Κ. Γ.
Παπαδημητρακόπουλου
Οἱ ἰδέες, εἶναι τῆς σκέψης καὶ τοῦ πνεύματος δημιουργήματα.
Εἶναι τὸ νόημα καὶ ἡ πηγὴ ὅλων τῶν πραγμάτων. Κατὰ τὸν Βολτέρο «εἰκόνες εἶναι ποὺ
ζωγραφίζονται μέσα στὸ μυαλό μας».
Ὁπότε οἱ ἰδέες σαφῶς προηγοῦνται τῶν πραγμάτων, ὅπως καὶ ὁ Πλάτων
ἔλεγε, τὰ ὑπερβαίνουν καὶ ἀποτελοῦν τὰ αἰώνια πρότυπά τους. Εἶναι χαρακτηριστικὴ
αὐτὴ ἡ φράση του: «Ὅ,τι ὄμορφο καὶ ἀξιόλογο ὑπάρχει στὸν κόσμο εἶναι ἀντανάκλαση
κάποιας ἰδέας». Τὸ ἴδιο ὑποστήριζε καὶ ὁ Χέγκελ ὅταν ἔλεγε: «Οἱ ἰδέες εἶναι τὸ νόημα
καὶ ἡ πηγὴ ὅλων τῶν πραγμάτων».
Κατὰ τὸν Ἅγιο Αὐγουστῖνο δέ, οἱ αἰώνιες, ἀμετάβλητες καὶ
καθολικὰ ἰσχύουσες ἰδέες, ἔχουν τὴν ἀρχή τους στὸν Θεό. Γιατί ὁ Θεὸς εἶναι ἡ ἀπόλυτη
Ἰδέα καὶ ἡ Ἰδέα τῶν Ἰδεῶν. Τὸ ἴδιο ἔλεγε καὶ ὁ Πλωτῖνος. Θεωροῦσε, μάλιστα,
τὶς ἰδέες ὡς ξεχειλίσματα τοῦ Ἑνός (=τοῦ Θεοῦ) καὶ πὼς αὐτὲς ἀπορρέουν ἀπ’ Αὐτὸν
ποὺ εἶναι ἡ πρωταρχικὴ ὑπερβατικὴ οὐσία.
* * *
Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, οἱ ἰδέες, ὡς δημιουργήματα τοῦ πνεύματος
ποὺ εἶναι, περιέχουν δύναμη. Μεγάλη κι ἀκαταμάχητη. Ὠθοῦν τὰ πράγματα πρὸς τὰ μπρός,
ὁδηγοῦν στὸ ἀνώτερο, τὸ μεγάλο καὶ τὸ μεγαλεῖο, τὸ ἰδανικὸ καὶ τὸ ἰδεῶδες, πλουτίζουν
τὴ ζωή καὶ τὴ δράση μας. Λύνουν προβλήματα, ξεπερνοῦν ἐμπόδια, βρίσκουν διεξόδους
στὶς δυσκολίες μας. Νὰ γιατί ὁ Φίχτε ὑποστήριζε: «Μόνον ἀπ’ τὶς ἰδέες πηγάζει ἡ
δύναμη»! Τὶς ὀρθὲς βέβαια, ἐκεῖνες ποὺ εἶναι συνδεδεμένες μὲ ἀξίες.
Ἐξάλλου αὐτὸς ποὺ «ἰδέες κατεβάζει» δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποὺ σκέπτεται,
ποὺ εἶναι ἔξυπνος καὶ ἐπινοητικός, δημιουργικὸς καὶ δραστήριος;
* * *
Συνέδριο τῆς Ἕνωσης Ἑταιρειῶν Διαφήμισης καὶ Ἐπικοινωνίας εἶχε
αὐτὸ ἀκριβῶς ὡς θέμα. Κι ὡς μήνυμα τοῦτο τὸ πολὺ χαρακτηριστικό: «Η ΔΥΝΑΜΗ τῆς
ἰδέας ἔχει τὸν κυρίαρχο ρόλο καὶ ἡ κοινωνία μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ νέες ἰδέες». Στόχος
δὲ τοῦ συνεδρίου αὐτοῦ ἦταν «νὰ πιστέψουν οἱ σύνεδροι στὴν ἀναζήτηση ἰδεῶν καὶ
στὸ γεγονὸς ὅτι οἱ ἰδέες κινοῦν τὸν κόσμο». Καὶ τοῦτο γιατί ὁ κλάδος τους «ἔχει
ὡς μοναδικὸ ἀντικείμενο νὰ παράγει καὶ νὰ δημιουργεῖ ἰδέες», ὅπως εἶπαν!
Οἱ διαφημιστές, βέβαια, βλέπουν τὰ πράγματα ἀπὸ ἐπαγγελματικῆς,
ἂν θέλετε δέ, κι ἀπὸ ἐμπορικῆς πλευρᾶς. Ἐμεῖς, πόσα δὲν θὰ εἴχαμε νὰ ὠφεληθοῦμε,
ἂν τὰ βλέπαμε κι ὡς στάση ζωῆς;
Γιατί ἰδέες ἔχει, ὅ,τι σκέπτεται, δρᾷ καὶ κινεῖται, διακρίνεται
γιὰ τὸ σφρῖγος του καὶ τὴν ζωντάνια, καὶ συνεπῶς οἱ νέοι κατ’ οὐσίαν, καὶ ὅσοι -τέλος πάντων- βρίσκονται σὲ ἐγρήγορση νεανική. Εἶπαν πὼς
«οἱ νέες ἰδέες δὲν ἀρέσουν σὲ πρόσωπα ἡλικιωμένα». Ἐκεῖνα ἀγαποῦν νὰ πείθονται ὅτι
ὁ κόσμος δὲν κάνει τίποτ’ ἄλλο, παρὰ νὰ χάνει ἀντὶ νὰ κερδίζει, μία κι αὐτοὶ ἔπαυσαν
νὰ εἶναι νέοι»!
Νέοι ἄνθρωποι, λοιπόν, μὲ ζωντάνια, μὲ νέες ἰδέες. Οἱ ὁποῖες
πρέπει νὰ εἶναι ὀρθές, ἄξιες, μεγάλες, κι ἂς εἶναι καὶ τολμηρές, μόνο παράτολμες
νὰ μὴ εἶναι!
Στὸ μάρκετινγκ, μάλιστα, ἡ ἀναζήτηση αὐτῶν τῶν ἰδεῶν εἶναι τὸ
πᾶν, γιατί ὄχι καὶ σ’ ἐμᾶς; Λένε οἱ ἄνθρωποί του χαρακτηριστικὰ (κι ἐμπορικά):
«Δῶσε μου μία καλὴ ἰδέα καὶ θὰ βρῶ 12 καλοὺς τρόπους νὰ τὴν πουλήσω»!
Αὐτὸ πιὰ μᾶς ὁδηγεῖ καὶ στὴν πρακτικὴ πλευρὰ τοῦ θέματος. Γιατί,
πῶς μπορεῖ ν’ ἀξίζει ἀκόμη καὶ ἡ πιὸ καλὴ ἰδέα, ἂν δὲν γίνει πράξη καὶ μάλιστα μὲ
τὸν πιὸ καλὸ τρόπο;
Πολὺ σωστὰ εἶπαν ἐπ’ αὐτοῦ: «Μία ἰδέα δὲν ἔχει μεγάλη ἀξία ὥσπου
νὰ βρεθεῖ κάποιος ποὺ ἔχει τὴν ἱκανότητα καὶ τὰ μέσα, νὰ τὴν κάνει πράξη».
* * *
Ὡστόσο καὶ οἱ πιὸ τρελλὲς ἰδέες μποροῦν νὰ γίνουν πράξη. Γίνονται
δυστυχῶς! Ὁπότε πρέπει νὰ κάνουμε τὰ πάντα ὥστε νὰ γίνουν πράξεις οἱ ὡραῖες ἰδέες,
ἐκεῖνες ποὺ προέρχονται ἀπ’ τὸ καλὸ καὶ τὸ ἀληθινό, γιὰ νὰ ἐργασθοῦν γι’ αὐτὸ καὶ νὰ τὸ προάγουν. Εἶπαν
πολὺ ὡραῖα: «Μία ἰδέα, ποὺ δὲν ὁδηγεῖ σὲ μία καλὴ πράξη, δὲν ἀξίζει καὶ πολλά,
ἀλλὰ μία πράξη ποὺ δὲν πηγάζει ἀπὸ μία καλὴ ἰδέα δὲν ἀξίζει τίποτα». Συνεπῶς
ὅλες οἱ πράξεις μας πρέπει νὰ προέρχονται ἀπ’ τὶς ὡραῖες ἰδέες μας.
Ἔλεγε ὁ Ἔντισον: «Ἡ ἀξία μίας ἰδέας ἔγκειται στὴν ποιητική
της ἐφαρμογή». Δὲν μιλοῦσε ἁπλῶς γιὰ τὴν ἐφαρμογή, ἀλλὰ γιὰ τὴν ποιητικὴ ἐφαρμογή
της. Νὰ γίνεται δηλαδὴ μὲ μεράκι, μὲ ἀφοσίωση, μὲ περίσκεψη, μὲ χάρη, μὲ τελειότητα.
Ὅπως τὰ ποιήματα, δηλαδὴ ὅλα τὰ μεγαλουργήματα τοῦ Δημιουργοῦ. Καὶ κάθε ποιητῆ καὶ
δημιουργικοῦ ἀνθρώπου ποὺ Τὸν μιμεῖται ὅσο μπορεῖ ἐπ’ αὐτοῦ!
Κι ὕστερα ἡ ἀξία μίας ἰδέας, κρίνεται ἀπ’ τὰ ἴδια της τὰ ἀποτελέσματα,
τότε ποὺ ἔρχεται ἡ στιγμὴ τῆς ὑλοποίησής της. Ὁ Δουμᾶς ἔγραψε: «Δὲν ὑπάρχει ἰδέα
μεγαλοπρεπής, παρὰ ἐκείνη ποὺ φέρνει τοὺς καρπούς της. Κάθε ἰδέα ποὺ δὲν καρποφορεῖ,
εἶναι τρελλὴ καὶ ἄγονη».
* * *
Λέει πολὺ σοφὰ ἡ παροιμία: «Ἀπ’ τὴν καρδιὰ ξεκινοῦν οἱ μεγάλες
ἰδέες». Ναί, οἱ ἰδέες, οἱ πραγματικὰ μεγάλες, δὲν εἶναι τόσο θέμα τοῦ νοῦ, ὅσο τῆς
καρδιᾶς μας. Ἐκείνης ποὺ ἀγαπᾷ, ἐκείνης ποὺ χαίρεται, ἐκείνης ποὺ πονᾷ.
Οἱ ἰδέες ποὺ προέρχονται ἀπ’ τὴν καρδιά μας, τελικὰ καὶ στὸν
Θεὸ ἀποβλέπουν καὶ στὸν συνάνθρωπό μας. Δὲν εἶναι κοσμικὲς ἀλλὰ θεϊκὲς καὶ σαφῶς
ἀνθρώπινες. Δὲν εἶναι γιὰ τὴν ἐκμετάλλευση τῶν ἄλλων, ἀλλὰ γιὰ νὰ τοὺς ὑπηρετήσουν!
Δὲν ἀποβλέπουν στὸ (οἰκονομικὸ) κέρδος, ἀλλὰ στό (ψυχικὸ) κέρδος ἀπ’ τὴ διακονία
καὶ τὴν προσφορὰ στὸν ἄλλον!
* * *
Κάνει ἐντύπωση καὶ τοῦτος ὁ λόγος: «Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει διαρκῶς
ἀντιρρήσεις, δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ ἔχει ποτὲ σαφεῖς ἰδέες». Φαίνεται δηλαδὴ πὼς εἶναι
μπερδεμένος μὲ πολλὲς ἀπ’ αὐτές. Δὲν ἔχει ξεχωρίσει ποιὲς εἶναι οἱ πραγματικὰ σωστὲς
καὶ ποιὲς ὄχι. Ποιὲς ἀπ’ αὐτὲς ὁδηγοῦν στὰ μεγάλα καὶ στὸ μεγαλεῖο καὶ ποιὲς στὴν
κατάπτωση. Εἶναι ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ σύγχυση ποὺ ἐπικρατεῖ στὴν ἐποχή μας γιὰ τὰ πάντα.
Αὐτῆς ποὺ τόσο πολὺ καὶ ἐπιτηδευμένα μπερδεύει τὸ κάλπικο μὲ τὸ γνήσιο. Τὸ φυσικὸ
μὲ τὸ ἀφύσικο. Τὸ αὐθόρμητο μὲ τὸ προσποιητό. Γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ ἐπικρατεῖ στὸ τέλος
τὸ κάλπικο, τὸ ἀφύσικο, τὸ προσποιητό! Δηλαδὴ ὅλο τὸ ποικιλόμορφο κακό…
Μὲ ἰδέες, μὲ ἰδέες
ὡραῖες, ὀρθές, ἄξιες καὶ μεγάλες, ἐμπνευσμένες καὶ προερχόμενες ἀπὸ τὸν φωτισμὸ
Ἐκείνου, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Ὁποίου θὰ τὶς κάνουμε καὶ πράξη. Αὐτῶν τῶν ἰδεῶν
ποὺ θὰ μᾶς ξεχωρίζουν στὴ ζωή, ἀκόμη δὲ καὶ μεταξὺ τῶν νέων…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου