Ζιώγου Καλλιόπη
Στα Νέα Προγράμματα Σπουδών των μαθημάτων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης προτείνονται μια σειρά από καινοτόμες Ομαδικές/Διερευνητικές & Βιωματικές Δραστηριότητες που σκοπό έχουν να δώσουν μια δυναμική ώθηση στο έργο του εκπαιδευτικού και να τον απεγκλωβίσουν από εκπαιδευτικά στεγανά και αγκυλώσεις του παρελθόντος. Κάποιες από αυτές τις νέες προτάσεις είναι και οι μέθοδοι artfullthinking, το παιχνίδι αποκλεισμού, η ιδεοθύελλα, και η ιστοεξερεύνηση. Τί είναι αυτές οι νέες μέθοδοι και πώς μπορούν να εφαρμοστούν στην τάξη;
ΙΔΕΟΘΥΕΛΛΑ – Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΩΝ ΈΞΙ ΚΑΠΕΛΩΝ
Η τεχνική των Έξι Καπέλων ( Six Thinking Hats - τα σκεπτόμενα καπέλα ) του Edward de Bono είναι μια Βιωματική Δραστηριότητα μέσω της οποίας γίνεται προσπάθεια να εντοπισθούν οι διαφορετικές μέθοδοι σκέψης των μαθητών ώστε να κατανοήσουν και οι ίδιοι τη δική τους προσέγγιση πραγμάτων αλλά και τις σκέψεις των συμμαθητών τους ( καλλιέργεια ενσυναίσθησης ) . Πρόκειται για το Λευκό καπέλο, το Κόκκινο, το Μαύρο, το Κίτρινο, το Πράσινο και το μπλε καπέλο.
Το ΛΕΥΚΟ καπέλο αντιπροσωπεύει μία ουδετερότητα και ψυχραιμία ώστε να ταξινομηθούν και να αξιοποιηθούν οι πληροφορίες που διαθέτουμε.
Το ΚΟΚΚΙΝΟ καπέλο συμβολίζει τη διαίσθηση, το ένστικτο και τα συναισθήματα. Επιτρέπει στο άτομο να εκφράσει μια διαίσθηση χωρίς να τη δικαιολογήσει.
Το ΜΑΥΡΟ καπέλο της σκέψης: Φορώντας αυτό το καπέλο θα αξιολογήσετε τα πιθανά προβλήματα, τον κίνδυνο και τις δυσκολίες. Μιλήστε για τις αρνητικές πλευρές, τους κινδύνους, τις επιπτώσεις.
Το ΚΙΤΡΙΝΟ καπέλο συμβολίζει την αισιοδοξία και τη θετική σκέψη.
Το ΠΡΑΣΙΝΟ καπέλο αποτελεί το καπέλο της δημιουργικότητας, των εναλλακτικών προτάσεων, των στοιχείων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, των προκλήσεων και των αλλαγών.
Το ΜΠΛΕ καπέλο διευθύνει τη διαδικασία της σκέψης. Είναι το καπέλο της γενικής επισκόπησης ή του ελέγχου.
Στη διάρκεια της Δραστηριότητας ο αρχηγός της ομάδας κατευθύνει τους συμμετέχοντες στην επιλογή του καπέλου που θα φορέσουν. Η μέθοδος λειτουργεί σαν μια δραστηριότητα ΙΔΕΟΘΥΕΛΛΑΣ, που βοηθά στην παραγωγή νέων λύσεων, πιθανοτήτων και ιδεών, ενώ βελτιώνει και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τον σχεδιασμό. Προτείνονται και διατυπώνονται κάποιες απόψεις και οι μαθητές μέσα από έξι διαφορετικές οπτικές ( έξι ομάδες εργασίας από τρία-τέσσερα άτομα ) αναστοχάζονται και προσπαθούν να διατυπώσουν προτάσεις ( κάθε μία ομάδα υιοθετεί συμβολικά ένα χρώμα ).
Στο τέλος της διαδικασίας οι μαθητές, που συμμετέχουν στη διαδικασία θα πρέπει να βγουν από το ρόλο τους και να επιλέξουν ατομικά πλέον και αιτιολογημένα το καπέλο ( οπτική ), που τους αντιπροσωπεύει περισσότερο ενώ ο διδάσκων σε όλη τη διάρκεια λειτουργεί ως συντονιστής.
ΙΣΤΟΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ
Μια ιστοεξερεύνηση ή αλλιώς ένα Webquest λειτουργεί ως ένα online εργαλείο. Πρόκειται για ένα οργανωμένο σενάριο που μπορεί να υλοποιηθεί αποκλειστικά στο εργαστήριο πληροφορικής. Οι περισσότερες ή όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το διαδίκτυο που έχει από πριν εντοπίσει ο εκπαιδευτικός. Οι μαθητές εστιάζουν στη χρήση της πληροφορίας και όχι στην απλή αναζήτησή της και παρακινούνται να καλλιεργήσουν την αναλυτική, συνθετική σκέψη και κριτική τους ικανότητα.
Το Webquest ( http://webquest.org ) συνδυάζει αποτελεσματικά την ομαδοσυνεργατικότητα μέσω μιας κατευθυνόμενης διερεύνησης αφού οι μαθητές αναλαμβάνουν να λύσουν ένα πρόβλημα και αξιοποιούν το διαδίκτυο ως βασική πηγή πληροφορίας.
Ο διδάσκων οργανώνει μια συλλογική εργασία με θέματα διαιρεμένα σε κατηγορίες χρησιμοποιώντας ιστοτόπους, video, εικόνες και πρωτογενείς πηγές. Στη συνέχεια τα παιδιά περιηγούνται στις αρχικές σελίδες του webquest, όπου βλέπουν τους στόχους, τη διαδικασία, τις πηγές που θα χρησιμοποιήσουν και τις βασικές οδηγίες. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι κεντρικός εφόσον αυτός προετοιμάζει το σενάριο και τις πηγές. Κατά τη διάρκεια όμως της δράσης ο ρόλος του είναι καθοδηγητικός και προσανατολιστικός επεμβαίνοντας όταν χρειάζεται για να συντονίσει τους μαθητές.
Στον εκπαιδευτικό χώρο υπάρχουν οργανωμένα και επίσημα παραδείγματα ιστοεξερευνήσεων. Σε κάποιες χώρες υφίστανται επίσημες εκπαιδευτικές σελίδες που λειτουργούν ως ιστοεξερευνήσεις για τους μαθητές ( κυνήγι θησαυρού, επίλυση μυστηρίου ), όπως η εκπαιδευτική ιστοσελίδα του Καναδά (http://www.mysteryquests.ca.indexen.html).
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ
Τα παιχνίδια ρόλων είναι μία τεχνική, η οποία βοηθάει τον εκπαιδευτικό να διαπιστώσει τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται κάποια κοινωνικά φαινόμενα. Ιδιαίτερα η αντιστροφή ρόλων ( role-reversal ) βοηθούν το άτομο να αναπτύξει ενσυναίσθηση, να μπορέσει δηλαδή να νιώσει τα συναισθήματα του άλλου και να δει τα πράγματα από τη δική του οπτική.
Ειδικότερα μέσα από το παιχνίδι αποκλεισμού οι μαθητές εκφράζουν συναισθήματα και προσπαθούν να ανακαλύψουν στη σύγχρονη πραγματικότητα, ομάδες ανθρώπων οι οποίοι είναι αποκλεισμένοι. Ο διδάσκων ετοιμάζει ένα απλό σενάριο με βάση τη διδακτική ενότητα με όσους ρόλους χρειάζονται και « καρτέλες ρόλων » με τα στοιχεία των προσώπων που θα υποδυθούν.
Πριν από την έναρξη του παιχνιδιού δίνεται χρόνος στους συμμετέχοντες, ώστε να καταφέρουν να αναπτύξουν τη γνωστική και τη συναισθηματική ετοιμότητα για να υποδυθούν το ρόλο. Σε αυτό το παιχνίδι ρόλων οι μαθητές χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάποια στιγμή οι ρόλοι αντιστρέφονται και στο τέλος της διαδικασίας προβλέπεται χρόνος για την « επιστροφή στην πραγματικότητα ».
Οι μαθητές έχουν χρόνο να συζητήσουν γι’ αυτό που συνέβη στο παιχνίδι και για το τι νιώθουν σε κάθε γύρο του παιχνιδιού. Σε μια μικτή τάξη με αλλοδαπούς και παλιννοστούντες μαθητές είναι προς όφελος της μαθησιακής διαδικασίας τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κάποιος που δεν τον αποδέχεται το σύνολο
ARTFULLTHINKING
Η τεχνική του Artful Thinking αναπτύχθηκε από το Harvard Project Zero, ο οποίος ανέπτυξε ένα μοντέλο προσέγγισης για την ένταξη της Τέχνης στη διδασκαλία με τακτική χρήση εικαστικών και μουσικών έργων, οργανικά ενταγμένα στο πρόγραμμα σπουδών με σκοπό την ενίσχυση της σκέψης και τη μάθηση. Άλλωστε η μουσική και ο πολιτισμός δεν πρέπει να περιορίζονται σε συγκεκριμένες διδακτικές ώρες αλλά να διαπνέουν όλη την εκπαιδευτική διαδικασία και οι μαθητές να συνειδητοποιούν την αξία της Τέχνης και την εμπλοκή της σε πολλές εκφάνσεις της ζωής.
Πηγή: Ξανθή Γ. Αλμπανάκη, Δρ. Θεολογίας « Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις του μαθήματος των θρησκευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με δημιουργική αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών ». http://albanaki.blogspot.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου