ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΤΗΣ ΒΙΚΥΣ ΣΙΑΜΑΝΤΑ

Ο όρος «δεξιότητα» ή αλλιώς «competence» χρησιμοποιήθηκε αρχικά στο επαγγελματικό πλαίσιο στη Γαλλία κατά τη δεκαετία του '70 για να αναφερθεί στις ικανότητες που οι εργαζόμενοι χρειάζονταν πέρα ​​από τα τυπικά προσόντα τους για να ενεργούν αποτελεσματικά σε μια σειρά εργασιακών καταστάσεων[1].

Στη δεκαετία του 1980 άρχισαν να αναπτύσσονται προσεγγίσεις βασισμένες στις ικανότητες αυτές που αφορούν κυρίως την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση σε διάφορες χώρες. Έκτοτε, η αυξανόμενη σημασία των δεξιοτήτων σήμαινε ότι η μάθηση βασισμένη στις ικανότητες έχει πλέον επεκταθεί και στη γενική σχολική εκπαίδευση, η οποία αποτελεί το επίκεντρο της πορείας των ατόμων.

Οι ικανότητες εκφράζονται, κατανοούνται και εφαρμόζονται σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με το εθνικό πλαίσιο, ανάλογα με τις εκπαιδευτικές φιλοσοφίες, ιστορικές και πολιτικές παραδόσεις, καθώς και τις εξωτερικές επιρροές[2]. Ως εκ τούτου, οι χώρες έχουν αναπτύξει τους δικούς τους εθνικούς ορισμούς και πλαίσια δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των θεματικών αλλά και των εγκάρσιων αρμοδιοτήτων. Εκτός από αυτό το φάσμα των εθνικών πλαισίων, ορισμένα από τα οποία θα εξετάσουμε αργότερα σε αυτή την ενότητα, αναπτύχθηκαν διάφορα διεθνή πλαίσια δεξιοτήτων τα τελευταία 20 χρόνια.

         

          Συνολικά, οι βασικές δεξιότητες του 21ου αιώνα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής[3]:

Τρόποι σκέψης (Ways of thinking)

1. Δημιουργικότητα και καινοτομία

2. Κρίσιμη σκέψη, επίλυση προβλημάτων, λήψη αποφάσεων

3. Μάθηση για μάθηση, Μεταγνώση

Τρόποι Εργασίας (Ways of Working)

1. Επικοινωνία

2. Συνεργασία (ομαδική εργασία)

Εργαλεία για εργασία (Tools for working)

1. Πληροφοριακή παιδεία

2. Αλφαβητισμός ΤΠΕ

Ζώντας στον κόσμο (Living in the world)

1. Ιθαγένεια - τοπική και παγκόσμια

2. Ζωή και σταδιοδρομία

3. Προσωπική και κοινωνική ευθύνη - συμπεριλαμβανομένης της πολιτιστικής συνειδητοποίησης και ικανότητας.

Επομένως, η ανάγκη για τους μαθητές να αναπτύξουν ικανότητες, γνωστές και ως «βασικές ικανότητες» ή «δεξιότητες του 21ου αιώνα», έχει αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη σημασία και έχει πρόσφατα κατακτήσει εξέχουσα θέση στα εκπαιδευτικά συστήματα παγκοσμίως. Η ανάπτυξη αυτών φαίνεται να μη σχετίζεται πλέον αποκλειστικά με οικονομικά κίνητρα αλλά με την ενίσχυση της κριτικής και ανοικτής σκέψης των μαθητών ώστε να μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο.

Πηγή:

Καπατσούλια Χ. και Σιαμαντά Β. (2017). Ανάπτυξη δεξιοτήτων 21ου αιώνα μέσω Ενταξιακών Εκπαιδευτικών πρακτικών και Μιντιακού Εγγραμματισμού: Μελέτη Περίπτωσης, 24ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Κοινωνική Παιδαγωγική, Διαπολιτισμικότητα, Συμβουλευτική και Ειδική Αγωγή», Πάτρα, 8-10 Δεκεμβρίου 2017

---

[1] Kearny C. (2017), “The Importance and Definition of Key Competences”, Competences for 21^st Century Schools-Rerun, Teacher Academy: 2

[2] Kearny C. (2017), “The Importance and Definition of Key Competences”, Competences for 21^st Century Schools-Rerun, Teacher Academy: 2

[3] Marilyn Binkley , Ola Erstad , Joan Herman , Senta Raizen , Martin Ripley, May Miller-Ricci , and Mike Rumble (2012), Defining Twenty-First Century Skills, In Griffin P. et al (eds), Assessment and Teaching of 21^st Century Skills, Springer Science & Business Media: 18-19