τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
MSc Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Ὑπ. Δρος(Dph) Κλασσικῆς Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
 |
| Nicholas_Poussin_Conquest_of_Jerusalem_by_Titus |
Οι Ιουδαίοι, αφ’ ού υπέκυψαν υπό την ρωμαϊκήν κυριαρχίαν, εδοκίμασαν πολλάκις ν’ αποτινάξωσι τον ζυγόν της δουλείας, αλλά δεν κατώρθωσαν τούτο. Επί της εποχής δε του Νέρωνος, μη δυνάμενοι να υπομείνωσι τας πολυειδείς καταπιέσεις των Ρωμαίων διοικητών, επανέλαβον και πάλιν ηρωικώς τον αγώνα κατά της ξενικής δεσποτείας. Ενόμιζον ότι ήλθε το πλήρωμα του χρόνου δια την άφιξιν του Μεσσίου, περί ού έγραφον τα ιερά αυτών βιβλία και αρνούμενοι ν’ αναγνωρίσωσιν ως τοιούτον το άγιον θύμα, όπερ προσηλώθη επί του σταυρού του Γολγοθά, επίστευον ότι ο Μεσσίας έμελλε να εμφανισθή ένδοξος και ισχυρός εν τω μέσω του κρότου των όπλων.
Κατά των επαναστησάντων Ιουδαίων απεστάλη ο τότε στρατηγός Βεσπασιανός παραλαβών μεθ’ εαυτού και τον υιόν του Τίτον. Ο Βεσπασιανός ευθύς εν αρχή προυξένησεν μεγίστην φθοράν εις τους επαναστάτας. Κατόπιν δε προέβη και εις την πολιορκίαν της πρωτευούσης των Ιουδαίων Ιερουσαλήμ. Τότε όμως ανεκηρύχθη αυτοκράτωρ των Ρωμαίων και αναγκαζόμενος να επανέλθη εις Ρώμην, ανέθηκε την εξακολούθησιν της πολιορκίας της Ιερουσαλήμ και την τελείαν υποταγήν των Ιουδαίων εις τον υιόν του Τίτον.
 |
| ο Βεσπασιανός |
Οι Ιουδαίοι εις την περίστασιν ταύτην επέδειξαν πρωτοφανή και αξιοθαύμαστον ηρωισμόν, αλλά δεν ηδυνήθησαν μέχρι τέλους ν’ αντισταθώσιν εις την υπέροχον δύναμιν και εις την επιμονήν του γενναίου εκείνου στρατηγού. Η Ιερουσαλήμ τέλος εκυριεύθη τω 70 μ.Χ ο περίφημος ναός του Σολομώντος επυρπολήθη. Η μεγαλοπρεπής εκείνη πόλις μετεβλήθη εις ερείπια και το άροτρον διήλθε δια των ερειπίων αυτής. 1.100.000 Ιουδαίων απωλέσθησαν κατά τον πόλεμον, οι δε λοιποί διεσκορπίσθησαν εις τας διαφόρους χώρας. Η διασπορά αύτη της εβραϊκής φυλής εξακολουθεί μέχρι σήμερον.
 |
| Η-καταστροφή-των-Ιεροσολύμων-και-του-Ναού-του-Σολομώντα-από-τον-Ρωμαίο-Τίτο |
Ότε παρά του Πιλάτου απήτουν οι Ιουδαίοι την σταύρωσιν του Ιησού Χριστού ανέκραζον «τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν». Η κατάρα αύτη την οποίαν αυτός ούτος ο Ιουδαϊκός λαός επέσυρε καθ’ εαυτού, επληρώθη κατά τρόπον φοβερόν. Ας ξαναθυμηθώμεν τα γεγονότα εκείνα:
Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔστη ἔμπροσθεν τοῦ ἡγεμόνος· καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεμὼν λέγων· σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔφη αὐτῷ· σὺ λέγεις. [Ματθ. 27,12] καὶ ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων οὐδὲν ἀπεκρίνατο. [Ματθ. 27,13] τότε λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσι; [Ματθ. 27,14] καὶ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα, ὥστε θαυμάζειν τὸν ἡγεμόνα λίαν. [Ματθ. 27,15] Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον, ὃν ἤθελον. [Ματθ. 27,16] εἶχον δὲ τότε δέσμιον ἐπίσημον λεγόμενον Βαραββᾶν. [Ματθ. 27,17] συνηγμένων οὖν αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· τίνα θέλετε ἀπολύσω ὑμῖν; Βαραββᾶν ἢ Ἰησοῦν τὸν λεγόμενον Χριστόν; [Ματθ. 27,18] ᾔδει γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παρέδωκαν αὐτόν. [Ματθ. 27,19] Καθημένου δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ βήματος ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν ἡ γυνὴ αὐτοῦ λέγουσα· μηδέν σοι καὶ τῷ δικαίῳ ἐκείνῳ· πολλὰ γὰρ ἔπαθον σήμερον κατ᾿ ὄναρ δι᾿ αὐτόν. [Ματθ. 27,20] Οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἔπεισαν τοὺς ὄχλους ἵνα αἰτήσωνται τὸν Βαραββᾶν, τὸν δὲ Ἰησοῦν ἀπολέσωσιν. [Ματθ. 27,21] ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἡγεμὼν εἶπεν αὐτοῖς· τίνα θέλετε ἀπὸ τῶν δύο ἀπολύσω ὑμῖν; οἱ δὲ εἶπον· Βαραββᾶν. [Ματθ. 27,22] λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· τί οὖν ποιήσω Ἰησοῦν τὸν λεγόμενον Χριστόν; λέγουσιν αὐτῷ πάντες· σταυρωθήτω. [Ματθ. 27,23] ὁ δὲ ἡγεμὼν ἔφη· τί γάρ κακὸν ἐποίησεν; οἱ δὲ περισσῶς ἔκραζον λέγοντες· σταυρωθήτω. [Ματθ. 27,24] ἰδὼν δὲ ὁ Πιλᾶτος ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖ, ἀλλὰ μᾶλλον θόρυβος γίνεται, λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου λέγων· ἀθῶός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος τοῦ δικαίου τούτου· ὑμεῖς ὄψεσθε. [Ματθ. 27,25] καὶ ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς εἶπε· τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν. [Ματθ. 27,26] τότε ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν, τὸν δὲ Ἰησοῦν φραγελλώσας παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ.
Ωσαύτως δε επληρώθη και η προφητεία του Ιησού ειπόντος περί της Ιερουσαλήμ «ἥξουσιν ἡμέραι ἐπὶ σὲ καὶ περιβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι καὶ περικυκλώσουσί σε καὶ συνέξουσί σε πάντοθεν»(Λουκ 19,43). Ας ξαναθυμηθώμεν και τούτο το γεγονός:
[Λουκ. 19,41] καὶ ὡς ἤγγισεν, ἰδὼν τὴν πόλιν ἔκλαυσεν ἐπ᾿ αὐτῇ, λέγων [Λουκ. 19,42] ὅτι εἰ ἔγνως καὶ σύ, καί γε ἐν τῇ ἡμέρᾳ σου ταύτῃ, τὰ πρὸς εἰρήνην σου! νῦν δὲ ἐκρύβη ἀπὸ ὀφθαλμῶν σου· [Λουκ. 19,43] ὅτι ἥξουσιν ἡμέραι ἐπὶ σὲ καὶ περιβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι καὶ περικυκλώσουσί σε καὶ συνέξουσί σε πάντοθεν, [Λουκ. 19,44] καὶ ἐδαφιοῦσί σε καὶ τὰ τέκνα σου ἐν σοί, καὶ οὐκ ἀφήσουσιν ἐν σοὶ λίθον ἐπὶ λίθῳ, ἀνθ᾿ ὧν οὐκ ἔγνως τὸν καιρὸν τῆς ἐπισκοπῆς σου.
Τουτέστιν:
[Λουκ. 19,41] Και καθώς επλησίασε προς την Ιερουσαλήμ και είδε την πόλιν, ανελύθη εις δάκρυα και λυγμούς δι' αυτήν, λέγων [Λουκ. 19,42] ότι “εάν εγνώριζες και συ, έστω και κατά την τελευταίαν αυτήν ημέραν, που σου δίδει ως μεγάλην ευκαιρίαν μετανοίας ο Θεός, εάν εγνώριζες και εδέχεσο ότι εγώ θα σου παρείχα την ειρήνην και την ασφάλειαν, θα εσώζεσο από την τρομεράν καταστροφήν που σε περιμένει. Τωρα όμως, εξ αιτίας της αμετανοήτου κακίας σου, τα μάτια σου είναι σκοτισμένα και δεν ημπορούν να ίδουν τον όλεθρον, που έρχεται. [Λουκ. 19,43] Διότι θα έλθουν φοβεραί δια σε ημέραι και οι εχθροί σου θα σκάψουν γύρω σου χαρακώματα και θα σε περικυκλώσουν και θα σε συνθλίβουν από παντού. [Λουκ. 19,44] Και θα κατακρημνίσουν τα οικοδομήματά σου και θα πετάξουν, σφαγμένα κάτω στο έδαφος τα παιδιά σου, και δεν θα αφήσουν πέτραν επάνω εις την πέτραν· και τούτο εις τιμωρίαν σου, διότι δεν ηθέλησες να γνωρίσης και να δεχθής τον καιρόν, κατά τον οποίον ο Θεός σε επεσκέφθηκε δια να σε σώση”.
 |
| Francesco_Hayez_Conquest_of_Jerusalem |
Ἱερουσαλὴμ Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀποκτέννουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν! ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία ἑαυτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε. ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος. λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μή με ἴδητε ἀπ’ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.
Όμως την τιμωρίαν της Ιερουσαλήμ είχεν προφητεύση έξι αιώνας πρό της του Ιησού γεννήσεως ο Ιεζεκιήλ. Κυρίως ας προσέξωμεν τα αίτια της πτώσεως που εκείνος αναφέρει… αλλά και εκείνο εκεί το τρομερό "... Θα αποστείλω εναντίον σας τοιαύτας τιμωρίας, τας οποίας δεν έχω στείλει έως τώρα..." που λέγει και ο νοών νοείτω...
[Ιεζ. 5,6] τάδε λέγει Κύριος· αὕτη ἡ Ἱερουσαλὴμ ἐν μέσῳ τῶν ἐθνῶν τέθεικα αὐτὴν καὶ τὰς κύκλῳ αὐτῆς χώρας. [Ιεζ. 5,6] καὶ ἐρεῖς τὰ δικαιώματά μου τῇ ἀνόμῳ ἐκ τῶν ἐθνῶν καὶ τὰ νόμιμά μου ἐκ τῶν χωρῶν τῶν κύκλῳ αὐτῆς, διότι τὰ δικαιώματά μου ἀπώσαντο καὶ ἐν τοῖς νομίμοις μου οὐκ ἐπορεύθησαν ἐν αὐτοῖς. [Ιεζ. 5,7] διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· ἀνθ᾿ ὧν ἡ ἀφορμὴ ὑμῶν ἐκ τῶν ἐθνῶν τῶν κύκλῳ ὑμῶν καὶ ἐν τοῖς νομίμοις μου οὐκ ἐπορεύθητε καὶ τὰ δικαιώματά μου οὐκ ἐποιήσατε, ἀλλ᾿ οὐδὲ κατὰ τὰ δικαιώματα τῶν ἐθνῶν τῶν κύκλῳ ὑμῶν οὐ πεποιήκατε, [Ιεζ. 5,8] διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ σὲ καὶ ποιήσω ἐν μέσῳ σου κρίμα ἐνώπιον τῶν ἐθνῶν [Ιεζ. 5,9] καὶ ποιήσω ἐν σοὶ ἃ οὐ πεποίηκα καὶ ἃ οὐ ποιήσω ὅμοια αὐτοῖς ἔτι κατὰ πάντα τὰ βδελύγματά σου. [Ιεζ. 5,10] διὰ τοῦτο πατέρες φάγονται τέκνα ἐν μέσῳ σου, καὶ τέκνα φάγονται πατέρας· καὶ ποιήσω ἐν σοὶ κρίματα καὶ διασκορπιῶ πάντας τοὺς καταλοίπους σου εἰς πάντα ἄνεμον. [Ιεζ. 5,11] διὰ τοῦτο ζῶ ἐγώ, λέγει Κύριος, ἦ μὴν ἀνθ᾿ ὧν τὰ ἅγιά μου ἐμίανας ἐν πᾶσι τοῖς βδελύγμασί σου, κἀγὼ ἀπώσομαί σε, οὐ φείσεταί μου ὁ ὀφθαλμός, κἀγὼ οὐκ ἐλεήσω. [Ιεζ. 5,12] τὸ τέταρτόν σου ἐν θανάτῳ ἀναλωθήσεται, καὶ τὸ τέταρτόν σου ἐν λιμῷ συντελεσθήσεται ἐν μέσῳ σου, καὶ τὸ τέταρτόν σου εἰς πάντα ἄνεμον σκορπιῶ αὐτούς, καὶ τὸ τέταρτόν σου ἐν ῥομφαίᾳ πεσοῦνται κύκλῳ σου, καὶ μάχαιραν ἐκκενώσω ὀπίσω αὐτῶν. [Ιεζ. 5,13] καὶ συντελεσθήσεται ὁ θυμός μου καὶ ἡ ὀργή μου ἐπ᾿ αὐτούς, καὶ ἐπιγνώσῃ διότι ἐγὼ Κύριος λελάληκα ἐν ζήλῳ μου ἐν τῷ συντελέσαι με τὴν ὀργήν μου ἐπ᾿ αὐτούς. [Ιεζ. 5,14] καὶ θήσομαί σε εἰς ἔρημον καὶ τὰς θυγατέρας σου κύκλῳ σου ἐνώπιον παντὸς διοδεύοντος, [Ιεζ. 5,15] καὶ ἔσῃ στενακτὴ καὶ δηλαϊστὴ ἐν τοῖς ἔθνεσι τοῖς κύκλῳ σου ἐν τῷ ποιῆσαί με ἐν σοὶ κρίματα ἐν ἐκδικήσει θυμοῦ μου· ἐγὼ Κύριος λελάληκα. [Ιεζ. 5,16] καὶ ἐν τῷ ἀποστεῖλάι με βολίδας τοῦ λιμοῦ ἐπ᾿ αὐτοὺς καὶ ἔσονται εἰς ἔκλειψιν, καὶ συντρίψω στήριγμα ἄρτου σου. [Ιεζ. 5,17] καὶ ἐξαποστελῶ ἐπὶ σὲ λιμὸν καὶ θηρία πονηρὰ καὶ τιμωρήσομαί σε, καὶ θάνατος καὶ αἷμα διελεύσονται ἐπὶ σέ, καὶ ῥομφαίαν ἐπάξω ἐπὶ σὲ κυκλόθεν· ἐγὼ Κύριος λελάληκα.
Τουτέστιν πάλι:
[Ιεζ. 5,5] Αυτά λέγει ο Κυριος· αυτή είναι η Ιερουσαλήμ που προορίζεται εις καταστροφήν αυτοί είναι οιι κάτοικοί της, τους οποίους εγώ διεσκόρπισα ανάμεσα των ειδωλολατρικών εθνών εις τας γύρω από αυτήν χώρας. [Ιεζ. 5,6] Θα αναγγείλης και θα διαλαλήσης τας εντολάς μου εις την πόλιν αυτήν, που εδείχθη περισσότερον παράνομος και από αυτά ακόμη τα ειδωλολατρικά έθνη, θα είπης τους νόμους μου εις αυτήν, που εδείχθη παραβάτης περισσότερον από τα κύκλω αυτής έθνη, διότι, οι κάτοικοί της απώθησαν και κατεπάτησαν τας εντολάς μου. Δεν επορεύθησαν και δεν έζησαν σύμφωνα με τους νόμους μου. [Ιεζ. 5,7] Δια τούτο αυτά λέγει ο Κυριος· από ιδικήν σας αιτίαν, επειδή δηλαδή ημαρτήσατε σεις περισσότερον από τα αλλά γύρω έθνη και δεν ετηρήσατε τους νόμους μου, αλλ ούτε καν και σύμφωνά με τους νόμους των γύρω σας εθνών δεν εζήσατε και δεν επράξατε, [Ιεζ. 5,8] δια τούτο αυτά λέγει ο Κυριος· ιδού, εγώ θα έλθω τιμωρός εναντίον σας. Θα κρίνω και θα καταδικάσω και θα εκτελέσω την καταδικαστικήν μου εναντίον σας απόφασιν ενώπιον των ειδωλολατρικών λαών. [Ιεζ. 5,9] Θα αποστείλω εναντίον σας τοιαύτας τιμωρίας, τας οποίας δεν έχω στείλει έως τώρα ούτε και θα στείλω στο μέλλον ομοίας προς αυτάς. Αυτά θα γίνουν εξ αιτίας των πολλών ειδωλολατρικών βδελυγμάτων σου. [Ιεζ. 5,10] Εξ αιτίας των τιμωριών αυτών, που θα επιβληθούν εις σας δια τας παρανομίας σας, πατέρες ένεκα της πείνης θα φάγουν τα παιδιά των και τα παιδιά θα φάγουν τους πατέρας των. Θα πραγματοποιήσω εναντίον σας τας δικαίας τιμωρούς αποφάσεις μου και θα διασκορπίσω τους απολειφθέντας από σας προς κάθε άνεμον. [Ιεζ. 5,11] Δια τούτο ορκίζομαι στον εαυτόν μου, λέγει ο Κυριος, επειδή σεις εμολύνατε τα αγιά μου, τον ναόν και τους ιερούς τόπους μου, με όλα τα βδελυρά ειδωλολατρικά σας έργα, εγώ θα σας απομακρύνω από κοντά μου, δεν θα σας λυπηθή το μάτι μου, ούτε και θα σας ελεήσω βλέπων την θλιβεράν σας κατάστασιν. [Ιεζ. 5,12] Το ένα τέταρτον από σας θα εξολοθρευθή με θάνατον μέσα εις την Ιερουσαλήμ, το δεύτερον τέταρτον θα χαθή ένεκα του λιμού, που θα επικρατή κατά το διάστημα της πολιορκίας. Το τρίτον τέταρτον θα το διασκορπίσω στους ανέμους, οι δε απολειφθέντες ως τελευταίον τέταρτον των κατοίκων σου θα πέσουν από τα πλήγματα της ρομφαίας γύρω από τα τείχη σου. Και εναντίον αυτών, που θα θελήσουν να σωθούν δια της φυγής, θα εξαποστείλω την μάχαιραν των εχθρών. [Ιεζ. 5,13] Ετσι δε θα ολοκληρωθή και θα καταπαύση ο θυμός και η οργή μου εναντίον σας. Και τότε επάνω εις τα πράγματα θα μάθης καλά, συ Ιερουσαλήμ, ότι εγώ είμαι ο Κυριος, ο οποίος επάνω εις την δικαίαν οργήν μου έχω αναγγείλει αυτά και τα επραγματοποίησα εναντίον των ασεβών κατοίκων σου. [Ιεζ. 5,14] Θα σε καταστήσω, ω Ιερουσαλήμ, έρημον. Ερήμους επίσης θα καταστήσω και τας γύρω σου κώμας και κωμοπόλεις, θέαμα θλιβερόν εις κάθε διαβάτην ! [Ιεζ. 5,15] Τα γύρω σου ειδωλολατρικά έθνη θα ακούουν τους στεναγμούς σου και θα βλέπουν τον όλεθρόν σου, όταν εγώ θα πραγματοποιήσω τας δικαίας μου εναντίον σου αποφάσεις και θα σε τιμωρήσω επάνω στον δίκαιον θυμόν μου. Εγώ ο Κυριος ωμίλησα και ετσι θα γίνη. [Ιεζ. 5,16] Οταν, Ιερουσαλήμ, στείλω εναντίον των κατοίκων σου τα βέλη της πείνας, θα εξολοθρευθούν εξ ολοκλήρου οι κάτοικοί σου. Θα καταστρέψω και θα εξαφανίσω το στήριγμα της ζωής, τους άρτους σου. [Ιεζ. 5,17] Θα αποστείλω εναντίον σου λιμόν και άγρια θηρία και θα σε τιμωρήσω. Θανατος και αίμα θα έλθουν και θα περάσουν επάνω σου. Μαχαιραν θα στείλω ολόγυρά σου. Εγώ ο Κυριος ωμίλησα και έτσι θα πράξω”.
Το βροντοφωνάζει ο Μεσσίας: "οὐ μή με ἴδητε ἀπ’ ἄρτι ἕως ἂν εἴπητε, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου"... αλλά θα συνεχίσωμεν κι άλλοτε.
Παραπομπές:
- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ.ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη Εκδοτική Αθηνών 1979
- Rostovtzeff M. Ρωμαική Ιστορία Εκδόσεις Παπαζήση 1984
- Ιώσηπος Ιστορία του ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Αρχαία Ελληνική Γραμματεία «Οι ΄Ελληνες» Κάκτος 1997
- Γάιος Σουητώνιος. Η ζωή των Καισάρων Παρασκήνιο 1993
- Ρόπς Ν. Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού Εκδόσεις Παπαδήμα 2005
- Σάντερς Ε.Π. Το ιστορικό πρόσωπο του Ιησού Φιλίστωρ 2000
- Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ υπο του Ι.θ.Κολιτσάρα Αδελφότης Θεολόγων η "Ζωή" 1979
- Corpus Αρχαιολογία. Ιστορία των πολιτισμών . Περισκόπιο. Τεύχος - 35, Άρθρο – Ο Ναός του Σολομώντα. Η ιστορία του ιερού λόφου(2002)
- Ιστορία Εικονογραφημένη ΠΑΠΥΡΟΣ ΠΡΕΣΣ .Τεύχος - 317, Άρθρο – Η καταστροφή της Ιερουσαλήμ(1994)
- Στρατιωτική Ιστορία Εκδότης Σ. Πανέλης Τεύχος -118, Άρθρο – Το πρώτο ολοκαύτωμα του Ισραήλ. Η ιουδαϊκή εξέγερση και η καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους (66-70 μ.Χ.)(2006)
- Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, η αποκτέννουσα τους Προφήτας και λιθοβολούσα τους απεσταλμένους... Ι.Μ.Παντοκράτορος
- «Τό αἷμα αὐτοῦ ἐφ’ ἡμᾶς καί ἐπί τά τέκνα ἡμῶν» - Τοῦ Μητροπολίτου Καισαριανῆς, Βύρωνος καί Ὑμηττοῦ Δανιήλ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου