της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Οι μαθητές που εμφανίζουν στο σχολείο συναισθηματικές δυσκολίες αλλά και συμπεριφορικά προβλήματα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στους εξωστρεφείς και στους εσωστρεφείς. Οι εξωστρεφείς μαθητές συνηθίζουν να εξωτερικεύουν τα προβλήματα τους και τις συναισθηματικές τους δυσκολίες. Οι εσωστρεφείς έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα συναισθηματικά τους προβλήματα και δυσκολίες. Οπότε ένας εξωστρεφής μαθητής εξωτερικεύει τις δυσκολίες του με επιθετικότητα, θυμό, αντικοινωνικές αντιδράσεις ή διαταρακτική συμπεριφορά. Ενώ ένας εσωστρεφής μαθητής εσωτερικεύει τις δυσκολίες του με κοινωνική απόσυρση, σχολική φοβία, συστολή και δειλία.
Και οι δύο κατηγορίες έχουν μια κοινή συνισταμένη: την ανεπαρκή κοινωνική ανάπτυξη και δυσπροσαρμοστία αυτών των παιδιών. Μια μεγάλη μερίδα ερευνητών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν τα παιδιά δεν μπορέσουν μέχρι τα 6 τους χρόνια να προσαρμόζονται και να εμφανίσουν την ελάχιστη κοινωνική ανταγωνιστικότητα τότε ενδέχεται να εμφανίσουν δυσπροσαρμοστία στη ζωή τους. Σύμφωνα με ερευνητές, ο μοναδικός και πιο σημαντικός παράγοντας που δεικνύει κατά την παιδική ηλικία την ευπροσαρμοστικότητα του παιδιού είναι η συναισθηματική του νοημοσύνη!
Οι μαθητές που έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα προβλήματα τους μπορεί να εμφανίσουν δειλία. Η δειλία είναι ένα συναίσθημα έντονης αμηχανίας και συστολής απέναντι σε κοινωνικές καταστάσεις. Υπάρχουν περιπτώσεις που η δειλία είναι μόνιμη. Η δειλία συμπεριλήφθηκε στο διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM ως διαταραχή με τον όρο Κοινωνική φοβία. Η δειλία, λοιπόν, μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους σε πολλά επίπεδα. Μπορεί να εκδηλωθεί σε επίπεδο συμπεριφορικό (παθητικότητα, αποστροφή του βλέμματος, χαμηλόφωνη ομιλία, νευρικότητα κ.α), σε επόπεδο φυσιολογικό (στεγνό στόμα, ναυτία, εφίδρωση κ.α), σε επίπεδο γνωστικό (αρνητικές σκέψεις, τελειομανία, εμμονές), σε επίπεδο συναισθηματικό (κατάθλιψη, ντροπή, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.ά).
Ποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εκδήλωση της δειλίας;
Οι μαθητές που εμφανίζουν στο σχολείο συναισθηματικές δυσκολίες αλλά και συμπεριφορικά προβλήματα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στους εξωστρεφείς και στους εσωστρεφείς. Οι εξωστρεφείς μαθητές συνηθίζουν να εξωτερικεύουν τα προβλήματα τους και τις συναισθηματικές τους δυσκολίες. Οι εσωστρεφείς έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα συναισθηματικά τους προβλήματα και δυσκολίες. Οπότε ένας εξωστρεφής μαθητής εξωτερικεύει τις δυσκολίες του με επιθετικότητα, θυμό, αντικοινωνικές αντιδράσεις ή διαταρακτική συμπεριφορά. Ενώ ένας εσωστρεφής μαθητής εσωτερικεύει τις δυσκολίες του με κοινωνική απόσυρση, σχολική φοβία, συστολή και δειλία.
Και οι δύο κατηγορίες έχουν μια κοινή συνισταμένη: την ανεπαρκή κοινωνική ανάπτυξη και δυσπροσαρμοστία αυτών των παιδιών. Μια μεγάλη μερίδα ερευνητών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν τα παιδιά δεν μπορέσουν μέχρι τα 6 τους χρόνια να προσαρμόζονται και να εμφανίσουν την ελάχιστη κοινωνική ανταγωνιστικότητα τότε ενδέχεται να εμφανίσουν δυσπροσαρμοστία στη ζωή τους. Σύμφωνα με ερευνητές, ο μοναδικός και πιο σημαντικός παράγοντας που δεικνύει κατά την παιδική ηλικία την ευπροσαρμοστικότητα του παιδιού είναι η συναισθηματική του νοημοσύνη!
Οι μαθητές που έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα προβλήματα τους μπορεί να εμφανίσουν δειλία. Η δειλία είναι ένα συναίσθημα έντονης αμηχανίας και συστολής απέναντι σε κοινωνικές καταστάσεις. Υπάρχουν περιπτώσεις που η δειλία είναι μόνιμη. Η δειλία συμπεριλήφθηκε στο διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM ως διαταραχή με τον όρο Κοινωνική φοβία. Η δειλία, λοιπόν, μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους σε πολλά επίπεδα. Μπορεί να εκδηλωθεί σε επίπεδο συμπεριφορικό (παθητικότητα, αποστροφή του βλέμματος, χαμηλόφωνη ομιλία, νευρικότητα κ.α), σε επόπεδο φυσιολογικό (στεγνό στόμα, ναυτία, εφίδρωση κ.α), σε επίπεδο γνωστικό (αρνητικές σκέψεις, τελειομανία, εμμονές), σε επίπεδο συναισθηματικό (κατάθλιψη, ντροπή, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.ά).
Ποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εκδήλωση της δειλίας;
- υπερπροστατευτικοί γονείς
- ασυνέπεια γονέων
- υπερβολικές απειλές των γονιών στα παιδιά τους
- κριτική και ειρωνική στάση των γονιών στα παιδιά τους
- απορριπτική στάση των γονιών προς τα παιιά τους
- ανασφαλής σχέση παιδιών-γονέων
Πώς μπορεί ο εκπαιδευτικός να βοηθήσει τον μαθητή να αντιμετωπίσει την δειλία του;
Τα παιδιά που έχουν συστολή αποσύρονται από κοινές δραστηριότητες και κάθονται μόνα τους. Ο εκπαιδευτικός θα μπορούσε να δώσει ένα ερωτηματολόγιο κοινωνιομετρικού χαρακτήρα και να βοηθήσει τον μαθητή του να διαλέξει τον διπλανό του. Για να αλλάξει ένας μαθητής την συμπεριφορά του χρειάζεται να αντιληφθεί το πρόβλημα του και να θελήσει να ζητήσει βοήθεια. Θα μπορούσαν, λοιπόν να τεθούν κάποιοι ρεαλιστικοί στόχοι στον μαθητή. Ένας στόχος για να θεωρηθεί επιτεύξιμος χρειάζεται να έχει τρία στοιχεία: 1. να είναι μετρήσιμος, 2. να μην είναι ούτε δύσκολος ούτε εύκολος και 3. να τον αποδεκτεί ο μαθητής. Κατόπιν, ο εκπαιδευτικός, μπορεί να ενισχύσει τη προσπάθεια του μαθητή και να επικεντρωθεί στις επιτυχίες του. Επίσης, μπορούν να προγραμματιστούν από τον εκπαιδευτικό ομαδικές δραστηριότητες με στόχο να βοηθηθεί ο μαθητής να επικοινωνεί με τους άλλους καλύτερα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου