Η ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ..;

Καλλιόπη Ζιώγου, θεολόγος

Ζούμε σε έναν τόσο αγενή κόσμο που, αν κάποιος συμπεριφερθεί ευγενώς..αποτελεί είδηση και παραξενιά. Η μεγάλη αρετή της ευγένειας σχετίζεται άμεσα με την πίστη μας. Άνθρωπος αγενής δε νοείται να ισχυρίζεται πως αγαπά Θεό. Δεν υπάρχει ευγενέστερη μορφή από εκείνη του Θεανθρώπου. Με τι λεπτότητα, με τι ευγένεια προσέγγιζε τις πονεμένες και τσακισμένες από την αμαρτία ψυχές, όπως την μοιχαλίδα ( Ιω. 8, 1-11 ) που την περικύκλωσαν οι « αναμάρτητοι » Φαρισαίοι: 

« Ἰησοῦς δὲ ἐπορεύθη εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν· ὄρθρου δὲ πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερόν, καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἤρχετο πρὸς αὐτόν· καὶ καθίσας ἐδίδασκεν αὐτούς. ἄγουσι δὲ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι γυναῖκα ἐπὶ μοιχείᾳ κατειλημμένην, καὶ στήσαντες αὐτὴν ἐν μέσῳ λέγουσιν αὐτῷ· διδάσκαλε, αὕτη ἡ γυνὴ κατείληπται ἐπ᾿ αὐτοφώρῳ μοιχευομένη· καὶ ἐν τῷ νόμῳ ἡμῶν Μωϋσῆς ἐνετείλατο τὰς τοιαύτας λιθάζειν. σὺ οὖν τί λέγεις; τοῦτο δὲ εἶπον ἐκπειράζοντες αὐτόν, ἵνα σχῶσι κατηγορίαν κατ᾿ αὐτοῦ. ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν. ὡς δὲ ἐπέμενον ἐρωτῶντες αὐτόν, ἀνέκυψε καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος βαλέτω λίθον ἐπ᾿ αὐτήν. καὶ πάλιν κάτω κύψας ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν. οἱ δὲ ἀκούσαντες ἐξήρχοντο εἷς καθ᾿ εἷς, ἀρξάμενοι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων, καὶ κατελείφθη ὁ Ἰησοῦς καὶ ἡ γυνὴ ἐν μέσῳ οὖσα. ἀνακύψας δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ· γύναι, ποῦ εἰσιν; οὐδείς σε κατέκρινεν; ἡ δὲ εἶπεν· οὐδείς, Κύριε. εἶπε δὲ ὁ Ἰησοῦς· οὐδὲ ἐγώ σε κατακρίνω· πορεύου καὶ ἀπὸ τοῦ νῦν μηκέτι ἁμάρτανε.. ». 

Μεταφρασμένο: « Ο Ιησούς πήγε στο όρος των ελαιών. Ενώ ακόμη ήταν πρωί, ήλθε πάλι στο ναό και όλος ο λαός ερχόταν προς Αυτόν. Και αφού κάθισε, τους δίδασκε. Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι φέρνουν τότε μία γυναίκα, η οποία είχε συλληφθεί επ’ αυτοφώρω καταπατούσα την συζυγική πίστη. Και αφού την έβαλαν όρθια στη μέση του συγκεντρωμένου πλήθους, του λένε· “Διδάσκαλε, αυτή η γυναίκα έχει συλληφθεί επ’ αυτοφώρω να καταπατά την συζυγική πίστη· και στον νόμο μας, ο Μωυσής διέταξε να λιθοβολούνται αυτές αι γυναίκες. Συ λοιπόν, τι λες;”. Αυτό είπαν, για να τον θέσουν σε πειρασμό και να έχουν εναντίον του κατηγορία. ( Διότι εάν εμπόδιζε τον λιθοβολισμό, θα φαινόταν πως καταλύει τον Μωσαϊκό Νόμο, εάν τον επέτρεπε, θα παρέβαινε τον Ρωμαϊκό νόμο ). Ο δε Ιησούς έσκυψε κάτω και με το δάκτυλό του έγραφε στο έδαφος. Επειδή δε εκείνοι επέμεναν να τον ρωτούν, σήκωσε το κεφάλι και τους είπε· “ Ο αναμάρτητος από σας, ας ρίξει πρώτος λίθο επάνω της”. Και αφού έσκυψε πάλι κάτω, για να τους δώσει καιρό να συναισθανθούν τη δική τους αμαρτωλότητα έγραφε στη γη. Εκείνοι δε, όταν άκουσαν το λόγια του, άρχισαν ο ένας μετά τον άλλον να φεύγουν, αρχής γενομένης από τους γεροντοτέρους, ( διότι όλοι άρχισαν να δοκιμάζουν ελέγχους της συνείδησης για τα δικά τους αμαρτήματα ). Και έμειναν ο Ιησούς και η γυναίκα, η οποία στεκόταν όρθια στο μέσο των άλλων. Σήκωσε τότε ο Ιησούς το κεφάλι και της είπε: “ Γυναίκα, που είναι αυτοί που σε κατηγόρησαν; Κανείς δεν σε κατέκρινε άξια λιθοβολισμού; ”. Εκείνη είπε: “ Κανείς, Κύριε ”. Είπε δε ο Ιησούς: “ Ούτε εγώ, που είμαι αναμάρτητος, σε κατακρίνω. Πήγαινε και από τώρα και πέρα μη αμαρτάνεις πλέον ” ». 

Το συγκεκριμένο περιστατικό είναι από το πιο συγκινητικά κείμενα της Καινής Διαθήκης. Στέκεται τρομαγμένη, στη μέση, περιστοιχισμένη από « ευσεβείς » νομοδιδασκάλους και τον Ιησού να γράφει στο χώμα, σοβαρός, διακριτικός, όχι επικριτικός, ευγενής, σιωπηλός, δίνοντας έτσι το χρόνο στη γυναίκα να συναισθανθεί το σφάλμα της. Μα είναι και ευγενής και με τους Φαρισαίους. Δεν καυτηριάζει την απάνθρωπη στάση τους, μα τους δίνει επίσης, χρόνο να σκεφτούν με την αιφνιδιαστική για όλους απάντηση. Ρίξτε, όσοι είστε καλύτεροι..! Και ακολουθεί το αποτέλεσμα της ευγενούς στάσης του Ιησού, μένουν μόνοι, Εκείνος και η γυναίκα, στιγμές μεγαλειώδεις, αντάξιες της αγάπης Του. Δεν ξεσκεπάζει τη γύμνια της ψυχής της, το λάθος της αλλά την καλύπτει με τρυφερότητα, εκείνη το καταλαβαίνει και της προσφέρει μια νέα ευκαιρία. 

Σήμερα έχει γιομίσει ο κόσμος « αναμάρτητους » και αγενείς « Φαρισαίους »..Ένας από τους καινοφανείς αγίους του αιώνα μας, ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης έλεγε τακτικά: « Ο Χριστὸς δεν θέλει κοντά του χοντροκομμένους ανθρώπους, αλλὰ λεπτούς… Οι Άγιοι είναι ποιητές… Πόση πράγματι ποιητικότητα υπάρχει στη θέα, στη διδασκαλία, στο έργο του Κυρίου, στη θάλασσα της Τιβεριάδας! ».. Λεπτούς… δηλαδή σμιλευμένους πνευματικά ανθρώπους, δουλεμένους ίσως και με πόνο, δάκρυα, δοκιμασίες. Όμως οι δοκιμασίες καθαρίζουν την ψυχή, όπως το χρυσάφι που όσο περισσότερο το τρίβεις, τόσο περισσότερο γυαλίζει. Και τότε δεν υπάρχει περίπτωση μια τέτοια ψυχή να μην είναι και ευγενική.. 

Η ευγένεια ως αρετή σχετίζεται, όπως όλα άλλωστε και με τους καλούς λογισμούς και εκφράζεται με τα λόγια μας και τις πράξεις μας.. Πολλές φορές τα λεγόμενά μας μπορούν να πληγώσουν βαθιά κάποιον: « Σκεφτείτε μια μικρή φωτιά, πόσο μεγάλο δάσος μπορεί να κάψει! Και η γλώσσα είναι σαν τη φωτιά. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος αδικίας ». ( Ιακ. γ΄ 5-6 ). Γιατί γίνεται αυτό; Επειδή ίσως μπερδεύουμε την αληθινή ευγένεια με τον υποκριτικό καθωσπρεπισμό που μας περιβάλλει. Η αληθινή ευγένεια είναι μία εκ των χριστιανικών αρετών και κρύβει πνευματικό πλούτο και μεγαλείο ψυχής. Σχετίζεται άμεσα με την πραότητα, την ειλικρίνεια, τη ντομπροσύνη, τη διάκριση, την αγάπη, τη σύνεση. 

Ο Χριστός δεν είναι ποτέ αγενής μαζί μας. Ακόμη και τη δύσκολη ώρα του Μυστηρίου της Εξομολόγησης, όπου η ψυχή ξεφορτώνεται πολλές φορές, δυσβάσταχτα βάρη, ο Χριστός με πόση ευγένεια και λεπτότητα σκεπάζει την πνευματική γύμνια του ανθρώπου και αγαπώντας αληθινά, δίνει πλουσιοπάροχα τη Χάρη Του..Δεν θέλει κόπο..θέλει τρόπο..ένα βήμα ατόφιας και καρδιακής Πίστης από μας και ο Χριστός θα κάνει όλα τα υπόλοιπα..έρχεται τάχιστα να επουλώσει, να γαληνέψει, να αγκαλιάσει..