ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ - ΑΚΜΗ ΜΥΚΗΝΩΝ

Α. ΛΑΖΑΡΟΥ - Δ. ΧΑΤΖΗ

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

1.   ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Περὶ τὸ 2000 π.Χ. ἔφθασαν οἱ πρῶτοι Ἕλληνες εἰς τὴν Ἑλλάδα, δηλ. οἱ Ἀχαιοί. Ἦσαν ἀπὸ τὴν πρωτοπορίαν τῆς μεγάλης μεταναστεύσεως τῶν ἰνδοευρωπαϊκῶν λαῶν, ἡ ὁποία ἐτάραξε, τὴν Ἀσίαν καὶ τὴν Εὐρώπην κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους.

Εἰς τὴν Ἀσίαν οἱ Μῆδοι καὶ οἱ Πέρσαι καταλαμβάνουν τὸ Ἰράν, οἱ Ἰνδοὶ προχωροῦν νοτιώτερον εἰς τὰς Ἰνδίας καὶ οἱ Χεττῖται κυριεύουν τὴν Βαβυλῶνα. Οἱ πρόγονοι τῶν σημερινῶν Εὐρωπαίων εἰσδύουν εἰς τὰ πυκνὰ δάση τῆς Κεντρικῆς Εὐρώπης, οἱ πρῶτοι Λατῖνοι κατέρχονται εἰς τὴν Ἰταλίαν καὶ οἱ Ἀχαιοὶ φθάνουν εἰς τὴν Βαλκανικήν, προχωροῦν διαρκῶς νοτιώτερον καὶ καταλαμβάνουν τὴν Ἑλλάδα. Ἡ ἰνδοευρωπαϊκὴ φυλὴ κάμνει τὴν ἐμφάνισίν της εἰς τὴν ἱστορίαν.

Ἰσχυρώτεροι σωματικῶς καὶ καλύτερον ὡπλισμένοι οὶ Αχαιοὶ ἐκτοπίζουν εὐκόλως τοὺς έντοπίους καὶ κυριαρχοῦν ἀπὸ τὴν Θεσσαλίαν ἕως τὴν Πελοπόννησον. Εἶναι πιθανὸν ὅτι αὐτοὶ ἔφερον πρῶται τὸν ἵππον εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ ἐπολέμουν μὲ πολεμικὰ ἅρματα. Εἴχον τὴν καλὴν τύχην νὰ ἐγκατασταθοῦν ἐντὸς τῆς περιοχῆς τοῦ κρητικοῦ πολιτισμοῦ, διότι ἡ Πελοπόννησος καὶ νοτιωτέρα Ἑλλὰς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν εὑρίσκοντο ὑπὸ τὴν ἐπίδρασιν τῆς Κρήτης. Οἱ Ἀχαιοὶ ἔμαθον πολλὰ ἀπὸ τοὺς Κρῆτας, ἐσυνέχισαν τὸν πολιτισμόν των καὶ εἰς πολλὰ τοὺς ἐπέρασαν. Ὁ ἀχαϊκὸς πολιτισμὸς εἶναι συνέχεια καὶ συμπλήρωσις τοῦ κρητικοῦ.

2.   ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑΝ

Οἱ Ἀχαιοὶ δυνατοὶ κατ’ ἀρχὰς εἰς τὴν ξηράν, δὲν ἅργησαν νὰ γίνουν ναυτικοί. Ἀπέκτησαν πολεμικὸν ναυτικὸν καὶ περὶ τὸ 1400 π.Χ. ἦλθον εἰς σύγκρουσιν πρὸς τοὺς Κρῆτας. Εἰς τὴν πάλην αὐτὴν ἐπεκράτησαν οἰ Ἀχαιοί, ἐνίκησαν τὸν κρητικὸν στόλον καὶ ἐκυρίευσαν τὴν Κρήτην. Τὰ ἀνάκτορα τῆς Κρήτης φέρουν τὰ ἴχνη πυρκαϊᾶς καὶ βιαίας καταστροφῆς, Ἀπὸ τότε οἱ Ἀχαιοὶ κυριαρχοῦν εἰς τὸ Αἰγαῖον καὶ ἀρχίζουν ζωηροτάτην δρᾶσιν. Ἐπιχειροῦν διαρκῶς πειρατικὰς ἐπιδρομὰς καὶ ἀνησυχοῦν ἀκόμη καὶ τὰ παράλια τῆς Αἰγύπτου.

Τὴν ἐποχὴν αὐτὴν ἀρχίζει ἡ ἀποικιακὴ ἐξάπλωσις τῶν Ἀχαιῶν, δηλαδὴ ἡ ἀρχαιοτέρα ἀποικιακὴ ἐξάπλωσις τῶν Ἑλλήνων. Καταλαμβάνουν τὰς νήσους τοῦ Αἰγαίου καὶ τὰ παράλια τῆς Μ. Ἀσίας, ἡ ὁποία ἀρχίζει νὰ γίνεται χώρα ἑλληνική. Οἱ Ἀχαιοὶ τῆς Μ. Ἀσίας, ἄξιοι πολεμισταί, ἔρχονται εἰς πολλὰς σχέσεις μὲ τοὺς κατοίκους τοῦ ἐσωτερικοῦ, ἰδίως μὲ τοὺς βασιλεῖς τῶν Χεττιτῶν, οἱ ὁποῖοι τοὺς μεταχειρίζονται ὡς συμμάχους ἢ μισθοφόρους. Εἰς τὰς Χεττιτικὰς ἐπιγραφὰς σῴζονται πολλαὶ πληροφορίαι διὰ τοὺς Ἀχαιούς. Ἀπ᾽ αὐτὰς μανθάνομεν, ὅτι τὰ γνωστὰ ἀπὸ τὴν μυθολογίαν ὀνόματα Ἀτρεύς, Ἐτεοκλῆς κλπ, ἦσαν πραγματικοὶ βασιλεῖς καὶ ἀνέπτυξαν μεγάλην δρᾶσιν. Ἐπίσης κατέλαβον τὴν Κύπρον καὶ μετέδωσαν τὴν διάλεκτόν των. Τέλος διέπλευσαν τὸ Ἰόνιον πέλαγος, ἔφθασαν εἰς τὴν Ἰταλίαν καὶ ἐντὸς τοῦ κόλπου τοῦ Τάραντος ἔστησαν τὰς πρώτας ἑλληνικὰς ἐγκαταστάσεις.

3.   ΑΚΜΗ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ

Οἱ Ἀχαιοὶ ἵδρυσαν διάφορα κράτη. Τὸ σημαντικώτερον ἀπ᾽ αὐτὰ ἦτο τὸ κράτος τῶν Μυκηνῶν . Οἱ βασιλεῖς τοῦ κράτους αὐτοῦ ἔγιναν ἰσχυρότατοὶ καὶ ἡ πρωτεύουσά των, ἡ Τίρυνς , κατ᾽ ἀρχάς, κυρίως ὅμως αἱ Μυκῆναι ἀργότερα ἀπέκτησαν μέγα ὄνομα.

Αἱ Μυκῆναι χρωστοῦν τὴν λαμπρότητά των εἰς τὴν ἐπίκαιρον θέσιν των. Ἡ πόλις κειμένη ἐπάνω εἰς λόφον φυσικὰ ὀχυρόν, τριγυρισμένη μὲ ἰσχυρὸν τεῖχος, δεσπόζει τῆς Ἄργολικῆς πεδιάδος καὶ τοῦ ἐμπορικοῦ δρόμου, ὁ ὁποῖος συνδέει τὸν Ἀργολικὸν κόλπον μὲ τὸν Κορινθιακόν. Οἱ ἄρχοντες τῶν Μυκηνῶν, ἀσφαλεῖς εἰς τὸ φρούριόν των, ἐκμεταλλεύονται τὰ εἰσοδήματα τῆς μεγάλης πεδιάδος καὶ φορολογοῦν τοὺς ἐμπόρους, οἱ ὁποῖοι προτιμοῦν νὰ μεταφέρουν διὰ τῆς ξηρᾶς τὰ ἐμπορεύματά των μεταξὺ τοῦ Ἀργολικοῦ καὶ τοῦ Κορινθιακοῦ κόλπου. Ἐπιδίδονται συγχρόνως εἰς πειρατικὰς ἐπιδρομὰς καὶ θησαυρίζουν τοιουτοτρόπως μεγάλα πλούτη εἰς τὴν πρωτεύουσαν των. Ὁ Ὅμηρος ὀνομάζει τὰς Μυκήνας πολύχρυσος Μυκήνη καὶ τὰ εὑρήματα τῶν μυκηναϊκῶν τάφων ἐδικαίωσαν τὴν ὀνομασίαν αὐτήν.

Ὁ πολιτισμὸς τῶν Ἀχαιῶν ὠνεμάσθη μυκηναϊκός , διότι τὸ σημαντικώτερον κέντρον του ἦσαν αἱ Μυκῆναι. Εἶχεν ὁμως καὶ ἄλλας ἑστίας, εἰς τὴν Λακωνικήν, εἰς τὴν Ἀττικήν, εἰς τὴν Βοτωτίαν κ.ἄ., ὅπως μαρτυροῦν λείψανα ἀκροπόλεων καὶ θολωτῶν τάφων.

4.   ΑΙ ΜΥΚΗΝΑΪ ΚΑΙ ΑΚΡΟΠΟΛΕΙΣ

Οἱ βασιλεῖς τῶν Ἀχαιῶν, ἐπειδὴ εἶναι ὀλιγώτερον άσφαλεῖς εἰς τὴν ξηρὰν παρὰ οἱ Κρῆτες εἰς τὴν νῆσον των, ἐκλέγουν ὑψηλὰ καὶ ἀπρόσιτα μέρη, διὰ νὰ κτίσουν τὴν κατοικίαν των, καὶ τὴν ὀχυρώνουν μὲ ἰσχυρα τείχη. Τα ἀνάκτορά των δηλαδὴ εἶναι ὀχυραὶ ἀκροπόλεις . Τὰ τείχη τῶν ἀκροπόλεων εἶναι κτισμένα μἐ πελωρίους ὀγκολίθους χωρὶς ἀμμοκονίαν. Μερικοὶ ἀπ’ αὐτοὺς ἔχουν μῆκος 9 μ., πάχος 6 μ. καὶ ζυγίζουν 90 χιλ. ὀκάδας, ὅσον δηλαδὴ μεγάλη σιδηροδρομικὴ ἅμαξα. Οἱ Ἕλληνες τῶν ἱστορικῶν χρόνων, ἐπειδὴ ἐδυσκολεύοντο νὰ ἐξηγἡσουν τὴν προέλευσιν τῶν ὁχυρωμάτων αὐτῶν, ὑπέθεσαν ὀτι τὁν παλαιότερον καιρὸν εἰς τὴν Ἐλλάδα ἔζησαν πελώριοι ἄνθρωποι, οἱ Κύκλωπες, οἱ ὁποῖοι ἔκτισαν τὰ τείχη αὐτά. Διὰ τοῦτο τὰ ὀνομάζουν κυκλώπεια τείχη .

5.   ΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟΝ

Τὸ μυκηναϊκὸν ἀνάκτορον εἶναι διαφορετικὸν ἀπὸ τὸ κρητικόν. Εἶναι κτίριον βαρύ, μὲ ἕνα ὄροφον. Ἀποτελεῖται κυρίως ἀπὸ ἓν στενόμακρον δωμάτιον, τὸ ὁποῖον εἰς τὴν εἴσοδον ἔχει μίαν στοὰν καὶ ὀπίσω δωμάτια ὕπνου. Τὸ κεντρικὸν δωμάτιον τὸ ὠνόμαζον μέγαρον . Παράθυρα δὲν εἶχεν. ᾽Εφωτίζετο μόνον ἀπὸ τὴν εἴσοδον. Εἰς τὴν ὀροφὴν εἶχε μίαν μεγάλην ὀπήν, διὰ νὰ ἐξέρχεται ὁ καπνός. Εἴς τὸ μέσον εὑρίσκετο ἡ ἑστία, εἰς τὴν ὁποίαν ἔκαιεν ἡ φωτιά, ἡ ὁποία ἐχρησίμευε νὰ θερμαίνῃ καὶ νὰ φωτίζῃ μαζί. Εἰς τὸ δωμάτιον αὐτὸ ἕτρωγον, ἐδέχοντο τοὺς ξένους καὶ ἐπερνοῦσαν τὴν ἡμέραν των. Τὸν τύπον αὐτὸν τῆς κατοικίας οἱ Ἀχαιοὶ ἕφεραν ἀπὸ τὰς βορειοτέρας χώρας, ὅπου ἔζησαν παλαιότερον.

Τὸ ἀνάκτορον εἰς τὴν ἀρχὴν ἦτο πολὺ ἁπλοῦν. Οἱ βασιλεῖς ἐφρόντισαν πρὸ πάντων διὰ τὴν ἀσφάλειαν καὶ τὴν δύναμίν των. Ἀργότερον ὅμως ἐμιμήθησαν τοὺς βασιλεῖς τῆς Κρήτης. Ἐστόλισαν τὰ ἀνάκτορά των μὲ ὡραίας τοιχογραφίας κατεσκεύαζον χρυσοκέντητα ὅπλα, χρυσᾶ κοσμήματα, ἀγγεῖα κλπ. Οἱ τεχνῖται τῶν Ἀχαιῶν ἐφιλοτιμήθησαν νὰ κάμουν ἔργα ὡραῖα, ὅπως καὶ οἱ Κρῆτες.

6.   ΟΙ ΤΑΦΟΙ

Οἱ βασιλεῖς τῶν Ἀχαιῶν ἤθελον νὰ ἐξακολουθήσουν τὴν καλὴν ζωὴν καὶ μετὰ θάνατον. Ἑφρόντιζον λοὶπὸν νὰ κτίσουν τάφους εὐρυχώρους. Κατ’ ἀρχὰς ἔσκαπτον τοὺς τάφους ἐντὸς τῶν βράχων, οἱ ὁποῖοι ἦσαν πλησίον τῶν ἀνακτόρων. Ἀργότερον κατεσκεύαζον ἐντὸς τῆς γῆς ὁλόκληρα δωμάτια, ἐνίοτε δύο, τὰ ὁποῖα εἶχον συγκοινωνίαν μεταξύ των, καὶ τὰ ἐσκέπαζον μὲ στερεοὺς θόλους ἀπὸ πέτρας. Αὐτοὶ εἶναι οἱ θολωτοὶ τάφοι .

Εἰς τοὺς τάφους αὐτοὺς ἔθαπτον τοὺς νεκρούς ἀφοῦ τοὺς ἐταρίχευον καὶ τοὺς ἐστόλιζον ὅπως εἰς τὴν ζωήν. Ἔθετον εἰς τὴν κεφαλήν τὸ στέμμα, ἐκάλυπτον τὸ πρόσωπον μὲ χρυσῆν προσωπίδα καὶ ἕθαπτον αὐτοὺς μαζὶ μὲ ὅ,τι ἀγαπητὸν εἶχον, χρυσωμένα ὅπλα, χρυσᾶ κοσμήματα, ἀγγεῖα κλπ.

7.   ΑΙ ΑΝΑΣΚΑΦΑΙ

Αἰῶνας ἐκοιμήθησαν οἱ βασιλεῖς τῶν Ἀχαιῶν ἥσυχοι εἰς τοὺς τάφους των, εἰς τὸ μέσον τοῦ πολυτελοῦς θησαυροῦ των, ἕως ὅτου ὴ σκαπάνη τοῦ Σλῆμαν ἐτάραξε τὸν ὕπνον των.

Ὁ γερμανὸς ἀρχαιολόγος Σλῆμαν εἶναι ὁ πρῶτος, ὁ ὁποῖος εἶχε τὴν ἔμπνευσιν νὰ σκάψῃ ὀνομαστὰς τοποθεσίας τοῦ παλαιοτέρου πολιτισμοῦ τῆς Ἑλλάδος. Κατ’ ἀρχὰς ἦτο ἔμπορος, ἀλλ’ εἶχε διαβάσει μὲ ἀγάπην τὸν Ὅμηρον καὶ ἠθέλησε νὰ εὕρῃ τὰ ἴχνη τῶν ὁμηρὶκῶν ἡρώων. Τὸ 1876 ἔκαμεν ἀνᾳσκαφὰς εἰς τὴν ἀκρόπολιν τῶν Μυκηνῶν καὶ ἀνεκάλυψε παλαιοτάτους τάφους, γεμάτους ἀπὸ ἀντικείμενα μεγάλης ἀρχαιολογικῆς ἀξίας. Ὁ Σλῆμαν ἀνεκάλυψεν ἐπίσης σπουδαῖα εὑρήματα εἰς τὴν Τροίαν. Τοιουτοτρόπως ἔδωσε τὴν πρώτην ὤθησιν εἰς τὰς ἀνασκαφάς, αἱ ὁποῖαι ἔφερον εἰς τὸ φῶς τὴν προϊστορικὴν Ἑλλάδα.

8.   ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Οἱ Ἕλληνες τῶν ἱστορικῶν χρόνων διετήρησαν ζωηρὰν ἀνάμνησιν μιᾶς πανελληνίου ἐπιχειρήσεως εἰς παλαιοὺς χρόνους ἐναντίον μιᾶς πόλεως ἐπὶ τοῦ ῾Ελλησπόντου, τῆς Τροίας. Αἱ δὲ ἐπιγραφαί, αἱ ὁποῖαι εὑρέθησαν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας εἰς τὰς ἀνασκαφὰς τῆς Μ. Ἀσίας, μαρτυροῦν ὅτι αἱ διηγήσεις ἐκεῖναι εἶχον ἱστορικὴν βάσιν.

Ἀναβαίνοντες πρὸς τὰ βόρεια τοῦ Αἰγαίου οἱ ῞Ελληνες ἐφθασαν εἰς τὴν περιοχὴν τοῦ Ἑλλησπόντου. Ἀλλὰ τὴν διάβασιν τοῦ πορθμοῦ πρὸς τὴν Προποντίδα καὶ τὸν Εὔξεινον ἔκλειε μία μεγάλη καὶ ἰσχυρὰ πόλις κτισμένη ἐπὶ τοῦ ῾Ελλησπόντου, ἡ Τροία.

Ἡ Τροία ἦτο πόλις πολὺ παλαιά. Ἐπανειλημμένως κατεστράφη, ἀλλὰ εἰς τὴν θέσιν τῆς παλαιοτέρας ἐκτίζετο νέα. Οἱ ἀρχαιολόγοι ἀνεκάλυψαν πολλὰ στρώματα πόλεων, τὰ ὁποῖα ὁνομάζουν Τροία Α΄, Τροία Β΄ κλπ. Ἡ Τροία τοῦ Πριάμου ἦτο ἡ Τροία ΣΤ΄. Ἀφ’ ὅτου ἡ πόλις περιῆλθεν εἰς τοὺς Φρύγας, ἕνα λαὸν τῆς Μ, Ἀσίας, δὲν ἔπαυσε νὰ προοδεύῃ. Εἰς τὸ φρούριόν της, στεφανωμένον μὲ ἐπάλξεις, περιέκλειε μερικὰς χιλιάδας ἀνθρώπων καὶ ἔδιδεν ἀσφάλειαν εἰς τοὺς χωρικοὺς τῆς περιοχῆς. Ἠτο πλουσία εἰς χρυσὸν καὶ ὀρείχαλκον ἀπὸ τὴν φορολογίαν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι διήρχοντο τὰ στενά.

Μεγάλη πανήγυρις συνεκροτεῖτο ὑπὸ τὰ τείχη τῆς Τροίας, εἰς τὴν ὁποίαν συνηντῶντο ἕμποροι τοῦ Αἰγαίου μὲ ἐμπόρους τοῦ Εὐξείνου.

Οἱ Ἀχαιοὶ δέν ἦτο δυνατὸν νὰ ἀνεχθοῦν τὸν αὐθαίρετον αὐτὸν ἀποκλεισμόν. Περὶ τὸ 1180 ὁ Ἀτρείδης Ἀγαμέμνων ἔδωσε τὸ σύνθημα τοῦ συναγερμοῦ καὶ περὶ αὐτὁν ἡνώθησαν οἱ πολεμισταὶ τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ τῆς Κρἠτης καὶ τῆς Ρόδου μέχρι τῆς Κεφαλληνίας καὶ ἀπὸ τῆς Πύλου μέχρι τῆς Δωδώνης. Εἰς τὸυ συνασπισμὸν αὐτὸν ὁ Πρίαμος ἀντέταξεν ἅλλον. Δαρδάνιοι καὶ Πελασγοί, παραθαλάσσιοι τοῦ Ἑλλησπόντου, Προποντίδος, Εὐξείνου, Μυσοί, Φρύγες, Κᾶρες, Λύκιοι, Θρᾷκες, Κίκονες, Παίονες, ὅλοι οἱ ὑπετελεῖς ἢ σύμμαχοι, ἔσπευσαν εἰς βοήθειάν του.

Οἱ Ἀχαιοὶ δὲν ἦσαν εἰς θέσιν νὰ περικυκλώσουν τὴν πόλιν. Ἐστρατοπέδευσαν εἰς τὴν παραλίαν καὶ ἔχοντες ὄπισθεν τὴν θάλασσαν καὶ βάσιν τὴν Λῆμνον διήρπαζον τὴν πεδινὴν χώραν, διὰ νὰ προμηθευθοῦν τροφάς. Οἱ ἐχθροὶ ἐστρατοπεδευμένοι ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ Σκαμάνδρου ἀπέκρουον τὰς ἐπιθέσεις. Συγκρούσεις ἐγίνοντο εἰς ἀραιὰ διαστήματα.

Μετὰ πολλὴν καρτερίαν οἱ Ἀχαιοὶ ὑπερίσχυσαν. Ἡ ἅλωσις τῆς Τροίας διελαλήθη ἀπὸ στόματος εἰς στόμα διὰ τῶν αἰώνων.

9.   ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΑΧΑΙΟΥΣ

Μὲ τὸν καιρὸν οἱ Ἕλληνες ἐλησμόνησαν τὴν ἱστορίαν τῶν Ἀχαιῶν, ὅπως ἐλησμόνησαν καὶ τὴν ἱστορίαν τῶν Κρητῶν. Ἀλλ’ ἡ δόξα των δὲν ἔσβησεν, ὅπως καὶ ἡ δόξα τῆς Κρήτης. Διὰ τοὺς Ἀχαιοὺς ἡ παράδοσις ἔσωσε πολὺ περισσότερα. Διηγοῦνται πολλὰ διὰ τὴν ζωήν, τὸν πλοῦτον καὶ τὰ ἔργα των. Ἔμεινε προπάντων ἔνδοξον τὸ ὄνομα τῶν Μυκηνῶν. Ἐπίστευον ὅτι τὰ θεώρατα τείχη των τὰ ἔκτισαν Κύκλωπες. Ἔλεγον, ὅτι ἐκεῖ ἔζησαν σπουδαῖοι βασιλεῖς, ὁ Ἀτρεὺς πρῶτον, ἔπειτα τὰ παιδιά του καὶ οἰ ἔγγονοί του, οἱ Ἀτρεῖδαι.

Ὁ υἱός του Ἀγαμέμνων , ὁ πλουσιώτερος καὶ ἰσχυρότερος βασιλεὺς τῆς ἐποχῆς, ἥνωσε τοὺς ἡγεμόνας τῶν Ἀχαιῶν, διὰ νὰ πολεμήσουν τοὺς Τρῶας, διότι ὁ Πάρις , ὁ υἱὸς τοῦ βασιλέως τῆς Τροίας Πριάμου , ἥρπασε τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ του Μενελάου, τὴν ὡραίαν Ἑλένην. Εἰς τὸν Τρωϊκὸν πόλεμον ἔλαβον μέρος οἱ ἐξοχώτεροι ἥρωες τῆς Ἑλλάδος, ὁ Ἀχιλλεύς , προσωποποίησις τῆς νεανικῆς ἀνδρείας, ὁ Ὀδυσσεύς , ὁ πονηρὸς βασιλεὺς τῆς Ἰθάκης, σύζυγος τῆς πισῖῆς Πηνελόπης, ὁ φρόνιμος καὶ γλυκομίλητος γέρων Νέστωρ , βασιλεὺς τῆς Πύλου, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἵδει τρεῖς γενεὰς ἀνθρώπων, ὁ ρωμαλέος Αἴας ὁ Τελαμώνιος , ἀήττητος εἰς τὰς μάχας, ὁ ὁποῖος κρατεῖ ἀσπίδα κατασκευασμένην ἀπὸ ἑπτὰ δέρματα βοδιοῦ, ὁ Μαχάων , ὁ ὁποῖος κατέχει τὸ μυστικὸν νὰ θεραπεύῃ ὅλας τὰς ἀσθενείας. Οἱ Τρῶες ἀντιτάσσουν εἰς αὐτοὺς ἐπίσης ἀξίους πολεμιστάς, ἰδίως τὸν Ἕκτορα, τὸν υἱὸν τοῦ Πριάμου. Ὁ πόλεμος διήρκεσε δέκα ἔτη.

Μετὰ τὴν ἅλωσὶν τῆς Τροίας, ἄλλα δέκα ἔτη ὁ Ὀδυσσεὺς περιεπλανὴθη εἰς τὴν θάλασσαν, ἐπάλαισε μὲ τρικυμίας, μὲ θαλάσσια τέρατα, μὲ μάγισσες. Τέλος ὅμως κατώρθωσε νὰ φθάσῃ εἰς τὴν πατρίδα του μὲ τὴν καρτερίαν καὶ τὴν ἐφευρετικότητά του.

Οἱ μῦθοι τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου εἶναι ἐξαιρετικὰ ἀγαπητοὶ εἰς τοὺς Ἕλληνας, διότι παρουσιάζουν ἡνωμένον τὸν Ἑλληνισμὸν διὰ μεγάλην ἐπιχείρησὶν καὶ διασῴζουν ἀναμνήσεις τῶν ἀγώνων εἰς τὴν θάλασσαν.