ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΟΜΟΓΕΝΩΝ 2016: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ
ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

 

1. Διδαγμένο κείμενο από το πρωτότυπο
 

Πλάτων, Πολιτεία (514A-515A, 519B-C)

Ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους οἷον ἐν καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει, ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον ἐχούσῃ μακρὰν παρὰ πᾶν τὸ σπήλαιον, ἐν ταύτῃ ἐκ παίδων ὄντας ἐν δεσμοῖς καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς αὐχένας, ὥστε μένειν τε αὐτοὺς εἴς τε τὸ πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἀδυνάτους περιάγειν, φῶς δὲ αὐτοῖς πυρὸς ἄνωθεν καὶ πόρρωθεν καόμενον ὄπισθεν αὐτῶν, μεταξὺ δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν δεσμωτῶν ἐπάνω ὁδόν, παρ’ ἣν ἰδὲ τειχίον παρῳκοδομημένον, ὥσπερ τοῖς θαυματοποιοῖς πρὸ τῶν ἀνθρώπων πρόκειται τὰ παραφράγματα, ὑπὲρ ὧν τὰ θαύματα δεικνύασιν.

Ὁρῶ, ἔφη.
Ὅρα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον φέροντας ἀνθρώπους σκεύη τε παντοδαπὰ ὑπερέχοντα τοῦ τειχίου καὶ ἀνδριάντας καὶ ἄλλα ζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκὸς τοὺς μὲν φθεγγομένους, τοὺς δὲ σιγῶντας τῶν παραφερόντων.
Ἄτοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους.
Ὁμοίους ἡμῖν, ἦν δ’ ἐγώ.
Τί δέ; Τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους καὶ ἀληθείας ἀπείρους ἱκανῶς ἄν ποτε πόλιν ἐπιτροπεῦσαι, μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους, τοὺς μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν ἃ ἄν πράττωσιν ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ, τοὺς δὲ ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι;

Α. Από το παραπάνω κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε στη νέα ελληνική γλώσσα το απόσπασμα: «Ὅρα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον ... ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι;».

Μονάδες 10

Β1. Ποιο είναι το περιεχόμενο των παρακάτω λέξεων/φράσεων, με βάση το κείμενο:

«ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον», «τὸ σπήλαιον», «ἐκ παίδων ὄντας ἐν δεσμοῖς», «ἀνδριάντας», «ἐν μακάρων νήσοις».

Μονάδες 15

Β2. Να σχολιάσετε με συγκεκριμένες αναφορές στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο ποιοι δεν είναι ικανοί για την διακυβέρνηση μιας πόλης και για ποιους λόγους;

Μονάδες 15

Β3. Ποιο είναι το θέμα του διαλόγου «Πολιτεία» και πώς προτείνει ο Σωκράτης να διερευνηθεί αυτό;

Μονάδες 10

Β4. Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: γήινος, οπτασία, λόγιος, μόνωση, ποίηση, σχέση, άξονας, δείγμα, εργασία, φορά.

Μονάδες 10

 

2. Αδίδακτο κείμενο

Ξενοφών, Ἀγησίλαος 2.7.4-2.9.1 (εκδ. OXFORD)
 

Ο Ξενοφών θαυμάζει τον Αγησίλαο για τον τρόπο που συμπεριφέρεται στους στρατιώτες του

Ἀλλὰ μᾶλλον τάδ’ αὐτοῦ ἄγαμαι, ὅτι πλῆθός τε οὐδὲν μεῖον ἢ τὸ τῶν πολεμίων παρεσκευάσατο, ὥπλισέν τε οὕτως ὡς ἅπαντα μὲν χαλκόν, ἅπαντα δὲ φοινικᾶ φαίνεσθαι· ἐπεμελήθη δ’ ὅπως οἱ στρατιῶται τοὺς πόνους δυνήσοιντο ὑποφέρειν· ἐνέπλησε δὲ καὶ φρονήματος τὰς ψυχάς αὐτῶν, ὡς ἱκανοὶ εἶεν πρὸς οὕστινας δέοι μάχεσθαι· ἔτι δὲ φιλονικίαν ἐνέβαλε πρὸς ἀλλήλους τοῖς μετ’ αὐτοῦ ὅπως ἕκαστοι αὐτῶν ἄριστοι φαίνοιντο. ἐλπίδων γε μὴν πάντας ἐνέπλησεν ὡς πᾶσι πολλὰ κἀγαθὰ ἔσοιτο, εἰ ἄνδρες ἀγαθοὶ γίγνοιντο, νομίζων ἐκ τῶν τοιούτων ἀνθρώπους προθυμότατα τοῖς πολεμίοις μάχεσθαι. καὶ μέντοι οὐκ ἐψεύσθη.

φ ο ι ν ι κ ᾶ : π ο ρ φ υ ρ ά , κ ό κ κ ι ν α .

Γ1. Να μεταφράσετε στη νέα ελληνική γλώσσα το παραπάνω κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε τον ζητούμενο τύπο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του
κειμένου:

τάδ’: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος
πλῆθος: τη δοτική του ενικού αριθμού
παρεσκευάσατο: το β΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή
οἱ στρατιῶται: τη γενική του ενικού αριθμού
εἶεν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού
οὕστινας: την ονομαστική πληθυντικού στο ίδιο γένος
ἐνέβαλε: τον αντίστοιχο τύπο του ενεστώτα στην ίδια φωνή
ἄριστοι: την αιτιατική του ενικού στο αρσενικό γένος στον θετικό βαθμό
γίγνοιντο: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο στην προστακτική του ίδιου χρόνου
ἐψεύσθη: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ίδια φωνή.

Μονάδες 10

Γ3.

α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων του κειμένου:

τάδ’, ὑποφέρειν, αὐτῶν (το πρώτο του κειμένου), ἱκανοί, ἀγαθοί, τοῖς πολεμίοις, μάχεσθαι (το δεύτερο του κειμένου) (μονάδες 7).

β. «ὅπως οἱ στρατιῶται τοὺς πόνους δυνήσοιντο ὑποφέρειν»: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση ως προς το είδος της, την εκφορά της και τον συντακτικό της ρόλο (μονάδες 3).

Μονάδες 10