Ένα Ειδώλιο ή Παράλληλοι Βίοι
Μια ιστοριούλα
Γράφει η
Βασιλική Χριστοπούλου
 |
| Ειδώλιο παιδιού με σκύλο, ελληνιστικής περιόδου, από την Κω |
«Πωπω! Βρε θηρία τι βρήκατε;» αναφώνησε από ξέχειλο ενθουσιασμό η αρχαιολόγος, απευθυνόμενη στους εργατοτεχνίτες της ανασκαφής.
«Για να το δω καλύτερα. Ααα! Ένα ελληνιστικό ειδώλιο! Υπέροχο είναι! Μάλλον του 3ου ή 2ου αι. π.Χ. Θα δούμε στη μελέτη (1). Γυμνούλικο το αγοράκι, με το ιμάτιο τυλιγμένο στο χέρι, κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά το σκύλο του. Έχει και επίθετο (2) άσπρο χρώμα! Αχ, θέλει πολλή προσοχή. Είναι μαλακή η λάσπη πάνω του και κάθε άγγιγμα μπορεί να φθείρει το χρώμα του. Τι ωραία! Δείξτε μου πού βρέθηκε ακριβώς να πάρουμε μετρήσεις. Ίσως υπάρχουν κι άλλα», είπε και πλησίασε το σκάμμα με ένα πλατύ χαμόγελο.
-Εεε, καλέ συ! Εεε, κυρία, δεν ακούς; Εεε εδώ, κοίτα…μπαα, δεν ακούει…Ψάχνει τα χώματα με τα χέρια… Δεν μπορώ και να μετακινηθώ. Τα μέλη μου είναι παγωμένα, κρέμονται ξέψυχα σαν πήλινα. Τόσα χρόνια ακινησία, βλέπεις. Είναι και το φως που με τυφλώνει, ο ήλιος με καίει, οι φωνές με ζαλίζουν…Νάτη, έρχεται πάλι.
«Για να το δω καλύτερα. Ααα! Ένα ελληνιστικό ειδώλιο! Υπέροχο είναι! Μάλλον του 3ου ή 2ου αι. π.Χ. Θα δούμε στη μελέτη (1). Γυμνούλικο το αγοράκι, με το ιμάτιο τυλιγμένο στο χέρι, κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά το σκύλο του. Έχει και επίθετο (2) άσπρο χρώμα! Αχ, θέλει πολλή προσοχή. Είναι μαλακή η λάσπη πάνω του και κάθε άγγιγμα μπορεί να φθείρει το χρώμα του. Τι ωραία! Δείξτε μου πού βρέθηκε ακριβώς να πάρουμε μετρήσεις. Ίσως υπάρχουν κι άλλα», είπε και πλησίασε το σκάμμα με ένα πλατύ χαμόγελο.
-Εεε, καλέ συ! Εεε, κυρία, δεν ακούς; Εεε εδώ, κοίτα…μπαα, δεν ακούει…Ψάχνει τα χώματα με τα χέρια… Δεν μπορώ και να μετακινηθώ. Τα μέλη μου είναι παγωμένα, κρέμονται ξέψυχα σαν πήλινα. Τόσα χρόνια ακινησία, βλέπεις. Είναι και το φως που με τυφλώνει, ο ήλιος με καίει, οι φωνές με ζαλίζουν…Νάτη, έρχεται πάλι.
-Εεε κυρία, σε παρακαλώ, βάλε με πίσω στη θέση μου. Γιατί σκαλίζεις τα θαμμένα; Γιατί ξεθάβεις τους αιώνες;
-Εσύ μου μιλάς; Το ειδώλιο; Μα είναι δυνατόν; Τα αντικείμενα δεν μιλούν!
-Σε ποια χώρα; Στη δική σου; Σε άρρητο κόσμο ζεις; Πόσο δυστυχισμένη θα’ σαι! Στη δική μου χώρα, τη χώρα της απουσίας, τα αντικείμενα μιλούν για τους ανθρώπους, για τη ζωή τους, τις σκέψεις και τις πράξεις τους, τους πόνους, τις ελπίδες, τις προσευχές, τους καϋμούς και τις χαρές τους, είναι πώς να στο πω να το καταλάβεις, είναι το αρνητικό του χάλκινου καθρέφτη, λίγο θαμπό, λίγο ξεθωριασμένο, αλλά με σάρκα και ψυχή. Όπως οι άνθρωποι που τα γέννησαν με τη σκέψη, την καρδιά και τα χέρια τους. Γι’ αυτό και μεις, τα αντικείμενα όπως λες, τους συντροφεύουμε εσαεί και έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε σε ένα παράλληλο βίο.
-Ο κόσμος μου δεν είναι άρρητος. Το αντίθετο. Είναι κόσμος της τεχνολογίας, της επιστήμης, της πληροφορίας, της γνώσης, της επικοινωνίας. Είναι ο επόμενος κόσμος από τον δικό σου. Και δεν είμαι δυστυχισμένη! Το χαίρομαι που ζω σε τούτη την εποχή και έχω τη δυνατότητα να βλέπω και πιο πίσω στο χρόνο.
-Να βλέπεις; Χαχα, ας γελάσω! Νομίζεις ότι βλέπεις όταν ξεθάβεις το χρόνο; Νομίζεις ότι βλέπεις όταν με αποκαλείς αντικείμενο ή πώς το είπες το άλλο; Ειδώλιο; Αν έβλεπες πραγματικά, θα με αναγνώριζες! Εσύ απλώς κοιτάζεις, μάλλον λαθροκοιτάζεις το χωματένιο παρελθόν σαν τυμβωρύχος και περιμένεις να διαβάσεις σημάδια λίθινα και πήλινα!
Λοιπόν, δεν είμαι πράγμα. Είμαι ο παράλληλος βίος του πεντάχρονου κυρίου μου, λίγο πριν φύγει απ’ το γυναικωνίτη. Σύντροφός του στο παιχνίδι, στα γέλια απ’ τις σκανταλιές, στα κλάματα απ’ τα αδέξια πεσίματα και τα γδαρμένα γόνατα, αεί παρών στο φαγητό, στα νάζια, στον ύπνο, στα γλυκά νανουρίσματα της μάνας του, στην περηφάνεια του πατέρα του. Είμαι ο ίδιος ο Λεύκιππος Αγλάου, Δαφνούσιος (3), και το σκυλάκι μου είναι ο Μέλανος. Ζούμε στη χώρα της απουσίας, της ακινησίας, μακριά απ’ τον ήλιο και το φως, στο ιερό χώμα και κει δεν δικαιούσαι να’ ρθεις. Είναι η δική μας χώρα. Βάλε με πίσω στη θέση μου γρήγορα, σε παρακαλώ, αλλιώς η παράλληλη ζωή μου θα τελειώσει εδώ και θα πεθάνω δια παντός.
-Εσύ μου μιλάς; Το ειδώλιο; Μα είναι δυνατόν; Τα αντικείμενα δεν μιλούν!
-Σε ποια χώρα; Στη δική σου; Σε άρρητο κόσμο ζεις; Πόσο δυστυχισμένη θα’ σαι! Στη δική μου χώρα, τη χώρα της απουσίας, τα αντικείμενα μιλούν για τους ανθρώπους, για τη ζωή τους, τις σκέψεις και τις πράξεις τους, τους πόνους, τις ελπίδες, τις προσευχές, τους καϋμούς και τις χαρές τους, είναι πώς να στο πω να το καταλάβεις, είναι το αρνητικό του χάλκινου καθρέφτη, λίγο θαμπό, λίγο ξεθωριασμένο, αλλά με σάρκα και ψυχή. Όπως οι άνθρωποι που τα γέννησαν με τη σκέψη, την καρδιά και τα χέρια τους. Γι’ αυτό και μεις, τα αντικείμενα όπως λες, τους συντροφεύουμε εσαεί και έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε σε ένα παράλληλο βίο.
-Ο κόσμος μου δεν είναι άρρητος. Το αντίθετο. Είναι κόσμος της τεχνολογίας, της επιστήμης, της πληροφορίας, της γνώσης, της επικοινωνίας. Είναι ο επόμενος κόσμος από τον δικό σου. Και δεν είμαι δυστυχισμένη! Το χαίρομαι που ζω σε τούτη την εποχή και έχω τη δυνατότητα να βλέπω και πιο πίσω στο χρόνο.
-Να βλέπεις; Χαχα, ας γελάσω! Νομίζεις ότι βλέπεις όταν ξεθάβεις το χρόνο; Νομίζεις ότι βλέπεις όταν με αποκαλείς αντικείμενο ή πώς το είπες το άλλο; Ειδώλιο; Αν έβλεπες πραγματικά, θα με αναγνώριζες! Εσύ απλώς κοιτάζεις, μάλλον λαθροκοιτάζεις το χωματένιο παρελθόν σαν τυμβωρύχος και περιμένεις να διαβάσεις σημάδια λίθινα και πήλινα!
Λοιπόν, δεν είμαι πράγμα. Είμαι ο παράλληλος βίος του πεντάχρονου κυρίου μου, λίγο πριν φύγει απ’ το γυναικωνίτη. Σύντροφός του στο παιχνίδι, στα γέλια απ’ τις σκανταλιές, στα κλάματα απ’ τα αδέξια πεσίματα και τα γδαρμένα γόνατα, αεί παρών στο φαγητό, στα νάζια, στον ύπνο, στα γλυκά νανουρίσματα της μάνας του, στην περηφάνεια του πατέρα του. Είμαι ο ίδιος ο Λεύκιππος Αγλάου, Δαφνούσιος (3), και το σκυλάκι μου είναι ο Μέλανος. Ζούμε στη χώρα της απουσίας, της ακινησίας, μακριά απ’ τον ήλιο και το φως, στο ιερό χώμα και κει δεν δικαιούσαι να’ ρθεις. Είναι η δική μας χώρα. Βάλε με πίσω στη θέση μου γρήγορα, σε παρακαλώ, αλλιώς η παράλληλη ζωή μου θα τελειώσει εδώ και θα πεθάνω δια παντός.
 |
| Ανασκαφικό στρώμα με πληθώρα ειδωλίων πιθανότατα από Θεσμοφόριο στην Κω |
-Μην ανησυχείς. Θα σε προσέξω. Δεν πρόκειται να πεθάνεις. Θα σε περιποιηθώ στο εργαστήριο, θα σε καθαρίσω, θα σε μελετήσω και το καλύτερο; Θα σε βάλω έκθεμα στο μουσείο να σε βλέπουν οι επισκέπτες και να σε θαυμάζουν! Θα σου χαρίσω αιωνιότητα!
-Κοίτα Μέλανε ένας μωρός άνθρωπος! Θα μας χαρίσει αιωνιότητα η φθαρτή, η υποψήφια νεκρή! Ματαιοδοξόπληκτη! Και να’σαι σίγουρος: αυτή δεν θα΄χει τη μοίρα μας του παράλληλου βίου στον απλό θάνατο. αυτή θα γίνει χθόνια σκόνη…ούτε καν τέφρα.
…………………
-Τι γράφει η πινακίδα; Από πού είναι αυτά τα αγαλματάκια, Κωστή μου;
-Από μια ανασκαφή σε κάποιο Θεσμοφόριο της πόλης. Είδες τι ωραίες που είναι οι γυναίκες με το ψηλό καπέλο; Έχει και ένα κακομούτσουνο παιδάκι με σκυλάκι (4). Αλλά κοίτα απέναντι. Πωπω κάτι χρυσά κοσμήματα! Και τα αγάλματα! Κοίτα βρε παιδί μου τι έφτιαχναν οι αρχαίοι! Αριστουργήματα!
-Κοίτα Μέλανε ένας μωρός άνθρωπος! Θα μας χαρίσει αιωνιότητα η φθαρτή, η υποψήφια νεκρή! Ματαιοδοξόπληκτη! Και να’σαι σίγουρος: αυτή δεν θα΄χει τη μοίρα μας του παράλληλου βίου στον απλό θάνατο. αυτή θα γίνει χθόνια σκόνη…ούτε καν τέφρα.
…………………
-Τι γράφει η πινακίδα; Από πού είναι αυτά τα αγαλματάκια, Κωστή μου;
-Από μια ανασκαφή σε κάποιο Θεσμοφόριο της πόλης. Είδες τι ωραίες που είναι οι γυναίκες με το ψηλό καπέλο; Έχει και ένα κακομούτσουνο παιδάκι με σκυλάκι (4). Αλλά κοίτα απέναντι. Πωπω κάτι χρυσά κοσμήματα! Και τα αγάλματα! Κοίτα βρε παιδί μου τι έφτιαχναν οι αρχαίοι! Αριστουργήματα!
 |
| Προθήκη με ειδώλια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κω |
__________________________
(1) Το ειδώλιο προέρχεται από ανασκαφή της γράφουσας στην πόλη της Κω, σε χώρο που αποδίδεται σε εσχάρα (=βωμό) Θεσμοφορίου, δηλαδή σε ιερό Δήμητρας και Κόρης (Περσεφόνης). Η φωτογραφία έχει ληφθεί τις πρώτες στιγμές της αποκάλυψής του. Βρισκόταν μαζί με άλλα γυναικεία και ανδρικά ειδώλια θεοτήτων, τα οποία τοποθετούνταν σε επάλληλες στρώσεις. Τα συνήθη αναθήματα (αφιερώματα) στα Θεσμοφόρια είναι ειδώλια υδριαφόρων (γυναικών που κουβαλούν υδρίες), κουροτρόφοι (κρατούν παιδιά), γυμνές γυναικείες μορφές (τύπου ιεροδούλων), ειδώλια παιδιών, ζώων, ανδρικών και γυναικείων μορφών με πόλο (ιερατικό καπέλο) μάλλον Πλούτωνες, Δήμητρες και Κόρες, μικρές υδρίες, λυχνάρια κλπ.
(2) επίθετο χρώμα= έμπαινε σε αγγεία και ειδώλια μετά το ψήσιμο και είναι πολύ ευαίσθητο σε απολέπιση.
(3) Γνωρίζουμε έξι δήμους στο νησί της Κω μετά το συνοικισμό του 366 π.Χ.: εκτός από τον δήμο των Ισθμιωτών, απαντούν ο δήμος των Αλασαρνιτών, επίσης των Αντιμαχιδών, των Αιγηλίων και Αρχιαδών, που ενοποιήθηκαν τη ρωμαϊκή εποχή, των Φυξιωτών ή Πυξεωτών, των Αλεντίων και Πελητών, όπως και των Ιππιωτών. Από τις φιλολογικές πηγές αναφέρεται και ένας ακόμα δήμος εκτός από τους προηγούμενους, ο δήμος των Δαφνουσίων κοντά στην πόλη της Κω.
(4) Το ειδώλιο εκτίθεται πλέον στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω. Αδημοσίευτο.
Για την Κω:
1) The Princeton Encyclopedia of Classical Sites 1976, KOS Greece
2) Χριστοπούλου Βασιλική, «Κως. Οδοιπορικόστα μνημεία και τις αρχαιότητες της πόλης», Τα Κωακά, τόμ. 12, 2012, 7-80.
3) Η ιστορίατων Δωδεκανήσων απο την Προϊστορία εως την Αρχαιότητα
Για την Κω:
1) The Princeton Encyclopedia of Classical Sites 1976, KOS Greece
2) Χριστοπούλου Βασιλική, «Κως. Οδοιπορικόστα μνημεία και τις αρχαιότητες της πόλης», Τα Κωακά, τόμ. 12, 2012, 7-80.
3) Η ιστορίατων Δωδεκανήσων απο την Προϊστορία εως την Αρχαιότητα
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου