ἐπιμελεία
τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Τα Σφακιά είναι
μια άγρια περιοχή της Κρήτης που αποτελεί ομώνυμη επαρχία του νομού Χανίων.
Απλώνεται από τον όρμον
της Αγίας Ρούμελης ως την ανατολική άκρη των Λευκών Ορέων και συνορεύει με την
επαρχία του Αγίου Βασιλείου. Ολόκληρη η επαρχία σκεπάζεται από τον κύριον όγκον
των Λευκών Ορέων, που στα πολυάριθμα φαράγγια τους έγιναν πολλές μάχες κατά τις
διάφορες επαναστάσεις του νησιού.
Οι κάτοικοι της περιοχής
αυτής είναι από την φύση των μαχητικοί και φιλελεύθεροι γι’ αυτό και κατώρθωσαν
να κρατήσουν πάντα την αυτονομία των. Δεν υπετάχθησαν ούτε στους Άραβες, ούτε στους
Βενετούς, ούτε αργότερα στους Τούρκους.
Έτσι και τα έτη 1533 – 1557 δεν δίστασαν να επαναστατήσουν
εναντίων των Ενετών, επειδή ηρνήθησαν να πληρώσουν τον φόρον που τους είχον
επιβάλλει. Η επανάστασις εκείνη ωνομάσθη «Ορνιθοπόλεμος».
Ο φόρος αυτός ήτο μία όρνιθα δια κάθε οικογένεια και για κάθε μήνα. Έπρεπε κάθε
Κρητικός τουτέστιν ο έχων οικογένεια να καταβάλλει στις αρχές ως φόρον 12 όρνιθες
κατ’ έτος. Καθώς τα παιδιά των Κρητών μεγάλωναν, παντρευόντουσαν και
δημιουργούσαν δικές τους οικογένειες, άρχισε να προκαλείται κάποια διαμάχη
σχετικά με το σωστό ποσό που θα έπρεπε να στέλνει η κάθε περιοχή στους
Βενετούς. Κάποιοι Κρητικοί εμπαίζοντες τις αρχές άρχισαν να προσφέρουν αυγά
στους Βενετούς υποστηρίζοντας πως θα μπορούσαν να τα εκκολάψουν και να πάρουν
με αυτό τον τρόπο κοτόπουλα. Οι Βενετοί στράφηκαν άμεσα κατά των χωρικών που
δεν απέδιδαν τον απαιτούμενο φόρο, εκδίδοντας άμεσα 10.000 καταδικαστικές
αποφάσεις. Οι Σφακιανοί επέστρεψαν τις καταδίκες πίσω και κατηγόρησαν τη
Βενετική αρχή των Χανίων για διαφθορά. Οι απεσταλμένοι των Σφακιανών στα Χανιά
φυλακίστηκαν από τις τοπικές αρχές, γεγονός που προκάλεσε εξέγερση η οποία
τερματίστηκε τρία χρόνια μετά όταν η Βενετική αρχή αποφάσισε να αποσύρει τον
φόρο απ’ όλο το νησί της Κρήτης.
Σε τούτο βέβαια
συνετέλεσε και το γεγονός ότι η Ενετική πολιτεία την εποχήν εκείνη ήτο κάτω από
την απειλή του Χαϊρεντίν Βαρβαρόσσα[1].
Ο Πέτρος Δούκας στην προλόγηση του βιβλίου
του «Μαρξισμός και η Ανάπτυξη
Κομμουνιστικών Ιδεών στην Αρχαία Ελλάδα»[2]! αναφέρει
τα εξής:
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν ένα
λαό, ή κάποιο μέρος του σε εξέγερση. Μιά εθνική ταπείνωση, ο εθνικισμός και ο
πόθος γιά ανεξαρτησία και ελευθερία, η αλλαζονική και προσβλητική συμπεριφορά
των αρχών και των αρχόντων, ο θρησκευτικός φανατισμός, κάποια νέα ιδεοληψία
κ.α. Χωρίς να υποτιμάμε και το ρόλο του έρωτα! Βέβαια, αυτά ήταν οι σπίθες που
άναψαν τις φωτιές. Ήταν οι καταλύτες. Αλλά κυρίως η οικονομική απόγνωση είναι
το αίτιο που παρακινεί τους ανθρώπους να βρούνε τις αφορμές γιά ξεσηκωμό!
Η λαϊκή δυσφορία από την οικονομική καταπίεση και την
αλλαζονική συμπεριφορά των αρχών είναι αυτή που έδινε και δίνει νόημα, μέγεθος
και ουσία στη κάθε εξέγερση.
H οικονομική δυσπραγία σε συνδυασμό με δυσβάσταχτους
φόρους και μιά αίσθηση αδικίας, ανισότητας στα βάρη, ανικανότητας και
εμπαιγμού, οδηγεί ‘τους πολλούς’ σε αγανάκτηση και εξέγερση.»
[1] Ο Χαΐρ αντ Ντιν (Barbaros Hayreddin Paşa, 1478 – 4
Ιουλίου 1546) ήταν ναύαρχος ελληνικής καταγωγής της οθωμανικής αυτοκρατορίας
και κουρσάρος των ακτών της Μπαρμπαριάς (σημερινής Αλγερίας). Ήταν γενικώς
γνωστός ως Μπαρμπαρόσα ("Κοκκινογένης") για τους Ευρωπαίους, και
Μπάρμπαρος Χαϊρεντίν Πασάς ανάμεσα στους Τούρκους. Το όνομά του στην τουρκική
γλώσσα ήταν Χιζίρ Μπιν Γιακούπ από το Αραβικό Χιντρ 'ιμπν Για'κουμπ. Πρβλ ΕΔΩ
[2] Φορολογία και Λαϊκές Εξεγέρσεις στη Μεσαιωνική Ελλάδα,
"Socialist and Free-Market Ideas in Ancient and Medieval Greece" πρβλ ΕΔΩ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου