ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2017 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ) – ΘΕΜΑΤΑ - ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΑ

Existimāvit ad se venīre hominem ingentis magnitudinis et facie squalidā, similem effigiēi mortui. Quem simul aspexit Cassius, timōrem concēpit nomenque eius audīre cupīvit. Respondit ille se esse Orcum.
…………………………………………………………………………………………
Bello Latīno T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Rōmanōrum praefuit. Is cum aliquando castris abīret, edixit ut omnes pugnā abstinērent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitāvit et a duce hostium his verbis proelio lacessītus est: […].
…………………………………………………………………………………………
Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penātes mei sunt, mater coniunx līberique»? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futūra sum: at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet.

Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση των παραπάνω κειμένων.
Μονάδες 40

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

• ingentis : το επίρρημα στον θετικό βαθμό
• facie : την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού
• similem : την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος στον υπερθετικό βαθμό
• quem : την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος
• exercitui : τη γενική του ενικού αριθμού
• proelio : την ίδια πτώση στον άλλον αριθμό
• mināci : την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος στον συγκριτικό βαθμό
• illa : τον ίδιο τύπο στον άλλον αριθμό
• penātes : τη γενική του πληθυντικού αριθμού
• nihil : τη δοτική του ενικού αριθμού
• diu : τον συγκριτικό βαθμό
• miserrima : την κλητική του ενικού αριθμού στο
• αρσενικό γένος στον θετικό βαθμό
• hos : την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος
• mors : την αφαιρετική του ενικού αριθμού
• servitus : τη γενική του ενικού αριθμού

Μονάδες 15

Β2α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
 

• existimāvit:το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή 
• venīre:τη δοτική του γερουνδίου
• aspexit:το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή
• concēpit:το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή
• praefuit:το απαρέμφατο ενεστώτα
• abīret:το ίδιο πρόσωπο στην υποτακτική του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή
• abstinērent:την αιτιατική ενικού της μετοχής του μέλλοντα στο θηλυκό γένος
• habērem:το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην άλλη φωνή
• pati:το απαρέμφατο του μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
• possum:το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα.

Μονάδες 10

Β2β. ingredienti: να γράψετε το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής όλων των χρόνων (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο, όπου είναι αναγκαίο).
Μονάδες 5

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: magnitudinis, consul, aliquando, animo, miserrima.
Μονάδες 5

Γ1β. «Respondit ille se esse Orcum» «Ego nihil iam pati possum»
Να εντοπίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την πτώση τους (μονάδες 2).
Μονάδες 4

Γ1γ. «filius […] a duce hostium his verbis proelio lacessītus est»: να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.
Μονάδες 3

Γ1δ. natus: να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2).
ingredienti: να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση, εισαγόμενη με τον σύνδεσμο dum (μονάδα 1).
Μονάδες 3

Γ2α. «at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet»: να εντοπίσετε τον υποθετικό λόγο (μονάδα 1), να αναγνωρίσετε το είδος του (μονάδα 1) και να τον μετατρέψετε ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα για το παρελθόν (μονάδες 2) καθώς και υπόθεση δυνατή ή πιθανή για το παρόν και το μέλλον (μονάδες 2).
Μονάδες 6

Γ2β. «nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem»: να μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση στην αντίστοιχη μετοχή, πραγματοποιώντας τις αναγκαίες αλλαγές (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την πτώση της μετοχής (μονάδα 1).
Μονάδες 3

Γ2γ. Αφού καταγράψετε τις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που υπάρχουν στα δύο πρώτα κείμενα (μονάδες 2), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς τους (μονάδες 4).
Μονάδες 6