της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Το εγχειρίδιο Γονεικής εκτίμησης, σχεδιάστηκε από τον McGaw (1999) για διεπιστημονική χρήση με σκοπό την εκτίμηση των βασικών ικανοτήτων γονεικής φροντίδας προκειμένου να γίνεται αντιληπτό από την επαγγελματική ομάδα τόσο το προφίλ του γονέα όσο και του παιδιού. Στη διαδικασία περιλαμβάνονται πέντε βήματα: η εκτίμηση, ο σχεδιασμός, η εφαρμογη, η αναθεώρηση και η αξιολόγηση (ΕΣΕΑΑ).
Αναλυτικά η συγκεκριμένη διαδικασία (ΕΣΕΑΑ) περικλείεται σε δέκα βήματα. Ας πάρουμε για παράδειγμα ότι έχουμε ένα παιδι που παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς. Έχουμε συζητήσει με την διεπιστημονική μας ομάδα τα θέματα του παιδιού και έχει παραπεμφθεί το παιδί σε ένα μέλος της διεπιστημονικής ομάδας.Το μέλος της ομάδας ορίζει το ραντεβού με τους γονείς του παιδιού και πραγματοποιεί τη συναντηση στο γραφείο του.
Σύμφωνα με την διαδικασία ΕΣΕΑΑ προκειμένου να είναι αποτελεσματική η βοήθεια που θα παρασχεθεί στην οικογένεια και στο παιδί είναι απαραίτητο να γίνουν τα εξής βήματα:
Είναι σημαντικό να τονιστεί εδώ η σημασία της διεπιστημονικής αξιολόγησης. Η κάθε επιστήμη αναπτύσσει ερωτηματολόγια, κλίμακες, ανιχνευτικά εργαλεία που προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν την συμπεριφορά του παιδιού από την δική της οπτική γωνία.
Σε μια διεπιστημονική ομάδα μπορεί να συμμετάσχουν προκειμένου να εκτιμήσουν ένα παιδί με συμπεριφορικές και συναισθηματικές δυσκολίες οι εξής επιστήμες: παιδοψυχιατρική, παιδοψυχολογία, επισκέπτες υγείας, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, κοινωνικοί λειτουργοί, ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχοθεραπευτές, παιδίατροι, κλινικοί διατροφολόγοι κ.ά.
Ο Cox (1995) από την οπτική γωνία της ψυχιατρικής αναφέρει ότι τα παιδιά σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης τους φέρονται διαφορετικά γι'αυτό το λόγο ειναι σημαντικό να επισημαίνεται τι θεωρείται φυσιολογικό και τι όχι στη συμπεριφορά του παιδιού. Σε περίπτωση διαταραχής είναι σημαντικό να γίνει γνωστό αν έχει γίνει παρέμβαση σε κάποιο στάδιο της φυσιολογικής ανάπτυξης του παιδιού. Οι γονείς χρειάζονται χώρο και χρόνο για να πουν την δική τους αφήγηση για την ιστορία τους με τον δικό τους τρόπο.
Κατόπιν θα πρέπει να γίνει συνάντηση με το ίδιο το παιδί. Δεν πρέπει να υπάρχουν διακοπές στις συναντήσεις με το παιδί. Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτή η ροή της ζωής των παιδιών. Η κλινική παρατήρηση είναι πολύ σημαντική, η χρήση ερωτηματολογίων, κλιμάκων και η χρήση παιχνιδιών, διαδραστικών υλικών κθώς και ευφάνταστων και δημιουργικών εργαλείων τέχνης.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Το εγχειρίδιο Γονεικής εκτίμησης, σχεδιάστηκε από τον McGaw (1999) για διεπιστημονική χρήση με σκοπό την εκτίμηση των βασικών ικανοτήτων γονεικής φροντίδας προκειμένου να γίνεται αντιληπτό από την επαγγελματική ομάδα τόσο το προφίλ του γονέα όσο και του παιδιού. Στη διαδικασία περιλαμβάνονται πέντε βήματα: η εκτίμηση, ο σχεδιασμός, η εφαρμογη, η αναθεώρηση και η αξιολόγηση (ΕΣΕΑΑ).
Αναλυτικά η συγκεκριμένη διαδικασία (ΕΣΕΑΑ) περικλείεται σε δέκα βήματα. Ας πάρουμε για παράδειγμα ότι έχουμε ένα παιδι που παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς. Έχουμε συζητήσει με την διεπιστημονική μας ομάδα τα θέματα του παιδιού και έχει παραπεμφθεί το παιδί σε ένα μέλος της διεπιστημονικής ομάδας.Το μέλος της ομάδας ορίζει το ραντεβού με τους γονείς του παιδιού και πραγματοποιεί τη συναντηση στο γραφείο του.
Σύμφωνα με την διαδικασία ΕΣΕΑΑ προκειμένου να είναι αποτελεσματική η βοήθεια που θα παρασχεθεί στην οικογένεια και στο παιδί είναι απαραίτητο να γίνουν τα εξής βήματα:
1. Ο λειτουργός χρειάζεται να συστηθεί και να δημιουργήσει σχέση στήριξης (Truax & Carkhuff, 1967).
2. Να συγκεντρώσει όλες τις πληροφορίες για να έχει μια ολική εκτίμηση συνδέοντας την οικογένεια ενδεχομένως και με άλλες υπηρεσίες. Ακόμη χρειάζεται να αναγνωριστούν οι πιέσεις που βιώνει η οικογένεια. Να συμπληρωθεί το γενεόγραμμα και το δομημένο ερωτηματολόγιο (Cross, 1997).
3. Να γίνει αναγνώριση των προβληματικών συμπεριφορών. Δηλαδή: Ποιες είναι οι δυσκολίες; Ποιά τα προβλήματα προτεραιότητας; Πότε συμβαίνουν; Ποιός εμπλέκεται; Γιατί πιστεύουν οι γονείς ότι συμβαίνουν;
4. Ο λειτουργός να αναγνωρίσει το θετικό προφίλ του παιδιού. Δηλαδή να αναγνωρίσει ποιες συμπεριφορές του παιδιού θα ήθελαν οι γονείς να βλέπουν πιο συχνά.
5. Να σημειωθούν οι γονεικές προσδοκίες
6. Να διερευνηθεί η αιτιολογία των δυσκολιών του παιδιού και της οικογένειας. Δηλαδή ποια είναι τα στρεσσογόνα γεγονότα των προηγούμενων εμπειριών τόσι των γονιών όσο και του παιδιού, ποιοι παράγοντες ενυπάρχουν στο παιδί και ποιες οι δυσκολίες μέρα προς μέρα.
7. Ζητείται από τους γονείς να καταγράφουν για περίοδο μιας βδομάδας την συχνότητα των θετικών και αρνητικών συμπεριφορών του παιδιού τους
8. Ενδυνάμωση των γονιών και ψυχοεκπαίδευση γύρω από το πλαίο εκδήλωσης της συμπεριφοράς του παιδιού τους (Herbert, 1991).
9. Εφαρμογή του σχεδίου και ενθάρρυνση των γονιών. Αν υπάρχουν δυσκολίες να προταθούν λύσεις.
10. Αναθεώρηση και αξιολόγηση. Να δοθεί ξανά το ερωτηματολόγιο.
Είναι σημαντικό να τονιστεί εδώ η σημασία της διεπιστημονικής αξιολόγησης. Η κάθε επιστήμη αναπτύσσει ερωτηματολόγια, κλίμακες, ανιχνευτικά εργαλεία που προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν την συμπεριφορά του παιδιού από την δική της οπτική γωνία.
Σε μια διεπιστημονική ομάδα μπορεί να συμμετάσχουν προκειμένου να εκτιμήσουν ένα παιδί με συμπεριφορικές και συναισθηματικές δυσκολίες οι εξής επιστήμες: παιδοψυχιατρική, παιδοψυχολογία, επισκέπτες υγείας, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, κοινωνικοί λειτουργοί, ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχοθεραπευτές, παιδίατροι, κλινικοί διατροφολόγοι κ.ά.
Ο Cox (1995) από την οπτική γωνία της ψυχιατρικής αναφέρει ότι τα παιδιά σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης τους φέρονται διαφορετικά γι'αυτό το λόγο ειναι σημαντικό να επισημαίνεται τι θεωρείται φυσιολογικό και τι όχι στη συμπεριφορά του παιδιού. Σε περίπτωση διαταραχής είναι σημαντικό να γίνει γνωστό αν έχει γίνει παρέμβαση σε κάποιο στάδιο της φυσιολογικής ανάπτυξης του παιδιού. Οι γονείς χρειάζονται χώρο και χρόνο για να πουν την δική τους αφήγηση για την ιστορία τους με τον δικό τους τρόπο.
Κατόπιν θα πρέπει να γίνει συνάντηση με το ίδιο το παιδί. Δεν πρέπει να υπάρχουν διακοπές στις συναντήσεις με το παιδί. Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτή η ροή της ζωής των παιδιών. Η κλινική παρατήρηση είναι πολύ σημαντική, η χρήση ερωτηματολογίων, κλιμάκων και η χρήση παιχνιδιών, διαδραστικών υλικών κθώς και ευφάνταστων και δημιουργικών εργαλείων τέχνης.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Cox, A. D. (1995). Interviews with parents. In M. Rutter, E. Taylor and L. Hersov, Child and Adolescent Phychiatry. Oxford, Blackwell Scientific Publications.
- Cross, M. (1997). Challenging behaviour or challenged comprehension. Royal College of Speech and Language Therapists. Bulletin, September, 1997, 11-12.
- Herbert, M. (1991). Child Care and the family A Client Management Resource Pack. Windsor, NFER.
- McGaw, S. (1999). Parent Assessment Manual. Trecare NHS Trust
- Truax, C.F. & Carkhuff, H. R. (1967). Toward Effective Counselling and Psychotherapy. Chicago, Aldine.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου