Σχολική κοινότητα σε κρίση: Πώς αντιμετωπίζεται ένα γεγονός κρίσης;

Της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου

Ένα απρόβλεπτο γεγονός που επισυμβαίνει στο σχολικό πλαίσιο ενδέχεται να έχει την δύναμη να επηρεάσει ολόκληρη την σχολική κοινότητα. Κάποιες κατηγορίες γεγονότων κρίσης είναι οι ακόλουθες: 

• Απειλητικές για την ζωή
• Απροσδόκητος θάνατος
• Επαπειλούμενος τραυματισμός
• Πόλεμος
• Φυσικές καταστροφές
• Βίαια γεγονότα προκαλούμενα από τον άνθρωπο

Τα σχολεία χρειάζεται λοιπόν να εκπονήσουν σχέδια εκτάκτου ανάγκης ώστε να μπορούν μέσω αυτών να διαχειρισθούν ενδεχόμενα γεγονότα κρίσης. Διαχειριζόμενος μια κρίση που συμβαίνει στο σχολείο θα χρειασθεί να προσδιορίσει κανείς εκείνα τα γεγονότα που συνετέλεσαν στο να επισυμβεί η κρίση. Κατόπιν ο διαχειριστής της κρίσης θα χρειασθεί να προσδιορίσει συγκεκριμένες πληροφορίες γύρω από το τι έγινε, πώς έγινε, πότε έγινε και ποιοι ενεπλάκησαν. Στο εγχειρίδιο των Brock, Lewis, Slauson, Yund (1995) αναφέρονται σε μορφή πρωτοκόλλου οι άξονες που μπορούν να βοηθήσουν στην διασαφήνιση του περιστατικού με βάση τα δεδομένα.

Οι βασικοί άξονες του συγκεκριμένου πρωτοκόλλου είναι: 

• Τι έγινε;
• Ποιοι ενεπλάκησαν;
• Πώς ενεπλάκησαν;
• Πώς συνέβη;
• Που συνέβη;
• Τι προκάλεσε το γεγονός;
• Πότε συνέβη;
• Γράψτε τα γεγονότα με την σειρά
• Πρόγνωση
• Άλλες πληροφορίες

Η συγκέντρωση των γεγονότων με όσο το περισσότερο πιο αντικειμενική ματιά είναι πολύ βασική διαδικασία καθώς και το ποια άτομα ενεπλάκησαν, τον βαθμό της έκθεσης τους, η ένταση της κρίσης και ο αντίκτυπος της στην ομαλή λειτουργία του σχολείου.

Σύγχρονες έρευνες στον τομέα αυτό υποστηρίζουν ότι όσο πιο σοβαρή είναι το γεγονός κρίσης τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα για να τραυματισθούν ψυχολογικά τα άτομα που εμπλέκονται σε αυτήν. Η διάρκεια και ή ένταση της κρίσης συνδέονται επίσης με την τραυματική εμπειρία. Ακόμη ο αριθμός των εμπλεκομένων μερών στην κρίση είναι μια μεταβλητή που δυσκολεύει την διαχείριση της κρίσης καθότι την καθιστά πιο σύνθετη. Άλλες μεταβλητές που χρειάζεται να λαμβάνει υπόψην του ο διαχειριστής της κρίσης είναι: 

• Δημοτικότητα των θυμάτων και θυτών
• Έκθεση και ανάμειξη στην κρίση
• Πόσα τέτοια γεγονότα έχουν ξανασυμβεί είτε με τους συγκεκριμένους εμπλεκόμενους είτε με άλλους
• Άλλες κρίσεις
• Ποιοι οι διαθέσιμοι ανθρώπινοι πόροι
• Ποια η χρονική συγκυρία του γεγονότος της κρίσης

Ακολούθως ο διαχειριστής της κρίσης θα χρειασθεί να παράσχει τις ψυχολογικές πρώτες βοήθειες και ακολούθως να παραπέμψει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη σε ψυχολογική εκτίμηση καθώς και να εντοπίσει τους μαθητές και μαθήτριες υψηλού κινδύνου και να σχεδιάσει κατάλληλες παρεμβάσεις για την πρόληψη άλλων δευτερογενών κρίσεων.Η επάνοδος στην ρουτίνα του σχολείου και η τήρηση του σχολικού προγράμματος είναι σημαντικός παράγοντας προκειμένου να καθησυχαστούν οι μαθητές.