ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
Ὑπ. Δρ. Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου άσκηση που είχε βάλει για εργασία στο σπίτι η δασκάλα της Γ' Δημοτικού. Σε αυτήν καλούσε τα μικρά παιδιά να κλίσουν στην παθητική φωνή στους χρόνους Ενεστώτα, Παρατατικό κι Αόριστο το ρήμα "ενημερώνομαι".
Αμέσως εσκέφθην τον Τριαντάφυλλίδη και την Γραμματική του. Εκεί στην σελίδα 141 γράφει:
"Τα ρήματα που σημαίνουν πως το υποκείμενο παθαίνει, δηλαδή δέχεται μιαν ενέργεια από άλλον, έχουν παθητική διάθεση και λέγονται παθητικά.
Αναφέρει ως παράδειγμα.... "ο κάμπος φωτίστηκε από τον ήλιο".
Ωραία. Μας έδωσε και το ποιητικόν αίτιον "από τον ήλιο" και όλα κατανοητά. Για δε τα ρήματα μέσης φωνής λέγει πάλι στην ίδια σελίδα...
"Τα ρήματα που σημαίνουν πως το υποκείμενο ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει σε αυτό έχουν μέση διάθεση και λέγονται μέσα"
Το παράδειγμα που επικαλείται είναι το "το πρωί σηκώνομαι στις εφτά".
Τώρα το παιδί εκαλείτο να κατανοήση τις διαθέσεις. Και με ρωτά το μικρό παιδί.
- "Ο γονιός που ενημερώνεται από τον δάσκαλο για την πρόοδο του παιδιού του τί κάνει; Το ρήμα "ενημερώνομαι" τί διάθεση έχει; Παθαίνει τίποτα από τον δάσκαλο;
- "Όχι βέβαια" του ανταπαντώ εγώ "δεν παθαίνει κάτι, η ενημέρωση δεν είναι πάθημα".
- "Άρα ο γονιός ενεργεί;" μου συνέχισε εκείνο.
- "Από μιαν άποψιν ναί" του ξαναείπα. "Σηκώνεται ντύνεται και πάει σχολείο, περιμένει στην σειρά του και σαν τον φωνάζει ο δάσκαλος ή η δασκάλα πλησιάζει, ώστε να ακούση τι έχει αυτός ή αυτή να του πή για το παιδί του. Και το να ακούη κανείς είναι μια σημαντική ενέργεια. Είναι σπουδαίο να είναι κανείς ενεργητικός ακροατής".
- "Και η ενέργεια γυρίζει σε αυτόν"; ρώτησε πάλι
- "Ασφαλώς... όλη του αυτή η κίνηση να πάη στο σχολείο να ακούση την ενημέρωση γυρνάει σε αυτόν ως απόκτηση της πληροφορίας."
- "Άρα είναι Μέση Φωνή" μου λέγει.
- "Μέσης διαθέσεως του λέγω".
- "Η ενεργητική, δεν είναι φωνή;" μου ξαναλέει...
- "Διάθεση και φωνή"
- "Και η μέση γιατί δεν είναι φωνή και είναι μόνο διάθεση;"
... τότε κατάλαβα τί τραβάνε οι δάσκαλοι και έμεινα να συλλογιέμαι
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου