ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 / ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ – ΘΕΜΑΤΑ

ΜΟΝΟ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΡΙΤΗ 14 ΙΟΥΝΙOY 2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
(ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

ΚΕΙΜΕΝΟ

Μίλτος Σαχτούρης
Ο ΕΛΕΓΚΤΗΣ


Ἕνας μπαξὲς γεμᾶτος αἷμα
εἶν’ ὁ οὐρανὸς
καὶ λίγο χιόνι
ἔσφιξα τὰ σκοινιά μου
πρέπει καὶ πάλι νὰ ἐλέγξω
τ’ ἀστέρια
ἐγὼ
κληρονόμος πουλιῶν
πρέπει
ἔστω καὶ μὲ σπασμένα φτερὰ
νὰ πετάω.


(Τὰ φάσματα ἢ ἡ χαρὰ στὸν ἄλλο δρόμο, 1958)



ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ


Α1. Ο Μ. Σαχτούρης διαπλέκει τον κόσμο της πραγματικότητας με τον κόσμο της φαντασίας. Να επιβεβαιώσετε αυτή την άποψη με τρία παραδείγματα από το ποίημα, χωρίς σχολιασμό.

Μονάδες 15


Β1. Η Νόρα Αναγνωστάκη υποστηρίζει ότι «ο Σαχτούρης είναι ο ζωγραφικότερος ποιητής που ξέρω. Όχι γιατί είναι παραστατικές οι εικόνες του σε σημείο που σχεδόν κάθε του ποίημα μπορεί να αναπαρασταθεί σαν ζωγραφική σύνθεση, αλλά γιατί έχει τη σύνθεση του χρώματος […] όπως μόνο οι ζωγράφοι την έχουν». Να επαληθεύσετε την παραπάνω άποψη, εντοπίζοντας (μονάδες 8) και σχολιάζοντας (μονάδες 12) τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα του ποιήματος.

Μονάδες 20


Β2. α) Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της γλώσσας του ποιήματος του Μ. Σαχτούρη; (μονάδες 2) Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αναφέροντας τέσσερα παραδείγματα. (μονάδες 8)

β) Να εντοπίσετε τους ρηματικούς τύπους (μονάδες 3) και να σχολιάσετε (μονάδες 7) τον λειτουργικό ρόλο τους στο ποίημα.

Μονάδες 20


Γ1. α) Σε κείμενο 110 – 130 λέξεων να σχολιάσετε τους παρακάτω στίχους:

Ἕνας μπαξὲς γεμᾶτος αἷμα
εἶν’ ὁ οὐρανὸς
καὶ λίγο χιόνι (μονάδες 10)

β) Σε κείμενο 130 – 150 λέξεων να εξηγήσετε πώς συνδέεται ο τίτλος με το περιεχόμενο του ποιήματος. (μονάδες 15)

Μονάδες 25


Δ1. Στα ποιήματα του Μ. Σαχτούρη και του Θ. Κωσταβάρα που σας δίνονται, να εντοπίσετε (μονάδες 5) και να σχολιάσετε (μονάδες 15) τρεις ομοιότητες και δύο διαφορές, ως προς το περιεχόμενο.

Μονάδες 20

Θανάσης Κ. Κωσταβάρας

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
Στὸν Μίλτο Σαχτούρη


Μέσα στὸ σπίτι τοῦ Ποιητῆ
δὲν ἀντηχοῦν τραγούδια.
Δὲν κατοικοῦν ἀηδόνια στὸν κῆπο του.
Δὲν κυλοῦν μέσα σὲ φωτολουσμένα δωμάτια
τὰ βασανισμένα του χρόνια.
Μέσα στὸ σπίτι τοῦ Ποιητῆ
ἡ δόξα δὲν περπατάει ἀνθοστόλιστη.
Οὔτε κρατάει στεφάνι ἀπὸ φύλλα δάφνης
στὰ χέρια της.
Φορώντας τρίχινο ροῦχο περνάει αὐστηρὴ
κι ἀπροσπέλαστη.
Μέσα στὸ σπίτι τοῦ Ποιητῆ
μόνο τὸ πάθος του γιὰ τὴν Ποίηση
τὸν ἐμψυχώνει νὰ ζήσει.
Μόνον ἡ θλίψη τοῦ στρώνει σεντόνι
νὰ κοιμηθεῖ.

Χιόνι πέφτει καὶ σκεπάζει τοὺς στίχους του.
Μαῦρο χιόνι καὶ πικρὴ βροχὴ μουσκεύει
τὴν ψυχή του.
Ὅμως ἐκεῖνος δὲν ἀποσύρεται.
Ξέρει πὼς πρέπει νὰ ξαναρχίσει πάλι.
Νὰ κυνηγήσει τὸ ἄπιαστο ὅραμα.
Νὰ βρεῖ τὸ μυθικὸ πουλὶ μὲ τὴ χρωματιστὴ
φωνὴ καὶ τὶς μαῦρες φτεροῦγες.
Μέσα στὸ σπίτι τοῦ Ποιητῆ
σώζεται πάντα τὸ πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου.
Μὲ πίκρα, μὲ πόνο καὶ μὲ αυταπάρνηση.

(Ἡ μακρινὴ ἄγνωστη χώρα, Νεφέλη, Ἀθήνα, 1999)