Η αρχαία ελληνική γλώσσα διαπερνά τους αιώνες ήρεμη και ισχυρή. Την γνωρίσαμε μέσα απ'την αττική διάλεκτο, εφόσον μόνη αυτή διασώθηκε ή μόνο αυτήν δέσωσαν (κανείς ποτέ δεν θα μάθει). Προστέθηκε και η ινδοευρωπαϊκή θεωρία, που παραποίησε την προϊστορία. Μπορεί τα θεμέλιά της θεωρίας αυτής να είναι σαθρά ,αλλά πετυχαν κάπως τον στόχο τους κι έτσι μειώθηκαν εκείνοι που ένιωσαν την ανάγκη να διερευνήσουν βαθύτερα στα ήδη βαθιά μονοπάτια του χρόνου.
Ο Όμηρος είναι ο επίσημος και μοναδικός σήμερα χωροχρόνος όπου διασώθηκαν όσες πληροφορίες απ'την παλαιότερη εποχή κατάφεραν να τρυπώσουν μέσα στους στίχους των δύο επών. Ανάσες λέξεων απ'τις ελληνικές διαλέκτους ,κυρίως την δωρική -που επιβεβαιώνεται ως η αρχαιότερη- κυκλοφορούν ακόμα μέσα στα ομηρικά λόγια. Έθιμα, παραδόσεις, τρόποι ενδυμασίας, φιλοξενίας, μάχης, όπλων και ταξιδιών ζωντνεύουν στην φαντασία μας . Στοιχεία απ'οσους επικούς κύκλους προηγήθηκαν μας δίνουν εικόνα και γνώμη για τους ήρωες,τους βασιλιάδες-άνακτες και τ'ανάκτορα που χορήγησαν την ιδέα και την λάμψη ώστε να κατοικήσουν πλέον σ'αυτά οι νέοι βασιλιάδες-άνακτες ,που ήταν οι θεοί του Ομήρου ,που έγιναν θεοί της Ελλάδας, θεοί του κόσμου .
Ο Μέγας Αλέξανδρος αγάπησε τον Όμηρο και τον έκανε οδηγό του γιατί δεν υπήρχε τίποτα πιο παλιό,τίποτα πιο θεϊκό που θα του χάριζε υπερφυσικές δυνάμεις. Οι λέξεις,τα λόγια του Ομήρου είναι ποτισμένες με μυστικά γνώσης-μυστικά που είναι ικανά ν'αλλάξουν για πάντα την ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου που επιλέγουν ν'αγγίξουν.
Συγκέντρωσα κάποιες λέξεις-αυθόρμητα τις συγκέντρωσα- κι έπειτα διαχώρισα κάποιες που θεώρησα πως η ερμηνεία τους είναι από μόνη της μια μικρή κοσμοθέαση. Σκέφτηκα να τις μοιραστώ και να παρουσιάζω εδώ κάποις απ'το Α αρχίζοντας. Τις παρουσιάζω πάντως μ'εναν δικό μου τρόπο :περισσότερο αυθόρμητο και όσο γίνεται λιγότερο τυπικό.
Αγάκλειτος : (άγαν+ κλέος) είναι ο ξακουστός ,που έχει κερδίσει πολύ κλέος. Προφανώς θα έχει δώσει πολλούς αγώνες με νίκες-οπότε αγαπήθκε άγαν,όπως όλοι οι ξεχωριστοί-τουλάχιστον έτσι θ'άξιζε.
----
Αγάλλομαι : το γνωρίζουμε ότι σημαίνει χαίρομα,ευχαριστιέμαι. Πιο συγκεκριμένα όμως σημαίνει χαίρομα με υπερηφάνεια. Και βέβαια δεν είναι κακό νά'ναι κανείς περήφανος όταν έχει λόγους να χαίρεται μετά τον κόπο του-κι ας ενοχλούνται οι άλλοι.
----
Αγαμέμνων: ο περίφημος αρχιστράτηγος ,ο βασιλιάς των Μυκηνών, ο γιός του Ατρέα, ο εγγονός του Πέλοπα. Με τέτοιυς τίτλους πώς να μην είναι κανείς Αγαμέμνων; (άγαν +μίμνω)-που σημαίνει επιμένω πολύ,είμαι μεγαλόφρων,αλλά και ευσταθής και καρτεριός συνάμα. Έτσι είναι-οφείλει να υπηρετεί καθείς τ' ωραίο όνομά του.
---
Αγάννιφος (άγαν+νίφω) : χιονοσκεπής Είναι το επίθετο του Ολύμπου. Σε πιο άλλο βουνό να έδινε κανείς έναν τόσο επιβλητικό χαρακτηρισμό αν όχι στο βουνό των θεών,το απόλυτο βουνό;
---
Αγανόφρων (άγαν + φρην ) : αυτός που έχει γλυκιά διάθεση ,που είναι φιλόφρων πολύ κι επιεικής. Τόσο πολύ είχαν οξύνει την παρατηρητικότητα και την ενσυναίσθησή τους εκεινοι οι άνθρωποι που με μια λέξη, έναν χαρακτηρισμό μόνο μπορούσαν να ψυχογραφήσουν ένα άτομο.
---
Αγάρρος (άγαν+ρέω) : αυτός που έχει ορμητικά νερά. Αυτό το επίθετο δόθηκε στον Ελλήσποντο. Επίθετο πού είναι ήχος ,εικόνα και ιδιότητα συνάμα.
----
Άγη: η άγη είναι το θαύμα και ο θαυμασμός-''άγη μ'έχει''=με κατέχει ο θαυμασμός. Απ'τις κορυφαίες στιγμές της ανθρώπινης ζωής.
---
Αγνός : άξιος θαυμασμού και συνεπώς ιερός. Θεωρώ πως είναι από τις πλέον διαυγείς λέξεις της γλώσσα μας.
---
Αγών : ο όρος αγών στη αρχαία ελληνική δήλωνε τον τόπο συναγωγής,συνήθως μια πλατεία πριν απ'τους ναούς όπου συγκεντρώνονταν οι προσευχόμενοι άνθρωποι. Μπορεί και οι θεοί -λένε κάποιοι. Μπορεί, Ο καθένας έχει μερίδιο στον αγώνα. Και οι θεοί.
----
Αδάμας ( α+δαμάζω ): είναι ο αδάμαστος, που δεν διασπάται ,δεν κατακτιέται. Είναι ο χαρακτήρας που χαράζει μα δεν χαράζεται. Ποτέ,από κανέναν.
----
Αεθλοφόρος : πιο όμορφη λέξη -θεωρώ -απ'τη λέξη νικητής. Έτσι είναι. Πρέπει κανείς να φέρει τους άθλους του μονάχος. Και να τους υποφέρει ενίοτε. Έχουν κι οι νίκες ένα βάρος ειδικό.
----
Αήρ : ο κατώτερος και πυκνότερος αήρ,. Αυτή η ατμώδης σφαίρα που υπάρχει για όλους μας. Η ατμόσφαιρα.
---
Αία : η γη -πατρίς αία =η πατρική γη. Σαν κραυγή βαθιά ηχεί. Μάλλον...ηχούσε.
----
Αιγαίων : μ'αρέσει πολύ αυτό τόνομα. Είναι ένας θαλάσσιος εκατόγχειρος γίγαντας που συμβολίζει την τρικυμία της θάλασσας. Σίγουρα γιος του Ποσειδώνα. Λέγεται πως οι άνθρωποι του έδωσαν τ'όνομα Αιγαίων. Για τους θεούς ήταν ο Βριάρεως. Ξέρω όμως πως οι καταλήξεις των ονομάτων σε -εω ήταν προϊστορικές. Αναρωτιέμαι ποιο νά 'ταν οι θεοί λοιπόν...
Με την εσκεμμένη αφορμή αυτού του προβληματισμού θα δώσω το έναυσμα για να ρίξουμε μια διαφορετική ματιά στα λόγια του Ομήρου. Κι αν αντεχουμε και θέλουμε,θα επανέλθω για την συνέχεια.
Ο Όμηρος είναι ο επίσημος και μοναδικός σήμερα χωροχρόνος όπου διασώθηκαν όσες πληροφορίες απ'την παλαιότερη εποχή κατάφεραν να τρυπώσουν μέσα στους στίχους των δύο επών. Ανάσες λέξεων απ'τις ελληνικές διαλέκτους ,κυρίως την δωρική -που επιβεβαιώνεται ως η αρχαιότερη- κυκλοφορούν ακόμα μέσα στα ομηρικά λόγια. Έθιμα, παραδόσεις, τρόποι ενδυμασίας, φιλοξενίας, μάχης, όπλων και ταξιδιών ζωντνεύουν στην φαντασία μας . Στοιχεία απ'οσους επικούς κύκλους προηγήθηκαν μας δίνουν εικόνα και γνώμη για τους ήρωες,τους βασιλιάδες-άνακτες και τ'ανάκτορα που χορήγησαν την ιδέα και την λάμψη ώστε να κατοικήσουν πλέον σ'αυτά οι νέοι βασιλιάδες-άνακτες ,που ήταν οι θεοί του Ομήρου ,που έγιναν θεοί της Ελλάδας, θεοί του κόσμου .
Ο Μέγας Αλέξανδρος αγάπησε τον Όμηρο και τον έκανε οδηγό του γιατί δεν υπήρχε τίποτα πιο παλιό,τίποτα πιο θεϊκό που θα του χάριζε υπερφυσικές δυνάμεις. Οι λέξεις,τα λόγια του Ομήρου είναι ποτισμένες με μυστικά γνώσης-μυστικά που είναι ικανά ν'αλλάξουν για πάντα την ψυχή και το μυαλό του ανθρώπου που επιλέγουν ν'αγγίξουν.
Συγκέντρωσα κάποιες λέξεις-αυθόρμητα τις συγκέντρωσα- κι έπειτα διαχώρισα κάποιες που θεώρησα πως η ερμηνεία τους είναι από μόνη της μια μικρή κοσμοθέαση. Σκέφτηκα να τις μοιραστώ και να παρουσιάζω εδώ κάποις απ'το Α αρχίζοντας. Τις παρουσιάζω πάντως μ'εναν δικό μου τρόπο :περισσότερο αυθόρμητο και όσο γίνεται λιγότερο τυπικό.
Αγάκλειτος : (άγαν+ κλέος) είναι ο ξακουστός ,που έχει κερδίσει πολύ κλέος. Προφανώς θα έχει δώσει πολλούς αγώνες με νίκες-οπότε αγαπήθκε άγαν,όπως όλοι οι ξεχωριστοί-τουλάχιστον έτσι θ'άξιζε.
----
Αγάλλομαι : το γνωρίζουμε ότι σημαίνει χαίρομα,ευχαριστιέμαι. Πιο συγκεκριμένα όμως σημαίνει χαίρομα με υπερηφάνεια. Και βέβαια δεν είναι κακό νά'ναι κανείς περήφανος όταν έχει λόγους να χαίρεται μετά τον κόπο του-κι ας ενοχλούνται οι άλλοι.
----
Αγαμέμνων: ο περίφημος αρχιστράτηγος ,ο βασιλιάς των Μυκηνών, ο γιός του Ατρέα, ο εγγονός του Πέλοπα. Με τέτοιυς τίτλους πώς να μην είναι κανείς Αγαμέμνων; (άγαν +μίμνω)-που σημαίνει επιμένω πολύ,είμαι μεγαλόφρων,αλλά και ευσταθής και καρτεριός συνάμα. Έτσι είναι-οφείλει να υπηρετεί καθείς τ' ωραίο όνομά του.
---
Αγάννιφος (άγαν+νίφω) : χιονοσκεπής Είναι το επίθετο του Ολύμπου. Σε πιο άλλο βουνό να έδινε κανείς έναν τόσο επιβλητικό χαρακτηρισμό αν όχι στο βουνό των θεών,το απόλυτο βουνό;
---
Αγανόφρων (άγαν + φρην ) : αυτός που έχει γλυκιά διάθεση ,που είναι φιλόφρων πολύ κι επιεικής. Τόσο πολύ είχαν οξύνει την παρατηρητικότητα και την ενσυναίσθησή τους εκεινοι οι άνθρωποι που με μια λέξη, έναν χαρακτηρισμό μόνο μπορούσαν να ψυχογραφήσουν ένα άτομο.
---
Αγάρρος (άγαν+ρέω) : αυτός που έχει ορμητικά νερά. Αυτό το επίθετο δόθηκε στον Ελλήσποντο. Επίθετο πού είναι ήχος ,εικόνα και ιδιότητα συνάμα.
----
Άγη: η άγη είναι το θαύμα και ο θαυμασμός-''άγη μ'έχει''=με κατέχει ο θαυμασμός. Απ'τις κορυφαίες στιγμές της ανθρώπινης ζωής.
---
Αγνός : άξιος θαυμασμού και συνεπώς ιερός. Θεωρώ πως είναι από τις πλέον διαυγείς λέξεις της γλώσσα μας.
---
Αγών : ο όρος αγών στη αρχαία ελληνική δήλωνε τον τόπο συναγωγής,συνήθως μια πλατεία πριν απ'τους ναούς όπου συγκεντρώνονταν οι προσευχόμενοι άνθρωποι. Μπορεί και οι θεοί -λένε κάποιοι. Μπορεί, Ο καθένας έχει μερίδιο στον αγώνα. Και οι θεοί.
----
Αδάμας ( α+δαμάζω ): είναι ο αδάμαστος, που δεν διασπάται ,δεν κατακτιέται. Είναι ο χαρακτήρας που χαράζει μα δεν χαράζεται. Ποτέ,από κανέναν.
----
Αεθλοφόρος : πιο όμορφη λέξη -θεωρώ -απ'τη λέξη νικητής. Έτσι είναι. Πρέπει κανείς να φέρει τους άθλους του μονάχος. Και να τους υποφέρει ενίοτε. Έχουν κι οι νίκες ένα βάρος ειδικό.
----
Αήρ : ο κατώτερος και πυκνότερος αήρ,. Αυτή η ατμώδης σφαίρα που υπάρχει για όλους μας. Η ατμόσφαιρα.
---
Αία : η γη -πατρίς αία =η πατρική γη. Σαν κραυγή βαθιά ηχεί. Μάλλον...ηχούσε.
----
Αιγαίων : μ'αρέσει πολύ αυτό τόνομα. Είναι ένας θαλάσσιος εκατόγχειρος γίγαντας που συμβολίζει την τρικυμία της θάλασσας. Σίγουρα γιος του Ποσειδώνα. Λέγεται πως οι άνθρωποι του έδωσαν τ'όνομα Αιγαίων. Για τους θεούς ήταν ο Βριάρεως. Ξέρω όμως πως οι καταλήξεις των ονομάτων σε -εω ήταν προϊστορικές. Αναρωτιέμαι ποιο νά 'ταν οι θεοί λοιπόν...
Με την εσκεμμένη αφορμή αυτού του προβληματισμού θα δώσω το έναυσμα για να ρίξουμε μια διαφορετική ματιά στα λόγια του Ομήρου. Κι αν αντεχουμε και θέλουμε,θα επανέλθω για την συνέχεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ σας γνωστοποιεί ότι είναι ευπρόσδεκτες τυχόν αναφορές προβλημάτων, ιδέες σχετικά με λειτουργίες του ιστοτόπου και γενικά σχόλια. Στο "ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ" εν γένει ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το www.filologos-hermes.info ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.