Ἡ νῆσος Μάλτα & οἱ Ἰωαννῖται Ἰππόται

ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-Πτυχιούχου Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Μεταπτυχιακοῦ Ἐφηρμοσμένης Παιδαγωγικῆς
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-Ὑποψηφίου Διδάκτορος Κλασσικῆς Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Η Μάλτα αποτελείται εκ του ομωνύμου αρχιπελάγους και ευρίσκεται εις τα νότια της Σικελίας. Σχηματίζεται δε εκ των εξής νήσων: Μάλτα, 246 τετρ. Χλμ. Γκόντζο, 67 τετρ. Χλμ και Κόμινο 2,6 τετρ. Χλμ. Εν συνόλω 316 τετρ. Χλμ. Αι νήσοι έχουν ανώμαλον κατασκευήν, και το μέγιστον ύψος των φθάνει μόνον τα 258 μέτρα. Αι ακτές έχουν πλούσιον διαμελισμόν και σχηματίζουσι πλείστους φυσικούς λιμένας και όρμους. Το κλίμα είναι γλυκόν, καθαρά μεσογειακόν, μετά βροχών τον χειμώνα και είναι κατάλληλον δια ποικίλας καλλιεργείας σιτηρών, λαχανικών, οπωρικών, βαμβακιού, αμπελώνων και ελαίων.

Εν Μάλτα υπάρχουσι ίχνη μεγαλιθικού πολιτισμού (3.000 – 8.000 π.Χ). την εχρησιμοποίησαν οι Φοίνικες δια σταθμόν ήδη εκ του 8ου αι. π.Χ. Εγνώρισεν την ελληνικήν επίδρασιν, κατεκτήθη εκ των Καρχηδονίων και αργότερα υπό των Ρωμαίων τω 218 π.Χ. Τω 870 μ.Χ εκυριεύθη υπό του εμίρη του Καίρουαν. Οι Άραβες εδιώχθησαν εκ της νήσου τω 1250, αφού άφησαν μιαν αραβικήν διάλεκτον εις αυτήν. Τω 1518 κύριοι της Μάλτας εγένοντο οι Ιωαννίται ιππόται, που μόλις είχον εκδιωχθεί εκ της Ρόδου.

Ο Μέγας Μάγιστρος ωχύρωσεν πολύ καλά την πρωτεύουσαν Βαλέττα, ήτις ωνομάσθη ούτως εκ του φρουράρχου αυτής τον Λαβαλέτ. Ούτος είχεν αποκρούσει σκληράς επιθέσεις των Τούρκων τω 1565, χρησιμοποιήσας δια βλήματα των πυροβόλων όπλων του και τας κεφαλάς των αιχμαλώτων. Υπό της κυριαρχίας του τάγματος των Ιωαννιτών Ιπποτών, οίτινες ωνομάσθησαν «Ιππότες της Μάλτας» η νήσος εγνώρισεν μεγάλην ανάπτυξιν και είχε γίνει πειρατικόν και εμπορικόν κέντρον της Μεσογείου. Τω 1798 την κατέλαβεν ο Βοναπάρτης αλλά δύο έτη μετά τω 1800 τον εξεδίωξεν η Μ. Βρετανία, ήτις εγκατεστάθη εις την νήσον και ηρνήθη να το ξαναδώση εις το τάγμα των Ιπποτών. Ούτοι ηναγκάσθησαν τότε να φύγουν και να εγκατασταθούν εις την Ρώμην.

Η Μάλτα έκτοτε εγένετο κεντρική βάσις του βρετανικού ναυτικού εις την Μεσόγειον. Εδέχθη σφόδρας επιθέσεις υπό του Άξονος Ιταλίας και Γερμανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιον Πόλεμον. Εγένετο τελικώς ανεξάρτητον κράτος εις τις 21 Σεπτεμβρίου του 1964 ως συνταγματική μοναρχία εντός του πλαισίου της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Αναγνωρίζει την βασίλισσα της Αγγλίας ως ανώτατον άρχοντα. Συμφώνως τω πολιτεύματί της, αρχηγός του κράτους είναι ο Γενικός Διοικητής, όστις διορίζεται εκ της βασιλίσσης της Αγγλίας, αλλά έχει μόνον τυπικά δικαιώματα. Την νομοθετικήν εξουσίαν έχει η Βουλή της Μάλτας, αποτελουμένη εκ 50 μελών. Πρωτεύουσα του κρατιδίου είναι η Βαλέττα. Είναι κτισμένη εις λιμένα. Διαθέτει μεσαιωνική ρυμοτομίαν και πολλά μνημεία εκ της εποχής των ιπποτών.

Οι κάτοικοι σήμερα αποτελούν κράμα των Αράβων, Ιταλών και Ισπανών. Ομιλούν την μαλτέζικη γλώσσα, ήτις είναι κι αυτή κράμα ιταλικής, γαλλικής και αραβικής. Η παιδεία είναι πολύ ανεπτυγμένη. Η κοινωνική πρόνοια είναι πολύπλευρη. Περιλαμβάνει ασφάλισιν γάμου, χηρείας, τεκνοποιίας, ορφάνιας, ανεργίας, αναπηρίας, γήρατος και ατυχημάτων. Μοναδική ένοπλη δύναμις είναι η αστυνομία. Νόμισμα της χώρας είναι η λίρα Μάλτας ίση με την λίρα Αγγλίας.

Οι Ιππόται της Μάλτας ήσαν μοναχικό τάγμα, όπερ ιδρύθη τω 1099. Είχεν σκοπόν την περιποίησιν των προσκυνητών, οίτινες επήγαιναν εις τα Ιεροσόλυμα. Διετήρει ξενώνα, όστις ήτο αφιερωθείς εις τον Άγιον Ιωάννη τον Βαπτιστή και δια τούτο ωνομάσθη «Οσπιτάλιοι (=ξενοδόχοι) του Αγίου Ιωάννου» ή «Αδελφοί του ξενώνος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ». Από το 1113 απέκτησεν στρατιωτικήν οργάνωσιν και εξοπλισμόν δια την προστασίαν των χριστιανών εκ των μουσουλμάνων. Μετά την πτώσιν της Ιερουσαλήμ τω 1187 οι Ιωαννίται Ιππόται, όπως ωνομάσθησαν τα μέλη του τάγματος, επήγαν εις την Κύπρον τω 1291 και αργότερα εις την Ρόδον, ένθα ωνομάσθησαν «Ιππόται της Ρόδου». Τω 1522 τους εξεδίωξαν από κεί οι Τούρκοι και επήγαν εις την Μάλταν, ήντινα τους την παρεχώρησεν ο Κάρολος Ε’. Έκτοτε ωνομάσθησαν οριστικώς «Ιππόται της Μάλτας».

Όταν οι Άγγλοι τους εξεδίωξαν εκ της νήσου, τω 1800 επήγαν εις την Κατάνη και από το 1834 εις την Ρώμην. Την σήμερον είναι αμιγώς φιλανθρωπικός οργανισμός με αρχηγόν τον Μεγάλον Μάγιστρον. Το τάγμα διαθέτει μεγάλην περιουσίαν. Ανήκουν εις αυτό πολλά νοσοκομεία και εκατό περίπου νοσοκομειακά αεροπλάνα. Η φιλανθρωπική δραστηριότης του απλώνεται εις 44 χώρας. Τα μέλη θεωρούν το Τάγμα των ως κυρίαρχον κράτος – ανεγνωρίσθη υπό της Γαλλίας τω 1924 και από το Βατικανό – και διατηρούν διπλωματικάς σχέσεις με 37 χώρας. Μοιράζει και παράσημα, ιδιαιτέρως τον σταυρόν της τιμής της Μάλτας. Διαθέτει συνολικώς 8.000 μέλη. Εξ αυτών μόνον 40 είναι ιερωμένοι όπως τυπικώς λέγει το καταστατικόν των. Τον Ιούνιον του 1968 η κυβέρνησις της Μάλτας επέτρεψεν εις το Τάγμα να επανέλθη εις την νήσον, του έδωκε δε μάλιστα και το παλαιό ανάκτορον του Μεγάλου Μαγίστρου. Το ίδιος έτος ο τότε Μεγάλος Μάγιστρος Φρα Άντζελο ντι Κολόνια ηφίχθη πανηγυρικός εις την νήσον. Η έδρα του τάγματος ωστόσο παραμένει ακόμα εις την Ρώμην.