Σχηματισμὸς τῶν ἐγκλίσεων καὶ τῶν χρόνων τῶν ῥημάτων

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

1. Συζυγία τῶν εἰς -ω ῥημάτων

 

῾Η συζυγία τῶν εἰς - ω ῥημάτων περιλαμβάνει:

1) ῥήματα βαρύτονα , ἤτοι ῥήματα, τὰ ὁποῖα λήγουν εἰς -ω ἄτονον: λύω, πείθω ˙

2) ῥήματα συνῃρημένα ἡ περισπώμενα , ἤτοι ῥήματα, τὰ ὁποῖα λήγουν εἰς - ω περισπώμενον: τιμῶ, ποιῶ

Παράδειγμα βαρυτόνον ῥήματος ἐνεργητικῆς φωνῆς 

Ὁριστικὴ Χρόνοι ἀρκτικοὶ

Ὁριστικὴ Χρόνοι παραγώμενοι

Ὑποτακτικὴ

Ἐνεστὼς Παρατικὸς	λῡ΄-ω λύ-εις λύ-ει λύ-ομεν λύ-ετε λύ-ουσι(ν)	ἔ-λῡ-ον ἔ-λυ-ες ἔ-λυ-ε(ν) ἐ-λύ-ομεν ἐ-λύ-ετε ἔ-λυ-ον	(ἵνα) λύω λύ-ῇς λύ-ῇ λύ-ωμεν λύ-ητε λύ-ωσι(ν)
Μέλλων	λῡ΄-σω λύ-σεις λύ-σει λύ-σομεν λύ-σουσι(ν)
Ἀόριστος α΄		ἔ-λῡ-σα ἔ-λυ-σας ἔ-λυ-σε(ν) ἔ-λύ-σαμεν ἐ-λύ-σατε ἔ-λυ-σαν	(ἵνα) λύ-σω λύ-σῇς λύ-σῇ λύ-σωμεν λύ-σητε λύ-σωσι(ν)
Παρακείμενος Ὑπερσυντέλικος	λέ-λῡ-κα λέ-λυ-κας λέ-λυ-κε(ν) λε-λύ-καμεν λε-λύ-κατε λε-λύ-κασι(ν)	ἐ-λελῡ-΄κειν¹ ἐ-λε-λύ-κεις ἐ-λε-λύ-κει ἐ-λε-λύ-κεμεν² ἐ-λε-λύ-κετε ἐ-λε-λύ-κεσαν	(ἵνα) λελύκω λελύκῇς λελύκῇ κλπ. καὶ (συνηθέστερον) λελυκὼς ὦ, ᾖς, ᾖ, λελυκότες ὦμεν, ἦτε, ὦσι(ν)

Τετελ. Μέλλων

λελυκὼς ἔσομαι, ἔσει, ἔσται λελυκότες ἐσόμεθα, ἔσεσθαι, ἔσονται

¹

1. Ἀρχαιότεροι τύποι προσέτι: ἐλελύ-κη(ν), ἐλελύ-κης, ἐλελύ-κη .

2. Μεταγενέστεροι τύποι προσέτι: ἐλελύ-κειμεν, ἐλελύ-κειτε, ἐλελύ-κεισαν.

Εὐκτικὴ	Προστακτικὴ	Ἀπαρέμφατον	Μετοχὴ
(εἴθε) λύ-οιμι λύ-οις λύ-οι λύ-οιμεν λύ-οιτε λύ-οιεν	- λῡ-ε λυ-έτω - λύ-ετε λυ-όντων ἢ λυ-έτωσαν	λύ-ειν	λύ-ων (λύ-οντος) λύουσα (λυούσης) λῡ-ον (λύ-οντος)
(ὅτι) λύ-σοιμι λύ-σοις λύ-σοι λύ-σοιμεν λύ-σοιτε λύ-σοιεν		λύ-σειν	λύ-σων (λύσοντος) λύ-σουσα (λυσούσης) λῦ-σον (λύσοντος)
(εἴθε) λύσαιμι λύσαις ἢ λύ-σειας λύ-σαι ἢ λύ-σειε(ν) λύ-σαιμεν λύ-σαιτε λύ-σαιεν ἢ λύ-σειαν	- λῦ-σον λυ-σάτω - λύ-σατε λυ-σάντων ἢ λυ-σάτωσαν	λῦ-σαι	λύ-σας (λύσαντος) λύ-σασα (λυσάσης) λῦ-σαν (λύσαντος)
(εἴθε) λε-λύ-κοιμι λελύκοις λελύκοι κτλ. καὶ (συνηθέστερον) λελυκὼς εἴην,εἴης, εἴη λελυκότες εἴημεν ἢ εἴμεν, εἴητε ἢ εἴτε, εἴησαν ἢ εἴεν	- λελυκὼς ἴσθι ἔστω λελυκότες ἔστε ἔστων	λελυκέναι	λελυ-κὼς (λελυ-κότος) λελυ-κυῖα(λελυ-κυίας) λελυκὸς (λελυκότος)

3. ῾Η εὐκτικὴ τοῦ μέλλοντος ἐν γένει οὐδέποτε λαμβάνεται ὡς εὐχετική.

4. Οἱ τύποι τῆς εὐκτικῆς τοῦ ἐνεργ. ἀορ. α΄, οἱ ὁποῖοι λήγουν εἰς - ειας , - ειε , - ειαν , λέγονται Αἰολικοὶ καὶ εἶναι εὐχρηστότεροι τῶν ἄλλων.

5. Οἱ τύποι τοῦ γ΄ πλῃθυντικοῦ τῆς προστακτικῆς, οἱ ὁποῖοι λήγουν εἰς - ντων , εἶναι εὐχρηστότεροι τῶν τύπων, οἱ ὁποιοι ληγουν εἰς - τωσαν . 

Παράδειγμα βαρυτόνου ῥήματος μέσης φωνῆς μέσης διάθεσης.

Λύομαι = λύω τὸν ἐαυτὸ μου. 

Ὁριστικὴ Χρόνοι ἀρκτικοὶ

Ὁριστικὴ Χρόνοι παραγώμενοι

Ὑποτακτικὴ

Ἐνεστὼς Παρατατικὸς	λῡ΄-ομαι λύ-ῇ (ἢ λύει) λύ-εται λυ-όμεθα λύ-εσθε λύ-ονται	ἐ-λῡ-όμην ἐ-λύ-ου ἐ-λύ-ετο ἐ-λυ-όμεθα ἐ-λύ-εσθε ἐ-λύ-οντο	(ἵνα) λύ-ωμαι λύ-ῇ λύ-ηται λυ-ώμεθα λύ-ησθε λύ-ωνται
Μέσος μέλλων	λῡ΄-σομαι λύ-σῇ (ἢ λύ-σει) λύ-σεται λυ-σόμεθα λύ-σεσθε λύ-σονται
Μέσος Ἀόριστος α΄		ἐ-λῡ-σάμην ἐ-λύ-σω ἐ-λύ-σατο ἐ-λυ-σάμεθα ἐ-λύ-σασθε ἐ-λύσαντο	(ἵνα) λύ-σωμαι λύ-σῇ λύ-σηται λυ-σώμεθα λύ-σησθε λύ-σωνται
Παρακείμενος Ὑπερσυντέλικος	λέ-λῡ-μαι λέ-λυ-σαι λέ-λυ-ται λε-λύ-μεθα λέ-λυ-σθε λέ-λυ-νται	ἐ-λε-λῡ΄-μην ἐ-λέ-λυ-σο ἐ-λέ-λυ-το ἐ-λε-λύ-μεθα ἐ-λέ-λυ-σθε ἐ-λέ-λυ-ντο	(ἵνα) λελυμένος ὦ λελυμένος ᾖς λελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμεν λελυμένοι ἦτε λελυμένοι ὦσι(ν)

Τετελ. Μέλλων

λε-λύ-σομαι ἢ λελυμένος ἔσομαι λε-λύ-σῃ (ἢ-σει) ἔσει λε-λύ-σεται » ἔσται λε-λυ-σόμεθα ἢ λελυμένοι ἐσόμεθα λε-λύ-σεσθε » ἔσεσθε λε-λύ-σονται » ἔσονται

* Ἀντὶ τῶν εἰς -η παλαιοτέρων τύπων τοῦ προσώπου τούτου συνηθέστεροι εἶναι ὁ εἰς - ει . Οὕτω δὲ κανονικῶς ἐκφέρονται διὰ τοῦ - ει τὰ δεύτερα ἐνικὰ του βούλομαι, οἴομαι καὶ ὄψομαι ( βούλει, οἴει, ὄψει ).

Εὐκτικὴ	Προστακτικὴ	Ἀπαρέμφατον	Μετοχὴ
(εἴθε) λυ-οίμην λύ-οιο λύ-οιτο λυ-οίμεθα λύ-οισθε λύ-οιντο	- λύ-ου λυ-έσθω - λύ-εσθε λυ-έσθων ἢ λυ-έσθωσαν	λύ-εσθαι	λυ-όμενος λυ-ομένη λυ-όμενον
(ὅτι) λυ-σοίμην λύ-σοιο λύ-σοιτο λυ-σοίμεθα λύ-σοισθε λύ-σοιντο		λύ-σεσθαι	λυ-σόμενος λυ-σομένη λυ-σόμενον
(εἴθε) λυ-σαίμην λύ-σαιο λύ-σαιτο λυ-σαίμεθα λύ-σαίσθε λύ-σαιντο	- λῦ-σαι λυ-σάσθω - λύ-σασθε λυ-σάσθων ἢ λυ-σάσθωσαν	λύ-σασθαι	λυ-σάμενος λυ-σαμένη λυ-σάμενον
(εἴθε) λελυμένος εἴην λελυμένος εἴης λελυμένος εἴη λελυμένοι εἴημεν ἢ εἴμεν λελυμένοι εἴητε ἢ εἴτε λελυμένοι εἴησαν ἢ εἴεν	- λέ-λυ-σο λε-λύ-σθω - λέ-λυ-σθε λε-λύ-σθων ἢ λε-λύ-σθωσαν	λε-λύ-σθαι	λε-λυ-μένος λε-λυ-μένη λε-λυ-μένον

λε-λύ-σοιμην ἢ λελυμένος ἐσοιμην λε-λύ-σοιο » ἔσοιο λε-λύ-σοιτο » ἔσοιτο λε-λυ-σοίμεθα ἢ λελυμένοι ἐσοίμεθα λε-λύ-σοισθε » ἔσοισθε λε-λύ-σοιντο » ἔσοιντο

λε-λύ-σεσθαι ἢ λε-λυ-μένος ἔσεσθαι

λε-λυ-σόμενος, -η, -ον, ἢ λελυμένος ἐσόμενος, -η, -ον λελυμένοι ἐσόμενοι, -αι, -α

* Οἱ εἰς - σθων τύποι εἶναι παλαιότεροι καὶ συνηθέστεροι. 

Παράδειγμα βαρυτόνου ῥήματος μέσης φωνῆς, παθητικὴς διαθέσεως. Λύομαι = λύομαι ὑπὸ ἄλλου. 

Ὁριστικὴ Χρόνοι ἀρκτικοὶ

Ὁριστικὴ Χρόνοι παραγόμενοι

Ὑποτακτικὴ

Ἐνεστὼς Παρατατικὸς

λῡ΄-ομαι λύ-ῃ (ἢ λύ-ει) λύ-εται κτλ.

ἐ-λῡ-όμην ἐ-λύ-ου ἐ-λύ-ετο κτλ

(ἵνα) λύ-ωμαι λύ-ῃ λύ-ηται κτλ.

ὅπως τῆς μέσης διαθέσεως

Παθ. Μέλλων α΄	λῡ-θή-σομαι λυ-θή-σῃ (ἢ -σει) λυ-θή-σεται λυ-θή-σόμεθα λυ-θή-σεσθε λυ-θή-σονται
Παθητικὸς Ἀόριστος α΄		ἐ-λῡ΄-θην ἐ-λύθης ἐ-λύ-θη ἐ-λύ-θημεν ἐ-λύ-θητε ἐ-λύ-θησαν	(ἵνά) λυ-θῶ λυ-θῇς λυ-θῇ λυ-θῶμεν λυ-θῆτε λυ-θῶσι

Παρακείμενος Ὑπερσυντέλικος	λέ-λυ-μαι λέ-λυ-σαι λέ-λυ-ται κτλ.	ἐ-λε-λύ-μην ἐ-λέ-λυ-σο ἐ-λέ-λυ-το κτλ.	(ἵνα) λελυμένος ὦ ᾖς ᾖ κτλ.
Τετελ. Μέλλων	λε-λύ-σομαι λε-λύ-σῃ (ἢ -σει) λε-λύ-σεται κτλ. ὅπως τῆς μέσης διαθέσεως

1. Οἱ τύποι οὗτοι προῆλθον διὰ συναιρέσεως ἐκ παλαιοτέρων τύπων λυ-θή-ω, λυ-θή-ῃς, λυ-θή-ῃ κτλ.

Εὐκτικὴ

Προστακτικὴ

Ἀπαρέμφατον

Μετοχή

(εἴθε) λυ-οίμην λύ-οιο λύ-οιτο κτλ.*

- λύ-ου λυ-έσθω κτλ.*

λύ-εσθαι

λυ-όμενος λυ-ομένη λυ-όμενον

*ὅπως τῆς μέσης διάθεσεως

(ὅτι) λυ-θη-σοίμην λυ-θή-σοιο λυ-θή-σοιτο λυ-θη-σοίμεθα λυ-θή-σοισθε λυ-θή-σοιντο

..........

λυ-θή-σεσθαι

λυ-θη-σόμενος λυ-θη-σομένη λυ-θη-σόμενον

(εἴθε) λυ-θείην λύ-θείης λύ-θείη λυ-θείημεν ἢ λυ-θεῖμεν λυ-θείητε ἢ λυ-θεῖτε λυ-θείησαν ἢ λυθεῖεν	- λύ-θη-τι λυ-θή-τω - λύ-θη-τε λυ-θέ-ντων ἢ λυ-θή-τωσαν	λύ-θῆ-ναι	λυ-θεὶς (λυ-θέντος) λυ-θεῖσα (λυ-θείσης) λυ-θὲν (λυ-θέντος)
ὅπως τῆς μέσης διάθεσεως

λε-λυ-σοίμην λε-λύ-σοιο λε-λύ-σοιτο κτλ.

...........

λε-λύ-σεσθαι

λε-λυ-σόμενος, -η, -ον κτλ.

ὅπως τῆς μέσης διάθεσεως

2. ᾽Εκ τῶν τύπων λυ-θε-ίη-ν, λυ-θε-ίη-ς, λυ-θε-ίη-μεν ἢ λυ-θε-ῖ-μεν κτλ.

3. Οἱ βραχύτεροι τύποι λυθεῖμεν, λυθεῖτε, λυθεῖεν εἶναι συνηθέστεροι τῶν μακροτέρων τύπων λυθείημεν, λυθείητε, λυθείησαν .

4. ᾽Εξ ἀρχικοῦ τύπου λύ-θη-θι.

5. ᾽Εξ ἀρχικῶν τύπων λυθέ-ντ-ς, λυ-θέ-ντ-ια, λυ-θέ-ντ

Γενικαὶ παρατηρήσεις

εἰς τὸν σχηματισμὸν τῶν χρόνων καὶ τῶν ἐγκλίσεων

 

·        Τὰ ῥήματα μέσης καὶ παθητικῆς διαθέσεως, ἤτοι τὰ μέσα καὶ τὰ παθητικὰ ῥήματα, ἔχουν πάντας τοὺς χρόνους κοινούς, ἐκτὸς τοῦ μέλλοντος καὶ τοῦ ἀορίστου: λύομαι (= λύω τὸν ἑαυτόν μου ἢ λύομαι ὑπὸ ἄλλου), ἐλυόμην, λέλυμαι, ἐλελύμην, λελύσομαι · ἀλλά: λύσομαι (= θὰ λύσω τὸν ἑαυτόν μου), λυθήσομαι (= θὰ λυθῶ ὑπὸ ἄλλου), ἐλυσάμην (= ἔλυσα τὸν ἑαυτόν μου), ἐλύθην (= ἐλύθην ὑπὸ ἄλλου).

·        Αἱ καταλήξεις τοῦ μέλλοντος ἐν γένει (ἐνεργητικοῦ, μέσου, παθητικοῦ καὶ μονολεκτικοῦ τετελεσμένου) εἰς πάσας τὰς ἐγκλίσεις εἶναι αἱ ἴδιαι μὲ τὰς καταλήξεις τοῦ ἀντιστοίχου ἐνεστῶτος: λύσ-ω (λύ- ω ), λύσ-ομαι, λύθήσ-ομαι, λελύσ-ομαι (λύ- ομαι ). Ἀλλὰ

·        πρὸς σχηματισμὸν τοῦ ἐνεργητικοῦ καὶ τοῦ μέσου (ἁπλοῦ ἢ τετελεσμένου μονολεκτικοῦ) μέλλοντος προστίθεται εἰς τὸ θέμα πρὸ τῶν καταλήξεων ὁ χρονικὸς χαρακτὴρ αὐτοῦ σ : (λύ-ω) λύ-σ-ω , (λύ-ομαι) λύ-σ-ομαι, λελύ-σ-ομαι·

·        πρὸς σχηματισμὸν τοῦ παθητικοῦ μέλλοντος προστίθεται εἰς τὸ θέμα πρῶτον τὸ πρόσφυμα θη καὶ ἔπειτα ὁ χρονικὸς χαρακτὴρ σ πρὸ τῶν καταλήξεων: (λύ-ομαι) λυ - θή - σ - ομαι ..

·        Χρονικὸν χαρακτῆρα σ ἐκτὸς τοῦ μέλλοντος ἔχει καὶ ὁ ἐνεργητικὸς καὶ μέσος ἀόριστος α΄: ἔλυ- σ -α, ἐλυ- σ -άμην .

·        ῾Ο ἐνεργητικὸς παρακείμενος πλείστων ῥημάτων σχηματίζεται εἰς - κα , ὁ δὲ ὑπερσυντέλικος αὐτῶν εἰς - κειν , ἤτοι ὁ ἐνεργητικὸς παρακείμενος καὶ ὁ ὑπερσυντέλικος τῶν φωνηεντολήκτων, τῶν ὀδοντικολήκτων καὶ τῶν ἐνρινολήκτων ἢ ὑγρολήκτων ῥημάτων ἔχει χρονικὸν χαρακτῆρα κ: (λύ-ω) λέλυ- κ -α, ἐλελύ- κ -ειν, (πείθω, θ. πειθ-) πέπει- κ -α , (φαίνω, θ. φαν-) πέφαγ- κ -α, (καθαίρω, θ. καθαρ-) κεκάθαρ- κ -α .

·        Τὸ ο καὶ τὸ ε , ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἀρχίζουν πᾶσαι σχεδὸν αἱ καταλήξεις τοῦ ἐνεστῶτος καὶ τοῦ παρατατικοῦ, καθὼς καὶ τοῦ μέλλοντος ἐνεργητικοῦ καὶ μέσου ἢ παθητικοῦ εἰς πάσας τὰς ἐγκλίσεις, ἐκτὸς τῆς ὑποτακτικῆς, καὶ εἰς τὸ ἀπαρέμφατον καὶ τὴν μετοχήν, λέγονται θεματικὰ φωνήεντα τῶν ἐγκλίσεων τούτων. 

Σημείωσις . Κανονικῶς τὸ μὲν θεματικὸν φωνῆεν ο ὑπάρχει πρὸ τοῦ μ ἢ τοῦ ν ἢ πρὸ φωνήεντος: λύ- ο-μεν , λύ- ο - νται , ἔλυ- ο-ν , λύ- ο-ιμεν˙ τὸ δὲ θεματι κὸν φωνῆεν ε ὑπάρχει πρὸ τοῦ σ ἢ τ : λύ- ε -σθε λύ- ε -ται . 

·        Τύποι οἶοι λύουσι, λέγουσι κτλ. προῆλθον ἐκ παλαιοτέρων τύπων λύονσι,λέγονσι , οἱ ὁποῖοι πάλιν προῆλθον ἐξ ἀρχικῶν τύπων λύοντι , λέγοντι.

·        ῾Ομοίως τύποι οἷος ὁ λύωσι προῆλθον ἐκ παλαιοτέρων λύωνσι - λύωντι.

·        ῾Ομοίως τύποι οἷοι λελύκᾶσι - γεγράφᾶσι κτλ. προῆλθον ἐκ παλαιοτέρων τύπων λελύκανσι - λελύκαντι, γεγράφανσι - γεγράφαντι.

·        Τύποι δἐ οἷοι οἱ τοῦ β’ ἑνικοῦ τοῦ μέσου ἢ τοῦ παθητικοῦ ἐνεστῶτος κτλ. λύη (λύεσαι), λέγῃ (= λέγεσαι) κτλ. προῆλθον διὰ συναιρέσεως έκ παλαιοτέρων τύπων λύεαι, λέγεαι , οἱ ὁποῖοι πάλιν προῆλθον ἐξ ἀρχικῶν τύπων λύεσαι, λέγεσαι.

·        ῾Ομοίως τύποι οἷοι ἐλύον, ἐλέγου κτλ., ἐλύσω, ἐτάξω κττ. προῆλθον διὰ συναιρέσεως ἐκ παλαιοτέρων τύπων ἐλύ-εο, ἐλέγ-εο κτλ, ἐλύσ-αο , ἐτάξ-αο κτλ., οἱ ὁποῖοι πάλιν προῆλθον ἐξ ἀρχικῶν τύπων ἐλύ-εσο, ἐλέγ - εσο κττ., ἐλύσ-ασο, ἐτάξ-ασο κτλ..

·        ῾Ομοίως προῆλθον τύποι τῆς εὐκτικῆς οἷοι λύοιο, παιδεύσαιο κττ. ἐξ ἀρχικῶν τύπων λύ-οισο, παιδεύ-σαισο κτλ..

·        ῾Ομοίως προῆλθον τύποι τῆς προστακτικῆς λύου, παιδεύου κττ. ἐκ παλαιοτέρων τύπων λύ-εο, παιδεύ-εο κτλ., οἱ ὁποῖοι πάλιν προῆλθον ἐξ ἀρχικῶν τύπων λύ-εσο, παιδεύ-εσο κτλ..

·        Τοῦ δὲ ἐνεργητικοῦ ἀπαρεμφάτου τύποι οἷοι λύειν, λέγειν κτλ. προῆλθον διὰ συναιρέσεως ἐκ παλαιοτέρων τύπων λύ-ε-εν, λέγ-ε-εν κτλ. ἤτοι ἡ κατάληξις τοῦ ἐνεργητικοῦ ἀπαρεμφάτου - ειν προῆλθεν ἐκ τῆς - εεν .

·        ῾Η ὑποτακτικὴ πάντων τῶν χρόνων καὶ τῆς ἐνεργητικῆς καὶ τῆς μέσης φωνῆς ἔχει θεματικὰ φωνήεντα ω καὶ η (ἀντίστοιχα πρὸς τὰ θεματικὰ φωνήεντα ο καὶ ε τῆς ὁριστικῆς) : λύ- ω -μεν ( λύ-ο-μεν ), λύ- η -σθε (λύ-ε-σθε).

·        ῾Ο ἐνεργητικὸς καὶ μέσος ἀόριστος α΄ εἰς πάσας τὰς ἐγκλίσεις, πλὴν τῆς ὑποτακτικῆς, καὶ ὁ ἐνεργητικὸς παρακείμενος εἰς τὴν ὁριστικὴν ἔχουν θεματικὸν φωνῆεν α : ἐλύσ- α -μεν, ἐλύσ- α -ντο, λύσ- α -ιμεν, λύσ- α -σθε, λύσ- α -ιντο, λελύκ- α -μεν.

·        ῾0 ἐνεργητικὸς ὑπερσυντέλικος εἰς τὴν ὁριστικὴν εἰς μὲν τὸν ἑνικὸν ἔχει θεματικὸν φωνῆεν ει , εἰς δὲ τὸν πληθυντικὸν (καὶ τὸν δυϊκὸν) ε : ἐλελύκ - ει - ν , ἐλελύκ- ει -μεν , ( ἐλελύκ- ε -τον, ἐλελυκ- έ -την ).

·        ῾Ο ἐνεργητικὸς παρακείμενος εἰς τὴν ὑποτακτικήν, τὴν εὐκτικὴν καὶ τὴν προστακτικὴν σπανίως σχηματίζεται μονολεκτικῶς ( λελύκω, λελύκοιμι, λελυκέτω )· συνηθέστερον σχηματίζεται περιφραστικῶς μὲ τὴν μετοχὴν αὐτοῦ καὶ τὰς ἀντιστοίχους ἐγκλίσεις τοῦ ἐνεστῶτος τοῦ ῥήματος εἰμί : λελυκὼς ὦ , λελυκὼς εἴην , λελυκὼς ἔστω .

·        ῾Ο μέσος παρακείμενος εἰς μὲν τὴν ὑποτακτικὴν καὶ τὴν εὐκτικὴν σχηματίζεται πάντοτε περιφραστικῶς, μὲ τὴν μετοχήν του καὶ τὰς ἀντιστοίχους ἐγκλίσεις τοῦ ἐνεστῶτος τοῦ ῥήματος εἰμὶ ( λελυμένος ὦ , λελυμένος εἴην ), εἰς δὲ τὴν προστακτικὴν σχηματίζεται καὶ μονολεκτικῶς καὶ περιφραστικῶς: λέλυσο ἢ λελυμένος ἴσθι .

·        Εἰς πάντας τοὺς τύπους τοῦ μέσου καὶ παθητικοῦ παρακειμένου καὶ ὑπερσυντελίκου, οἱ ὁποῖοι σχηματίζονται μονολεκτικῶς, δὲν ὑπάρχουν θεματικὰ φωνήεντα, αἱ δὲ καταλήξεις προστίθενται ἀμέσως εἰς τὸ θέμα αὐτοῦ: λέλυ-μαι, ἐλέλυ-ντο, λελύ-σθαι, λελυ-μένος.

·        Καὶ τοῦ παθητικοῦ ἀορίστου οἱ τύποι ἐν γένει σχηματίζονται χωρὶς θεματικὰ φωνήεντα, ἀλλὰ πρὸς σχηματισμὸν αὐτῶν προστίθεται εἰς τὸ θέμα πρὸ τῶν καταλήξεων τὸ πρόσφυμα θη , τὸ ὁποῖον πρὸ τοῦ (ἐγκλιτικοῦ) φωνήεντος ι καὶ πρὸ τοῦ ντ πάσχει συστολὴν καὶ γίνεται θε : ἐλύ- θη -ν, ἐλύ- θη -σαν, λυ- θε -ῖ-μεν, λυ- θέ -ντων.

·        Τὸ πρόσφυμα θη εἰς τὴν ὑποτακτικὴν τοῦ παθητικοῦ ἀορίστου συναιρεῖται μὲ τὰς καταλήξεις καὶ οὕτω προκύπτουν (φαινομενικαὶ) καταλήξεις, -θῶ, -θῇς, -θῇ κτλ. 

Σημείωσις . Καὶ τοῦ ἀπαρεμφάτου τοῦ παθητικοῦ ἀορίστου ἡ κατάληξις - θῆναι προῆλθε διὰ συναιρέσεως ἐκ τοῦ - θηέναι (λυ-θη-έναι) λυ-θῆναι . 

·        ῾Η εὐκτικὴ ἔχει ἐγκλιτικὰ φωνήεντα ιη ἢ ἁπλοῦν ι , τὰ ὁποῖα προστίθενται εἰς τὸ θέμα πρὸ τῶν καταλήξεων μετὰ τὸ θεματικὸν φωνῆεν (ὅπου ὑπάρχει τοιοῦτον φωνῆεν). Τὸ ἐγκλιτικὸν φωνῆεν ι συναιρεῖται μὲ τὸ προηγούμενον φωνῆεν τοῦ θέματος: λυ-θε-ίη-μεν, λυ-θε-ῖ-μεν, λύ-ο-ι-μεν, λύ-σα-ι-μεν, λύσ-α-ι-ντο.