Του Γαβριήλ Μπομπέτση
Λαμπιόνια στους δρόμους, εφέ, δέντρα, κουδουνίστρες Αγιο-Βασίληδων, ζεστό κρασί (Glühwein), ζεστό τσάι. Οι δρόμοι σφύζουν από κόσμο. Φωνές από κάθε κατεύθυνση. Μικρά παιδιά σαν χέλια πηγαινοέρχονται μέσα στη λίμνη του κόσμου. «Μαμά, θέλω κι αυτό κι αυτό κι αυτό». Και σέρνουν από το παλτό τους γονείς από βιτρίνα σε βιτρίνα. «Καλήν ημέραν άρχοντες». Έρχονται Χριστούγεννα, έρχονται γιορτές. Το κρύο είναι ενίοτε σουβλερό και ανυπόφορο. Άλλοτε πάλι οι ακτίνες του ήλιου που ξεπροβάλλουν χαϊδεύουν και ζεσταίνουν τα ξέσκεπα μαγουλάκια. Η εορταστική περιδιάβαση συνεχίζεται ακάθεκτα. «Κοίτα, μπαμπά! Ο κύριος παίζει λατέρνα και ο άλλος εκεί ψήνει κάστανα. Τι ωραία εκείνα τα παιδιά που τραγουδούν το Last Christmas. Ακούς;». Κάποια στιγμή καρφώνεται το βλέμμα του μικρού σε μια πινακίδα με έντονα κόκκινα γράμματα που έγραφε: «Πραγματικά Χριστούγεννα». Εξήψε την περιέργεια του και πίεσε τους γονείς του να μπουν. Καθόταν μια ηλικιωμένη κυρία σε μία μπερζέρα και ένα μικρό παιδάκι έπαιζε στα πόδια της. Η γιαγιά άρχισε να λέει: «Πραγματικά Χριστούγεννα σημαίνει να διώξεις μακριά ό,τι βάρος έχεις μέσα σου. Να ηρεμήσεις, να γαληνέψεις. Να βοηθήσεις τη μαμά να στρώσει το εορταστικό τραπέζι. Να βάλεις θερμόμετρο στον παππού σου που ανέβασε λίγο πυρετό. Να βοηθήσεις τον μπαμπά σου να ανάψει το τζάκι. Να κάνεις μια αγκαλιά την αδερφή σου που την πειράζεις καμιά φορά. Να πεις χρόνια πολλά στον φίλο με τον οποίο είχατε τσακωθεί. Να ανοίξεις στις παιδικές φωνές που θα ‘ρθουν να πουν τα κάλαντα. Τα πραγματικά Χριστούγεννα είναι τόσο ωραία, τόσο αναγκαία, τόσο εύκολα, μα και τόσο δύσκολα». Ο μικρός είχε παραμείνει ακίνητος. Ένιωθε μια απροσδιόριστη χαρά. «Γιαγιά, ποιο είναι το όνομά σου; κατάφερε να ρωτήσει. Μαρία, αποκρίθηκε εκείνη κοφτά, Μαρία».
Βρισκόμαστε στην αφετηρία των εορτών, του εορταστικού Δωδεκαημέρου. Χριστούγεννα μπορεί να σημαίνουν πολλά «μεγάλα» και όχι τόσα σημαντικά αλλά και πολλά «μικρά», μα τόσο σημαντικά και ουσιαστικά. Τα Χριστούγεννα τα θυμόμαστε μία μέρα του χρόνου, στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά Χριστούγεννα μπορεί να ζει κανείς κάθε μέρα του χρόνου.
Η προσμονή κάθε εορτής και η συνακόλουθη για αυτήν προετοιμασία είναι πηγή χαράς. Πολλές γιορτές αυτό το διάστημα, μεγαλύτερη και εντατικότερη η χαρά! Μια ζωή χωρίς αυτήν την προσμονή δεν θα είχε την ίδια χάρη και χαρά. Βέβαια, από άνθρωπο σε άνθρωπο ποικίλλει η προετοιμασία και ίσως να χάνεται καμιά φορά η χαρά μέσα στο άγχος και την πολυπραγμασύνη που αυτή συνεπάγεται.
Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή της αθωότητας και της αγαθοεργίας. Τα Χριστούγεννα «τα παιδιά πετάνε ψίχουλα στον ουρανό», θα πει ο Σαχτούρης («Χριστούγεννα 1943»). Γίνονται επισκέψεις από σχολεία και όχι μόνο σε ευαγή ιδρύματα, σε γηροκομεία, σε φυλακές κλπ. Τις ημέρες αυτές παρουσιάζεται εντονότερη η ανάγκη να θυμηθούμε τους άλλους. Να θυμηθούμε ότι δεν υπάρχουμε απλώς αλλά συν-υπάρχουμε.
Δεν είναι μόνο χαρά τα Χριστούγεννα αλλά και δυστυχία. Το άκουσα πρόσφατα σε μία χριστουγεννιάτικη εκδήλωση και το βρήκα πολύ γνήσιο και αληθινό. Η δυστυχία και ο πόνος που υπάρχει στη ζωή δεν εξαλείφεται δια μαγείας την ημέρα των Χριστουγέννων, όσο ευφρόσυνη κι αν είναι αυτή. Ίσως μόνο να μπαίνει προσωρινά στο πίσω πλάνο. Για αυτό, άλλωστε, δεν γίνονται οι επισκέψεις στα διάφορα ιδρύματα; Για να απαλυνθεί ο πόνος και να τον υποκαταστήσει έστω και προς ώρας λίγη ευφρόσυνη διάθεση. Γράφει και πάλι ο Σαχτούρης: «Πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε/ ο Διονύσιος Σολωμός/ πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε/ ο Νίκος Εγγονόπουλος/ […] πόσα/ πόσα/ Δυστυχισμένα Χριστούγεννα Ποιητών» («Τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών»).
Η ομορφιά των Χριστουγέννων και των υπόλοιπων εορτών βρίσκεται σε όλα αυτά. Ωραία τα λαμπιόνα, ωραία και τα δέντρα. Αλλά όχι μόνο αυτά. Τα Χριστούγεννα σημαίνουν και τόσα άλλα. Και ένα από αυτά είναι να συναντήσει κανείς τη δυστυχία και να μπορέσει έστω για λίγο να την μεταστρέψει σε χαρά. Τα Χριστούγεννα δεν τα βρίσκεις και δεν τα ζεις συνήθως στα μεγάλα αλλά στα μικρά.
«Εξωτικός στην άκρια των κοιλάδων/ περίμενα τη σημερινή γιορτή στο σκότος των λαμπάδων/ απόκληρος της φωταψίας των ημερήσιων ήλιων/ γονατιστής, και νηστευτής, και αποβλητής των χίλιων/ δαιμονικών ταξιαρχιών…», θα γράψει η πένα του Παπατσώνη στη «Χριστουγεννιάτικη Αγρυπνία», προσφέροντας μια άλλη οπτική των Χριστουγέννων. Αυτή των Χριστουγέννων των πιστών. Άλλωστε, ο ποιητής έχει μπολιάσει την ποίησή του με θρησκευτικές και υπαρξιακές αναφορές. Υπάρχουν, άραγε, Χριστούγεννα χωρίς Χριστό; Υπάρχουν, αν τους αλλάξουμε το όνομα. Διαφορετικά...
«Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς, ἐξ ὕψους ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, ἀνατολὴ ἀνατολῶν, καὶ οἱ ἐν σκότει καὶ σκιᾷ, εὕρομεν τὴν ἀλήθειαν, καὶ γὰρ ἐκ τῆς Παρθένου ἐτέχθη ὁ Κύριος». Απλά και όμορφα. Χρόνια πολλά λοιπόν! Καλές γιορτές με νόημα και χαρά!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου