Οἱ Καημοί τῆς Λιμνοθάλασσας

τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Πολλοί νεώτεροι ποιηταί και πεζογράφοι έχουν μιλήσει δια την λιμνοθάλασσα, αλλά περισσότερο απ’ όλους ο Κωστής Παλαμάς, όστις είναι μεγάλο γέννημα της Ιεράς Πόλεως του νεωτέρου ελληνισμού.

Ο Παλαμάς έχει υμνήσει αυτήν την λίμνην εις την συλλογήν του «Καημοί της Λιμνοθάλασσας». Εις το κατωτέρω ποίημα του, όπερ επιγράφεται «Η Νιότη μου» συγκρίνει με τας δύο λίμνας του Αγγελόκαστρου και του Βραχωριού – Αγρινίου - την λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, ένθα και ενδιέτριψε εις τα πρώτα νεανικά του χρόνια:


Ξέρω δυο λίμνες ξωτικές, δυο λίμνες αδερφάδες,

με του χωριού, με του νερού, με του χλωρού τα κάλλη,

για ονειροπλέχτες έρωτες και για τραγουδιστάδες.

Τη λίμνη τ’ Αγγελόκαστρου, του Βραχωριού την άλλη.

Μα, ω Λιμνοθάλασσα γυμνή και με τα ξερονήσια, (5)

τ’ άνανθα, τ’ αλατόπηχτα και τα φυκοστρωμένα,

με τα νερά σου τ’ άβαθα και τ’ αρμυρά περίσσια

με τα νερά σου, δάκρυα σταλασμένα,

τη νιότη μου την άχαρη την έπνιξα σ’ εσένα.


Σε αρκετούς στίχους εις τούτο το ποίημα του Παλαμά, γίνεται φανερή ή αρκετά πιθανή η επίδρασις της τεχνικής των στίχων του δημοτικού τραγουδιού. Οι δύο όμως δεύτεροι στίχοι των δύο χωριστών ενοτήτων, δηλαδή οι στίχοι 2 και 6 του όλου ποιήματος, έχουν απολύτως βεβαία την επίδρασιν του «νόμου των τριών[1]», όστις κυριαρχεί επί της τεχνοτροπικής δομής του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

[1] Ο νόμος των τριών (ή τριαδικό σχήμα): Πολλές φορές όσα αναφέρονται σε ένα δημοτικό τραγούδι (πρόσωπα, έννοιες, καταστάσεις κ.ά.) παρουσιάζονται ανά τρία ή τρεις φορές (ο αριθμός αυτός από την αρχαιότητα θεωρείται μαγικός και ιερός- το τελευταίο δεσπόζει και στη χριστιανική θρησκεία:ο τριαδικός Θεός κ.ά.)… πχ ...το 'να να πάρει το σταυρό και τ' άλλο το βαγγέλιο, το τρίτο, το καλύτερο, την άγια τράπεζα μας...