Η ζωγραφιά μας, δεν μας λέει ποτέ ψέματα

της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου

 

Ξεκινάς να ζωγραφίζεις δίχως να αναρωτιέσαι αν είσαι εσύ για την ζωγραφική ή η ζωγραφική για σένα. Η ζωγραφική είναι ένας τρόπος έκφρασης! Άσε την να σε παρασύρει σε μη λεκτικούς τρόπους έκφρασης!

Υπάρχει ένα τυφλό κομμάτι του μυαλού στον άνθρωπο που είναι το τέχνασμα της προσπάθειας να ξεφύγει κανείς από την αναγκαιότητα της παραδοχής δυσάρεστων πραγμάτων για τον εαυτό του αποδίδοντας τα στους άλλους. Ο περιορισμός της θέλησης ενός ανθρώπου που του επιβάλλεται από την εξουσία μερικές φορές μπορεί να γίνει αισθητός σαν μια υπαρξιακή απειλή αλλά και σαν μια προσπάθεια να τον χωρίσουν από την ίδια την πηγή της δημιουργικής σχέσης με τον κόσμο. Ζούμε σε ένα κόσμο που συνεχώς μας ζητά να δώσουμε κομμάτια από την ελευθερία μας! Να προσαρμοζόμαστε, να υπακούμε, να συμμορφωνόμαστε! Αν λοιπόν υποκύψει κανείς σε εκβιασμούς ή περιορισμούς ενδεχομένως να το αισθάνεται ως βαθύτερη δειλία ή και προδοσία ολόκληρης της ταυτότητας του.

Η ζωγραφική εξερευνά εις βάθος τα συναισθήματα και δεν καταγράφει απλώς την πραγματικότητα. Μια ζωγραφιά έχει νόημα όταν ο θεραπευόμενος αισθάνεται πως κάθε σημάδι στον καμβά έχει σημασία, έχει μια υπόσταση. Ο θεραπευόμενος καταθέτει την εμπειρία του στον καμβά και γίνεται αυτη η εμπειρία στοιχείο που θα τον βοηθήσει σε ένα μεταγενέστερο στάδιο να αντιληφθεί την δική του μεταμόρφωση!

Στην ουσία η Εικαστική θεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που επιτρέπει τη συναισθηματική έκφραση μέσω εξωλεκτικών οδών. Αντίθετα με την παραδοσιακή έκφραση της τέχνης, τονίζεται η διαδικασία της δημιουργίας και όχι το τελικό της προϊόν. Η θεραπεία βασίζεται στην υπόθεση ότι οι άνθρωποι μπορούν να θεραπευτούν μέσω της χρήσης της φαντασίας και τις διάφορες μορφές δημιουργικής έκφρασης.

Προέρχεται από δύο κυρίως τομείς: την εικαστική τέχνη και την ψυχολογία και επί της ουσίας επισυμβαίνει η χρήση των εικαστικών υλικών με θεραπευτικό σκοπό. Η ζωγραφική είναι μια προβλητική τεχνική που επιτρέπει σε παιδιά και ενήλικες να δημιουργήσουν, να κατασκευάσουν μια εικόνα του κόσμου όπως τον βιώνουν. Και μια εικόνα αντανακλά τους συναισθηματικούς προβληματισμούς των ανθρώπων.

Η θεραπεία μέσω των εικαστικών μπορεί να είναι ατομική ή και ομαδική, βασιζόμενη στις υποκειμενικές ανάγκες του ασθενούς και καθοδηγούμενη από τον θεραπευτή δίνοντας ασκήσεις με συγκεκριμένη θεματική. Είναι ένας διαφορετικός τρόπο επικοινωνίας, μια διαφορετική «γλώσσα»: η γλώσσα της εικόνας και του συμβολισμού. Όσο λιγότερο δομημένη είναι η μη λεκτική δραστηριότητα, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες να υπάρξει προβλητική επικοινωνία, δηλαδή το άτομο διευκολύνεται να επικοινωνεί με άλλο μέσο στην περίπτωση μας, τα εικαστικά.

Ο Cassirer έλεγε: «Αντί να ορίσουμε τον άνθρωπο ως ένα λογικό ζώο, θα έπρεπε να τον ορίσουμε ως ένα συμβολικό ζώο». Μέσω της τέχνης ο θεραπευόμενος μπορεί να κάνει τα αδύνατα δυνατά. Μπορεί να εκπληρώσει συμβολικά τις επιθυμίες του, να έρθει σε επαφή με τις παρορμήσεις του, να μάθει να ελέγχει, να αναβιώσει δικές του τραυματικές εμπειρίες. Η τέχνη σου δείχνει έναν τρόπο έκφρασης που μπορεί να κάνει τα πιο δύσκολα, στο βίωμα τους συναισθήματα, πιο ανεκτά!