τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Η πειθαρχία στην τάξη είναι ένα αέναο πρόβλημα της Παιδαγωγικής, το οποίο ταλανίζει τόσον τους εκπαιδευτικούς, ιδίως τους νεωτέρους, όσον και τους γονείς. Ο λόγος του αλησμόνητου γυμνασιάρχου της καρδίας όλων μας ακόμα ηχεί εις τα ώτα μας…
«Εδώ καθηγηταί σεβάσμιοι, των οποίων αι κεφαλαί ελευκάνθησαν επί της έδρας και δυσκολεύονται να επιβάλλουν την τάξιν. Πόσον μάλλον εσείς, ο οποίος είσθε συνομίληκός των… βεβαίως βεβαίως»
Πολλάκις εκλήθην υπό της δασκάλας του εν τη πρώτη τη τάξει του δημοτικού σχολείου φοιτούντος ανεψιού μου, ίνα ακούσω αυτήν να μου λέγη, ότι είναι ζωηρός και ατίθασος. Αλλοίμονον αν δεν ήτο. Μη και άρα γε έχει ο γονιός ευθύνη δια το γίνεται εις την τάξιν; Όταν παραδίδη το παιδί του ο κάθε γονιός εις το σχολείον είναι και εκεί παρών ίνα επιβάλλη πειθαρχία στην σχολικήν του διαγωγήν ή και εις την τάξιν κυρίως; Την ευθύνην της κοινωνικοποιήσεως του σχολείου την έχει ο γονέας ή το σχολείον; Η απάντησις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας είναι ότι επικουρικώς ζητούν την συνδρομήν του γονέα. Να του λένε του παιδιού δηλαδή συνέχεια στο σπίτι για το πώς δέον τούτο να συμπεριφέρηται εις το σχολείον.
Πάρεξ του ότι δεν υπάρχει υπεύθυνος γονιός που να μην συμβουλεύη το παιδί του για τέτοια πράγματα, ενίοτε και να αυστηροποιή την συμπεριφορά του απέναντι στο παιδί του, αφού γίνεται αποδέκτης των λόγων - παραπόνων της δασκάλας, του εκπαιδευτικού, νομίζω ότι εις την ουσίαν είναι μετακύλησις της ευθύνης εις τον γονέαν υπό του εκπαιδευτικού. Δηλαδή ο άρχων της τάξεως δεν δύναται να επιβάλη την τάξιν στον χώρον ευθύνης του, παρόλην την παιδαγωγικήν τάχα κατάρτισίν του και επιρρίπτει την ευθύνη εις τον γονέαν. Φταίνε οι γονείς δια την συμπεριφορά των παιδιών των. Όχι στο σπίτι των, ούτε γενικώς. Αλλά δια την συμπεριφορά αυτών στην τάξιν των, στο σχολείο, εκεί όπου το παιδί διάγει πέντε και έξι ώρες ημερησίως μακριά από τον γονέα του. Αλλοίμονον. Φαιδρόν. Δηλαδή δια παιδιά ρομά, δια παιδιά διαλυμένων οικογενειών, δια παιδιά μεταναστών δια οιαδήποτε παιδιά με προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον δυνάμεθα να υποθέσωμεν βάσει τοιαύτης λογικής, ότι εις την τάξιν του σχολείου ταύτα είναι εξ ορισμού ατίθασα και ζωηρά και ότι τα ευρισκόμενα πλησίον αυτών παρασύρονται κι αυτά εις βίον σχολικόν ζωηρόν και ατίθασον; Δηλαδή ο δάσκαλος δεν είναι εις θέσιν και εις αυτά τα παιδιά, μιας και δεν έχουν την συνδρομήν του γονέως, να εμπνεύση τον αρμονικόν κοινωνικόν βίον, να τα μεταμορφώση; ΑΔΥΝΑΤΟΝ.
Φταίνε λοιπόν οι δάσκαλοι; Εν μέρει και μόνον αν ισχύη η αγγλική παροιμία «You can't teach an old dog new tricks». Διότι οι παλαιοί των Παιδαγωγικών Ακαδημιών που διδάσκουν εις τα δημοτικά σχολεία μας μη λησμονώμεν, ότι εξομοιώθησαν τα πτυχία των ύστερα από κατάρτισιν τινά και αν και με διετή φοίτησιν εις Ανωτέραν Σχολήν ηυρέθησαν κάποτε ισότιμοι με πτυχιούχους πανεπιστημίων. Τούτο επέφερεν να τους επιβάλλεται να διδάξουν κατά τρόπον ίσως άγνωστον από τον τρόπον όντινα εδιδάχθησαν κατά την περίοδον της καταρτίσεώς των, την εποχήν των σπουδών των. Όμως είπομεν ότι και νέοι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν το θέμα πειθαρχίας της τάξεώς των, οπότε το ανωτέρω πάλι δεν ευσταθεί, ούτε είναι κανόνας. Αλλά το μόνον που θέλω να είπω είναι αυτός ο τρόπος διδαχής των παιδιών μας, όστις κατ’ εμέ εμπεριέχει αχαρτογράφητα νερά ως προς την διαχείρισίν του από τους δασκάλους μας, είναι ίσως η πηγή του προβλήματος. Εξηγούμαι.
Θα έχη δεί πλέον ο κάθε γονιός την διάταξιν των θρανίων στις τάξεις των παιδιών του στα δημοτικά σχολεία. Ο παραδοσιακός τρόπος της κατά σειράς διευθέτησης των θρανίων έχει προ πολλού εγκαταλειφθεί. Αντί αυτού έχει προτιμηθεί η ημικυκλική διάταξις αυτών που θεωρείται υπό της θεωρίας ιδίως της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας ότι αποδίδει καλύτερα !!! Ωστόσο ας έχωμεν άπαντες υπ’ όψιν μας ότι η μετωπική διάταξις ευνοεί μεν τον δασκαλικόν μονόλογον αλλά από την άλλην ευνοεί και την ατομικήν εργασίαν και έχει βρεθεί ότι περιορίζει του διαμαθητικούς περισπασμούς !!! Η κατά ομάδας διάταξις απεναντίας ευνοεί μεν την ομαδοκεντρική μορφή διδασκαλίας, αλλά από την άλλη και αυτό πρέπει να συγκρατήσωμεν αυξάνει όπως και η ημικυκλική διάταξις τις εκτός μαθήματος επικοινωνίες !!! Με λόγια απλά η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αυξάνει την μη προσοχή του παιδιού στο μάθημα και την απόσπασίν του σε άλλες επικοινωνίες με τους πλησίον του στην ομάδα. ΜΙΛΑΝΕ ΣΥΝΕΧΩΣ στην τάξιν και δεν προσέχουν!!!
ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΙ ΛΕΓΩ ΕΝΘΑΔΕ: αν ο εκπ/κός δεν χρησιμοποιή ΣΩΣΤΑ και με ΠΡΟΣΟΧΗ τη συνεργατική (ομαδοκεντρική) διδασκαλία το σχήμα αυτό θα τον προδώση, διότι σε στιγμές χαλάρωσης οι ομάδες των μαθητών μετατρέπονται αυτόματα σε συντροφιές ελεύθερης συζήτησης με δύσκολη επαναφορά στο μάθημα !!!
Φταίει λοιπόν ο κάθε γονιός που δεν συμβουλεύει σωστά από το σπίτι το παιδί του ή η σύγχρονος δομή της τάξεως και η απώλεια ελέγχου από τον εκπαιδευτικό της πειθαρχίας; Ο μεγάλος Γουστάβος Λε Μπον στο απαράμιλλο έργο του «Ψυχολογία των Μαζών» στην ουσία υπέδειξε τα εξής σημαντικά:
«Κατά την άποψη του η μάζα δεν αποτελείται απλά από το σύνολο των επί μέρους ατόμων, κάθε ένα από τα οποία διατηρεί την οντότητα του. Αντιθέτως, υποστήριζε ότι η μάζα αποτελείται από άτομα που συγχωνεύονται σε μια ενιαία οντότητα σκέψης και συναισθήματος. Επίσης, συμπλήρωνε ότι αν το άτομο χαρακτηρίζεται από την κριτική ικανότητα, την συνείδηση και την λογική, αν δύναται να σκεφτεί και να αξιολογήσει τις καταστάσεις και την θέση του μέσα σε αυτές, στην μάζα όλα τα άτομα εξισώνονται προς τα κάτω.»
Με λόγια απλά ο κάθε νεαρός μαθητής γίνεται όχλος, μάζα μέσα στην ομάδα, παύει να είναι αυτός που είναι από το σπίτι του και συνήθως σκέπτεται, συναισθάνεται και δρά σαν μέλος μιας ομάδος με χαμηλά κριτήρια ανθρώπινης λειτουργικότητος. Ιδού λοιπόν το μέγιστον πρόβλημα.
Και κατά την αντίληψιν των αρχαίων Ελλήνων τα ηθικά καθήκοντα παντάπασιν σχεδόν εκ των πολιτικών καθηκόντων επήγαζον. Με άλλα λόγια πράγματι εθεώρουν αυτό το οποίο πρεσβεύει και η ομαδοσυνεργατική σύγχρονος διδασκαλία, ότι μέσω της ομάδος, του συνόλου θα αναβιβασθή και το άτομον. Ο Πλάτων όμως ανάγει τουναντίον τα πολιτικά καθήκοντα εις τα ηθικά. Ως δηλαδή ο Σωκράτης, ούτω και ο Πλάτων είναι πεπεισμένος, ότι ο άνθρωπος οφείλει να εργάζηται κατά πρώτον υπέρ εαυτού και κατά δεύτερον μόνον λόγον υπέρ του κοινού (Συμπ. 216Α). Με άλλα λόγια δηλαδή, αν δεν καλυτερεύσουμε τις μονάδες, τα άτομα πρώτα, ουδόλως και το σύνολον, η ομάδα θα προοδεύση. Και ο νοών νοείτω.
Η πειθαρχία στην τάξη είναι ένα αέναο πρόβλημα της Παιδαγωγικής, το οποίο ταλανίζει τόσον τους εκπαιδευτικούς, ιδίως τους νεωτέρους, όσον και τους γονείς. Ο λόγος του αλησμόνητου γυμνασιάρχου της καρδίας όλων μας ακόμα ηχεί εις τα ώτα μας…
«Εδώ καθηγηταί σεβάσμιοι, των οποίων αι κεφαλαί ελευκάνθησαν επί της έδρας και δυσκολεύονται να επιβάλλουν την τάξιν. Πόσον μάλλον εσείς, ο οποίος είσθε συνομίληκός των… βεβαίως βεβαίως»
Πολλάκις εκλήθην υπό της δασκάλας του εν τη πρώτη τη τάξει του δημοτικού σχολείου φοιτούντος ανεψιού μου, ίνα ακούσω αυτήν να μου λέγη, ότι είναι ζωηρός και ατίθασος. Αλλοίμονον αν δεν ήτο. Μη και άρα γε έχει ο γονιός ευθύνη δια το γίνεται εις την τάξιν; Όταν παραδίδη το παιδί του ο κάθε γονιός εις το σχολείον είναι και εκεί παρών ίνα επιβάλλη πειθαρχία στην σχολικήν του διαγωγήν ή και εις την τάξιν κυρίως; Την ευθύνην της κοινωνικοποιήσεως του σχολείου την έχει ο γονέας ή το σχολείον; Η απάντησις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας είναι ότι επικουρικώς ζητούν την συνδρομήν του γονέα. Να του λένε του παιδιού δηλαδή συνέχεια στο σπίτι για το πώς δέον τούτο να συμπεριφέρηται εις το σχολείον.
Πάρεξ του ότι δεν υπάρχει υπεύθυνος γονιός που να μην συμβουλεύη το παιδί του για τέτοια πράγματα, ενίοτε και να αυστηροποιή την συμπεριφορά του απέναντι στο παιδί του, αφού γίνεται αποδέκτης των λόγων - παραπόνων της δασκάλας, του εκπαιδευτικού, νομίζω ότι εις την ουσίαν είναι μετακύλησις της ευθύνης εις τον γονέαν υπό του εκπαιδευτικού. Δηλαδή ο άρχων της τάξεως δεν δύναται να επιβάλη την τάξιν στον χώρον ευθύνης του, παρόλην την παιδαγωγικήν τάχα κατάρτισίν του και επιρρίπτει την ευθύνη εις τον γονέαν. Φταίνε οι γονείς δια την συμπεριφορά των παιδιών των. Όχι στο σπίτι των, ούτε γενικώς. Αλλά δια την συμπεριφορά αυτών στην τάξιν των, στο σχολείο, εκεί όπου το παιδί διάγει πέντε και έξι ώρες ημερησίως μακριά από τον γονέα του. Αλλοίμονον. Φαιδρόν. Δηλαδή δια παιδιά ρομά, δια παιδιά διαλυμένων οικογενειών, δια παιδιά μεταναστών δια οιαδήποτε παιδιά με προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον δυνάμεθα να υποθέσωμεν βάσει τοιαύτης λογικής, ότι εις την τάξιν του σχολείου ταύτα είναι εξ ορισμού ατίθασα και ζωηρά και ότι τα ευρισκόμενα πλησίον αυτών παρασύρονται κι αυτά εις βίον σχολικόν ζωηρόν και ατίθασον; Δηλαδή ο δάσκαλος δεν είναι εις θέσιν και εις αυτά τα παιδιά, μιας και δεν έχουν την συνδρομήν του γονέως, να εμπνεύση τον αρμονικόν κοινωνικόν βίον, να τα μεταμορφώση; ΑΔΥΝΑΤΟΝ.
Φταίνε λοιπόν οι δάσκαλοι; Εν μέρει και μόνον αν ισχύη η αγγλική παροιμία «You can't teach an old dog new tricks». Διότι οι παλαιοί των Παιδαγωγικών Ακαδημιών που διδάσκουν εις τα δημοτικά σχολεία μας μη λησμονώμεν, ότι εξομοιώθησαν τα πτυχία των ύστερα από κατάρτισιν τινά και αν και με διετή φοίτησιν εις Ανωτέραν Σχολήν ηυρέθησαν κάποτε ισότιμοι με πτυχιούχους πανεπιστημίων. Τούτο επέφερεν να τους επιβάλλεται να διδάξουν κατά τρόπον ίσως άγνωστον από τον τρόπον όντινα εδιδάχθησαν κατά την περίοδον της καταρτίσεώς των, την εποχήν των σπουδών των. Όμως είπομεν ότι και νέοι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν το θέμα πειθαρχίας της τάξεώς των, οπότε το ανωτέρω πάλι δεν ευσταθεί, ούτε είναι κανόνας. Αλλά το μόνον που θέλω να είπω είναι αυτός ο τρόπος διδαχής των παιδιών μας, όστις κατ’ εμέ εμπεριέχει αχαρτογράφητα νερά ως προς την διαχείρισίν του από τους δασκάλους μας, είναι ίσως η πηγή του προβλήματος. Εξηγούμαι.
 |
| η μετωπική διάταξις |
Θα έχη δεί πλέον ο κάθε γονιός την διάταξιν των θρανίων στις τάξεις των παιδιών του στα δημοτικά σχολεία. Ο παραδοσιακός τρόπος της κατά σειράς διευθέτησης των θρανίων έχει προ πολλού εγκαταλειφθεί. Αντί αυτού έχει προτιμηθεί η ημικυκλική διάταξις αυτών που θεωρείται υπό της θεωρίας ιδίως της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας ότι αποδίδει καλύτερα !!! Ωστόσο ας έχωμεν άπαντες υπ’ όψιν μας ότι η μετωπική διάταξις ευνοεί μεν τον δασκαλικόν μονόλογον αλλά από την άλλην ευνοεί και την ατομικήν εργασίαν και έχει βρεθεί ότι περιορίζει του διαμαθητικούς περισπασμούς !!! Η κατά ομάδας διάταξις απεναντίας ευνοεί μεν την ομαδοκεντρική μορφή διδασκαλίας, αλλά από την άλλη και αυτό πρέπει να συγκρατήσωμεν αυξάνει όπως και η ημικυκλική διάταξις τις εκτός μαθήματος επικοινωνίες !!! Με λόγια απλά η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αυξάνει την μη προσοχή του παιδιού στο μάθημα και την απόσπασίν του σε άλλες επικοινωνίες με τους πλησίον του στην ομάδα. ΜΙΛΑΝΕ ΣΥΝΕΧΩΣ στην τάξιν και δεν προσέχουν!!!
 |
| Η κατά ομάδας διάταξις |
ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΙ ΛΕΓΩ ΕΝΘΑΔΕ: αν ο εκπ/κός δεν χρησιμοποιή ΣΩΣΤΑ και με ΠΡΟΣΟΧΗ τη συνεργατική (ομαδοκεντρική) διδασκαλία το σχήμα αυτό θα τον προδώση, διότι σε στιγμές χαλάρωσης οι ομάδες των μαθητών μετατρέπονται αυτόματα σε συντροφιές ελεύθερης συζήτησης με δύσκολη επαναφορά στο μάθημα !!!
Φταίει λοιπόν ο κάθε γονιός που δεν συμβουλεύει σωστά από το σπίτι το παιδί του ή η σύγχρονος δομή της τάξεως και η απώλεια ελέγχου από τον εκπαιδευτικό της πειθαρχίας; Ο μεγάλος Γουστάβος Λε Μπον στο απαράμιλλο έργο του «Ψυχολογία των Μαζών» στην ουσία υπέδειξε τα εξής σημαντικά:
«Κατά την άποψη του η μάζα δεν αποτελείται απλά από το σύνολο των επί μέρους ατόμων, κάθε ένα από τα οποία διατηρεί την οντότητα του. Αντιθέτως, υποστήριζε ότι η μάζα αποτελείται από άτομα που συγχωνεύονται σε μια ενιαία οντότητα σκέψης και συναισθήματος. Επίσης, συμπλήρωνε ότι αν το άτομο χαρακτηρίζεται από την κριτική ικανότητα, την συνείδηση και την λογική, αν δύναται να σκεφτεί και να αξιολογήσει τις καταστάσεις και την θέση του μέσα σε αυτές, στην μάζα όλα τα άτομα εξισώνονται προς τα κάτω.»
Με λόγια απλά ο κάθε νεαρός μαθητής γίνεται όχλος, μάζα μέσα στην ομάδα, παύει να είναι αυτός που είναι από το σπίτι του και συνήθως σκέπτεται, συναισθάνεται και δρά σαν μέλος μιας ομάδος με χαμηλά κριτήρια ανθρώπινης λειτουργικότητος. Ιδού λοιπόν το μέγιστον πρόβλημα.
Και κατά την αντίληψιν των αρχαίων Ελλήνων τα ηθικά καθήκοντα παντάπασιν σχεδόν εκ των πολιτικών καθηκόντων επήγαζον. Με άλλα λόγια πράγματι εθεώρουν αυτό το οποίο πρεσβεύει και η ομαδοσυνεργατική σύγχρονος διδασκαλία, ότι μέσω της ομάδος, του συνόλου θα αναβιβασθή και το άτομον. Ο Πλάτων όμως ανάγει τουναντίον τα πολιτικά καθήκοντα εις τα ηθικά. Ως δηλαδή ο Σωκράτης, ούτω και ο Πλάτων είναι πεπεισμένος, ότι ο άνθρωπος οφείλει να εργάζηται κατά πρώτον υπέρ εαυτού και κατά δεύτερον μόνον λόγον υπέρ του κοινού (Συμπ. 216Α). Με άλλα λόγια δηλαδή, αν δεν καλυτερεύσουμε τις μονάδες, τα άτομα πρώτα, ουδόλως και το σύνολον, η ομάδα θα προοδεύση. Και ο νοών νοείτω.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου