ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡ/ΚΩΝ ΣΠΟΥΔ. - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ IV (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2018)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ

Διδαγμένο κείμενο

α) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 1, 1-2
Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον· τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.

β) Ἀριστοτέλους Πολιτικὰ Γ 7, 1-3/5
Ύστερα από όσα είπαμε δίνοντας όλες τις απαραίτητες εξηγήσεις για τα θέματα που μας απασχόλησαν, σειρά στη διερεύνησή μας έχει τώρα το θέμα των πολιτευμάτων, να δούμε πόσα είναι και ποια η φύση του καθενός τους. Και πρώτα, βέβαια, τα ορθά· γιατί οι παρεκκλίσεις και οι διαστρεβλώσεις θα γίνουν φανερές μόλις θα έχουν καθοριστεί τα ορθά πολιτεύματα. Επειδή όταν λέμε "πολίτευμα" εννοούμε "αρχή, το σώμα δηλαδή που ασκεί τη διακυβέρνηση στην πόλη", και η "κυβέρνηση" είναι η ύψιστη αρχή στις πόλεις, αναγκαστικά η ύψιστη αρχή θα είναι ή ένα μόνο άτομο ή λίγα άτομα ή το σύνολο των πολιτών. Όταν λοιπόν ο ένας ή οι λίγοι ή το πλήθος ολόκληρο ασκούν την εξουσία για την εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος, αυτά τα πολιτεύματα δεν μπορεί παρά να είναι ορθά· όταν, αντίθετα, η εξουσία ασκείται για την εξυπηρέτηση του ιδιαίτερου συμφέροντος είτε του ενός είτε των λίγων είτε του πλήθους, τα πολιτεύματα αυτά είναι παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των ορθών. Γιατί ή το όνομα του πολίτη δεν πρέπει να δίνεται σε ανθρώπους που είναι κατά το πολίτευμα μέλη της πόλης (ενν. μια και δεν λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματά τους), ή (ενν. αν τους δίνεται το όνομα του πολίτη) πρέπει να έχουν το μερτικό τους στα πλεονεκτήματα που ανήκουν στα μέλη της πόλης. Συνηθίζουμε λοιπόν να ονομάζουμε: "βασιλεία" τη μοναρχία που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον και "αριστοκρατία" το πολίτευμα στο οποίο τη διακυβέρνηση ασκούν λίγα (περισσότερα του ενός) άτομα (το όνομα οφείλεται είτε στο ότι κυβερνούν οι άριστοι είτε στο ότι ασκούν την εξουσία αποβλέποντας σε ό,τι είναι άριστο για την πόλη και για τα μέλη της)· όταν, τέλος, κυβερνά ο λαός αποβλέποντας στο κοινό συμφέρον, αυτό το πολίτευμα (στα αρχαία ελληνικά: αυτή η πολιτεία) πήρε το όνομα "πολιτεία", μια λέξη που είναι κοινή για όλα τα πολιτεύματα (στα αρχαία ελληνικά: για όλες τις πολιτείες). ... Παρεκκλίσεις και διαστρεβλώσεις των πολιτευμάτων που αναφέραμε είναι: της βασιλείας η "τυραννία", της αριστοκρατίας η "ολιγαρχία", της πολιτείας η "δημοκρατία". Η τυραννία είναι, πράγματι, μια μοναρχία που υπηρετεί το συμφέρον του μονάρχη, η ολιγαρχία υπηρετεί το συμφέρον των πλουσίων και η δημοκρατία το συμφέρον των απόρων, κανένα όμως από τα πολιτεύματα αυτά δεν υπηρετεί το συμφέρον του συνόλου των πολιτών.

Α1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι… τι πλῆθός ἐστιν».
Μονάδες 10

Β. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις: Β1. «Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον». Ποια είναι η διχογνωμία την οποία επισημαίνει ο φιλόσοφος και ποιο ιστορικό παράδειγμα φαίνεται να έχει υπόψη του, εκφράζοντας αυτές τις απόψεις;
Μονάδες 15

Β2. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνει ο Αριστοτέλης τα πολιτεύματα και με βάση ποια κριτήρια γίνεται η διάκριση αυτή;
Μονάδες 15

Β3. Να εξηγήσετε για ποιους λόγους ο Αριστοτέλης αφιέρωσε το έργο του στη μελέτη των επιμέρους αρετών του ανθρώπου και πώς μέσω αυτών προκύπτει ότι η ηθική φιλοσοφία είναι μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας.
Μονάδες 10

Β4. Να εντοπίσετε στο κείμενο α΄ τους τύπους που συγγενεύουν ετυμολογικά με τις ακόλουθες λέξεις της νεοελληνικής γλώσσας: συνδιάσκεψη, επόπτης, παροντικός, απότακτος, κατεστημένο, μεμψίμοιρος, υποχρέωση, πασιφανής, εγκράτεια, έναρξη.
Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:
Πλάτωνος Λάχης 182e-183b

Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ (τοῦ ὁπλιτικοῦ) εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους, οἷς οὐδὲν ἄλλο μέλει ἐν τῷ βίῳ ἢ τοῦτο ζητεῖν καί ἐπιτηδεύειν, ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον. Εἰ δ’ ἐκείνους λέληθεν, ἀλλ’ οὐ τούτους γε τοὺς διδασκάλους αὐτοῦ λέληθεν αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ἐκεῖνοι μάλιστα τῶν Ἑλλήνων σπουδάζουσιν ἐπὶ τοῖς τοιούτοις καὶ ὅτι παρ’ ἐκείνοις ἄν τις τιμηθεὶς εἰς ταῦτα καὶ παρὰ τῶν ἄλλων πλεῖστ’ ἂν ἐργάζοιτο χρήματα, ὥσπερ γε και τραγῳδίας ποιητὴς παρ’ ἡμῖν τιμηθείς.
------------------------------
ἐργάζομαι χρήματα: αποκτώ/κερδίζω χρήματα

Γ1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.
Μονάδες 20

Γ2. Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον ζητούμενο τύπο:

• λεληθέναι: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή
• οὐδέν: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους
• ζητεῖν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στη μέση φωνή
• μαθόντες: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ίδιου χρόνου
• τούτους: την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους
• Ἑλλήνων: τη δοτική ενικού
• σπουδάζουσιν: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του υπερσυντελίκου
• τοιούτοις: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους
• τιμηθείς: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους
• ἐργάζοιτο: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παθητικού αορίστου α΄.

Μονάδες 10

Γ3.α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις επόμενες λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε τους όρους τους οποίους αυτές προσδιορίζουν:
μαθόντες, τοὺς διδασκάλους, τῶν Ἑλλήνων, τραγῳδίας.
Μονάδες 4

Γ3.β. «Λέγω δὲ ταῦτα περὶ αὐτοῦ εἰς τάδε ἀποβλέψας, ὅτι οἶμαι ἐγὼ τοῦτο, εἴ τι ἦν, οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους»:
Να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο του αποσπάσματος (μονάδα 1), να τον μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2) και να αναγνωρίσετε το είδος του (μονάδα 1).
Μονάδες 4

Γ3.γ. «ὅ,τι ἂν μαθόντες καὶ ἐπιτηδεύσαντες πλεονεκτοῖεν τῶν ἂλλων περί τόν πόλεμον»:
Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).
Μονάδες 2

• Το διδαγμένο κείμενο επιμελήθηκε η Σιούτη Αθανασία, Φιλόλογος.
• Το αδίδακτο κείμενο επιμελήθηκε η Σιταρά Φωτεινή, Φιλόλογος.
• Ο επιστημονικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε από τον Μπρούσαλη Γεώργιο.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
4ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ – ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α1.
Για όποιον εξετάζει τον τρόπο διακυβέρνησης (μιας πόλης) και ποια είναι η φύση και ποια τα χαρακτηριστικά της κάθε επιμέρους πολιτείας (ή: του κάθε τρόπου διακυβέρνησης), το πρώτο σχεδόν θέμα για διερεύνηση είναι να δει τι είναι άραγε η πόλη. Γιατί σήμερα υπάρχουν διαφορετικές γνώμες γι’ αυτό το θέμα, άλλοι δηλαδή λένε πως την τάδε συγκεκριμένη πράξη την έχει κάνει η πόλη, ενώ άλλοι ότι δεν την έχει κάνει η πόλη, αλλά μια συγκεκριμένη ολιγαρχική κυβέρνηση ή ένας συγκεκριμένος τύραννος· εξάλλου, βλέπουμε ότι όλη η δραστηριότητα του πολιτικού και του νομοθέτη έχει να κάνει (ή: σχετίζεται) με την πόλη, ενώ το πολίτευμα είναι ένας τρόπος οργάνωσης αυτών που κατοικούν στη συγκεκριμένη πόλη. Επειδή όμως η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, όπως όλα εκείνα τα πράγματα που το καθένα τους είναι ένα όλον, αποτελούμενο όμως από πολλά μέρη, είναι φανερό ότι πρώτα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο πολίτης· γιατί η πόλη είναι ένα σύνολο από πολίτες.

Β1.
Ο Αριστοτέλης σε αυτό το χωρίο παρουσιάζει τη διχογνωμία για τη «νομιμότητα» της εξουσίας, δηλαδή ερευνά ποιος ευθύνεται για οτιδήποτε γίνεται μέσα στην πόλη. Πρέπει να εξετάσουμε την έννοια «πόλη», διδάσκει ο φιλόσοφος, γιατί διατυπώνονται διαφορετικές και αντικρουόμενες απόψεις για το ποιος έχει την ευθύνη για τη λήψη και την τέλεση μιας πολιτικής πράξης, ιδιαίτερα σε διαστρεβλωμένα πολιτεύματα τα οποία αποβλέπουν στο επιμέρους συμφέρον όσων εξουσιάζουν.
Έτσι, άλλοι υποστηρίζουν ότι την ευθύνη την έχουν όλοι οι πολίτες, ενώ άλλοι ότι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις αυτές είναι οι εκάστοτε φορείς εξουσίας, οι ολιγαρχικές κυβερνήσεις ή ένας τύραννος. Με άλλα λόγια ότι η πόλη φέρει ακέραια την ευθύνη των ενεργειών της και ότι ταυτίζεται με τους συγκεκριμένους και μόνο κάθε φορά φορείς εξουσίας. Υπό αυτή την έννοια και κάθε νέα κυβέρνηση μιας πόλης προσπαθεί να αρνηθεί οποιαδήποτε ευθύνη για τις πράξεις της προηγούμενης υποστηρίζοντας ότι δεν πρόκειται για ενέργειες της πόλης-κράτους, αλλά για ενέργειες του ολιγαρχικού ή τυραννικού καθεστώτος.
Ο Αριστοτέλης εκφράζοντας αυτές τις απόψεις φαίνεται να έχει υπόψη του το ιστορικό παράδειγμα της διένεξης των Πλαταιέων και των Θηβαίων που καταγράφεται στο τρίτο βιβλίο (ΙΙΙ 62) των Ιστοριών του Θουκυδίδη. Εκεί αναφέρεται ότι οι Πλαταιείς κατηγόρησαν τους Θηβαίους για τον «μηδισμό» της πόλης τους κατά τους Περσικούς πολέμους και ότι οι Θηβαίοι απάντησαν στη βαριά αυτή κατηγορία με την εξής φράση: «δεν ήταν η ξύμπασα πόλις που έπραξε τούτο, αλλά η δυναστεία ὀλίγων ἀνδρῶν που τότε εἶχε τὰ πράγματα», που τότε είχε, δηλαδή, την εξουσία στην πόλη. Η «αμφισβήτηση» γίνεται πιο φανερή και πιο απτή, όταν κάποια στιγμή αλλάζει σε έναν τόπο το καθεστώς. Σε τέτοιες περιστάσεις δεν είναι καθόλου σπάνιο το νέο καθεστώς να μην αναγνωρίζει ούτε τις συμφωνίες που είχε συνάψει το προηγούμενο καθεστώς. Η δικαιολογία-εξήγηση που προβάλλεται τότε είναι ότι «τις συμφωνίες δεν τις έκανε η πόλις –εμείς θα λέγαμε: το κράτος– αλλά ο συγκεκριμένος, κατά τη συγκεκριμένη εκείνη εποχή, φορέας της εξουσίας».

Β2.
Τα πολιτεύματα διακρίνονται, κατά τον Αριστοτέλη, σε ορθά και στις παρεκκλίσεις από τα ορθά. Έτσι, ορθά πολιτεύματα είναι, κατά τη γνώμη του, αυτά που στοχεύουν στο κοινό συμφέρον κι επομένως, στην ευδαιμονία του συνόλου των πολιτών. Αυτά είναι: η βασιλεία, στην οποία κυβερνά ένας, η αριστοκρατία, στην οποία κυβερνούν λίγοι (οι άριστοι), και η «πολιτεία», στην οποία κυβερνά ο λαός. Παρεκκλίσεις από τα ορθά είναι αντίστοιχα: η τυραννία, στην οποία κυβερνά ένας, αλλά στόχος είναι το συμφέρον του μονάρχη· η ολιγαρχία, στην οποία κυβερνούν λίγοι, οι πλούσιοι, αλλά στόχος είναι το συμφέρον των ολίγων, των πλουσίων· και η «δημοκρατία», στην οποία κυβερνά ο λαός, οι άποροι, αλλά στόχος είναι το συμφέρον των πολλών, των απόρων.
Κατά τον Αριστοτέλη, τα πολιτεύματα διακρίνονται με βάση τα εξής κριτήρια:
α) Αριθμητικό κριτήριο: τα πολιτεύματα διακρίνονται ανάλογα με τον αριθμό των προσώπων που ασκούν την εξουσία. Έτσι, η εξουσία μπορεί να ασκείται είτε από ένα πρόσωπο –βασιλιάς, τύραννος– είτε από λίγους –αριστοκράτες, ολιγαρχικούς– είτε από τον λαό –πολιτεία, δημοκρατία.
β) Ποιοτικό κριτήριο: το κριτήριο που διαφοροποιεί αξιολογικά τα πολιτεύματα και τα διακρίνει σε ορθά και σε παρεκκλίσεις («παρεκβάσεις») από τα ορθά είναι ο στόχος, το συμφέρον το οποίο υπηρετούν. Έτσι, βλέπουμε ότι στα ορθά πολιτεύματα –βασιλεία, αριστοκρατία, πολιτεία– οι φορείς της εξουσίας αποβλέπουν στο συμφέρον του συνόλου των πολιτών, την ευδαιμονία και, συνεπώς, στην ύψιστη αυτάρκεια. Αντιθέτως, στις παρεκκλίσεις αυτών οι φορείς της εξουσίας αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση του δικού τους συμφέροντος. Πιο συγκεκριμένα, ο τύραννος επιδιώκει να διατηρήσει την εξουσία με άνομο τρόπο και να αποκομίσει τα μεγαλύτερα οφέλη από αυτή. Η ολιγαρχία αποβλέπει στο πολιτικό και οικονομικό συμφέρον των λίγων, των πλουσίων, οι οποίοι ελέγχουν την εξουσία ακυρώνοντας το συμφέρον των πολιτών, και η «δημοκρατία», στην οποία την εξουσία ασκεί με ιδιοτέλεια το πλήθος των απόρων, επιδιώκει να εξυπηρετεί το συμφέρον των πολλών αδιαφορώντας όμως για το κοινό καλό, το συμφέρον όλων ανεξαιρέτως των πολιτών.
Βέβαια, παρατηρούμε ότι στην περίπτωση της ολιγαρχίας και της «δημοκρατίας» το κριτήριο διάκρισής τους δεν είναι μόνο ποιοτικό, αλλά και οικονομικό-ταξικό, καθώς δεν υπηρετείται το συμφέρον των λίγων και των πολλών (του πλήθους) αντίστοιχα, αλλά το συμφέρον των πλουσίων και των απόρων.

Β3.
Το έργο του Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια αφιερώνεται στη μελέτη των επιμέρους αρετών του ανθρώπου, είτε αυτών που σχετίζονται με τη γενικότερη συμπεριφορά του ατόμου και με τον χαρακτήρα του, είτε αυτών που σχετίζονται με το μυαλό του, με τη διάνοιά του. Προς τι όμως όλη αυτή η μελέτη; Για ποιον, στην πραγματικότητα, λόγο χρειάζεται να ψάξουμε να βρούμε τι θα πει ανδρεία ή σωφροσύνη, δικαιοσύνη ή φρόνηση; Η απάντηση του Αριστοτέλη στα ερωτήματα αυτά είναι ίδια με την απάντηση που θα έδινε κάθε αρχαίος Έλληνας: «Μα, φυσικά, για να γίνουμε καλοί πολίτες· για να λειτουργήσουμε σωστά μέσα στην πόλη, ζώντας δίπλα σε όλους τους άλλους συν-πολίτες μας». Μια τέτοια απάντηση αφήνει να φανεί πως τις αρετές ο αρχαίος Έλληνας (ίδια, επομένως, ήταν και του Αριστοτέλη η αντίληψη) δεν τις επιδίωκε για χάρη του εαυτού του· η απόκτηση ή η μη απόκτησή τους από το άτομο δεν ήταν μια αποκλειστικά δική του υπόθεση, κάτι δηλαδή που αφορούσε μόνο τον ίδιο. Εκείνο που είχε σημασία για τον αρχαίο Έλληνα ήταν ότι με την απόκτηση των αρετών (ή με τη μη απόκτησή τους) θα λειτουργούσε τελικά με έναν συγκεκριμένο τρόπο μέσα στην πόλη του: σωστόν ή λανθασμένο. Καταλαβαίνουμε έτσι ότι η ηθική φιλοσοφία είναι στην πραγματικότητα μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας. Ο Αριστοτέλης το δηλώνει ολοκάθαρα με τον τρόπο που τελειώνει τα Ηθικά του Νικομάχεια: «Τώρα που μιλήσαμε για όλα αυτά, είναι η ώρα να μιλήσουμε και για νόμους και πολιτεύματα. Τότε θα έχουμε ολοκληρώσει την περὶ τὰ ἀνθρώπινα φιλοσοφία μας. Ας αρχίσουμε λοιπόν τον λόγο μας». Η παράξενη αυτή για τέλος βιβλίου φράση εξηγείται μόνο αν θεωρηθεί πέρασμα σε ένα καινούργιο βιβλίο. Το βιβλίο αυτό είναι τα Πολιτικά. Σ᾿ αυτό, πράγματι, το βιβλίο του Αριστοτέλη ο λόγος είναι για τα θέματα που αυτός εξήγγειλε στο τέλος των Ηθικών Νικομαχείων του.

Β4.

• συνδιάσκεψη: ἐπισκοποῦντι, σκέψις, σκεπτέον
• επόπτης: ἰδεῖν, ὁρῶμεν
• παροντικός: ἐστιν, οὖσαν, ἐστί, εἶναι, ἔστι, ὢν
• απότακτος: τάξις
• κατεστημένο: συνεστώτων
• μεμψίμοιρος: μορίων
• υποχρέωση: χρὴ
• πασιφανής: πᾶσαν, πάντες
• εγκράτεια: δημοκρατίᾳ
• έναρξη: ὀλιγαρχίαν, όλιγαρχίᾳ

Γ1.
Λέω όμως αυτά γι’ αυτή (την τέχνη του οπλίτη) επειδή έχω υπόψη μου το εξής, επειδή δηλαδή εγώ νομίζω ότι αυτό, αν ήταν κάτι, δε θα είχε διαφύγει την προσοχή των Λακεδαιμονίων τους οποίους (Λακεδαιμονίους) δεν (τους) ενδιαφέρει τίποτε άλλο στη ζωή τους παρά να ζητούν και να ασχολούνται με αυτό, τι δηλαδή αν μάθουν και (με τι) αν ασχοληθούν θα μπορούσαν να υπερέχουν από τους άλλους (Έλληνες) στον πόλεμο (σχετικά με τον πόλεμο). Αν όμως τους έχει διαφύγει την προσοχή, αλλά αυτό το ίδιο δεν έχει διαφύγει την προσοχή αυτών βέβαια των δασκάλων αυτής (της τέχνης), ότι δηλαδή εκείνοι κυρίως από τους Έλληνες ασχολούνται με τέτοια (πράγματα) και ότι κοντά σε εκείνους κάποιος θα μπορούσε να αποκτήσει πάρα πολλά χρήματα αν τιμηθεί για αυτά και από τους άλλους (Έλληνες), όπως ακριβώς βέβαια αν κάποιος τιμηθεί κοντά σε εμάς και σαν τραγικός ποιητής.

Γ2.
λεληθέναι: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή: λήσοιεν
οὐδέν: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους: οὐδεμιᾶς
ζητεῖν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στη μέση φωνή: ζητοῦ
μαθόντες: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ίδιου χρόνου: μάθῃ
τούτους: την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους: ταύτας
Ἑλλήνων: τη δοτική ενικού: τῷ Ἕλληνι
σπουδάζουσιν: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική του υπερσυντελίκου: ἐσπουδάκεσαν
τοιούτοις: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους: τοιούτῳ
τιμηθείς: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους: τιμηθεῖσι(ν)
ἐργάζοιτο: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παθητικού αορίστου α΄: ἐργασθῶμεν

Γ3.α.
μαθόντες: επιρρηματική υποθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος («Λακεδαιμόνιοι»), ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης/προϋπόθεσης
τοὺς διδασκάλους: αντικείμενο του ρήματος «οὐ λέληθεν»
τῶν Ἑλλήνων: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός που λειτουργεί ως γενική διαιρετική στον όρο « ἐκεῖνοι»
τραγῳδίας: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, γενική αντικειμενική στον όρο «ποιητής».

Γ3.β.
Εξαρτημένος υποθετικός λόγος:
Υπόθεση: εἴ τι ἦν.
Απόδοση: οἶμαι ἐγὼ τοῦτο οὐκ ἂν λεληθέναι Λακεδαιμονίους.
Μετατροπή στον ευθύ λόγο:
Υπόθεση: εἴ τι ἦν.
Απόδοση: οὐκ ἂν ἐλελήθει τοῦτο τοὺς Λακεδαιμονίους.
Είδος: Υποθετικός Λόγος του Αντίθετου του Πραγματικού.

Γ3.γ.
Δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία «ὅ,τι», εκφέρεται με δυνητική ευκτική «ἂν πλεονεκτοῖεν», δηλώνει το δυνατό ή πιθανό στο παρόν ή μέλλον και λειτουργεί συντακτικά ως επεξήγηση στον όρο «τοῦτο» της κύριας πρότασης.