τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Επιτρέπεται άρα γε, τον Χριστόν, όστις ονομάζει εαυτόν υιόν του Θεού, να παραβάλωμεν προς άνθρωπον, μάλιστα εθνικόν; Δια τι όχι; Αμφότεροι εξετάζονται ενταύθα ως άνθρωποι, ως έξοχα ιστορικά πρόσωπα.
ΚΑΤΑ ΤΙ ΟΜΟΙΑΖΟΥΝ;
Α. Κατά τας εξωτερικάς σχέσεις του βίου.
α) Γέννησις και καταγωγή.
Ο μέν Σωκράτης ήτο υιός γλύπτου και μαίας, ο δε Χριστός τέκτονος, αμφοτέρων οι γονείς ήσαν πτωχοί.
β) Μέχρι του 30ου έτους είχεν ο Σωκράτης το επάγγελμα του πατρός του, ύστερον ήρχισεν να διδάσκη την φιλοσοφίαν. – Και ο Χριστός κατά το 30ον έτος της ηλικίας του ήρχισεν την διδασκαλίαν
γ) Αμφότεροι κατεδιώκοντο, ο μεν υπό των σοφιστών, των οποίων την ψευδή σοφίαν και τας ολεθρίας αρχάς απεκάλυψεν, ο δε υπό των φαρισαίων, την υπόκρισιν των οποίων παρέστη εν όλη τη γυμνότητι αυτής
δ) Αμφότεροι απέθνησκον βίαιον θάνατον. Ο μεν Σωκράτης κατηγορήθη, ότι ήθελεν να εισαγάγη νέους θεούς και διέφθειρεν την νεολαία, και κατεδικάσθη να πίη το κώνειον, ο δε Χριστός κατηγορήθη, ότι ωνόμαζεν εαυτόν υιόν του Θεού και βασιλέα των Ιουδαίων και απέθανεν επί του σταυρού
ε) Αμφότεροι, εάν ήθελον, ηδύναντο να αποφύγουν τον θάνατον. Ο μεν Σωκράτης, εάν ήθελε να γίνη άπιστος προς τας αρχάς του, εάν ήθελε να υπερασπισθή, εάν επί τέλους ήθελε ν’ ακούση την συμβουλήν των φίλων του, οίτινες τω ευκόλυνον την φυγήν. Ο δε Χριστός, εάν δεν υπήγαινεν εις τα Ιεροσόλυμα, εάν δεν ήθελε την διδασκαλίαν του να επισφραγίση δια του θανάτου του
στ) Ο Κριτίας, πρώην μαθητής του Σωκράτους, ήτο επί κεφαλής των εχθρών του. Τον δε Χριστόν επρόδωκεν ο Ιούδας, εις των μαθητών του
Β. Κατά τον χαρακτήρα των
α) Αμφότεροι ήσαν συνειθισμένοι να έχουν ολίγας ανάγκας και να υποφέρουν την πενίαν
β) Αμφότεροι ήσαν μακράν πάσης ιδιοτελείας. Εδίδασκον και ωφέλουν, χωρίς να ζητήσουν ωφέλειαν
γ) Αμφότεροι εδείκνυον γενναιότητα εις την υπεράσπισιν της διδασκαλίας των. Ο μεν Σωκράτης μερικάς φοράς ήτο ο μόνος συνήγορος των αδίκως κατηγορηθέντων και συγχρόνως ο ισχυρότατος εχθρός των πανούργων σοφιστών. Ο δε Χριστός υπερήσπιζε τους αθώους και επολέμει θαραλλέως τους ισχυρούς φαρισαίους
δ) Αγαθότης, πραότης, φιλανθρωπία εστόλιζον αμφοτέρους και μάλιστα αγάπη προς τους εχθρούς, ήτις είναι αντίθετος προς τας ηθικάς αρχάς όλων των τότε λαών
ε) Αμφότεροι υπήκουον εις τους πολιτικούς νόμους. Ο μεν Σωκράτης δεν φεύγει από το δεσμωτήριον
Δια να ήναι ευπειθής προς τους νόμους, ο δε Χριστός λέγει «δότε εις τον αυοκράτορα, ό,τι εστίν του αυτοκράτορος.
Γ. Ως διδάσκαλοι
Τι εδίδασκον;
α) Καθαρωτέρας ιδέας περί του Θεού από τας μέχρι τότε γνωστάς, αθανασίαν της ψυχής, ανταμοιβήν μετά τον θάνατον
β) Καθαρωτέραν ηθικήν. Ηθική μόρφωσις των συμπολιτών ήτο σκοπός του Σωκράτους. Γενικήν φιλανθρωπίαν και μάλιστα αγάπην προς τους εχθρούς εδίδασκεν ο Χριστός. Οι Εβραίοι μόνον τον Εβραίον ενόμιζον φίλον και πλησίον των.
Πώς εδίδασκον;
Ουχί εις δημόσιν σχολείον ούτε καθ’ ωρισμένας ώρας, αλλά πανταχού, κατά πάσαν ώραν, εις όλας τας περιστάσεις, εις το συμπόσιον ως και εις τον περίπατον. Δεν ήτο συστηματική η διδασκαλία των. Πάσαν ευκαιρίαν ησπάσθησαν
Ο Σωκράτης ηγάπα πολύ την ειρωνείαν, ο δε Χριστός εδίδασκεν ιδίως δια παραβολών
Δ. Και μετά τον θάνατό των ακόμη ευρίσκομεν ομοιότητας
α) Αμφότεροι είχον πιστούς και μεμυημένους μαθητάς, οίτινες μετά τον θάνατον αυτών διέδιδον τας διδασκαλίας των. Ο μεν Χριστός είχεν 12 αποστόλους και 70 μαθητάς, ο δε Σωκράτης τους ονομαζομένους Σωκρατικούς φιλοσόφους.
β) Αμφοτέρων η διδασκαλία είχε την δυστυχίαν να παραμορφωθή. Μετ’ ού πολύ εσχηματίσθησαν
Αιρέσεις, αίτινες απεμακρύνθησαν από την αρχικήν απλότητα και γνησιότητα της διδασκαλίας. Ηδονικοί, Επικούρειοι, Στωικοί. Μεταξύ των Χριστιανών εσχηματίσθησαν αιρέσεις παντός είδους, αίτινες αλλήλας επολέμουν και κατεδίωκον
Διαφοραί αμφοτέρων:
Η διδασκαλία του Σωκράτους δεν διεδόθη εις τον λαόν, αλλ’ έμεινε κτήμα των πεπαιδευμένων και σοφών του έθνους, η δε διδασκαλία του Χριστού έγινεν θρησκεία μεγάλου μέρους της ανθρωπότητος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου