Της Μενελίας Τολόγλου
Οι παράγοντες επικινδυνότητας της παιδικής κακοποίησης σχετίζονται με
τρία συστήματα. Το κάθε παιδί είναι αναπόσπαστο μέρος ενός κοινωνικού
δικτύου, το οποίο αποτελείται από το μικρο-, εξω-, και μακροσύστημα
(Fisher et al., 2008).
“Η παιδική κακοποίηση καθορίζεται πολλαπλώς από δυνάμεις που σχετίζονται με το άτομο, την οικογένεια, την κοινότητα και την κουλτούρα, και αυτοί οι καθοριστικοί παράγοντες είναι ένθετοι ο ένας μέσα στον άλλο".
Το μακρο-σύστημα αφορά την υποκουλτούρα, τον πολιτισμό και τις κυρίαρχες ιδεολογίες. Το έξω-σύστημα συμπεριλαμβάνει την απασχόληση των γονέων, τα κοινωνικά δίκτυα, τα χαρακτηριστικά της γειτονιάς, τις σχέσεις μεταξύ σχολείου και της κοινότητας. Ως παράγοντες επικινδυνότητας περιλαμβάνει κυρίως την κατάσταση ανεργίας και την επακόλουθη κοινωνική απομόνωση του γονέα. Επίσης, η παιδική κακοποίηση στο έξω-σύστημα μπορεί να έρθει ως πιθανό επακόλουθο της χαμηλής αυτοεκτίμησης των γονέων αρσενικού γένους για την ανικανότητα προσφοράς επαρκή χρημάτων, φαγητού, στέγης και περίθαλψης.
Τέλος, το μικρο - σύστημα ορίζεται ως οι σχέσεις μεταξύ του αναπτυσσόμενου ατόμου (παιδί) και του άμεσου περιβάλλοντος όπου το άτομο αυτό είναι ενσωματωμένο (π.χ., σπίτι και σχολείο). Επίσης, επικεντρώνεται στη συμπεριφορά που εκδηλώνουν τα παιδιά και ενδείκνυται να επηρεάσουν τη σχέση με τους γονείς. Συν τοις άλλοις, στο μίκρο - σύστημα προστίθενται τα χαρακτηριστικά της οικογένειας και τα οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα που μπορεί να έχει.
Όσον αφορά την κακοποίηση παιδιών με αναπηρία οι παράγοντες επικινδυνότητας χωρίζονται, όπως και πρωτύτερα, στα ίδια συστήματα. Επισημαίνεται ότι τα παιδιά με αναπηρία ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου όσον αφορά την κακοποίηση και την εγκατάλειψη/παραμέληση εμφανίζοντας μεγαλύτερα ποσοστά.
Το πρώτο σύστημα μελέτης, το μάκρο-σύστημα, αφορά την υπο-κουλτούρα και τη γενικότερη κουλτούρα της κοινωνίας συνδυαστικά με τα συστήματα αρχών και ιδεολογιών αναφορικά με τα άτομα που φέρουν αναπηρία. Στο έξω-σύστημα περιλαμβάνονται παράγοντες που αφορούν το αυξανόμενο άγχος για τη φροντίδα παιδιών με αναπηρία, αλλά και την ανύπαρκτη κοινωνική υποστήριξη. Οι προσδοκίες των γονέων σχετικά με το παιδί, που καθορίζονται πολιτισμικά και κοινωνικά, επηρεάζουν τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν το άγχος και θα διαχειριστούν δύσκολες καταστάσεις.Τέλος, ένας επιπρόσθετος παράγοντας είναι η κατάθλιψη της μητέρας λόγω της αναπηρίας που φέρει το παιδί, καθώς και το χαμηλό IQ, το μορφωτικό επίπεδο ιδιαίτερα των γονέων γένους θηλυκού παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε κακοποίηση του παιδιού με αναπηρία.
Το
μίκρο – σύστημα,
από την άλλη πλευρά, σχετίζεται με τη “δύσκολη” ιδιοσυγκρασία που
δύναται να έχει ένα παιδί με αναπηρία. Γενικότερα παρατηρείται ότι
αυξάνεται, ενδεχομένως, το ρίσκο κακοποίησης, διότι τα άτομα που φέρουν
αναπηρία
απανθρωποιούνται και υποτιμούνται
από την ίδια την κοινωνία και κατά συνέπεια και από την οικογένειά τους η οποία ενσωματώνεται σε αυτή.
Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός, ωστόσο, ότι η κακοποίηση/παραμέληση οποιασδήποτε μορφής και ανεξαρτήτως παραγόντων οδηγεί σαν
φαύλος κύκλος
σε σωματικά, σεξουαλικά, αναπαραγωγικά και οικονομικά προβλήματα στη μετέπειτα ζωή αυτών των παιδιών.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ:
* για το παρόν άρθρο χρησιμοποιήθηκε μέρος της εργασίας των Μενελίας Τολόγλου & Βασιλικής Σιαμαντά με ΘΕΜΑ: «ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ» που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος ΠΜΣ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ, ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑ», Αθήνα 2016
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου