στον Λυκούργο.

69. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 1

Αλκαίος | Σαπφώ

Αλκαίος - Σαπφώ

70. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 2

Πίνδαρος

Πίνδαρος (Ύμνοι 1)

71. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 3

Πίνδαρος (Τάσος Ρούσσος)

Πίνδαρος (Ύμνοι 2)

72. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 4

Πίνδαρος

Πίνδαρος (Αποσπάσματα)

73. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 5

Αλκμάν | Αρίων κ.ά

Τέρπανδρος, Αλκμάν, Αρίων, Πιττακός, Βίας, Χείλων, Θαλής, Θαλήτας, Κλεόβουλος, Εχέμβροτος, Σακάδας, Ξάνθος, Στησίχορος

74. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 5

Ίβυκος | Ανακρέων κ.ά.

Ίβυκος | Ανακρέων κ.ά.

75. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 7

Σιμωνίδης | Κόριννα κ.ά.

Σιμωνίδης, Τιμοκρέων, Μυρτίς, Κόριννα, Λαμπροκλής, Πρατίνας, Φρύνιχος, Διαγόρας, Κλεόμαχος, Κλεομένης, Κυδίας, Πράξιλλα

76. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 8

Βακχυλίδης | Τιμόθεος κ.ά.

Βακχυλίδης, Μελανιππίδης, Κινησίας, Αρίφρων, Λικύμνιος, Φιλόξενος Κυθήριος, Φιλόξενος Λευκάδιος, Τιμόθεος, Τελέστης, Πολύιδος, Λυκοφρονίδης, Καστορίων, Ερμόλοχος, Φρύνις, Χαριξένη, Λαμύνθιος, Πρόνομος, Οινιάδης, Στησίχορος Β΄

77. ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ 9

Εύμηλος | Ήριννα κ.ά.

Εύμηλος, Ήριννα, Δημώδη, Σκόλια, Αδέσποτα, Αλεξανδρινοί λυρικοί

78. ΛΥΣΙΑΣ

Λόγοι 3

Λόγοι 2

Λόγοι 1

79. ΜΑΝΕΘΩΝ

Αιγυπτιακά

Η ιστορία της Αιγύπτου γραμμένη από έναν Αιγύπτιο ιερέα και προορισμένη για το ελληνόφωνο κοινό. Η πρώτη καθιέρωση της διάκρισης της αιγυπτιακής ιστορίας κατά Δυναστείες, η οποία έκτοτε καθιερώθηκε. Επίσης όλα τα σωζόμενα αποσπάσματα από θεολογικά και ιστορικά έργα.

80. ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ

Τα εις εαυτόν 1

Βιβλία Α΄-ΣΤ΄. Το διάσημο σύγγραμμα ενός από τους κορυφαίους εκπροσώπους της Νέας Στοάς.

Τα εις εαυτόν 2

Τα βιβλία Ζ΄-ΙΒ΄ με τα οποία ολοκληρώνεται το έργο. Σχόλια σε απόψεις φιλοσόφων του παρελθόντος, παρατηρήσεις απευθυνόμενες στον εαυτό του και στοχασμοί απολογιστικού κατά βάση χαρακτήρα.

81. ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ

Σαμία

Ο Μοσχίων, ερωτευμένος με την Πλαγγόνα, την αφήνει έγκυο, αλλά μετά διστάζει να μιλήσει καθαρά. Οι παρανοήσεις που δημιουργούνται, εξαιτίας του ότι τα πρόσωπα του έργου δεν αποκαλύπτουν την αλήθεια, δημιουργούν την πλοκή και τις κωμικές καταστάσεις.

Επιτρέποντες

Δύο πρόσωπα αναθέτουν σε κριτή τη διαφωνία τους σχετικά με ένα έκθετο βρέφος και τα πράγματα που βρέθηκαν μαζί του. Αριστοτεχνική πλοκή γύρω από τη γέννηση και έκθεση του παιδιού, την αναζήτηση των γονέων του και τις σχετικές καταστάσεις που δημιουργούνται.

Δύσκολος

Ο θεός Πάνας κάνει έναν αριστοκράτη να ερωτευτεί παράφορα την κόρη ενός ιδιότροπου χωριάτη. Μέσα από την περιπετειώδη πλοκή, έρχεται το ευτράπελο τέλος.

82. ΞΕΝΟΦΩΝ

Απομνημονεύματα 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Έργο (το καλύτερο του Ξενοφώντα) που γράφτηκε έξι χρόνια μετά τον θάνατο του Σωκράτη με αφορμή την κατηγορία εναντίον του μεγάλου φιλοσόφου. Βιβλία Α΄, Β΄: Ανασκευή των κατηγοριών εναντίον του Σωκράτη. Αναμνήσεις από τις συζητήσεις και τη διδασκαλία του φιλοσόφου.

Απομνημονεύματα 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Διάλογοι. Σύντομες αναφορές σε απόψεις του Σωκράτη για διάφορα θέματα. Ο χαρακτήρας του Σωκράτη και οι αρετές του.

Ελληνικά 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Συνέχεια της ιστορίας του Θουκυδίδη από το 411 π.Χ. μέχρι το 403 π.Χ. Καταστροφή στους Αιγός Ποταμούς. Τριάκοντα τύραννοι. Αποκατάσταση της δημοκρατίας. Θρασύβουλος.

Ελληνικά 2

Βιβλία Γ΄-Ε΄. Τα γεγονότα από το 402 μέχρι το 375 π.Χ. Ο Αγησίλαος νικά τους Πέρσες (396 π.Χ.) και τους Αθηναίους και Θηβαίους στην Κορώνεια (394 π.Χ.). Η Αθήνα γίνεται και πάλι μεγάλη δύναμη. Κόνων. Οι Θηβαίοι διώχνουν από την πόλη τους τη σπαρτιατική φρουρά.

Ελληνικά 3

Βιβλία ΣΤ΄-Η΄. Τα γεγονότα από το 374 μέχρι το 362 π.Χ. Ηγεμονία των Θηβαίων. Οι Σπαρτιάτες νικιούνται στα Λεύκτρα (371 π.Χ.) και στη Μαντίνεια (362 π.Χ.).

Κύρου ανάβασις 1

Βιβλία Α΄-Γ΄: Απομνημονεύματα της στρατιωτικής περιπέτειας του Ξενοφώντα στην Ασία. Βιβλία Α΄-Γ΄: Εκστρατεία του Κύρου κατά του Αρταξέρξη. Μάχη στα Κούναξα. Το ελληνικό στράτευμα εγκαταλελειμμένο από συμμάχους μετά τον θάνατο του Κύρου στην άγνωστη χώρα. Κάθοδος των Μυρίων. Η πορεία των Ελλήνων μισθοφόρων από τα ενδότερα της Ασίας προς τον Εύξεινο Πόντο. Στη χώρα των Καρδούχων και των Αρμενίων.

Κύρου ανάβασις 2

Βιβλία Δ΄-Ζ΄. Στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Συνέχεια της πορείας των Ελλήνων. Συγκρούσεις με βαρβαρικά φύλα. Τα γεγονότα κατά την πορεία από την Τραπεζούντα μέχρι το Βυζάντιο, διά μέσου της Παφλαγονίας και της Βιθυνίας. Κίνδυνοι στη Θρακική χερσόνησο.

Κύρου παιδεία 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Πραγματεία -πρώιμο ιστορικό μυθιστόρημα- για τον ιδανικό κυβερνήτη και την άριστη διακυβέρνηση. Βιβλία Α΄, Β΄: Γέννηση του Κύρου. Νεανικά χρόνια. Αγωγή. Επίσκεψη στον Αστυάγη. Ο Κύρος κατά τις εκστρατείες. Συμπεριφορά και λόγοι του.

Κύρου παιδεία 2

Βιβλία Γ΄-Ε΄. Τιγράνης. Συγκρούσεις με Αρμενίους και Χαλδαίους. Περιστατικά από τη στρατιωτική ζωή του Κύρου. Κυαξάρης. Χρυσάντας. Η γυναίκα του Αβραδάτα. Γωβρύας.

Κύρου παιδεία 3

Βιβλία ΣΤ΄-Η΄. Στις προετοιμασίες της μάχης. Λόγοι του Κύρου. Θυσίες πριν από τη σύγκρουση. Ο Κύρος στη Βαβυλώνα. Παραλληλισμός του άρχοντα με τον πατέρα. Αρετές και συνήθειες του Κύρου. Αναφορά στους μεταγενέστερους Πέρσες.

Οικονομικός | Πόροι

Οικονομικός: Διάλογος μεταξύ του Σωκράτη και του Κριτόβουλου με θέμα τη διοίκηση του οίκου. Συμπλήρωμα των ιδεών των Απομνημονευμάτων.

Πόροι: Σύγγραμμα που συμβουλεύει τους Αθηναίους πώς θα βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο και πώς θα οδηγήσουν την πόλη τους σε ευημερία.

Ιππαρχικός | Περί ιππικής | Κυνηγετικός

Ιππαρχικός: Σχετικά με τον ίππαρχο (διοικητή του ιππικού). Τα καθήκοντά του σε καιρό ειρήνης και σε καιρό πολέμου.

Περί ιππικής: Συμβουλές προς τους ιππείς. Επιλογή, εκπαίδευση και φροντίδα του αλόγου.

Κυνηγετικός: Εγκώμιο της κυνηγετικής τέχνης. Συμβουλές και οδηγίες προς κυνηγούς.

Συμπόσιον | Απολογία Σωκράτους | Ιέρων | Επιστολαί

Συμπόσιον: Στο σπίτι του πλούσιου Πειραιώτη Καλλία γίνεται συμπόσιο. Ο Σωκράτης συζητάει για το ωραίο, τον έρωτα, την ηδονή, τον πλούτο κ.ά. Μίμηση του ομώνυμου πλατωνικού έργου.

Απολογία Σωκράτους: Έργο που εξηγεί τη στάση του Σωκράτη κατά τη δίκη του. Αποκατάσταση της φήμης του μεγάλου φιλοσόφου. Οι ιδέες της Απολογίας σχηματίζουν τον πυρήνα των Απομνημονευμάτων.

Ιέρων: Διάλογος μεταξύ του ποιητή Σιμωνίδη και του τυράννου των Συρακουσών Ιέρωνα. Η ζωή του τυράννου και η ζωή του απλού πολίτη. Σε τι διαφέρουν ως προς τη χαρά και τη λύπη.

Επιστολαί: Σύντομα κείμενα, αμφισβητούμενης γνησιότητας, με αναφορές στον Σωκράτη και τον σωκρατικό κύκλο.

Αθηναίων Πολιτεία | Λακεδαιμονίων Πολιτεία | Αγησίλαος

Αθηναίων Πολιτεία: Περιγραφή και κριτική του πολιτεύματος της Αθήνας. Σε ποια σημεία υστερεί, κατά τον συγγραφέα, έναντι αυτού της Σπάρτης.

Λακεδαιμονίων Πολιτεία: Ύμνος στο παιδαγωγικό σύστημα της Σπάρτης, που είναι θεμελιωμένο στις αρχές της νομοθεσίας του Λυκούργου. Ιδέες συγγενείς προς αυτές της Κύρου Παιδείας.

Αγησίλαος: Ιστορικό σύγγραμμα που εγκωμιάζει τον βασιλιά της Σπάρτης Αγησίλαο.

83. ΞΕΝΟΦΩΝ ΕΦΕΣΙΟΣ

Εφεσιακά

Η ιστορία της Ανθίας και του Αβροκόμη. Ένα έργο που υπήρξε σημαντικός σταθμός στην εξέλιξη του ελληνικού ερωτικού μυθιστορήματος.

84. ΟΜΗΡΟΣ

Ομηρικά | Επικός κύκλος

Έπη αποδιδόμενα στον Όμηρο (Βατραχομυομαχία) ή άλλους ποιητές. Ο επικός κύκλος (έπη γραμμένα μεταξύ 800 και 500 π.Χ.), η λογοτεχνική έκφραση των Ηρωικών Χρόνων, που ιστορούν τα πριν και τα μετά τον Τρωικό πόλεμο γεγονότα ή, κατ’ άλλη εκδοχή, τα γεγονότα από καταβολής κόσμου έως τον θάνατο του Οδυσσέα (Τιτανομαχία, Οιδιπόδεια, Θηβαΐς, Επίγονοι, Κύπρια, Αιθιοπίς, Μικρά Ιλιάς, Ιλίου πέρσις, Νόστοι, Αμφιαράου εξέλασις, Οιχαλίας άλωσις) και το πεζό Περί Ομήρου και Ησιόδου και του γένους και αγώνος αυτών.

Ομηρικοί Ύμνοι

Τριάντα τέσσερις ύμνοι που η παράδοση έδωσε με το όνομα του μεγάλου επικού, έργα ωστόσο συντεθειμένα μάλλον τον 7ο ή τον 6ο π.Χ. αιώνα (και κάποια ακόμα αργότερα). Δείγμα μιας πλούσιας γραμματολογικής παράδοσης και μαζί πηγή για τα ήθη (ιδίως τα σχετικά με τη λατρεία, τα μυστήρια και τις συνάξεις πανηγυριστών) μιας πολύ μακρινής εποχής.

Οδύσσεια 1

Ραψωδίες α, β, γ, δ. Συγκέντρωση των θεών. Συμβουλή της Αθηνάς στον Τηλέμαχο. Οι μνηστήρες διασκεδάζουν. Οι κάτοικοι της Ιθάκης κάνουν συνέλευση. Αναχώρηση του Τηλέμαχου για την Πύλο, όπου φιλοξενείται, μαζί με την Αθηνά, από τον Νέστορα. Φιλοξενία στη Σπάρτη από τον Μενέλαο. Νέα για τον Οδυσσέα.

Οδύσσεια 2

Ραψωδίες ε, ζ, η, θ. Η Καλυψώ αφήνει τον Οδυσσέα να φύγει. Ναυάγιο της σχεδίας. Σωτηρία στο νησί των Φαιάκων. Η Αθηνά εμφανίζεται στο όνειρο της Ναυσικάς. Ο Οδυσσέας στο ανάκτορο του Αλκίνοου. Συνέλευση των Φαιάκων. Το βασιλικό δείπνο και οι αγώνες. Άσματα του Δημόδοκου.

Οδύσσεια 3

Ραψωδίες ι, κ, λ, μ. Ο Οδυσσέας διηγείται τις περιπέτειές του. Τα σχετικά με τους Λωτοφάγους, τους Κίκονες, τους Κύκλωπες, τους Λαιστρυγόνες, τον Αίολο, την Κίρκη. Η κάθοδος στον Άδη, η μαντεία για τους νεκρούς. Τα σχετικά με τις Σειρήνες, τη Σκύλλα, τη Χάρυβδη και τις αγελάδες του Ήλιου.

Οδύσσεια 4

Ραψωδίες ν, ξ, ο, π. Απόπλους από το νησί των Φαιάκων. Άφιξη στην Ιθάκη. Ο Οδυσσέας συνομιλεί με τον Εύμαιο. Ο Τηλέμαχος γυρίζει στην Ιθάκη και πηγαίνει στον Εύμαιο. Αναγνώριση Οδυσσέα και Τηλέμαχου.

Οδύσσεια 5

Ραψωδίες ρ, σ, τ, υ. Ο Οδυσσέας στο συμπόσιο των μνηστήρων. Τον αναγνωρίζει ο σκύλος του. Σύγκρουση Οδυσσέα και Ίρου. Η Πηνελόπη μπροστά στους μνηστήρες. Αναγνώριση του Οδυσσέα από την Ευρύκλεια. Τα προ του φόνου των μνηστήρων.

Οδύσσεια 6

Ραψωδίες φ, χ, ψ, ω. Η Πηνελόπη υπόσχεται ότι θα παντρευτεί αυτόν που θα τεντώσει το τόξο. Μόνο ο Οδυσσέας το κατορθώνει, και αμέσως σκοτώνει τους μνηστήρες. Τον αναγνωρίζουν η Πηνελόπη και ο πατέρας του. Ο Ερμής οδηγεί τις ψυχές των μνηστήρων στον Άδη.

Ιλιάς 1

Ραψωδίες Α, Β, Γ, Δ. Λοιμός στο στρατόπεδο των Ελλήνων. Ο Αγαμέμνων παίρνει τη Βρισηίδα από τον Αχιλλέα. Οργή του Αχιλλέα. Ο Δίας προστάζει τον Αγαμέμνονα να αρχίσει ο πόλεμος. «Κατάλογος των πλοίων». Μονομαχία Μενέλαου και Πάρη. Ο πόλεμος ανάβει.

Ιλιάς 2

Ραψωδίες Ε, Ζ, Η, Θ. Ανδραγαθήματα του Διομήδη, θάνατος του Τληπόλεμου. Ο Έκτωρ συνομιλεί με την Ανδρομάχη και φεύγει για τον πόλεμο. Μονομαχεί με τον Αίαντα. Συνέλευση των θεών. Ο Δίας τους επιβάλλει ουδετερότητα. Νίκες των Τρώων.

Ιλιάς 3

Ραψωδίες Ι, Κ, Λ, Μ. Ο Αγαμέμνων αποφασίζει αποχώρηση των Ελλήνων. Νέστωρ και Διομήδης το αποτρέπουν. Κατάσκοποι στο στρατόπεδο των Τρώων. Φόνος του Δόλωνα. Οι στρατιώτες του Έκτορα χτυπούν τους ανδρειότερους Έλληνες. Ανδραγαθήματα του Αγαμέμνονα. Μάχη γύρω από τα τείχη των Ελλήνων.

Ιλιάς 4

Ραψωδίες Ν, Ξ, Ο, Π. Μάχη κοντά στα πλοία. Η Ήρα κοιμίζει τον Δία και ο Ποσειδώνας βοηθάει κρυφά τους Έλληνες. Ο Αίας τραυματίζει τον Έκτορα. Ο Δίας το αντιλαμβάνεται και οργίζεται. Σκληρή μάχη κοντά στα πλοία. Ο Πάτροκλος φορά την πανοπλία του Αχιλλέα και βγάζει τους Μυρμιδόνες στη μάχη. Ο Έκτωρ σκοτώνει τον Πάτροκλο.

Ιλιάς 5

Ραψωδίες Ρ, Σ, Τ, Υ. Σκληρή μάχη γύρω από το σώμα του Πάτροκλου. Ανδραγαθήματα του Μενέλαου. Ο Έκτωρ παίρνει τα όπλα του Αχιλλέα, για τον οποίο κατασκευάζει καινούρια ο Ήφαιστος. Η οργή του Αχιλλέα παύει, και ο ήρωας ορμάει στη μάχη. Οι θεοί διχάζονται, άλλοι πολεμούν στο πλευρό των Ελλήνων, άλλοι των Τρώων.

Ιλιάς 6

Ραψωδίες Φ, Χ, Ψ, Ω. Ο Αχιλλέας εκδικείται τον φόνο του Πάτροκλου. Μάχη στον ποταμό Σκάμανδρο. Ο Αχιλλέας σκοτώνει τον Έκτορα και σέρνει το σώμα του γύρω από τα τείχη της Τροίας. Έπειτα οργανώνει αθλητικούς αγώνες στη μνήμη του Πάτροκλου. Ο Πρίαμος παίρνει το πτώμα του Έκτορα και παραθέτει δείπνο στη μνήμη του.

85. ΟΝΑΣΑΝΔΡΟΣ

Στρατηγικός

Συμπερίληψη τεχνικών, ηθικών και άλλων αρχών της στρατιωτικής διοίκησης. Ενδεικτικά θέματα: Ποιος πρέπει να επιλέγεται για στρατηγός. Ποια τα χαρακτηριστικά του στρατιωτικού ηγέτη. Η ψυχολογία του στρατεύματος. Η σωστή παράταξη για μάχη. Επιβράβευση των ανδρείων. Οι αιχμάλωτοι. Οι νεκροί της μάχης. Συμπεριφορά προς τους ηττημένους κ.ά.

86. ΟΡΦΙΚΑ

1 - Ύμνοι

Ύμνοι Τα έργα των ποιητών-μυστών του Ορφισμού, της μεγάλης θρησκευτικής-μυστικιστικής κίνησης που οι αρχές της ανάγονται στον 6ο π.Χ. αιώνα. Αργοναυτικά Η ιστορία των Αργοναυτών και 87 ορφικοί ύμνοι.

2 - Λιθικά

Έργο της δημώδους-πρακτικής ορφικής παράδοσης που ασχολείται με την τελετουργική και ιαματική δύναμη των λίθων, μεταφορά της σοφίας που, κατά την παράδοση, αποκάλυψε ο Ερμής στους ανθρώπους.

3 - Αποσπάσματα 1

Αποσπάσματα από αρχαιότερα έργα. Ξεχωριστό ανάμεσά τους η Αρπαγή της Περσεφόνης.

4 - Αποσπάσματα 2

Συνέχεια των αποσπασμάτων. Βακχικά, Αστρολογικά, Ιεροστολικά, Καθαρμοί, Καταζωστικόν, Όρκοι κ.ά.

87. ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ | ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ

Ερωτικά παθήματα

Σύντομες ερωτικές ιστορίες με πρωταγωνιστές πραγματικά ή φανταστικά πρόσωπα. Το μοναδικό σωζόμενο έργο του Παρθένιου, υλικό για παραπέρα επεξεργασία για τη σύνθεση ποιημάτων.

Επίσης τα Αδέσποτα Ερωτικά.

88. ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ

Ελλάδος περιήγησις 1 - Αττικά

Η πολύτιμη για τη μυθολογία, ιστορία, αρχαιολογία και γεωγραφία της Ελλάδας συγγραφή του μεγάλου περιηγητή. Σούνιο, Πειραιάς, Κεραμεικός, αγορά, Ακρόπολη, Άρειος Πάγος, Ακαδημία, δήμοι της Αττικής.

Ελλάδος περιήγησις 2 - Κορινθιακά

Ισθμία, Κόρινθος, Ακροκόρινθος, Σικυώνα, Φλιούντας, Νεμέα, Μυκήνες, Ηραίο Άργους, από τις Μυκήνες στο Άργος, Τίρυνθα, Επιδαυρία, Αίγινα, Τροιζήνα, Καλαύρεια, Μέθανα, Ερμιονίδα.

Ελλάδος περιήγησις 3 - Λακωνικά

Σπάρτη - η αγορά και η ακρόπολή της. Αμύκλες, Θεράπνη, Έλος, Κροκεές, Γύθειο, χερσόνησος του Πάρνωνα, χερσόνησος του Ταΰγετου.

Ελλάδος περιήγησις 4 - Μεσσηνιακά

Φαρές, Θούρεια, Άνθεια, Λίμνες, Μεσσήνη, Ασίνη, Μεθώνη, Πύλος.

Ελλάδος περιήγησις 5 - Ηλιακά

Λέπρεο, Άλτις, ερείπια της Άρπινας, αρχαία Πίσα, ερείπια της Πύλου της Ηλείας, Ήλις, Κυλλήνη.

Ελλάδος περιήγησις 6 - Αχαϊκά

Δύμη, Αρόη, Άνθεια, Μεσάτις, Πάτρα, Φαρές, Τρίτεια, Αίγιο, Ελίκη, Κεραύνεια, Βούρα, Αίγειρα, Φελλόη, Πελλήνη.

Ελλάδος περιήγησις 7 - Αρκαδικά

Δρόμοι από την Αργολίδα στην Αρκαδία, Μαντίνεια, Ορχομενός, Φενεός, Στύμφαλος, Ηραία, Μεγαλόπολη, περιοχή της Λυκόσουρας, Φιγαλία, Παλλάντιο, Τεγέα.

Ελλάδος περιήγησις 8 - Βοιωτικά

Ελευθερές, Πλαταιές, Θήβα, δρόμος προς τη Χαλκίδα, Αυλίδα, Δήλιο, Τανάγρα, Θέσπια, Αλίαρτος, Κορώνεια, Ορχομενός, Λιβαδειά, Χαιρώνεια.

Ελλάδος περιήγησις 9 - Φωκικά

Πανοπέας, Δαυλίς, Δελφοί, Κωρύκιο άντρο, Τιθορέα, Λίλαια, Αμφίκλεια, Ελάτεια, Υάμπολις, Στίρις, Αντίκυρα, Άμφισσα, Οιάνθεια, Ναύπακτος.

Ελλάδος περιήγησις 10 - Πίνακες, χάρτες, εικόνες

Πίνακες: Ιστορικός και μυθολογικός, συγγραφέων, μουσικών, δημιουργών, γεωγραφικός και εθνολογικός, γνωστών πραγμάτων. Χάρτες, σχεδιαγράμματα, εικόνες περιοχών και αρχαιολογικών ευρημάτων.

89. ΠΛΑΤΩΝ

Απολογία Σωκράτους

Η δίκη του μεγάλου φιλοσόφου και η απολογία του στο δικαστήριο, με την οποία φτάνει στην απόλυτη συνέπεια λόγων και πράξεων. Η κατηγορία εις βάρος του και η αντιμετώπισή της.

Συμπόσιον

Ένα από τα αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το συμπόσιο στο σπίτι του Αγάθωνα και οι περί έρωτος συζητήσεις. Η κυρίαρχη μορφή του Σωκράτη. Μέσω των λόγων της Διοτίμας εκφράζει τις απόψεις του για τον έρωτα, οι οποίες απηχούν την πλατωνική θεωρία. Η ύψιστη μακαριότητα της θέασης του απόλυτου κάλλους.

Συμπόσιον

Το μεγάλο έργο του Ιωάννη Συκουτρή. Περιέχει το αρχαίο κείμενο και το κριτικό υπόμνημα (κατά την έκδοση Ι. Συκουτρή), μετάφραση, ευρύ ερμηνευτικό σχολιασμό και την εκτεταμένη εισαγωγή, η οποία, την εποχή της πρώτης κυκλοφορίας του έργου, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και έκτοτε παραμένει ένα από τα πιο πολυσυζητημένα σημεία της ελληνικής φιλολογικής επιστήμης. Σε επίμετρο, κείμενο του εκδότη για την ιστορία των εκδόσεων της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και τη σημασία ενός τέτοιου εγχειρήματος στην εποχή μας.

Νόμοι 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Ο μεγαλύτερος σε έκταση διάλογος του Πλάτωνα, έργο της τελευταίας περιόδου της δημιουργίας του. Βιβλία Α΄, Β΄: Συγκεφαλαίωση της σπαρτιατικής και της κρητικής νομοθεσίας, γνώμες για την εκπαίδευση και τη σχέση της με τις τέχνες.

Νόμοι 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Τα ιστορικά διδάγματα για τη νομοθεσία και τη διακυβέρνηση των πόλεων. Η ιδανική πόλη – επιλογή της τοποθεσίας και των κατοίκων της, τρόπος κατάρτισης της νομοθεσίας της.

Νόμοι 3

Βιβλία Ε΄, ΣΤ΄. Απόψεις περί ηθικής. Η εγκαθίδρυση του νέου πολιτεύματος. Η διανομή της γης. Διοίκηση. Εκλογή των αρχόντων. Ο θεσμός του γάμου.

Νόμοι 4

Βιβλία Ζ΄, Η΄. Η παιδεία. Η άθληση και η στρατιωτική εκπαίδευση. Σχέσεις των δύο φύλων. Εμπόριο και οικονομία.

Νόμοι 5

Βιβλία Θ΄, Ι΄. Ο ποινικός νόμος και η ευθύνη απέναντι στη νομοθεσία. Εγκλήματα κατά των ανθρώπων. Εγκλήματα κατά των θεών και της θρησκείας.

Νόμοι 6

Βιβλία ΙΑ΄, ΙΒ΄. Συνέχεια της ανάπτυξης για τον ποινικό νόμο. Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, εγκλήματα σχετικά με την οικονομική ζωή. Εγκλήματα κατά της πολιτείας. Η απόδοση ευθυνών των αρχόντων.

Πολιτεία 1

Ο περίφημος διάλογος «περί δικαίου», το σχέδιο οργάνωσης της ιδανικής κοινότητας δικαίου και παιδείας, η έκθεση των πολιτικών και ηθικών αρχών του φιλοσόφου. Βιβλία Α΄, Β΄. Εισαγωγή στον διάλογο, εξέταση της έννοιας της δικαιοσύνης σύμφωνα με τις επικρατούσες απόψεις της εποχής. Η δημιουργία της πολιτείας.

Πολιτεία 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Ο χαρακτήρας της πολιτείας ως κοινότητας δικαίου και παιδείας. Στοιχεία της οργάνωσης και της φυσιογνωμίας της. Παραλληλισμός της πόλης με την ψυχή.

Πολιτεία 3

Βιβλία Ε΄, ΣΤ΄. Ο εσωτερικός χαρακτήρας της πολιτείας. Η ισότητα των δύο φύλων. Κοινοκτημοσύνη γυναικών και παιδιών. Η αναγκαιότητα να συμπέσουν στο ίδιο πρόσωπο η πολιτική εξουσία και η φιλοσοφική διάνοια. Η φύση του φιλοσόφου. Η Ιδέα του Αγαθού.

Πολιτεία 4

Βιβλία Ζ΄, Η΄. Μύθος του σπηλαίου. Ειδικές αναφορές στην εκπαίδευση. Τα πολιτεύματα, οι παρεκβατικές μορφές τους. Αντίστοιχα, η παρακμή της πολιτείας. Η τυραννία βαρύτερο νόσημα της πόλης.

Πολιτεία 5

Βιβλία Θ΄, Ι΄. Δίκαιη και άδικη ζωή. Ευδαιμονία και κακοδαιμονία. Η ηθική υπεροχή της δικαιοσύνης έναντι της αδικίας. Το ουράνιο υπόδειγμα. Κριτική της μίμησης και των μιμητικών τεχνών. Καταδίκη της μιμητικής τέχνης. Η «εξορία των ποιητών». Οι αμοιβές του δίκαιου άνδρα. Εσχατολογικός μύθος.

Φαίδρος

Διάλογος μεταξύ του Σωκράτη και του Φαίδρου με αντικείμενο την ουσία του έρωτα, τη ρητορική τέχνη ως ικανή να ανταποκριθεί σε επιστημονικές αξιώσεις και την αθανασία της ψυχής. Ο μύθος για την καταγωγή της γραφής.

Τίμαιος | Κριτίας

Τίμαιος: Η πλατωνική φυσική. Το σύμπαν, η ψυχή του ανθρώπου, η ψυχή του κόσμου. Έκθεση των κοσμολογικών, φυσικών, ιατρικών και ανθρωπολογικών απόψεων του φιλοσόφου με τρόπο άλλοτε κοντινό στη μυθολογική αφήγηση και άλλοτε αυστηρά επιστημονικό.

Κριτίας: Ημιτελής διάλογος στον οποίο ο Κριτίας αφηγείται πώς ήταν οργανωμένη η πόλη των Αθηνών εννέα χιλιάδες χρόνια πριν και πώς απέκρουσε την επιδρομή των κατοίκων της Ατλαντίδας.

Θεαίτητος

Διάλογος που διερευνά το ζήτημα της γνώσης. Ορισμοί της γνώσης και ανασκευή τους. Η σωκρατική μαιευτική μέθοδος. Ο φιλοσοφικός βίος. Αποτύπωση της προσωπικότητας του Σωκράτη ως μεγάλου διαλεκτικού.

Πρωταγόρας

Διάλογος που πραγματεύεται το βασικό ζήτημα της πλατωνικής ηθικής φιλοσοφίας, την αρετή. Κρίσεις του Σωκράτη για τους σοφιστές. Το διδακτό της αρετής. Κριτική των σοφιστικών μεθόδων διδασκαλίας.

Γοργίας

Από τα κορυφαία συγγράμματα της ηθικής γραμματείας. Η σημασία και η αξία της ρητορικής τέχνης. Οι έννοιες της δύναμης, της αρετής και της ευδαιμονίας. Ο ορθός τρόπος ζωής, ο προορισμός του ανθρώπου. Οι συνέπειες της διαφθοράς. Εσχατολογικός μύθος με στοιχεία της ορφικής παράδοσης.

Σοφιστής

Διάλογος που πραγματεύεται ειδικά το ζήτημα του «όντος». Η διαλεκτική σχέση μεταξύ του μη όντος, που αντιπροσωπεύει ο σοφιστής, και του όντος. Η έννοια του τελευταίου κατανοείται στον συσχετισμό της με αυτή του αντιθέτου του. Η αντί¬θεση φιλοσόφου και σοφιστή.

Πολιτικός

Διάλογος με αντικείμενο έννοιες πολιτικής. Προσδιορισμός της ουσίας του πολιτικού. Σχέση πολιτικού και φιλοσόφου. Το παράδειγμα της υφαντικής τέχνης. Ο μύθος για τις κοσμικές περιόδους. Αναφορά στις μη ορθές πολιτείες.

Φίληβος

Διάλογος που πραγματεύεται το ζήτημα της ηδονής. Ποιο είναι το ύψιστο αγαθό, η ηδονή ή η φρόνηση. Καθορισμός της διαλεκτικής μεθόδου. Ψυχολογική ανάλυση ειδών ηδονής. Αληθινή και ψεύτικη ηδονή. Η ηδονή ως σκοπός. Ο ευδαίμων μεικτός βίος.

Παρμενίδης

Αναδιήγηση διαλόγου μεταξύ του Σωκράτη και των Ελεατών φιλοσόφων, με αντικείμενο το πρόβλημα των ιδεών. Η κριτική της θεωρίας των ιδεών. Το Εν ως υπαρκτό και ως ανύπαρκτο. Οι συνέπειες της μιας ή της άλλης παραδοχής.

Κρατύλος

Διάλογος που εξετάζει την προέλευση, τη λειτουργία και τις δυνατότητες της γλώσσας. Η γλώσσα ως φυσικό δημιούργημα ή ως έργο του ανθρώπινου πνεύματος. Η φιλοσοφική πλευρά της ονοματολογίας, σχέση παλαιότερων και νεότερων γλωσσικών μορφών, σύνδεση της γνώσης των «ονομάτων» με τη γνώση της πραγματικότητας.

Φαίδων

Ο «περί ψυχής» διάλογος του Πλάτωνα. Οι τελευταίες στιγμές του Σωκράτη και η γαλήνια στάση του λίγο πριν από τον θάνατό του. Η συζήτηση και τα επιχειρήματα για την αθανασία της ψυχής.

Ευθύδημος | Μενέξενος

Ευθύδημος: Διάλογος όπου κρίνεται και διακωμωδείται η σοφιστική μέθοδος και κυρίως η εριστική δεξιοτεχνία των σοφιστών. Υπόδειγμα περί του πώς ανατρέπονται τα σοφιστικά επιχειρήματα. Προτροπές του Σωκράτη για την άσκηση της αρετής.

Μενέξενος: Ο Σωκράτης παρέχει ως υπόδειγμα ρητορικής τον επιτάφιο λόγο που είχε συνθέσει η σύζυγος του Περικλή Ασπασία και που του είχε ανακοινώσει η ίδια. Η σημασία της πλατωνικής υπερβολής στον λόγο και η έννοια της παρωδίας των ρητορικών τύπων.

Λάχης | Λύσις

Λάχης: Η εξέταση της γενναιότητας και του θάρρους μέσα από το σωκρατικό δόγμα που ταυτίζει την αρετή με τη γνώση. Το ενιαίο της αρετής. Σύνδεση των επιμέρους αρετών.

Λύσις: Η φιλία και η σημασία της. Ποιοι και γιατί γίνονται φίλοι. Η φιλία είναι σκοπός ή μέσον που οδηγεί σε άλλον, απώτερο σκοπό; Αληθινή αγάπη νιώθουμε για εκείνο στο οποίο καταλήγουν όλες οι κατ’ όνομα αγάπες, για εκείνο που παρίσταται ως τελικός σκοπός των αισθημάτων μας.

Αλκιβιάδης | Αλκιβιάδης ΙΙ | Ερασταί

Αλκιβιάδης: Στιγμιότυπο από την περίφημη παιδαγωγική σχέση του Σωκράτη με τον Αλκιβιάδη. Συζήτηση για την αδικία και τη δικαιοσύνη. Η γνώση που πρέπει να έχει ο ηγέτης σχετικά με τις έννοιες αυτές. Η αυτογνωσία ως τρόπος κατάκτησης της αρετής. Η επιμέλεια του εαυτού μας και η ανάγκη για διαρκή αυτοέλεγχο.

Αλκιβιάδης ΙΙ: Ο Αλκιβιάδης πηγαίνει να αφιερώσει στεφάνι σε κάποιον ναό και να προσευχηθεί. Συναντά τον Σωκράτη και κάνουν σύντομη συζήτηση περί προσευχής. Τι πρέπει να ζητάμε από τον Θεό. Το υπόδειγμα της ολιγόλογης προσευχής.

Ερασταί: Η συζήτηση δύο νεαρών σε κάποιο διδασκαλείο της Αθήνας προκαλεί την παρέμβαση του Σωκράτη σε ένα γενικευμένο λόγο περί φιλοσοφίας. Πνευματική και σωματική άσκηση. Η ψυχή ωφελείται από την υπερβολή ή τη μετριοπάθεια στη γνώση; Η φιλοσοφία ως γενική πνευματική κλίση και ως ειδική γνώση του καλού.

Ευθύφρων | Κρίτων | Ίων

Ευθύφρων: Διάλογος του Σωκράτη με τον μάντη Ευθύφρονα, με αντικείμενο τον προσδιορισμό της φύσης του οσίου, δηλαδή της ευλάβειας, και γενικότερα του καθήκοντος έναντι του Θεού. Κριτική των θρησκευτικών αντιλήψεων της εποχής.

Κρίτων: Ο Σωκράτης, φυλακισμένος μετά την καταδίκη του, πληροφορείται ότι επίκειται ο θάνατός του. Η βλάβη που προξενεί στον δράστη της άδικης πράξης η συμπεριφορά του. Η απόλυτη απαγόρευση ανταπόδοσης του κακού. Η υποταγή στον νόμο της πόλης. Έκφραση των κορυφαίων αρχών της σωκρατικής ηθικής.

Ίων: Σύντομος διάλογος με θέμα την καλλιτεχνική και ποιητική έμπνευση και δημιουργία. Κριτική των τρεχουσών αντιλήψεων περί ποιητικής τέχνης και ποιητών. Το ποιητικό ταλέντο ως θείο χάρισμα. Ο ποιητής όργανο της θείας έμπνευσης που τον καταλαμβάνει.

Ιππίας μείζων | Ιππίας ελάσσων

Ιππίας: Μείζων Διάλογος του Σωκράτη με τον σοφιστή Ιππία με θέμα τον ορισμό του ωραίου. Το ωραίο και το χρήσιμο. Σκοπός της ύπαρξης του ανθρώπου η αναζήτηση της αλήθειας και της γνώσης.

Ιππίας ελάσσων: Με αφορμή μιαν απόφανση που αξιολογεί συγκριτικά την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, ο Σωκράτης, ο Ιππίας και ο Εύδικος συζητούν περί ψεύδους. Η γνώση της αλήθειας προϋπόθεση του εκούσιου ψεύδους. Οι παραδοξολογίες των συμπερασμά¬των του διαλόγου απορρίπτονται από τους συνομιλητές.

Ίππαρχος | Θεάγης | Χαρμίδης

Ίππαρχος: Ο Σωκράτης συζητά με ανώνυμο φίλο του σχετικά με την έννοια της φιλοκέρδειας και με το ποιος άνθρωπος είναι φιλοκερδής. Πρόκειται πιθανότατα για νόθο έργο.

Θεάγης: Η συζήτηση για την εκπαίδευση που μπορεί να λάβει κάποιος νέος κοντά στους σοφιστές μετατρέπεται σε λόγο για το δαιμόνιο του Σωκράτη. Αμφισβητούμενη η γνησιότητα του έργου.

Χαρμίδης: Ο Σωκράτης αναδιηγείται σε φίλους του τη συζήτηση που είχε με τον Χαρμίδη σχετικά με τη σωφροσύνη, μία από τις κυριότερες αρετές. Η ενότητα των αρετών. Η φιλοσοφία και οι νέοι. Η γνώση του καλού και του κακού ως προϋπόθεση της αληθινής ευτυχίας και επιτυχίας.

Μένων | Κλειτοφών | Μίνως

Μένων: Διάλογος που εξετάζει το πρόβλημα της αρετής. Πώς αποκτάται η αρετή. Ορισμός της αρετής. Η πλατωνική θεωρία της ανάμνησης. Το ψυχολογικό πείραμα με τον δούλο του Μένωνα. Είναι η αρετή διδακτή; Οι δάσκαλοι της αρετής. Η απορία ως μεθοδολογική αρχή της έρευνας.

Κλειτοφών: Μικρό απόσπασμα με αντικείμενο τον προσδιορισμό της έννοιας της δικαιοσύνης. Κείμενο αμφισβητούμενης γνησιότητας.

Μίνως: Διάλογος όπου εξετάζεται η φύση του νόμου. Σκοπός είναι να δειχτεί πως η εντολή δεν αποτελεί στοιχείο της ουσίας του νόμου. Ο νόμος ως ανακάλυψη της αλήθειας. Αμφισβητείται η γνησιότητα του έργου.

Επινομίς | Όροι | Νοθευόμενοι

Επινομίς: Όπως δηλώνει και ο τίτλος της, πρόκειται για συνέχεια των Νόμων, των οποίων πολλοί τη θεωρούν ως δέκατο τρίτο βιβλίο. Θέμα η αληθινή σοφία και πώς αποκτάται. Θεογονικές και κοσμογονικές αναφορές. Οι δαίμονες του αιθέρα. Η σημασία της επιστήμης των αριθμών.

Όροι: Συλλογή 184 φιλοσοφικών και επιστημονικών ορισμών, πρώιμη απόπειρα λεξικού εννοιών της πλατωνικής φιλοσοφίας από μεταγενέστερο συγγραφέα. Οι έννοιες από το πεδίο της θεολογίας, της ηθικής, της φυσικής, της πολιτικής και της γραμματικής.

Νοθευόμενοι: Έργα μεταγενέστερα του Πλάτωνα που ασχολούνται με θέματα κοινά στην πλατωνική και γενικά στην αρχαία φιλοσοφία. Περί δικαίου, Περί αρετής, Δημόδοκος (ο Σωκράτης συμβουλεύει ακροατήριο σχετικά με την απόφαση που πρέπει να λάβει), Σίσυφος (σχετικά με τον σύμβουλο και τη συμβουλή), Ερυξίας (ο πλούτος και η σοφία –επιδράσεις μεταγενέστερων φιλοσοφικών ρευμάτων), Αξίοχος (το ζήτημα του θανάτου).

Επιστολαί

Δεκατρείς επιστολές του Πλάτωνα, στην πλειονότητά τους γνήσιες, απευθυνόμενες κυρίως σε ηγεμόνες της εποχής με τους οποίους ο φιλόσοφος είχε γνωριμία ή φιλία. Σπουδαία πηγή πληροφοριών για τη ζωή του Πλάτωνα και ιδίως για τα ταξίδια και τη δράση του στην Ιταλία και τη Σικελία. Ανάμεσά τους η περίφημη Ζ΄ Επιστολή, πολιτικός απολογισμός και υποθήκη του Πλάτωνα και ανασκόπηση βασικών αρχών της διδασκαλίας του.

90. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Σόλων - Ποπλικόλας

Ο κορυφαίος Αθηναίος νομοθέτης και ποιητής που με το έργο του αναμόρφωσε την πόλη του, και ο Ρωμαίος πολιτικός που υπηρέτησε με εντιμότητα τον λαό του στην ειρήνη και στον πόλεμο.

Θεμιστοκλής - Κάμιλλος

Ο μεγάλος πολιτικός της Αθήνας, ο αρχιτέκτονας της νίκης στη Σαλαμίνα, με την ένδοξη ζωή και τον άδοξο θάνατο, και ο στρατηγός και δικτάτορας της Ρώμης που κυβέρνησε μέχρι βαθύ γήρας, εκτιμώμενος από τον ρωμαϊκό λαό.

Θησεύς - Ρωμύλος

Ο μεγάλος ήρωας του αθηναϊκού πανθέου, που ενοποίησε την πόλη του και έβαλε το θεμέλιο της δημοκρατίας, και ο θεϊκός ιδρυτής της Ρώμης, θεσμοθέτης και μεταρρυθμιστής της ρωμαϊκής πολιτείας.

Λυκούργος - Νουμάς

Ο Σπαρτιάτης νομοθέτης, ο θεμελιωτής της πολιτείας των Λακεδαιμονίων με το μνημειώδες πολιτικό και νομοθετικό έργο του, και ο σοφός βασιλιάς και νομοθέτης της Ρώμης που κυβέρνησε αποβλέποντας στην κοινωνική γαλήνη και την ευνομία.

Περικλής - Φάβιος Μάξιμος

Η μεγάλη προσωπικότητα της αθηναϊκής δημοκρατίας, και ο Ρωμαίος άρχοντας που συγκέντρωνε τις αρετές του ηθικά ακέραιου πολίτη.

Γάιος Μάρκιος - Αλκιβιάδης

Ο Ρωμαίος αξιωματούχος, σκληρός εκφραστής της ιθύνουσας τάξης, και ο χαρισματικός αλλά αυτοκαταστροφικός Αθηναίος πολιτικός και αγαπημένος σύντροφος του Σωκράτη.

Αριστείδης - Μάρκος Κάτων

Ο Αθηναίος πολιτικός που επονομάστηκε «δίκαιος», και ο Ρωμαίος ύπατος και τιμητής που αντιμετώπισε τη διαφθορά και συνέβαλε στη διατήρηση των ρωμαϊκών ηθών.

Πελοπίδας - Μάρκελλος

Ο Θηβαίος στρατηγός, δημιουργός του μεγαλείου της πόλης του, και ο Ρωμαίος ύπατος, ο πρώτος που αντιμετώπισε με επιτυχία τον καρχηδονιακό κίνδυνο.

Άγις, Κλεομένης - Τιβέριος, Γάιος Γράκχοι

Οι δύο βασιλείς της Σπάρτης που άσκησαν μεταρρυθμιστική πολιτική, και οι δύο Ρωμαίοι αδελφοί που επιχείρησαν να βελτιώσουν την κοινωνική κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στη Ρώμη μετά τις κατακτήσεις.

Αιμίλιος Παύλος - Τιμολέων

Ο επιφανής Ρωμαίος στρατηγός, γιος του Σκιπίωνα, του Αφρικανού, και ο Κορίνθιος στρατηγός, ο πολέμιος των τυραννικών καθεστώτων και οργανωτής της πολιτικής ζωής των ελληνικών πόλεων της Σικελίας.

Δίων - Βρούτος

Ο Έλληνας πολιτικός των Συρακουσών και μαθητής του Πλάτωνα, που κατέλυσε την τυραννία, και ο Ρωμαίος στρατιωτικός, θιασώτης επίσης της πλατωνικής φιλοσοφίας, που σκότωσε τον Καίσαρα.

Κίμων - Λεύκολλος

Ο γενναίος και υψηλόφρων στρατηγός της Αθήνας, ο πρώτος που προέλασε στην Ανατολή, και ο Ρωμαίος νικητής των βαρβάρων της Ασίας, που στο τέλος της ζωής του συνέδεσε το όνομά του με τις πολυτελείς απολαύσεις.

Πύρρος - Μάριος

Ο βασιλιάς της Ηπείρου, ο ικανότατος πολεμιστής με την αχαλίνωτη όμως φιλοδοξία, και ο πολιτικός και στρατηγός της Ρώμης, επτά φορές ύπατος και πρωταγωνιστής των εμφυλίων πολέμων.

Φιλοποίμην - Τίτος Φλαμινίνος

Ο ηγέτης της Αχαϊκής συμπολιτείας, από τους τελευταίους μεγάλους της ελληνικής αρχαιότητας, και ο Ρωμαίος πολιτικός, φίλος και ευεργέτης των Ελλήνων.

Νικίας - Κράσσος

Ο στρατηγός της Αθήνας, εκφραστής της φιλειρηνικής πολιτικής, που ηγήθηκε της Σικελικής εκστρατείας στην οποία δεν πίστευε, και ο Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός, ο νικητής των Πάρθων, που με τη φιλοδοξία του προκάλεσε στην πόλη του μεγάλα δεινά.

Φωκίων - Κάτων

Ο Αθηναίος στρατηγός, ένας από τους εντιμότερους και συνετότερους άνδρες στην ιστορία της πόλης του, και ο Ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός, δισέγγονος του Κάτωνα του τιμητή, πρόσωπο αυστηρής ηθικής και δικαιοσύνης.

Αλέξανδρος - Καίσαρ

Ο μεγάλος Μακεδόνας στρατηλάτης, ο κατακτητής ολόκληρης της Ανατολής, και η μεγάλη πολιτικοστρατιωτική αλλά και πνευματική προσωπικότητα της Ρώμης που επηρέασε την εποχή του όσο ελάχιστοι.

Δημοσθένης - Κικέρων

Ο κορυφαίος ρήτορας της Αθήνας και φλογερός πατριώτης που η ιστορία κατέταξε τελικά στους ηττημένους, και ο σπουδαίος Ρωμαίος πολιτικός, φιλόσοφος, νομομαθής και στρατηγός που αποκλήθηκε «πατέρας της πατρίδας».

Λύσανδρος - Σύλλας

Ο Σπαρτιάτης στρατηγός, ο νικητής του Πελοποννησιακού πολέμου, και ο Ρωμαίος ύπατος, ο διαβόητος για το τυραννικό καθεστώς που επέβαλε και για τις προγραφές των αντιπάλων του.

Αγησίλαος - Πομπήιος

Ο βασιλιάς της Σπάρτης και μεγάλος πολέμαρχος μέχρι τα βαθιά γεράματά του, και ο προικισμένος Ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός που δόξασε την πατρίδα του στους πολέμους, αλλά βρήκε ο ίδιος άδοξο θάνατο.

Σερτωριος - Ευμένης

Ο Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός, ικανός διοικητής βαρβαρικών χωρών, και ο στρατηγός της αυλής του Μ. Αλεξάνδρου, με τις μεγάλες πολεμικές επιτυχίες αλλά και τον άδοξο θάνατο.

Δημήτριος - Αντώνιος

Ο λαμπρός επίγονος του Μ. Αλεξάνδρου, που δοξάστηκε ως ελευθερωτής των Ελλήνων, και ο στρατηγός που διέπρεψε στις μάχες και θέλησε να δημιουργήσει ένα νέο ελληνοαιγυπτιακό κράτος μαζί με την Κλεοπάτρα.

Άρατος - Αρτοξέρξης

Ο Σικυώνιος στρατηγός που κατέστησε την Αχαϊκή συμπολιτεία μια από τις κραταιές δυνάμεις των Ελληνιστικών χρόνων, και ο βασιλιάς των Περσών, ηγέτης με ξεχωριστές αρετές, που συνδέθηκε με τα ελληνικά πράγματα κυρίως με την Ανταλκίδειο ειρήνη.

Γάλβας - Όθων

Ο Ρωμαίος στρατηγός και αυτοκράτορας, πρόσωπο που διακρίθηκε για τη σύνεση και τη δικαιοσύνη του, και ο με βίαιο τρόπο διάδοχός του στον θρόνο. Ο Πλούταρχος τους βιογραφεί μεμονωμένα και όχι παράλληλα.

Περί παίδων αγωγής | Πώς δει τον νέον ποιημάτων ακούειν | Περί του ακούειν

Περί παίδων αγωγής: Παιδαγωγικές παρατηρήσεις του Πλουτάρχου. Οι απόψεις του σε ζητήματα παιδείας και αγωγής.

Πώς δει τον νέον ποιημάτων ακούειν: Προσέγγιση της ποίησης με κριτήριο την παιδαγωγική σημασία που έχει η επαφή του νέου με τα έργα των ποιητών.

Περί του ακούειν: Ο τρόπος της σωστής ακρόασης των φιλοσοφικών διαλέξεων. Διδακτικά και παιδαγωγικά υποδείγματα.

Πώς αν τις διακρίνοιε τον κόλακα του φίλου | Πώς αν τις αίσθοιτο εαυτού προκόπτοντος επ’ αρετή | Πώς αν τις υπ’ εχθρών ωφελοίτο

Πώς αν τις διακρίνοιε τον κόλακα του φίλου: Η κολακεία. Πώς να ξεχωρίσει κάποιος τον κόλακα που κρύβεται κάτω από τον μανδύα του φίλου.

Πώς αν τις αίσθοιτο εαυτού προκόπτοντος επ’ αρετή: Η έννοια της προόδου. Η πρόοδος του σοφού αλλά και κάθε ανθρώπου που προσπαθεί να απαλλαγεί από τα ελαττώματά του.

Πώς αν τις υπ’ εχθρών ωφελοίτο: Σκέψεις για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί κάποιος να ωφεληθεί από τους εχθρούς του. Το κείμενο απευθύνεται σε Ρωμαίο αξιωματούχο.

Περί πολυφιλίας | Περί τύχης | Περί αρετής και κακίας | Παραμυθητικός προς Απολλώνιον

Περί πολυφιλίας: Η δημιουργία πολλών φιλικών δεσμών ως εμπόδιο στη δημιουργία αληθινής φιλίας και ως κατασπατάληση των δυνάμεων που είναι απαραίτητες για τον γνήσιο και ακριβό φιλικό δεσμό.

Περί τύχης: Απόρριψη της «αιτιοποιημένης» τύχης, υπεύθυνης για την ευτυχία ή τη δυστυχία των ανθρώπων. Η ελεύθερη συμπεριφορά και τα αποτελέσματά της.

Περί αρετής και κακίας: Σύντομη αναφορά στην ποιοτική υπεροχή του βίου που διέπεται από την προσήλωση στις ηθικές αρχές.

Παραμυθητικός προς Απολλώνιον: Παρηγορητικοί λόγοι προς τον πατέρα ενός πρό¬ωρα χαμένου παιδιού. Η γνησιότητα του έργου είναι αμφίβολη.

Υγιεινά παραγγέλματα | Γαμικά παραγγέλματα | Επτά σοφών συμπόσιον

Υγιεινά παραγγέλματα: Συμβουλές για την υγεία υπό μορφή διαλόγου.

Γαμικά παραγγέλματα: Οι αντιλήψεις του Πλουτάρχου για τον γάμο και τη συζυγική αγάπη. Συμβουλές προς τους νεονύμφους.

Επτά σοφών συμπόσιον: Συνάθροιση των Επτά σοφών και συζήτησή τους για ζητήματα όπως η επικοινωνία των ανθρώπων, οι κοινωνικοί θεσμοί, οι ανθρώπινες εκδηλώσεις κ.ά.

Περί δεισιδαιμονίας | Βασιλέων αποφθέγματα και στρατηγών

Περί δεισιδαιμονίας: Η δεισιδαιμονία και ο δεισιδαίμων άνθρωπος. Ο δεισιδαίμων περισσότερο πλανημένος και επικίνδυνος απ’ ό,τι ο άθεος.

Βασιλέων αποφθέγματα και στρατηγών: Συλλογή αποφθεγμάτων και σύντομων ιστοριών από τη ζωή και τη δράση επιφανών ανδρών (Ελλήνων, Ρωμαίων, Περσών), προγενέστερων ή σύγχρονων του Πλουτάρχου.

Αποφθέγματα Λακωνικά | Τα παλαιά των Λακεδαιμονίων επιτηδεύματα | Λακαινών αποφθέγματα

Αποφθέγματα Λακωνικά: Το πνεύμα και η παράδοση της Σπάρτης μέσα από τις ρήσεις και τις απόψεις βασιλέων, στρατηγών και εφόρων της πόλης, όπως και του νομοθέτη της λακωνικής πολιτείας Λυκούργου.

Τα παλαιά των Λακεδαιμονίων επιτηδεύματα: Ήθη των Σπαρτιατών όπως διαγράφονται μέσα από σύντομες ιστορίες και χαρακτηριστικά περιστατικά.

Λακαινών αποφθέγματα: Συλλογή αποφθεγμάτων γυναικών της Σπάρτης.

Γυναικών αρεταί | Συναγωγή ιστοριών παραλλήλων Ελληνικών και Ρωμαϊκών | Περί της Ρωμαίων τύχης

Γυναικών αρεταί: Οι απόψεις του Πλουτάρχου για τη γυναίκα, την αξία της, τα προτερήματά της και τις περιστάσεις όπου μπορεί να επιδείξει ήθος και χαρακτήρα.

Συναγωγή ιστοριών παραλλήλων Ελληνικών και Ρωμαϊκών: Στιγμιότυπα από την ελληνική και ρωμαϊκή ιστορία και παράδοση, κυρίως πολεμικά κατορθώματα, που έχουν προσλάβει σχεδόν μυθικές διαστάσεις, εφόσον ενυπάρχει σ’ αυτά το «υπερφυ¬σικό» στοιχείο.

Περί της Ρωμαίων τύχης: Ο Πλούταρχος εξετάζει το ζήτημα αν το μεγαλείο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας οφείλεται στην αξία των ηγετών της ή ήταν προϊόν τύχης.

Αίτια Ρωμαϊκά | Αίτια Ελληνικά

Αίτια Ρωμαϊκά: Καταγραφή εθίμων της ρωμαϊκής παράδοσης και απόπειρα ερμηνείας της καθιέρωσής τους.

Αίτια Ελληνικά: Καταγραφή και ερμηνεία εθίμων της ελληνικής παράδοσης, με πνεύμα αντίστοιχο με του προηγούμενου έργου.

Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής | Πότερον Αθηναίοι κατά πόλεμον ή κατά σοφίαν ενδοξότεροι

Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής λόγος Α΄, Β΄: Η σχέση του Μ. Αλεξάνδρου με την τύχη. Ποια εύνοια ή ποιες αντιξοότητες επιφύλαξε η τύχη στον Μακεδόνα βασιλιά και πώς αυτός αναδείχτηκε ανώτερός της. Η ανδρεία του Αλεξάνδρου.

Πότερον Αθηναίοι κατά πόλεμον ή κατά σοφίαν ενδοξότεροι: Ο Πλούταρχος αναπτύσσει την άποψη ότι το μεγαλείο της Αθήνας οφείλεται στους ανθρώπους της δράσης κυρίως αυτούς που αναδείχτηκαν στους πολεμικούς αγώνες και λιγότερο στους ανθρώπους του πνεύματος.

Περί Ίσιδος και Οσίριδος | Περί του Ει του εν Δελφοίς

Περί Ίσιδος και Οσίριδος: Θρησκειολογικό και θρησκευτικό σύγγραμμα με φιλοσοφικές προεκτάσεις. Μύθοι και μυστήρια της Ίσιδος. Στοιχεία της αιγυπτιακής θρησκείας.

Περί του Ει του εν Δελφοίς: Ένας από τους τρεις Πυθικούς διαλόγους του Πλουτάρχου. Θέμα του το ανάθημα που είχε την πρωτοκαθεδρία δίπλα στον θεό, μαζί με τα περίφημα γνωμικά «γνώθι σαυτόν» και «μηδέν άγαν», το Ε, που εμφανίζεται σε νομίσματα των Δελφών της ρωμαϊκής εποχής.

Περί του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν | Περί των εκλελοιπότων χρηστηρίων

Περί του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν: Η μορφή διατύπωσης των χρησμών από την Πυθία. Το έργο είναι πηγή πληροφοριών για τις θρησκευτικές τελετουργίες της εποχής σχετικά με το μαντείο και τους χρησμούς.

Περί των εκλελοιπότων χρηστηρίων: Η παρακμή των μαντείων στην Ελλάδα του 2ου μ.Χ. αιώνα και οι αιτίες της.

Ει διδακτόν η αρετή | Περί ηθικής αρετής | Περί αοργησίας | Περί ευθυμίας

Ει διδακτόν η αρετή: Εξέταση του κατά πόσο η αρετή είναι πράγμα διδακτό. Η αρετή ως τέχνη του σωστού και ευδαίμονος βίου.

Περί ηθικής αρετής: Η ηθική αρετή και η αναζήτηση της ουσίας της. Κριτική της στωικής ψυχολογίας. Περί αοργησίας Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η οργή. Θεωρητική ανάπτυξη και παραδείγματα επιφανών ανδρών.

Περί ευθυμίας: Η ψυχική γαλήνη και ηρεμία ως εσωτερική κατάσταση του ανθρώπου και οι φανερώσεις της στη σφαίρα της πρακτικής ζωής. Πώς επιδρούν οι εξωτερικές συνθήκες.

Περί φιλαδελφίας | Περί της εις τα έγγονα φιλοστοργίας | Ει αυτάρκης η κακία προς κακοδαιμονίαν | Περί του πότερον τα ψυχής ή τα σώματος πάθη χείρονα | Περί αδολεσχίας | Περί πολυπραγμοσύνης

Περί φιλαδελφίας: Η αδελφική αγάπη. Σκέψεις και παραδείγματα.

Περί της εις τα έγγονα φιλοστοργίας: Η αγάπη των γονέων για τα παιδιά τους και η υποχρέωση στοργής και ορθής αγωγής.

Ει αυτάρκης η κακία προς κακοδαιμονίαν: Η κακία ως παράγοντας ικανός να προκαλέσει τη δυστυχία. Η βλάβη που υφίσταται ο άδικος άνθρωπος από τη συμπεριφορά του.

Περί του πότερον τα ψυχής ή τα σώματος πάθη χείρονα: Τα σωματικά και τα ψυχικά πάθη. Στάθμιση των συνεπειών τους και αξιολόγησή τους. Περί αδολεσχίας Η φλυαρία και ο φλύαρος άνθρωπος. Κοινωνική και ηθική σημασία.

Περί πολυπραγμοσύνης: Το πολλαπλώς επικρινόμενο στην αρχαία ηθική γραμματεία ελάττωμα της πολυπραγμοσύνης οι αιτίες και η σημασία.

Περί φιλοπλουτίας | Περί δυσωπίας | Περί φθόνου και μίσους | Περί του εαυτόν επαινείν ανεπιφθόνως | Περί των υπό του θείου βραδέως τιμωρουμένων

Περί φιλοπλουτίας: Η προσκόλληση στα υλικά αγαθά. Η «σωρευτική» φιλοπλουτία του μυρμηγκιού και η «επιθετική» φιλοπλουτία του θηρίου.

Περί δυσωπίας: Τα ψυχολογικά στοιχεία, το κοινωνικό μέρος, η ηθική συνιστώσα και οι τρόποι αποφυγής του πάθους της υπερβολικής ντροπαλοσύνης και της υποχωρητικότητας στις οχλήσεις των άλλων.

Περί φθόνου και μίσους: Ομοιότητες και διαφορές του φθόνου και του μίσους. Ο φθόνος αποκλειστικά ανθρώπινο πάθος, και πάντοτε άδικο. Περιπτώσεις δίκαιου μίσους.

Περί του εαυτόν επαινείν ανεπιφθόνως: Πώς μπορεί κάποιος να επαινέσει τον εαυτό του χωρίς τούτο να είναι εκδήλωση κενοδοξίας και χωρίς να θίγει τους άλλους.

Περί των υπό του θείου βραδέως τιμωρουμένων: Η σπουδαία πραγματεία του Πλουτάρχου σχετικά με την καθυστερημένη επέλευση της θεϊκής τιμωρίας. Γιατί ο Θεός πολλές φορές τιμωρεί την άδικη πράξη με χρονική καθυστέρηση, είτε στο πρόσωπο του αμέσως υπαιτίου γι’ αυτήν είτε των απογόνων του. Ποια η σκοπιμότητα της θείας ενέργειας.

Περί ειμαρμένης | Περί του Σωκράτους δαιμονίου | Περί φυγής | Παραμυθητικός προς την γυναίκα

Περί ειμαρμένης: Θεωρία για την ειμαρμένη, συνδυαζόμενη τόσο με τη θεία πρόνοια όσο και με την ελευθερία της βουλήσεως.

Περί του Σωκράτους δαιμονίου: Αφήγηση σχετικά με την απελευθέρωση των Θηβών (379 π.Χ.) από τη σπαρτιατική κυριαρχία με τη βοήθεια μιας ομάδας συνωμοτών και σχετικά με τις φιλοσοφικές συζητήσεις που γίνονταν κατά τη διάρκεια των συνωμοτικών συναντήσεων και κυρίως με αφορμή την άφιξη ενός νεαρού πυθαγορείου στη Θήβα.

Περί φυγής: Δοκίμιο πρακτικής φιλοσοφίας απευθυνόμενο ως επιστολή σε εξόριστο από τις Σάρδεις.

Παραμυθητικός προς την γυναίκα: Παρηγορητικό κείμενο του Πλουτάρχου προς τη γυναίκα του Τιμοξένα για τον θάνατο σε νηπιακή ηλικία της κόρης τους. Κείμενο με αμεσότητα και γνήσια συγκίνηση.

Συμποσιακά 1

Καταγραφή των συζητήσεων που έγιναν κατά τη διάρκεια συμποσίων. Βιβλία Α΄-Γ΄: Ενδεικτικά θέματα: Πρέπει να συζητούν φιλοσοφικά θέματα οι συμπότες; Τι σημαίνει η φράση «ο Έρως κάνει τον ποιητή»; Γιατί τα ρούχα πλένονται καλύτερα με πόσιμο παρά με θαλασσινό νερό; Τι έγινε πρώτα, η κότα ή το αβγό; Γιατί οι γυναίκες μεθούν πολύ δύσκολα και οι γέροντες πολύ γρήγορα; Η κατάλληλη στιγμή για συνουσία κ.ά.

Συμποσιακά 2

Βιβλία Δ΄-ΣΤ΄. Ενδεικτικά θέματα: Γιατί στα γαμήλια δείπνα καλούν τόσο πολλούς; Ποιος είναι ο θεός των Ιουδαίων; Γιατί οι γυναίκες δεν τρώνε την καρδιά του μαρουλιού; Γιατί όσοι νηστεύουν διψούν περισσότερο παρά πεινούν; Η αιτία της βουλιμίας κ.ά.

Συμποσιακά 3

Βιβλία Ζ΄-Θ΄. Ενδεικτικά θέματα: Ποια ακροάματα είναι κατάλληλα κατά την ώρα του δείπνου; Με ποια έννοια έλεγε ο Πλάτων ότι ο θεός πάντοτε γεωμετρεί; Γιατί οι ναυτικοί παίρνουν νερό από τον Νείλο προτού ξημερώσει; Γιατί από τα έμψυχα οι πυθαγόρειοι απέφευγαν κυρίως να τρώνε ψάρια; Γιατί η αλφάβητος αρχίζει με το άλφα; Ασυνήθιστες αφηγήσεις για τον αριθμό των Μουσών κ.ά.

Ερωτικός | Ερωτικαί διηγήσεις

Ερωτικός: Διάλογος με θέμα τον έρωτα. Η θεία φύση του έρωτα. Οι γυναικείες αρετές. Η νίκη του έρωτα στη φιλοσοφία και στη ζωή.

Ερωτικαί διηγήσεις: Πέντε σύντομες ιστορίες με θέμα τον έρωτα.

Περί του ότι μάλιστα τοις ηγεμόσιν δει τον φιλόσοφον διαλέγεσθαι | Προς ηγεμόνα απαίδευτον | Ει πρεσβυτέρω πολιτευτέον | Περί του μη δειν δανείζεσθαι

Περί του ότι μάλιστα τοις ηγεμόσιν δει τον φιλόσοφον διαλέγεσθαι: Η χρησιμότητα και η πρακτική σημασία της συναναστροφής του φιλοσόφου με τους πολιτικούς άνδρες και τους ηγεμόνες.

Προς ηγεμόνα απαίδευτον: Ο αγαθός ηγεμόνας και η διοίκηση που ασκεί ως μικρογραφία της θείας διοίκησης του κόσμου.

Ει πρεσβυτέρω πολιτευτέον: Ανάπτυξη proslipsis.gr του ζητήματος αν πρέπει να μετέχουν στην πολιτική ζωή οι ηλικιωμένοι. Ο Πλούταρχος απαντά καταφατικά. Ιστορικά παραδείγματα.

Περί του μη δειν δανείζεσθαι: Επίκριση της συνήθειας ορισμένων να καταφεύγουν αβασάνιστα στον δανεισμό.

Πολιτικά παραγγέλματα | Περί μοναρχίας και δημοκρατίας και ολιγαρχίας

Πολιτικά παραγγέλματα: Πρακτικές συμβουλές σχετικά με την πολιτική σε ηθικολογική βάση. Θεωρητικές σκέψεις και ιστορικά παραδείγματα.

Περί μοναρχίας και δημοκρατίας και ολιγαρχίας: Σύντομη πραγματεία σχετικά με τη διάκριση των πολιτευμάτων στις τρεις βασικές μορφές, μοναρχία, δημοκρατία και ολιγαρχία.

Βίοι των δέκα ρητόρων | Συγκρίσεως Αριστοφάνους και Μενάνδρου επιτομή | Περί της Ηροδότου κακοηθείας

Βίοι των δέκα ρητόρων: Βιογραφίες των ρητόρων που περιλαμβάνονται στον «Κανόνα» της αττικής ρητορικής: Αντιφών, Ανδοκίδης, Λυσίας, Ισοκράτης, Ισαίος, Αισχίνης, Λυκούργος, Δημοσθένης, Υπερείδης, Δείναρχος.

Συγκρίσεως Αριστοφάνους και Μενάνδρου επιτομή: Παραβολή των δύο μεγαλύτερων κωμικών ποιητών της αρχαιότητας. Η γνώμη του Πλουτάρχου υπέρ του Μενάνδρου.

Περί της Ηροδότου κακοηθείας: Κριτική στον Ηρόδοτο για τον τρόπο που συνέγραψε την ιστορία του και απέδωσε τους ιστορικούς χαρακτήρες. Κυρίαρχο το παιδαγωγικό και ηθικό κριτήριο.

Περί των αρεσκόντων φιλοσόφοις φυσικών δογμάτων

Καταγραφή φιλοσοφικών θεωριών και απόψεων προγενέστερων φιλοσόφων από το πεδίο της φυσικής φιλοσοφίας. Ενδεικτικά θέματα: Τι είναι φύση, τι είναι θεός, η ύλη, οι ιδέες, τα σώματα, τα σχήματα, το κενό, ο χώρος, ο χρόνος, η κίνηση, η τύχη, η αναγκαιότητα κ.ά.

Αίτια φυσικά | Περί του εμφαινομένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης | Περί του πρώτως ψυχρού

Αίτια φυσικά: Καταγραφή και ερμηνεία φαινομένων και προβλημάτων από τον χώρο της φυσικής.

Περί του εμφανομένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης: Διάλογος σχετικά με θέματα αστρονομίας, κοσμολογίας, γεωγραφίας και οπτικής. Ο μύθος για τον ρόλο της σελήνης στον κύκλο ζωής των ψυχών.

Περί του πρώτως ψυχρού: Κριτική της αντίληψης των περιπατητικών ότι το ψυχρό δεν αποτελεί αυθύπαρκτη ουσία αλλά στέρηση του θερμού, και αποδοχή της άποψης των πλατωνικών ότι υπάρχει ουσία που είναι πρωταρχικά και από μόνη της ψυχρή.

Πότερον ύδωρ ή πυρ χρησιμώτερον | Πότερα των ζώων φρονιμώτερα, τα χερσαία ή τα ένυδρα | Περί του τα άλογα λόγω χρήσθαι | Περί σαρκοφαγίας

Πότερον ύδωρ ή πυρ χρησιμώτερον: Η χρησιμότητα του νερού και της φωτιάς. Επιστημονικές αντιλήψεις και κοσμολογικές απόψεις παλαιότερων φιλοσόφων.

Πότερα των ζώων φρονιμώτερα, τα χερσαία ή τα ένυδρα: Σχετικά με τη νοημοσύνη των ζώων. Παραβολή των ζώων της ξηράς με τα ζώα της θάλασσας. Κριτική των στωικών αντιλήψεων.

Περί του τα άλογα λόγω χρήσθαι: Με έμπνευση τη δέκατη ραψωδία της Οδύσσειας, κρίνονται οι απόψεις των στωικών που αρνούνταν μερίδιο των ζώων στη λογική.

Περί σαρκοφαγίας Α΄, Β΄: Η κρεοφαγία είτε στο πλαίσιο του λιτού βίου είτε σε σχέση με την υγιεινή διατροφή είτε, τέλος, συνδεδεμένη με φιλοσοφικές και θρησκευτικές αντιλήψεις.

Πλατωνικά ζητήματα | Περί της εν Τιμαίω ψυχογονίας | Επιτομή του περί της εν τω Τιμαίω ψυχογονίας

Πλατωνικά ζητήματα: Έρευνα και προσπάθεια ερμηνείας μεμονωμένων θεμάτων από τους πλατωνικούς διαλόγους (Τίμαιος, Πολιτεία, Θεαίτητος, Φαίδρος, Σοφιστής).

Περί της εν Τιμαίω ψυχογονίας: Σχολιασμός και ερμηνεία του χωρίου 35a 1-36b 5 του πλατωνικού διαλόγου Τίμαιος. Η μεταφυσική σκέψη του Πλουτάρχου στις απόψεις του για τη ζωή, την ηθική και τη θρησκεία.

Επιτομή του περί της εν τω Τιμαίω ψυχογονίας: Περίληψη του προηγούμενου έργου.

Περί Στωικών εναντιωμάτων | Ότι παραδοξότερα οι Στωικοί των ποιητών λέγουσιν

Περί Στωικών εναντιωμάτων: Κριτική θεώρηση της στωικής φιλοσοφίας. Κατάδειξη σφαλμάτων και αντιφάσεων, έρευνα εννοιών από το πεδίο της θεολογίας, της ηθικής και της φυσικής φιλοσοφίας.

Ότι παραδοξότερα οι Στωικοί των ποιητών λέγουσιν: Μικρό απόσπασμα πολεμικής κατά της στωικής φιλοσοφίας.

Περί των κοινών εννοιών προς τους Στωικούς | Ότι ουδέ ηδέως ζην έστιν κατ’ Επίκουρον

Περί των κοινών εννοιών προς τους Στωικούς: Έργο με μορφή διαλόγου, όπου επικρίνεται η στωική διδασκαλία για την αρνητική στάση της απέναντι στις κοινές έννοιες, τις βασικές και ευρέως διαδεδομένες αντιλήψεις στον τομέα της ηθικής, της λογικής και της φυσικής φιλοσοφίας.

Ότι ουδέ ηδέως ζην έστιν κατ’ Επίκουρον: Πολεμική εναντίον της επικούρειας φιλοσοφίας και της ηδονιστικής της διάστασης, σχετικά με την αδυναμία της να εξασφαλίσει την ευχάριστη ζωή σε όσους ασπάζονται τα δόγματά της.

Προς Κωλώτην | Ει καλώς είρηται το λάθε βιώσας | Περί μουσικής

Προς Κωλώτην: Επίθεση εναντίον του επικούρειου φιλοσόφου Κωλώτη, για την επικριτική και χλευαστική στάση του απέναντι σε όλους τους σπουδαίους φιλοσόφους που προηγήθηκαν και τα συστήματά τους.

Ει καλώς είρηται το λάθε βιώσας: Ο Πλούταρχος επικρίνει το επικούρειο παράγγελμα «ζήσε απαρατήρητος», προσπαθώντας ταυτόχρονα να δείξει πως ούτε ο ίδιος ο Επίκουρος το εφάρμοσε στη ζωή του.

Περί μουσικής: Το κείμενο αυτό που αποδίδεται στον Πλούταρχο είναι από τις λίγες μαρτυρίες που μπορούν να φωτίσουν το θέμα της μουσικής (μελωδία, ρυθμός, μέτρο) και να δώσουν ήχο στη σιωπηλή αρχαιότητα.

91. ΠΛΩΤΙΝΟΣ

Εννεάς Α΄

Το έργο ενός από τους τελευταίους μεγάλους του φιλοσοφικού λόγου, όπως το διαίρεσε σε έξι βιβλία των εννέα πραγματειών ο μαθητής του Πορφύριος (στον 1ο τόμο περιλαμβάνεται και το έργο του τελευταίου σχετικά με τη ζωή του Πλωτίνου και την κατάταξη των βιβλίων του). Ενδεικτικά: Τι είναι το ζωντανό πλάσμα και τι ο άνθρωπος, Περί αρετών, Περί διαλεκτικής, Περί του ωραίου, Περί αυτοκτονίας κ.ά.

Εννεάς Β΄

Συνέχεια των κειμένων του Πλωτίνου. Ενδεικτικά: Περί ουρανού, Περί ύλης, Εναντίον των Γνωστικών κ.ά.

Εννεάς Γ΄

Ενδεικτικά: Περί ειμαρμένης, Περί προνοίας, Περί έρωτος, Σχετικά με την απάθεια των ασωμάτων, Η αιωνιότητα και ο χρόνος κ.ά.

Εννεάς Δ΄

Ενδεικτικά: Σχετικά με την ουσία της ψυχής, Περί αισθήσεως και μνήμης, Περί αθανασίας της ψυχής, Σχετικά με την κάθοδο της ψυχής στα σώματα, Σχετικά με το αν όλες οι ψυχές είναι μία κ.ά.

Εννεάς Ε΄

Ενδεικτικά: Σχετικά με τις τρεις αρχικές υποστάσεις, Γένεση και τάξη των όντων που έπονται του πρώτου, Οι γνωρίζουσες υποστάσεις και το επέκεινα ον, Το νοητό κάλλος κ.ά.

Εννεάς ΣΤ΄

Ενδεικτικά: Τα γένη του όντος, Περί αριθμών, Περί του αγαθού ή του ενός κ.ά.

92. ΠΟΛΥΑΙΝΟΣ

Στρατηγημάτων 1

Συλλογή στρατηγημάτων, δηλαδή τεχνασμάτων που έκαναν οι στρατηγοί για να κερδίσουν μια μάχη. Βιβλία Α΄-Γ΄: Στρατηγήματα των Διονύσου, Πάνα, Ηρακλή, Θησέα, Κύψελου, Μενέλαου, Λυκούργου, Σόλωνα, Πεισίστρατου, Θεμιστοκλή, Αριστείδη, Λεωνίδα, Περικλή, Αλκιβιάδη, Επαμεινώνδα, Πελοπίδα, Ανταλκίδα, Ονόμαρχου, Δημοσθένη, Ιφικράτη, Τιμόθεου, Χαβρία, Δημητρίου Φαληρέως κ.ά.

Στρατηγημάτων 2

Βιβλία Δ΄-ΣΤ΄. Στρατηγήματα των Φιλίππου, Αλεξάνδρου, Παρμενίωνα, Δημητρίου, Ευμένη, Σέλευκου, Κάσσανδρου, Πτολεμαίου, Περσέα, Άννωνα, Μέμνονα, Αλεξάνδρου Φερών, Φιλοποίμενα, Άρατου, Πύρρου. Επίσης των Καρχηδονίων, Πλαταιέων, Κερκυραίων, Κορινθίων, Αιτωλών, Λακεδαιμονίων, Αργείων, Ηλείων κ.ά.

Στρατηγημάτων 3 | Περικοπές από τον Πολύαινο

Στρατηγημάτων βιβλία Ζ΄: Η΄ Στρατηγήματα των Αλυάττη, Ψαμμήτιχου, Μίδα, Κύρου, Κροίσου, Δαρείου, Ξέρξη, Αρταξέρξη, Μαύσωλου, Μιθριδάτη, Ρωμύλου, Νουμά, Σύλλα, Μάριου, Σκιπίωνα, Καίσαρα, Αυγούστου, Σεμιράμιδος, Πορκίας, Τελέσιλλας, Λέαινας, Θεανώς κ.ά.

Περικοπές από τον Πολύαινο: Μεταγενέστερη συγγραφή από μελετητή των Στρατηγημάτων, που θέλησε να τα συντμήσει και να τα ταξινομήσει θεματικά.

93. ΠΟΛΥΒΙΟΣ

Ιστοριών 1

Βιβλίο Α΄. Αφήγηση, με κέντρο τη Ρώμη, των ιστορικών γεγονότων που συνέβησαν στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ασία και την Αφρική. Εμβάθυνση στις αιτίες και επισήμανση της εσωτερικής συνάφειας των γεγονότων. Κυριαρχία της Ρώμης στην Ιταλία. Πρώτος Καρχηδονιακός πόλεμος. Λιβυκός πόλεμος.

Ιστοριών 2

Βιβλίο Β΄. Πρώτος Ιλλυρικός πόλεμος. Αχαϊκή συμπολιτεία. Σύγκρουση Κλεομένη (Σπάρτης) με τον Αντίγονο (Μακεδονίας).

Ιστοριών 3

Βιβλίο Γ΄. Δεύτερος Καρχηδονιακός πόλεμος. Νίκες Αννίβα στην Ιταλία.

Ιστοριών 4

Βιβλίο Δ΄. Συμμαχικός πόλεμος. Επιδρομές Αιτωλών στην Πελοπόννησο και τη Μακεδονία. Πόλεμος Ροδίων και Βυζαντίων.

Ιστοριών 5

Βιβλίο Ε΄. Συνέχεια περί του Συμμαχικού πολέμου. Ο Φίλιππος Ε΄ έξω από τη Σπάρτη. Πόλεμος Πτολεμαίου Δ΄ (Αιγύπτου) και Αντιόχου Γ΄ (Συρίας) για την κατοχή της Κοίλης Συρίας.

Ιστοριών 6

Βιβλία ΣΤ΄-Η΄. Πολιτειακές θεωρίες, πολιτική και στρατιωτική οργάνωση της Ρώμης. Συνέχεια περί του δευτέρου Καρχηδονιακού πολέμου.

Ιστοριών 7

Βιβλία Θ΄-ΙΑ΄. Ο Αννίβας προ των πυλών της Ρώμης. Φίλιππος Ε΄ κατά Αιτωλών και Ρωμαίων. Δράση Σκιπίωνα στην Ιβηρική. Φιλοποίμην. Πορεία Αντιόχου Γ΄ στην Α¬σία. Νίκες Σκιπίωνα επί των Καρχηδονίων.

Ιστοριών 8

Βιβλία ΙΒ΄-ΙΣΤ΄. Κριτική στην ιστοριογραφία του Τίμαιου Ταυρομενίτη και του Καλλισθένη. Για την Αιτωλική συμπολιτεία. Ο Σκιπίων στη Βόρεια Αφρική, μάχη της Ιτύκης. Ανάκληση Αννίβα από την Ιταλία. Τέλος του δεύτερου Καρχηδονιακού πολέμου. Ρωμαϊκή επέμβαση στα ελληνικά πράγματα.

Ιστοριών 10

Βιβλία ΚΔ΄-ΛΑ΄. Σχέσεις της Αχαϊκής συμπολιτείας με τους Λακεδαιμονίους. Η κατάσταση στην Ασία. Ο Περσέας κινείται για αντιρωμαϊκό συνασπισμό. Δραστηριότητες των Ρωμαίων στον ελληνικό χώρο. Η ρωμαϊκή σύγκλητος σχεδιάζει την πολιτική των χωρών της Ανατολής. Ο Δημήτριος στην Αντιόχεια. Εγκώμιο του Σκιπίωνα.

Ιστοριών 11

Βιβλία ΛΒ΄-ΛΘ΄. Παύση των ταραχών στην Αιτωλία και στην Ήπειρο. Εγκώμιο του Ευμένη. Δαλματικός πόλεμος. Πρεσβείες από Κρήτη και Ρόδο στην Αχαϊκή συμπολιτεία. Κελτιβηρικός πόλεμος. Απελευθέρωση Ελλήνων ομήρων στην Ιταλία. Τρίτος Καρχηδονιακός πόλεμος. Καταστροφή της Καρχηδόνας. Ο Ψευδοφίλιππος. Σύγκρουση της Αχαϊκής Συμπολιτείας με Σπάρτη και Ρώμη. Κατάλυση της ελευθερίας των ελληνικών πόλεων. Αρχή της Ρωμαιοκρατίας στην Ελλάδα.

94. ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ

Αποσπάσματα 1

Το σωζόμενο έργο ενός μεγάλου στοχαστή της αρχαιότητας, του καθολικότερου ίσως πνεύματος μετά τον Αριστοτέλη. Στωικός αλλά με πολλές προσωπικές αντιλήψεις, ερεύνησε όλους σχεδόν τους τομείς του επιστητού. Αποσπάσματα σχετικά με το έργο του Ποσειδώνιου που παραδίδουν ο Στράβων, ο Σέξτος Εμπειρικός, ο Πρόκλος κ.ά.

Αποσπάσματα 2

Αποσπάσματα σχετικά με το έργο του Ποσειδώνιου από τον Διόδωρο Σικελιώτη, τον Αθήναιο, τον Φίλωνα, τον Διογένη Λαέρτιο, τον Δίδυμο κ.ά.

Αποσπάσματα 3

Αποσπάσματα σχετικά με το έργο του Ποσειδώνιου από τον Γαληνό, τον Αέτιο, τον Πλούταρχο, τον Μάρκο Αυρήλιο κ.ά.

95. ΠΡΟΚΛΟΣ

Υπόμνημα εις τας Πλάτωνος Πολιτείας 1

Σχολιασμός του μεγάλου πλατωνικού διαλόγου, σε συνδυασμό με την έκθεση αρχών της φιλοσοφίας του διαδόχου στη διεύθυνση της Ακαδημίας. Βασική πηγή για τη μελέτη του Πλάτωνα και του νεοπλατωνισμού.

Υπόμνημα εις τας Πλάτωνος Πολιτείας 2

Μελέτη και ερμηνεία της κριτικής που ασκεί ο Πλάτων στην ποίηση και ειδικά στον Όμηρο. Η προσπάθεια του Πρόκλου τείνει στο να αποδείξει ότι τα πλατωνικά δόγματα δεν βρίσκονται σε ουσιαστική αντίθεση προς την ομηρική ποιητική μυθοπλασία.

Στοιχείωσις φυσική

Εισαγωγή στη φυσική. Η θεωρία της κατά τόπον κινήσεως. Η σχέση κίνησης και χρόνου. Το «νυν», η τωρινή χρονική στιγμή. Η κυκλική κίνηση και άλλα χαρακτηριστικά των ουράνιων σωμάτων.

Υποτύπωσις των αστρονομικών υποθέσεων

Σύνοψη των βασικών αστρονομικών αξιωμάτων και των θεωριών που αναπτύχθηκαν με βάση τα αξιώματα αυτά κατά την αρχαιότητα, με έμφαση στις θεωρίες του Πτολεμαίου.

Περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας 1

Το επιστέγασμα της θεολογικής θεώρησης του Πρόκλου, ενός από τους κορυφαίους του νεοπλατωνισμού. Εισαγωγή όπου εξετάζονται οι γενικές σκέψεις του Πλάτωνα για τους θεούς και το βαθύτερο νόημά τους.

Περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας 2

Το υπέρτατο Ένα. Οι θεϊκές ενάδες. Οι υπερβατικοί θεοί. Περιοχή του νου. Περιοχή Ενός Όντος και της Ουσίας.

Περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας 3

Οι νοητοί-νοητικοί θεοί (ον/ουσία-ζωή-νους).

Περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας 4

Οι νοητικοί ή νοεροί θεοί (πατρική τριάδα, άχραντη τρι¬άδα, η διακριτική έβδομη θεότητα).

Περί της κατά Πλάτωνα θεολογίας 5

Οι θεοί του κόσμου (οι υπερκόσμιοι, οι δώδεκα υπερκόσμιοι-εγκόσμιοι, οι εγκόσμιοι, οι καθολικές ψυχές, τα ανώτερα γένη).

Στοιχείωσις θεολογική

Η «στοιχειώδης» θεολογική διδασκαλία, η πιο συστηματική έκθεση της νεοπλατωνικής μεταφυσικής.

Υπόμνημα εις Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδην 1

Σχολιασμός του πλατωνικού διαλόγου από τον Πρόκλο. Το δαιμόνιο, η αυτογνωσία, η ύλη και η απαλλαγή από τις δεσμεύσεις της. Αρχές της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας.

Υπόμνημα εις Πλάτωνος πρώτον Αλκιβιάδην 2

Συνέχεια του σχολιασμού του πλατωνικού Αλκβιάδη. Το ζήτημα της επιμέλειας του εαυτού μας και της ανάγκης για διαρκή αυτοέλεγχο.

Υπόμνημα εις Πλάτωνος Κρατύλον

Σχολιασμός του περί ορθότητος ονομάτων πλατωνικού διαλόγου. Η σύνδεση της γλώσσας με την πραγματικότητα. Ο φυσικός ή ο συμβατικός χαρακτήρας της. Αρχές της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 1

Το μεγαλύτερο σωζόμενο έργο του Πρόκλου. Η έκθεση της δημιουργίας του ορατού σύμπαντος από τον καθολικό δημιουργό νου.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 2

Συνέχεια στον σχολιασμό του Τίμαιου. Ο μύθος της Ατλαντίδας.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 3

Το Β΄ Βιβλίο στον σχολιασμό του Τίμαιου. Το προοίμιο και η κυρίως πραγματεία περί κόσμου. Η μελέτη της φύσης βάσει των πλατωνικών υποθέσεων-αξιωμάτων. Ο κόσμος ως κάτι που έχει γεννηθεί. Ο δημιουργός και το υπόδειγμα που κατέχει.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 4

Ποιοι λόγοι πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη του σύμπαντος. Πώς πρέπει να τους δεχτούν οι ακροατές. Η τελική αιτία για την οποία ο δημιουργός συνέστησε τον κόσμο και η βάση του υποδείγματος που χρησιμοποίησε.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 5

Τα δώρα του Δημιουργού προς το Σύμπαν. Ο αισθητός χαρακτήρας του κόσμου. Ο δεσμός και η αναλογία. «Σύνολο από σύνολα». Το σφαιρικό σχήμα. Το σύμπαν τρέφεται από τον εαυτό του. Η κίνηση που ταιριάζει στον νου. Η σχέση ψυχής-σώματος. Σύνθεση και ουσία της ψυχής.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 6

Συνέχεια στην περί ψυχής εξέταση. Η αρμονία της ψυχής. Το είδος (σχήμα-μορφή) της ψυχής. Οι δυνάμεις και οι ενέργειες της ψυχής.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 7

Ο χρόνος και τα άστρα. Οι αντιλήψεις περί χρόνου. Ο κινούμενος χρόνος ως εικόνα της ακίνητης αιωνιότητας. Θεωρίες για τους πλανήτες. Οι «τέσσερις Ιδέες». Οι υποσελήνιοι θεοί.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 8

Γενεαλογία των εγκόσμιων θεών, φύση και ιεραρχία τους. Λόγος του δημιουργού. «Θεοί θεών». Η αναγκαιότητα ύπαρξης των θνητών ειδών. Δημιουργία των επιμέρους ψυχών από τον δημιουργό. Οι υπερκόσμιες ψυχές.

Υπόμνημα εις τον Πλάτωνος Τίμαιον 9

Οι νόμοι της μοίρας και οι ψυχές. Το αρσενικό και το θηλυκό ως προς τις ψυχές. Οι νέοι θεοί. Δημιουργία του σώματος από τους νέους θεούς. Είσοδος της ψυχής στο σώμα. Κατασκευή του ανθρώπινου σώματος.

Εις τον Πλάτωνος Παρμενίδην Ε΄-ΣΤ΄

Ανάλυση του πλατωνικού διαλόγου «Παρμενίδης» (ή περί ιδεών). Αναφορά στη διαλεκτική. Εξέταση της πρώτης υπόθεσης.

Υπόμνημα εις τας Πλάτωνος Πολιτείας 3

Συνέχεια της πραγμάτευσης για τον Όμηρο. Παραβολή με άλλους ποιητές. Φιλοσοφική και παιδευτική διάσταση της ομηρικής ποίησης. Τα μέρη της ψυχής, οι αρετές και οι χαρακτήρες καθενός.

Υπόμνημα εις τας Πλάτωνος Πολιτείας 4

Αναφορά στον πλατωνικό μύθο του σπηλαίου. Ο «λόγος των Μουσών». Η κατάλυση της άριστης πολιτείας. Οι γεννήσεις και η γνώση που απαιτείται για καλή τεκνογονία. Τα «γένη». Αναφορά στο παράδειγμα των τριών κλινών και στα είδη των τεχνών.

Υπόμνημα εις τας Πλάτωνος Πολιτείας 5

Ο εσχατολογικός μύθος της Πολιτείας. Ο αγγελιαφόρος του Άδη. Η έννοια της αναβίωσης. Οι πορείες των ψυχών. Είδη ζωής. Οι πλατωνικοί συμβολισμοί.

Υπόμνημα εις τας Πλάτωνος Πολιτείας 6

Ολοκλήρωση του σχολιασμού της πλατωνικής Πολιτείας από τον Πρόκλο. Συνέχεια της ανάλυσης του εσχατολογικού μύθου. Εξέταση κάποιων «αντιρρήσεων» του Αριστοτέλη.

Εις τον Πλάτωνος Παρμενίδην Α΄-Β΄

Εισαγωγικό μέρος. Ο σκοπός του διαλόγου, τα πρόσωπα και οι συμβολισμοί τους, οι σχέσεις της παρμενίδεις και της σωκρατικής διαλεκτικής. Γενική θεώρηση των Ιδεών. Ειδικά για την ομοιότητα και την ανομοιότητα, για το ένα και το πλήθος.

Εις τον Πλάτωνος Παρμενίδην Γ΄-Δ΄

Η τελειοπόιηση της σωκρατικής θεωρίας των Ιδεών από τον Παρμενίδη. Υπάρχουν Ιδέες; Ποια πράγματα έχουν Ιδέες και ποια όχι. Ο τρόπος μέθεξης των αισθητών στις Ιδέες. Πού είναι εγκατεστημένες οι Ιδέες.

Εις τον Πλάτωνος Παρμενίδην Ε΄-ΣΤ΄

Το Ένα και οι υποθέσεις σχετικά με αυτό. Έκθεση της διαλεκτικής μεθόδου και παραδείγματα. Η πρώτη Αρχή και οι υπόλοιπες αρχές: η θεωρία των ενάδων.

Εις τον Πλάτωνος Παρμενίδην Ζ΄

Το τέλος του σωζόμενου μέρους από το υπόμνημα του Πρόκλου στον Παρμενίδη. Οι ιδιότητες που αφαιρεί από το Ένα ο πλατωνικός διάλογος.

Υπόμνημα εις α΄ Ευκλείδου Στοιχείων 1

Γενικός πρόλογος (α΄) για τα μαθηματικά, ειδικός (β΄) για τη γεωμετρία.

Υπόμνημα εις α΄ Ευκλείδου Στοιχείων 2

Ερμηνεία των ορισμών του Ευκλείδη. Τα αιτήματα και οι κοινές έννοιες (αξιώματα) του Ευκλείδη.

Υπόμνημα εις α΄ Ευκλείδου Στοιχείων

Τα ζητήματα, οι προτάσεις που θέτει προς απόδειξη ο Ευκλείδης. Υπομνηματισμός τους από τον Πρόκλο.

Υπόμνημα εις α΄ Ευκλείδου Στοιχείων 4

Συνέχεια του υπομηματισμού των ζητημάτων που θέτει προς απόδειξη ο Ευκλείδης.

Περί των δέκα προς την Πρόνοιαν απορημάτων

Διατύπωση και πραγμάτευση δέκα αποριών σχετικά με την Πρόνοια (η οποία είναι η γνώση «προ του νου» και η κύρια ενέργεια των θεών). Έργο με ιδιαίτερη σημασία, γιατί σ' αυτό ο Πρόκλος εκθέτει τις προσωπικές απόψεις του και δεν υπομνηματίζει άλλους φιλοσόφους.

96. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 11

Εμπεδοκλής

Εμπεδοκλής. Τα σωζόμενα αποσπάσματα από το έργο του Ακραγαντίνου σοφού. Ο φιλόσοφος της φιλότητος και του νείκους, οι επιρροές του οποίου αναγνωρίζονται ως τους αλχημιστές του Μεσαίωνα.

97. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 12

Μενέστωρ | Ίων ο Χίος κ.ά.

Μενέστωρ, Ξούθος, Βοΐδας, Θρασυάλκης, Ίων Χίος, Δάμων, Ίππων, Φαλέας-Ιππόδαμος, Πολύκλειτος, Οινοπίδης, Ιπποκράτης Χίος-Αισχύλος, Θεόδωρος, Φιλόλαος, Εύρυτος, Άρχιππος, Λύσις, Όψιμος.

98. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 13

Αρχύτας | Τιμαίος κ.ά.

Αρχύτας, Όκελος, Τίμαιος, Ικέτας, Έκφαντος, Ξενόφιλος, Διοκλής-Εχεκράτης-Πολύμναστος-Φάντων-Αρίων, Πρώρος-Αμύκλας-Κλεινίας, Δάμων και Φιντίας, Σίμος, Μυωνίδης-Ευφράνωρ, Λύκων, Κατάλογος Ιαμβλίχου, Ανώνυμοι Πυθαγόρειοι, Άκουσμα-Σύμβολα, Εκ των Αριστοξένου Πυθαγορικών αποφάσεων καί Πυθαγορικού βίου.

99. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 14

Αναξαγόρας

Αναξαγόρας. Τα αποσπάσματα από το έργο του Κλαζομένιου φιλοσόφου που, ασχολούμενος με ένα ευρύτατο φάσμα γνωστικών πεδίων και αξιοποιώντας την προγενέστερή του παράδοση, φιλοδόξησε να διαμορφώσει ένα νέο, σύγχρονο κοσμολογικό σύστημα.

100. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 15

Αρχέλαος | Κρατύλος κ.ά.

Αρχέλαος, Μητρόδωρος Λαμψακηνός, Κλείδημος, Ιδαίος, Διογένης Απολλωνιάτης, Κρατύλος, Αντισθένης Ηρακλείτειος.

101. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 16

Λεύκιππος κ.ά.

Λεύκιππος, Νεσσάς, Μητρόδωρος Χίος, Διογένης Σμυρναίος, Ανάξαρχος, Εκαταίος Αβδηρίτης, Απολλόδωρος, Ναυσιφάνης, Διόσημος, Βίων Αβδηρίτης, Βώλος.

102. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 17

Δημόκριτος

Δημόκριτος 1. Οι πηγές της αρχαιότητας για τη ζωή και τη διδασκαλία του Δημόκριτου. Τα σωζόμενα αποσπάσματα από τα έργα του θεμελιωτή της αρχαίας ατομιστικής (ηθικά, φυσικά, μαθηματικά, μουσικά, τεχνικά).

103. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 18

Δημόκριτος

Δημόκριτος 2. Συνέχεια των αποσπασμάτων (Δημοκράτους γνώμαι, υπομνήματα, παίγνια). Αναλυτική εισαγωγή στο έργο και τη θεωρία του φιλοσόφου.

104. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 19 - ΣΟΦΙΣΤΕΣ (1)

Πρωταγόρας | Γοργίας κ.ά.

Πρωταγόρας, Ξενιάδης, Γοργίας, Λυκόφρων, Πρόδικος, Θρασύμαχος, Ιππίας.

105. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 20 - ΣΟΦΙΣΤΕΣ (2)

Αντιφών / Κριτίας κ.ά.

Αντιφών, Κριτίας, Ανώνυμος Ιαμβλίχου, Δισσοί Λόγοι.

106. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 1

Ορφεύς | Μουσαίος κ.ά.

Ορφεύς, Μουσαίος, Επιμενίδης, Ησίοδος, Φώκος, Κλεόστρατος, Φερεκύδης, Θεαγένης, Ακουσίλαος, Επτά Σοφοί.

107. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 2

Θαλής | Αναξίμανδρος | Αναξιμένης

Το έργο των Μιλήσιων Θαλή, Αναξίμανδρου και Αναξιμένη.

108. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 3

Κέρκωψ | Επίχαρμος κ.ά.

Κέρκωψ, Πέτρων, Βρο(ν)τίνος, Ίππασος, Καλλιφών και Δημοκήδης, Παρμ(εν)ίσκος, Επίχαρμος, Πάρων, Αλκμαίων, Αμεινίας, Ίκκος.

109. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 4

Πυθαγόρας

Πυθαγόρας 1. Το έργο του μαθηματικού, φιλόσοφου και θρησκευτικού αναμορφωτή. Τα Χρυσά έπη.

110. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 5

Πυθαγόρας

Πυθαγόρας 2. Βιογραφίες του Σάμιου σοφού γραμμένες από τον Πορφύριο και τον Ιάμβλιχο.

111. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 6

Πυθαγόρας

Πυθαγόρας 3. Η διδασκαλία του Πυθαγόρα και οι επιδράσεις της. Οι Πυθαγόρειοι. Από τον πρώιμο πυθαγορισμό έως τον νεοπυθαγορισμό.

112. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 7

Ξενοφάνης

Ξενοφάνης. Τα σωζόμενα αποσπάσματα από το έργο του Κολοφώνιου ποιητή-φιλοσόφου. Φιλοσοφία σε ποιητική μορφή και επίκριση των θρησκευτικών αντιλήψεων της εποχής του.

113. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 8

Ηράκλειτος

Ηράκλειτος. Οι αρχαίες πηγές για τη ζωή και τη διδασκαλία, και τα σωζόμενα αποσπάσματα από τα έργα του Εφέσιου φιλοσόφου. Μελέτες για τη διδασκαλία του και την επίδρασή της στην παγκόσμια σκέψη.

114. ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ 9

Παρμενίδης

Παρμενίδης. Το έργο του ιδρυτή και αρχηγού της Ελεατικής σχολής και υποστηρικτή του οντολογικού μονισμού στο περίφημο Περί φύσεως ποίημά του.

115. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ ΚΛΑΥΔΙΟΣ

Τετράβιβλος 1

Ένα από τα κορυφαία έργα του πολυσυζητημένου μαθηματικού και αστρονόμου της Αλεξάνδρειας. Οι επιδράσεις, τα «αποτελέσματα», των ποιοτήτων που χαρακτηρίζουν τον κάθε πλανήτη επί των φαινομένων που παρατηρούνται στον υποσελήνιο χώρο, δηλαδή στη γη και τον χώρο που την περιέχει.

Τετράβιβλος 2

Συνέχεια και ολοκλήρωση του έργου. Ενδεικτικά θέματα: Οι εναλλαγές των εποχών και τα χαρακτηριστικά τους, τα μετεωρολογικά φαινόμενα, οι σεισμοί, οι αρρώστιες φυτών και ζώων, ατομικά γνωρίσματα ανθρώπων και συλλογικά λαών κ.ά.

116. ΣΑΛΟΥΣΤΙΟΣ | ΑΤΤΙΚΟΣ

Περί θεών και κόσμου | Αποσπάσματα

Σαλουστίου: Περί θεών και κόσμου Φιλοσοφικό σύγγραμμα από έναν έμπιστο αξιωματούχο του αυτοκράτορα Ιουλιανού, καρπός των συζητήσεων των δύο. Οι συμβολισμοί των μύθων και οι τελετές που επιτρέπουν στην ψυχή να ενωθεί με τη θεότητα. Νεοπλατωνική μεταφυσική. Φιλοσοφικός συγκρητισμός. Αττικού: Αποσπάσματα Οι φιλοσοφικές αρχές του Αττικού μέσα από τα αποσπάσματα που σώζουν άλλοι συγγραφείς, και κυρίως ο Ευσέβιος. Αντίθεση στην προσπάθεια για εναρμόνιση των πλατωνικών με τα αριστοτελικά δόγματα.

117. ΣΕΞΤΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

Πυρρώνειοι υποτυπώσεις 1

Βιβλία Α΄, Β΄ (α΄-ιβ΄). Γενική εισαγωγή στη γνώση της φύσης του σκεπτικού «κινήματος» και στην κατανόηση της χαρακτηριστικής της στάσης απέναντι στα πράγματα και στη ζωή.

Πυρρώνειοι υποτυπώσεις 2

Βιβλία Β΄ (ιγ΄-κβ΄), Γ΄. Το «ειδικό» μέρος της κριτικής του Σέξτου, το οποίο δομείται ανάλογα με τα μέρη της φιλοσοφίας. Κριτική στις δογματικές αντιλήψεις φυσικών φιλοσόφων και αναφορά στην ηθική των δογματικών.

Προς λογικούς 1

Βιβλίο Α΄. Έρευνα κυρίως για το κριτήριο (κανόνα) της αλήθειας και δευτερευόντως για την ίδια την αλήθεια. Έρευνα για τον άνθρωπο στον βαθμό που αποτελεί ενεργητικό παράγοντα στην κρίση της αλήθειας.

Προς λογικούς 2

Βιβλίο Α΄. Έρευνα κυρίως για το κριτήριο (κανόνα) της αλήθειας και δευτερευόντως για την ίδια την αλήθεια. Έρευνα για τον άνθρωπο στον βαθμό που αποτελεί ενεργητικό παράγοντα στην κρίση της αλήθειας.

Προς φυσικούς

Κριτική και ανασκευή των παλαιών φιλοσοφικών απόψεων για τη φύση και το σύμπαν. Έρευνα περί θεών. Οι δρώσες και οι υλικές αρχές. Οι ασώματες οντότητες (τόπος, κίνηση, χρόνος, αριθμός κ.λπ.). Η γένεση και η φθορά.

Προς ηθικούς | Προς μαθηματικούς | Προς γραμματικούς

Προς ηθικούς: Διερεύνηση του αγαθού, του κακού και του αδιάφορου. Η τέχνη της ζωής και κριτική των αντιλήψεων των δογματικών.

Προς μαθηματικούς: Μαθήματα, κατά τον Σέξτο, είναι οι επιμέρους τομείς της γνώσης, οι επιστήμες. Με το έργο του αυτό ο σκεπτικός φιλόσοφος απευθύνεται προς όσους μικρό ή καθόλου ενδιαφέρον έδειχναν για τα παραδοσιακά φιλοσοφικά προβλήματα σχετικά με τη φύση, τη λογική ή την ηθική.

Προς γραμματικούς: Ο Σέξτος, χωρίς να τάσσεται υπέρ της μιας ή της άλλης γλωσσικής θεωρίας, χτυπάει τις βασικές γραμματικές έννοιες (και όρους), αποδεικνύοντάς τες ανυπόστατες, και προσπαθεί με την αμφιβολία να κλονίσει τη βεβαιότητα του «επιστημονικού» λόγου.

Προς ρήτορας | Προς γεωμέτρας | Προς αριθμητικούς | Προς αστρολόγους | Προς μουσικούς

Προς ρήτορας: Αντιρρητικός λόγος για τη ρητορική, μια μάθηση η οποία με τον καιρό προσέλαβε καθεστώς επιστήμης.

Προς γεωμέτρας: Ο Σέξτος επικρίνει το γεγονός ότι οι γεωμέτρες λαμβάνουν εξ υποθέσεως ως δεδομένες τις αρχές της επιστήμης τους.

Προς αριθμητικούς: Ο λόγος που αποτελεί κριτήριο αληθείας και μετέχει στη δύναμη του αριθμού.

Προς αστρολόγους: Ο αντιρρητικός λόγος του Σέξτου εναντίον τη φορά αυτή όχι μιας «μάθησης» αλλά μιας «ψευδοεπιστήμης».

Προς μουσικούς: Αφού αναφερθεί στις γενικές αντιλήψεις για την αξία της μουσικής, ο Σέξτος διατυπώνει τις αντιρρήσεις σχετικά με τη χρησιμότητα και τη σωφρονιστική δύναμή της, για να καταλήξει στην αμφισβήτηση της αναγκαιότητάς της.

118. ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Φιλοκτήτης

Οι Αχαιοί, πλέοντας για την Τροία, εγκαταλείπουν τον Φιλοκτήτη στη Λήμνο. Τον δέκατο χρόνο του πολέμου επισκέπτονται τον ήρωα ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος για να του πάρουν τα όπλα του Ηρακλή, σύμφωνα με χρησμό. Ο Φιλοκτήτης αρνείται. Οι δύο απεσταλμένοι συγκρούονται. Εμφανίζεται ο Ηρακλής που μεταφέρει στον Φιλοκτήτη το θέλημα του Δία να πάει στην Τροία, όπου θα θεραπευτεί και θα σκοτώσει τον Πάρη. Ο Φιλοκτήτης συμμορφώνεται.

Αντιγόνη

Ο βασιλιάς των Θηβών Κρέων απαγορεύει την ταφή του Πολυνείκη που είχε οδηγήσει ξένο στρατό εναντίον της γενέτειράς του. Η Αντιγόνη, αδελφή του νεκρού και νύφη του Κρέοντα, παραβαίνει την εντολή και καταδικάζεται σε θάνατο. Ο γιος και η γυναίκα του Κρέοντα αυτοκτονούν και ο ίδιος ζητά να βρει τον θάνατο. Η σύγκρουση του ηθικού νόμου με το κρατικό δίκαιο στην ενδοξότερη τραγωδία του Σοφοκλή.

Ηλέκτρα

Ο Ορέστης επιστρέφει κρυφά στις Μυκήνες με τη βοήθεια της αδελφής του Ηλέκτρας. Εκδικούμενος τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνει τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Η Ηλέκτρα δέχεται τον έπαινο του χορού των Μυκη¬ναίων γυναικών.

Τραχίνιαι

Οι γυναίκες της Τραχίνος παρηγορούν τη Δηιάνειρα, σύζυγο του Ηρακλή, όταν ο τελευταίος ερωτεύτηκε την Ιόλη. Η Δηιάνειρα στέλνει στον ήρωα χιτώνα εμβαπτισμένο στο αίμα του Κένταυρου Νέσσου, που του προκαλεί αφόρητους πόνους. Η Δηιάνειρα αυτοκτονεί, και ο Ηρακλής ζητάει από τον γιο του Ύλλο να τον σκοτώσει.

Αίας

Ο Αίας ηττάται κατά την «κρίση των όπλων» και καταλαμβάνεται από παραφροσύνη. Όταν συνέρχεται, νιώθει ντροπή για τις πράξεις που έκανε κατά τη διάρκεια του πάθους του και αυτοκτονεί. Ο Αγαμέμνων προσπαθεί να παρεμποδίσει την ταφή του, αλλά επεμβαίνει η Αθηνά. Το δίκαιο, ο ανθρωπισμός και η επικράτησή τους είναι το εξαγόμενο.

Οιδίπους τύραννος

Προσπαθώντας να απαλλάξει τη Θήβα από τον λοιμό, ο Οιδίπους ανακαλύπτει ότι ο ίδιος είναι ο δράστης της πατροκτονίας και της αιμομειξίας. Η αποκάλυψη οδηγεί τη μητέρα του στην αυτοκτονία, και τον ίδιο στο να τυφλωθεί. Από τα κορυφαία δραματικά έργα της αρχαίας γραμματείας.

Οιδίπους επί Κολωνώ

Ο γέροντας και τυφλός Οιδίπους οδηγείται από την κόρη του Αντιγόνη στον Κολωνό, όπου οι κάτοικοι θέλουν να τον εκδιώξουν. Η άλλη κόρη του, η Ισμήνη, φέρνει την είδηση ότι οι Θηβαίοι τον ζητούν στην πόλη τους. Ο Κρέων προσπαθεί να τον απαγάγει. Ο Οιδίπους, μέσα σε αστραπές και βροντές, κατεβαίνει στον Άδη ευλογώντας την Αθήνα και ευχόμενος για τη δόξα της. Η δικαίωση του Οιδίποδα και η διακήρυξη της αρχής ότι ο άνθρωπος ευθύνεται μόνο για τις εκούσιες πράξεις του.

119. ΣΤΟΒΑΙΟΣ

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 1

Βιβλίον Α΄ (i-xix). Το έργο του σπουδαίου ερανιστή της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Ενδεικτικά θέματα του τόμου: Περί αριθμητικής, ο θεός δημιούργησε και διευθύνει το σύμπαν, σχετικά με τη μοίρα και την τύχη, η ύλη, οι ιδέες, τα σχήματα και τα χρώματα.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 2

Βιβλίον Α΄ (xx-xlviii). Γένεση και φθορά, θέματα αστρονομίας και κοσμολογίας, οι άνεμοι και τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Για το αν η γη κινείται ή ακινητεί, θέματα ζωολογίας και φυτολογίας.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 3

Βιβλίον Α΄ (xlix). Αναφορές σχετικές με την ψυχή.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 4

Βιβλία Α΄ (l-lx) και Β΄ (i-vii). Οι αισθήσεις και ο ρόλος τους στη γνώση. Ειδικά για καθεμιά αίσθηση. Σχετικά με τη ρητορική, την ποιητική, την ηθική φιλοσοφία.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 5

Βιβλίον Β΄ (viii-xlvi). Χαρακτήρας του φιλοσόφου. Ευσέβεια, μαντική, φήμη, μέτρο. Ηθικά ζητήματα. Παιδεία και αγωγή. Η φιλία, η έχθρα, η ευεργεσία.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 6

Βιβλίον Γ΄ (i). Σχετικά με την αρετή.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 7

Βιβλίον Γ΄ (ii-vii). Κακία, φρόνηση, αφροσύνη, ακολασία, ανδρεία.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 8

Βιβλίον Γ΄ (viii-xvi). Δειλία, δικαιοσύνη, αδικία, αλήθεια, ψέμα, κολακεία, ασωτία.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 9

Βιβλίον Γ΄ (xvii-xxviii). Εγκράτεια, ανεξικακία, οργή, αυτογνωσία, υπεροψία, φιλαυτία, μνήμη, λήθη, όρκος, επιορκία.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 10

Βιβλίον Γ΄ (xxix-xlii). Φιλοπονία, αργία, αιδώς, αναίδεια, πολυλογία, χρηστότητα, φθόνος, διαβολή.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 11

Βιβλίον Δ΄ (i-ii). Η πολιτεία. Οι νόμοι και τα ήθη.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 12

Βιβλίον Δ΄ (iii-viii). Ο λαός και οι ισχυροί. Ο άρχοντας και η εξουσία. Μοναρχία. Επίκριση της τυραννίας.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 13

Βιβλίον Δ΄ (ix-xx). Πόλεμος και ειρήνη. Ο ήσυχος βίος. Γεωργία και ναυτιλία. Κύριοι και δούλοι. Σχετικά με τον έρωτα.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 14

Βιβλίον Δ΄ (xxi-xxiv). Το κάλλος. Ο γάμος. Επικρίσεις κατά γυναικών. Συμβουλές σχετικά με τον γάμο. Η απόκτηση παιδιών.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 15

Βιβλίον Δ΄ (xxv-xxxi). Σχέσεις γονέων και παιδιών, η αδελφική αγάπη, η συμπεριφορά προς τους συγγενείς. Η ευγενής και η ταπεινή καταγωγή.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 16

Βιβλίον Δ΄ (xxxii-xl). Πλούτος και φτώχεια - σύγκριση. Μέριμνες της ζωής. Η ασθένεια, η υγεία, οι γιατροί. Ευτυχία και κακοτυχία.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 17

Βιβλίον Δ΄ (xli-l). Οι μεταβολές της τύχης και η αβεβαιότητα της ευτυχίας. Αυτοί που ευτυχούν ή δυστυχούν χωρίς να το αξίζουν. Η ελπίδα. Τα γηρατειά.

Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι 18

Βιβλίον Δ΄ (li-lviii). Ο θάνατος. Σύγκριση ζωής και θανάτου. Το πένθος, η ταφή. Η μεταθανάτια λήθη.

120. ΣΤΡΑΒΩΝ

Γεωγραφικά 1

Εισαγωγή. Ο φιλοσοφικός χαρακτήρας της γεωγραφίας. Κριτική στον Ερατοσθένη.

Γεωγραφικά 2

Συνέχεια της κριτικής στον Ερατοσθένη. Μαθηματική Γεωγραφία. Αναφορές στον Ίππαρχο.

Γεωγραφικά 3

Ισπανία.

Γεωγραφικά 4

Γαλλία, Άλπεις. Για τη Βρετανία και τους πέραν του Ίστρου λαούς.

Γεωγραφικά 5

Ιταλία, από τις Άλπεις μέχρι τον Σικελικό πορθμό.

Γεωγραφικά 6

Μεγάλη Ελλάδα, Ιόνιο πέλαγος.

Γεωγραφικά 7

Πελοπόννησος.

Γεωγραφικά 8

Αθήνα, Βοιωτία, Θεσσαλία.

Γεωγραφικά 9

Δυτική Ελλάδα, Νησιά του Αιγαίου, Κρήτη.

Γεωγραφικά 10

Δυτική Ελλάδα, Νησιά του Αιγαίου, Κρήτη.

Γεωγραφικά 11

Ασία. Βαρβαρικά φύλα. Καύκασος, Κασπία.

Γεωγραφικά 12

Καππαδοκία, Εύξεινος Πόντος, Βιθυνία, Μυσία, Φρυγία.

Γεωγραφικά 13

Τρωάδα, παράλια της Μικράς Ασίας.

Γεωγραφικά 14

Παμφυλία, Ισαυρία, Λυκία, Πισιδία, Κιλικία, Ιωνία.

Γεωγραφικά 15

Ινδία, Περσία.

Γεωγραφικά 16

Περιοχές της Περσίας. Βαβυλώνα, Μεσοποταμία, Συρία, Φοινίκη, Παλαιστίνη.

Γεωγραφικά 17

Αφρική (Αίγυπτος).

121. ΣΩΡΑΝΟΣ

Γυναικείων 1

Γυναικείων, βιβλία Γ΄, Δ΄ Για το αν υπάρχουν αποκλειστικά γυναικείες παθήσεις. Φλεγμονή της μήτρας. Η σατυρίαση, η δυστοκία, αιτίες και θεραπεία της κ.ά. Περί σημείων καταγμάτων Τμήματα από μεγαλύτερο έργο του συγγραφέα περί χειρουργικής. Περί επιδέσμων Σημειώσεις για τα είδη επιδέσμων και επιδέσεων. Ιπποκράτους γένος και βίος Σύντομο κείμενο για τον μεγάλο γιατρό της αρχαιότητας.

Γυναικείων 2 | Περί σημείων καταγμάτων | Περί επιδέσμων | Ιπποκράτους γένος και βίος

Γυναικείων, βιβλία Γ΄, Δ΄: Για το αν υπάρχουν αποκλειστικά γυναικείες παθήσεις. Φλεγμονή της μήτρας. Η σατυρίαση, η δυστοκία, αιτίες και θεραπεία της κ.ά.

Περί σημείων καταγμάτων: Τμήματα από μεγαλύτερο έργο του συγγραφέα περί χειρουργικής.

Περί επιδέσμων: Σημειώσεις για τα είδη επιδέσμων και επιδέσεων.

Ιπποκράτους γένος και βίος: Σύντομο κείμενο για τον μεγάλο γιατρό της αρχαιότητας.

122. ΥΠΕΡΕΙΔΗΣ

Υπέρ Λυκόφρονος | Κατά Φιλιππίδου | Κατ’ Αθηνογένους | Υπέρ Ευξενίππου | Κατά Δημοσθένους | Επιτάφιος | Αποσπάσματα

Υπέρ Λυκόφρονος | Κατά Φιλιππίδου | Κατ’ Αθηνογένους | Υπέρ Ευξενίππου | Κατά Δημοσθένους | Επιτάφιος | Αποσπάσματα

Υπέρ Λυκόφρονος | Κατά Φιλιππίδου | Κατ’ Αθηνογένους | Υπέρ Ευξενίππου | Κατά Δημοσθένους | Επιτάφιος | Αποσπάσματα

Υπέρ Λυκόφρονος | Κατά Φιλιππίδου | Κατ’ Αθηνογένους | Υπέρ Ευξενίππου | Κατά Δημοσθένους | Επιτάφιος | Αποσπάσματα

123. ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ

Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον 1

Βιβλία Α΄-Γ΄. Η ζωή του Απολλώνιου από τα Τύανα, περίφημου φιλοσόφου, ασκητή, μύστη και μάγου, στον οποίο πολλοί απέδιδαν θεϊκή φύση και τον οποίο πολλοί παγανιστές της εποχής του έφτασαν να προβάλλουν ως ίσο αντίπαλο του Ιησού Χριστού. Ιδιότυπη σύνθεση ιστοριογραφίας, λογοτεχνίας και θρησκευτικής συγγραφής.

Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον 2

Βιβλία Δ΄-Ζ΄. Συνέχεια στην αφήγηση της ζωής του Απολλώνιου. Οι διδασκαλίες του, οι συζητήσεις του, γεγονότα της ζωής του.

Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον 3 | Απολλωνίου του Τυανέως επιστολαί

Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον, βιβλία Η΄, Θ΄: Ολοκλήρωση της ιστορίας του Απολλώνιου. Η δίκη του. Οι μεταθανάτιες εμφανίσεις του.

Απολλωνίου του Τυανέως επιστολαί: Κείμενα που εν μέρει συμφωνούν και εν μέρει αντιφάσκουν προς τη βιογραφία που συνέγραψε ο Φιλόστρατος.

Βίοι σoφιστών

Ιστορικό αλλά και ανεκδοτολογικό υλικό για τους σοφιστές που άκμαζαν στα χρόνια του συγγραφέα. Η «αρχαία» και η «δεύτερη» σοφιστική.

Ηρωικός | Νέρων

Ηρωικός: Ένας Φοίνικας, αποκλεισμένος από την καταιγίδα, και ένας Θρακιώτης αμπελουργός συζητούν. Ο δεύτερος ισχυρίζεται πως έρχεται σε επαφή με το φάντασμα του Πρωτεσίλαου, του πρώτου Έλληνα που σκοτώθηκε στην Τροία. Παράξενη και διασκεδαστική αφήγηση, που αναμειγνύει θέματα συγκαιρινά και αρχαία.

Νέρων: Ο φιλόσοφος Μουσώνιος συζητά με τον Λήμνιο Μενεκράτη για το εγχείρημα του Νέρωνα να διανοίξει τον Ισθμό της Κορίνθου, όπου είχε αναγκαστεί να δουλέψει και ο ίδιος.

Φιλοστράτου Εικόνες | Φιλοστράτου του Νεωτέρου Εικόνες

Φιλοστράτου Εικόνες: Διαλέξεις ή ρητορικές ασκήσεις με αντικείμενο ζωγραφικές εικόνες που η σύνθεσή τους είναι βασισμένη κυρίως σε λογοτεχνικές πηγές. Ο «ρεαλισμός» στη ζωγραφική.

Φιλοστράτου του Νεωτέρου Εικόνες: Ο Φιλόστρατος ο νεότερος, εγγονός του προ¬ηγουμένου, μιμείται δημιουργικά τον παππού του στην περιγραφή έργων ζωγραφικής. Τονίζεται η υποχρέωση της ζωγραφικής να φωτίσει τον ψυχισμό των εικονιζόμενων προσώπων.

Γυμναστικός | Επιστολαί

Γυμναστικός: Πραγματεία σχετικά με τη γυμναστική τέχνη. Σύνδεση του αθλητισμού με τις πιο δημοφιλείς στιγμές του ελληνικού παρελθόντος. Ανεκδοτολογικό υλικό σχετικά με κατορθώματα αθλητών. Ύμνος στο ιδεώδες του αθλητή της κλασικής εποχής.

Επιστολαί: Ερωτική, κατά κύριο λόγο, επιστολογραφία του Φιλόστρατου. Ο σοφιστής μεταβάλλεται σε ερωτευμένο και υιοθετεί στον ερωτικό του λόγο σοφιστικές υπερβολές.

124. ΦΙΛΩΝ

Περί της κατά Μωυσέα κοσμοποιίας | Περί των Χερουβίμ και της φλογίνης ρομφαίας και του κτισθέντος πρώτου εξ ανθρώπου Κάιν

Περί της κατά Μωυσέα κοσμοποιίας: Αναφορά και ερμηνεία της κοσμογονίας την οποία προτάσσει των νόμων του ο Μωυσής. Η δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου από τον Θεό.

Περί των Χερουβίμ και της φλογίνης ρομφαίας και του κτισθέντος πρώτου εξ ανθρώπου Κάιν: Η εκδίωξη του Κάιν από τον παράδεισο και η φύλαξη του δέντρου της ζωής από τα χερουβίμ και την πύρινη ρομφαία. Η ένωση του Αδάμ (συμβολίζει τον νου) και της Εύας (συμβολίζει τις αισθήσεις) και η γέννηση του Κάιν.

Νόμων ιερών αλληγορία

Ερμηνεία βιβλικών κειμένων, όπου υιοθετείται η γνωστή στον συγγραφέα μέθοδος της αλληγορίας των μωσαϊκών νόμων, με φανερές ωστόσο τις επιδράσεις της πυθαγόρειας, της πλατωνικής και της στωικής φιλοσοφίας.

Περί γενέσεως Άβελ και ων αυτός τε και ο αδελφός αυτού Κάιν ιερουργούσιν | Περί του το χείρον τω κρείττονι φιλείν επιτίθεσθαι

Περί γενέσεως Άβελ και ων αυτός τε και ο αδελφός αυτού Κάιν ιερουργούσιν: Ερμηνεία του χωρίου 4.2-4 της Γενέσεως.

Περί του το χείρον τω κρείττονι φιλείν επιτίθεσθαι: Ερμηνεία του χωρίου 4.8-15 της Γενέσεως, που αναφέρεται στον φόνο του Άβελ από τον Κάιν.

Περί των του δοκησισόφου Κάιν εγγόνων και ως μετανάστης γίγνεται | Περί γιγάντων | Ότι άτρεπτον το θείον

Περί των του δοκησισόφου Κάιν εγγόνων και ως μετανάστης γίγνεται: Ερμηνεία του χωρίου 4.16-26 της Γενέσεως, που αφορά τη μετοικεσία του Κάιν και τη γέννηση των απογόνων του.

Περί γιγάντων: Ερμηνεία του χωρίου 6.1-4 της Γενέσεως, σχετικά με την αύξηση του ανθρώπινου γένους, την ένωση των αγγέλων με τις θυγατέρες των ανθρώπων και τη γέννηση των γιγάντων, των ανθρώπων που είναι υποταγμένοι στα επίγεια αγαθά.

Ότι άτρεπτον το θείον: Ερμηνεία του χωρίου 6.4-12 της Γενέσεως: η υποταγή της ψυχής στα σαρκικά πάθη, η διαφθορά των ανθρώπων και οι σκέψεις του Θεού να αφανίσει το ανθρώπινο γένος^ η χάρη που έλαβε ο Νώε από τον Θεό.

Περί γεωργίας | Περί φυτουργίας Νώε | Περί μέθης

Περί γεωργίας: Ερμηνεία του χωρίου 9.20-21 της Γενέσεως^ η τέχνη της γεωργίας και η ενασχόληση του Νώε με αυτή.

Περί φυτουργίας Νώε: Συνέχεια της ερμηνείας του παραπάνω χωρίου. Ποιος ο συμβολισμός της καλλιέργειας του αμπελιού. Η φυτουργία των ανθρώπων μίμηση της φυτουργίας του Θεού.

Περί μέθης: Συνέχεια της ερμηνείας του παραπάνω χωρίου. Αναφορά στη μέθη και τη γύμνωση του Νώε. Η σημασία της μέθης στον μωσαϊκό νόμο.

Περί ων νήψας ο Νώε εύχεται και καταράται | Περί συγχύσεως διαλέκτων | Περί αποικίας

Περί ων νήψας ο Νώε εύχεται και καταράται: Ερμηνεία του χωρίου 9.24-27 της Γενέσεως, όπου ο Νώε ξαναβρίσκει τη νηφαλιότητά του μετά από τη μέθη του και απευθύνει κατάρες και ευχές.

Περί συγχύσεως διαλέκτων: Ερμηνεία του χωρίου 11.1-9 της Γενέσεως, σχετικά με τον πύργο της Βαβέλ. Η σύγχυση των γλωσσών, η τιμωρία και η διασπορά των φαύλων.

Περί αποικίας: Ερμηνεία του χωρίου 12.1-4, 6 της Γενέσεως, που σχετίζεται με τη μετανάστευση του Αβραάμ.

Περί του τις ο των θείων εστίν κληρονόμος και περί της εις τα ίσα και εναντία τομής | Περί της προς τα προπαιδεύματα συνόδου

Περί του τις ο των θείων εστίν κληρονόμος και περί της εις τα ίσα και εναντία τομής: Ερμηνεία του χωρίου 15.2-18 της Γενέσεως: η ευσέβεια και παρρησία του Αβραάμ που απευθύνεται στον Θεό. Σημασίες και συμβολισμοί των αλληγοριών.

Περί της προς τα προπαιδεύματα συνόδου: Ερμηνεία της συνεύρεσης του Αβραάμ με την Άγαρ, όπως περιγράφεται στο χωρίο 16.1-6 της Γενέσεως. Ο συμβολισμός της εγκύκλιας παιδείας (προπαιδεύματα).

Περί φυγής και ευρέσεως | Περί των μετονομαζομένων και ων ένεκα μετονομάζονται

Περί φυγής και ευρέσεως: Ερμηνεία του χωρίου 16.6-14 της Γενέσεως, σχετικά με τη φυγή της Άγαρ και την ανεύρεσή της από άγγελο Κυρίου.

Περί των μετονομαζομένων και ων ένεκα μετονομάζονται: Ερμηνεία του χωρίου 17.1-5, 15-22 της Γενέσεως, σχετικά με την αλλαγή των ονομάτων του Αβραάμ και της Σάρρας. Η μετονομασία ως δηλωτική αλλαγών στον χαρακτήρα των ανθρώπων.

Περί του θεοπέμπτους είναι τους ονείρους

Περί του θεοπέμπτους είναι τους ονείρους Α΄ και Β΄ Δύο πραγματείες με αντικείμενό τους τα διάφορα είδη θεόσταλτων ονείρων. Τα όνειρα που στέλνει στους ανθρώπους ο Θεός με δική του πρωτοβουλία (Α΄) και αυτά όπου ο ανθρώπινος νους κινείται από μόνος του και ακολουθεί τον κοσμικό Νου, προγευόμενος το μέλλον (Β΄).

Περί Αβραάμ | Περί Ιωσήφ

Περί Αβραάμ: Βιογραφική πραγματεία στο πλαίσιο της έκθεσης και ερμηνείας νόμων της Πεντατεύχου. Οι άγραφοι νόμοι της φύσης ως πρότυπα. Ο Αβραάμ ως άνθρωπος που κατέκτησε τη σοφία με την παιδεία.

Περί Ιωσήφ: Ο Ιωσήφ ως σύμβολο του πολιτικού άνδρα. Ρητορικοί λόγοι βιβλικών προσώπων.

Περί του βίου Μωυσέως | Περί των δέκα λόγων

Περί του βίου Μωυσέως: Η ζωή του Μωυσή. Η παιδεία του και ο τρόπος με τον οποίο άσκησε την εξουσία. Ο Μωυσής ως νομοθέτης, ιερέας και προφήτης. Στοιχεία από τη Γραφή και από την προφορική παράδοση.

Περί των δέκα λόγων: Ερμηνεία των δέκα εντολών που δόθηκαν στους Ισραηλίτες στο όρος Σινά.

Περί των εν μέρει διαταγμάτων 1

Βιβλία Α΄, Β΄. Μελέτη των επιμέρους διαταγμάτων του μωσαϊκού νόμου, τα οποία στηρίζονται στις δέκα εντολές. Τα διατάγματα που βασίζονται στις πέντε πρώτες εντολές του Δεκαλόγου (σχέσεις του ανθρώπου με τον Θεό).

Περί των εν μέρει διαταγμάτων 2

Βιβλία Γ΄, Δ΄. Συνέχεια της μελέτης. Τα διατάγματα που βασίζονται στις πέντε τελευταίες εντολές του Δεκαλόγου (σχέσεις του ανθρώπου με τους άλλους ανθρώπους).

Περί αρετών | Περί άθλων και επιτιμίων και αρών

Περί αρετών: Μελέτη των αρετών της ανδρείας, της φιλανθρωπίας, της μετάνοιας και της ευγενικής καταγωγής.

Περί άθλων και επιτιμίων και αρών: Οι αμοιβές των ενάρετων που τήρησαν τις υποδείξεις του Μωυσή και οι τιμωρίες εκείνων που τις παρέβησαν. Έπαθλα και ποινές ατόμων, οικογενειών, πόλεων, χωρών, εθνών και ηπείρων.

125. ΧΑΡΙΤΩΝ

Τα περί Χαιρέαν και Καλλιρρόην 1

Μια ερωτική ιστορία με περιπετειώδη πλοκή, κατορθώματα, εξωτισμό και ευτυχές τέλος, με χρονολογία δράσης τον 5ο π.Χ. αιώνα. Ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα με δομή τραγωδίας.

Τα περί Χαιρέαν και Καλλιρρόην 2

Συνέχεια και τέλος του μυθιστορήματος. Ο Χαρίτων συμπυκνώνει τις αφηγηματικές τεχνικές της εποχής και αναδεικνύεται ο πρώτος μυθιστοριογράφος του οποίου σώζεται ακέραιο έργο.

Λ Ε Ξ Ι Κ Α

___________________________

126. ΛΕΞΙΚΟ ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ - Λέξεις των δέκα ρητόρων

Το Λεξικό των δέκα Αττικών ρητόρων που συνέγραψε ο Αρποκρατίων, γραμματικός του 2ου μ.Χ. αιώνα. Ερμηνείες των όρων, πληροφορίες για τα δικαστήρια της αρχαιότητας, αλλά και πλήθος στοιχείων για τη γλώσσα και τον πολιτισμό.

127. ΛΕΞΙΚΟ ΗΣΥΧΙΟΣ - Συναγωγή πασών λέξεων κατά στοιχείον 1

Ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και σπουδαιότητα λεξικά της αρχαιότητας. Περιλαμβάνει λέξεις και εκφράσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη ερμηνεία. Ξεχωριστή σημασία αποδίδεται στους τύπους διαλέκτων. Στοιχεία Α-Β.

ΗΣΥΧΙΟΣ - Συναγωγή πασών λέξεων κατά στοιχείον 2

Ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και σπουδαιότητα λεξικά της αρχαιότητας. Περιλαμβάνει λέξεις και εκφράσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη ερμηνεία. Ξεχωριστή σημασία αποδίδεται στους τύπους διαλέκτων. Στοιχεία Γ-Ε.

ΗΣΥΧΙΟΣ - Συναγωγή πασών λέξεων κατά στοιχείον 3

Ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και σπουδαιότητα λεξικά της αρχαιότητας. Περιλαμβάνει λέξεις και εκφράσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη ερμηνεία. Ξεχωριστή σημασία αποδίδεται στους τύπους διαλέκτων. Στοιχεία Ζ-Λ.

ΗΣΥΧΙΟΣ - Συναγωγή πασών λέξεων κατά στοιχείον 4

Ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και σπουδαιότητα λεξικά της αρχαιότητας. Περιλαμβάνει λέξεις και εκφράσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη ερμηνεία. Ξεχωριστή σημασία αποδίδεται στους τύπους διαλέκτων. Στοιχεία Μ-Π.

ΗΣΥΧΙΟΣ - Συναγωγή πασών λέξεων κατά στοιχείον 5

Ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και σπουδαιότητα λεξικά της αρχαιότητας. Περιλαμβάνει λέξεις και εκφράσεις που χρειάζονται ιδιαίτερη ερμηνεία. Ξεχωριστή σημασία αποδίδεται στους τύπους διαλέκτων. Στοιχεία Ρ-Ω.

128. ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ

Λεξικό φυτών

Αναλυτικό λεξικό φυτών, περιγραφές, καταγραφή των φαρμακευτικών και άλλων ιδιοτήτων τους και παράρτημα με πιθανά ονόματα φυτών που ο Θεόφραστος περιγράφει χωρίς να αναφέρει τις ονομασίες τους.

129. ΛΕΞΙΚΟ Μέγα Ετυμολογικόν 1

Λεξικό που συντάχθηκε κατά τον 10ο-11ο αιώνα, από άγνωστο λεξικογράφο. Πέρα από την ποικιλία των ετυμολογιών που περιέχει, ενσωματώνει λεξικολογικό υλικό και αποσπάσματα έργων (πολλά από τα οποία είναι χαμένα) ώστε να αποκτά ιδιαίτερη σπουδαιότητα και χρησιμότητα. Στοιχεία Α-Β.

130. Μέγα Ετυμολογικόν 2

Λεξικό που συντάχθηκε κατά τον 10ο-11ο αιώνα, από άγνωστο λεξικογράφο. Πέρα από την ποικιλία των ετυμολογιών που περιέχει, ενσωματώνει λεξικολογικό υλικό και αποσπάσματα έργων (πολλά από τα οποία είναι χαμένα) ώστε να αποκτά ιδιαίτερη σπουδαιότητα και χρησιμότητα. Στοιχεία Γ-Ζ.

131. Μέγα Ετυμολογικόν 3

Λεξικό που συντάχθηκε κατά τον 10ο-11ο αιώνα, από άγνωστο λεξικογράφο. Πέρα από την ποικιλία των ετυμολογιών που περιέχει, ενσωματώνει λεξικολογικό υλικό και αποσπάσματα έργων (πολλά από τα οποία είναι χαμένα) ώστε να αποκτά ιδιαίτερη σπουδαιότητα και χρησιμότητα. Στοιχεία Η-Ν.

132. Μέγα Ετυμολογικόν 4

Λεξικό που συντάχθηκε κατά τον 10ο-11ο αιώνα, από άγνωστο λεξικογράφο. Πέρα από την ποικιλία των ετυμολογιών που περιέχει, ενσωματώνει λεξικολογικό υλικό και αποσπάσματα έργων (πολλά από τα οποία είναι χαμένα) ώστε να αποκτά ιδιαίτερη σπουδαιότητα και χρησιμότητα. Στοιχεία Ξ-Ω.

133. ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ

Ονομαστικόν 1

Λεξικό διαρθρωμένο σε δέκα βιβλία, κατάλογος αττικών λέξεων ταξινομημένων θεματικά (επιστήμη, δίκαιο, οικογενειακή ζωή, πολιτισμός, πόλεμος κ.ά.) από τον Πολυδεύκη, λεξικογράφο τοτ 2ου μ.Χ. αιώνα. Βιβλία Α΄-Ε΄.

Ονομαστικόν 2

Λεξικό διαρθρωμένο σε δέκα βιβλία, κατάλογος αττικών λέξεων ταξινομημένων θεματικά (επιστήμη, δίκαιο, οικογενειακή ζωή, πολιτισμός, πόλεμος κ.ά.) από τον Πολυδεύκη, λεξικογράφο τοτ 2ου μ.Χ. αιώνα. Βιβλία ΣΤ΄-Ι΄.

134. ΛΕΞΙΚΟ

ΣΟΥΔΑ 1

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχείο Α.

ΣΟΥΔΑ 2

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχεία Α (συν.)-Δ.

ΣΟΥΔΑ 3

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχείο Ε.

ΣΟΥΔΑ 4

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχεία Ζ-Κ.

ΣΟΥΔΑ 5

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχεία Κ (συν.)-Μ.

ΣΟΥΔΑ 6

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχεία Ν-Π.

ΣΟΥΔΑ 7

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχεία Π (συν.)-Σ.

ΣΟΥΔΑ 8

Το μεγάλο γλωσσικό και εγκυκλοπαιδικό λεξικό του 10ου αιώνα, που παριλαμβάνει λήμματα παλαιότερων λεξικογράφων, παρατηρήσεις αρχαίων σχολιαστών και παραθέματα συγγραφέων της κλασικής και της ύστερης αρχαιότητας ή των βυζαντινών χρόνων. Στοιχεία Τ-Ω.

135. ΛΕΞΙΚΟ

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ - Εθνικά 1

Η σωζόμενη μορφή ενός γεωγραφικού, ιστορικού και γλωσσολογικού λεξικού, που κάλυπτε όλα τα τοπωνύμια για τα οποία υπήρχε γραπτή αναφορά. Ο Στέφανος από το Βυζάντιο ήταν γεωγράφος και γραμματικός του 6ου μ.Χ. αιώνα. Στοιχεία Α-Ι.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ - Εθνικά 2

Η σωζόμενη μορφή ενός γεωγραφικού, ιστορικού και γλωσσολογικού λεξικού, που κάλυπτε όλα τα τοπωνύμια για τα οποία υπήρχε γραπτή αναφορά. Ο Στέφανος από το Βυζάντιο ήταν γεωγράφος και γραμματικός του 6ου μ.Χ. αιώνα. Στοιχεία Κ-Ω.

136. ΛΕΞΙΚΟ

ΦΩΤΙΟΣ - Λέξεων συναγωγή 1

Το λεξικό του Φωτίου, μιας μεγάλης πνευματικής προσωπικότητας του 9ου αιώνα που αναδείχθηκε σπουδαίος μελετητής της κλασικής ελληνικής και της πατερικής γραμματείας. Εμψυχωτής της κίνησης που αποκλήθηκε «δεύτερος ελλνισμός», χάρη στην οποία η αρχαία ελληνική γραματεία απέφυγε την ολοσχερή εξαφάνισή της. Στοιχεία Α-Δ.

ΦΩΤΙΟΣ - Λέξεων συναγωγή 2

Το λεξικό του Φωτίου, μιας μεγάλης πνευματικής προσωπικότητας του 9ου αιώνα που αναδείχθηκε σπουδαίος μελετητής της κλασικής ελληνικής και της πατερικής γραμματείας. Εμψυχωτής της κίνησης που αποκλήθηκε «δεύτερος ελλνισμός», χάρη στην οποία η αρχαία ελληνική γραματεία απέφυγε την ολοσχερή εξαφάνισή της. Στοιχεία Ε-Ο.

ΦΩΤΙΟΣ - Λέξεων συναγωγή 3

Το λεξικό του Φωτίου, μιας μεγάλης πνευματικής προσωπικότητας του 9ου αιώνα που αναδείχθηκε σπουδαίος μελετητής της κλασικής ελληνικής και της πατερικής γραμματείας. Εμψυχωτής της κίνησης που αποκλήθηκε «δεύτερος ελλνισμός», χάρη στην οποία η αρχαία ελληνική γραματεία απέφυγε την ολοσχερή εξαφάνισή της. Στοιχεία Π-Ω.