του
Αριστείδη Χατζή
Ι. ΒΙΟΣ ΑΡΡΙΑΝΟΥ
Γεννήθηκε: το 95 μ.Χ. – Νικομήδεια Βιθυνίας. Εκπαίδευση: Επίκτητος, στωικός φιλόσοφος (από τη Νικόπολη Ηπείρου) / μαθήματα ρητορικής και φιλοσοφίας (στην Αθήνα). Ο ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός του παραχώρησε το δικαίωμα του ρωμαίου πολίτη και τον ονόμασε Φλάβιο. Το 130 μ.Χ. τον έστειλε ως διοικητή (legatus) στην Καππαδοκία. Το 145 μ.Χ. ο Αρριανός αναγορεύτηκε επώνυμος άρχοντας στην Αθήνα. Πέθανε γύρω στα 180 μ.Χ. στην πατρίδα του.
ΙΙ. ΕΡΓΑ ΑΡΡΙΑΝΟΥ
Πρότυπό του ο Ξενοφών.
1.Ιστορικά: α) Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις, β) Ἰνδική.
2.Φιλοσοφικά: α) Ἐπικτήτου διατριβαί, β) Ἐγχειρίδιον Ἐπικτήτου (επιτομή προηγούμενου).
3.Γεωγραφικά: Περίπλους Εὐξείνου Πόντου.
4.Στρατιωτικά: α) Τέχνη Τακτική, β) Ἐκταξις κατ’ Ἀλανῶν.
ΙΙΙ. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΑΡΡΙΑΝΟΥ
Ο Αρριανός είναι αττικιστής· δε χρησιμοποιεί δηλαδή στο έργο του την ελληνιστική κοινή, που μιλιόταν στην εποχή του, αλλά την αττική διάλεκτο, που μιλιόταν μέχρι τον 4ο αι. π.Χ.
IV. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ – ΠΗΓΕΣ ΑΡΡΙΑΝΟΥ
1. Σύγχρονοι του Αλεξάνδρου με συμμετοχή στην εκστρατεία: Αριστόβουλος, Καλλισθένης (ακολούθησε την εκστρατεία ως ιστοριογράφος της αυλής), Ονησίκριτος (κυβερνήτης του πλοίου με το οποίο ο Αλέξανδρος διέπλευσε τον Ινδό ποταμό), Χάρης ο Μυτιληναίος (το έργο του περιελάμβανε κυρίως ανεκδοτολογικά περιστατικά της αυλής), Πτολεμαίος ο Λαγού κ.ά.
2. Μεταγενέστεροι: Διόδωρος ο Σικελιώτης (1ος αι. π.Χ.), Στράβων (1ος αι. π.Χ.), Πλούταρχος (2ος αι. π.Χ.) κ.ά.
V. Ο ΑΡΡΙΑΝΟΣ ΩΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ
Προσπαθεί να στοιχίσει το έργο του με τη μέθοδο και το ύφος της Κύρου Ἀναβάσεως του Ξενοφώντα. Αντικειμενικός και ακριβής στην αφήγηση των καθαρά ιστορικών γεγονότων, ελλιπής στην αναφορά στα πολιτικά σχέδια του Αλεξάνδρου και στην εκπολιτιστική περιγραφή της εκστρατείας του.
VΙ. Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Γεννήθηκε: 356 π.Χ. Γονείς: Φίλιππος και Ολυμπιάδα. Δεκαέξι ετών ιδρύει την Αλεξανδρούπολη. Δάσκαλος: Αριστοτέλης. Μετά τη δολοφονία του πατέρα του, το 336 π.Χ., εξόντωσε τους συνωμότες και συγκάλεσε συνέδριο των Ελλήνων στην Κόρινθο· όλοι οι Έλληνες, εκτός των Σπαρτιατών, δέχτηκαν να τον ακολουθήσουν στην εκστρατεία του στην Ανατολή. Πριν όμως ξεκινήσει, ο μακεδόνας στρατηλάτης υπέταξε όλους τους εχθρούς του και κατέπνιξε την επανάσταση στη Θήβα με πολύ βίαιο τρόπο. Ακαταπόνητος, ψύχραιμος, ευαίσθητος, τολμηρός, με στρατηγικές ικανότητες, μεγαλόψυχος και ευγενής προς τους ηττημένους αρχηγούς των αντιπάλων. Για να εξασφαλίσει την ενότητα του οικουμενικού κράτους που προέκυψε από τις κατακτήσεις του, διατήρησε τις τοπικές μορφές διακυβέρνησης, αποδέχθηκε για τον εαυτό του διάφορους τίτλους, επιδίωξε τους μεικτούς γάμους· παντρεύτηκε κι ο ίδιος αρχικά τη Ρωξάνη, κόρη τοπικού ηγεμόνα, κι αργότερα την κόρη του Δαρείου, Στάτειρα ή Βαρσίνη. Σημαντικότερο αποτέλεσμα της δράσης του αποτελεί ο εξελληνισμός της Μ. Ασίας με την προώθηση της ελληνικής γλώσσας, των ηθών, των εθίμων και του δικαίου του ελληνικού πολιτισμού. Πέθανε στις 13 Ιουνίου του 323 π. Χ.
VΙΙ. Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
ΠΕΖΙΚΟ: i) φάλαγγα: το κυριότερο σώμα του στρατού· αποτελείται από 6 τάξεις à 1 τάξη = 3 λόχοι à 1 λόχος = 300 άνδρες (πεζέταιροι) / οπλισμός: περικεφαλαία, θώρακας, ασπίδα, κνημίδες, ελαφρύ ξίφος και σάρισα. (μακρύ δόρυ), ii) υπασπιστές: αρχικά αποτελούσαν την προσωπική φρουρά του Αλεξάνδρου, ενώ αργότερα σχημάτισαν ξεχωριστό σώμα, κατάλληλο για πολεμικές επιχειρήσεις, όπου δυσκολευόταν να προχωρήσει η φάλαγγα / οπλισμός: λινός θώρακας, ελαφριά ασπίδα, μακρύ ξίφος και μικρό δόρυ, iii) ψιλοί: ονομαζόταν πελταστές, τοξότες, ακοντιστές και σφενδονήτες ανάλογα με το μοναδικό όπλο που έφεραν (πέλτη = μικρή ασπίδα, τόξο κλπ.).
ΙΠΠΙΚΟ: i) βαρύ ιππικό: ευγενείς Μακεδόνες και Θεσσαλοί (ἑταῖροι). Αποτελείτο από 16 ίλες à 1 ίλη = 150 – 250 άνδρες. Η δέκατη έκτη (ἄγημα τῶν ἑταίρων) ήταν η βασιλική, δηλαδή η έφιππη σωματοφυλακή του βασιλιά / οπλισμός: περικεφαλαία, θώρακας, ξίφος και ξυστόν (= δόρυ), ii) ελαφρύ ιππικό (σαρισοφόροι ή πρόδρομοι ἱππεῖς): ανιχνευτές ή διώκτες των αντιπάλων, όταν τρέπονταν σε φυγή / οπλισμός: έφεραν αντί για το ξυστόν, τη σάρισα (πιο κοντή και ελαφριά από αυτή του πεζικού).
VΙΙΙ. Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΩΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ
Τέλος Πελοποννησιακού πολέμου à Σπάρτη κυρίαρχη δύναμη στην Ελλάδα - συντηρητική πολιτική à ανάκαμψη Αθήνας à αντίδραση Σπάρτης – αίτημα βοήθειας από τους Πέρσες à υπογραφή Ανταλκίδειας ειρήνης (387 π.Χ.): οι Πέρσες αποκτούν τη δυνατότητα να επεμβαίνουν στα ελληνικά πράγματα à Ισοκράτης («Πανηγυρικός») – ιδέα συνένωσης Ελλήνων εναντίον των Περσών.
377 π.Χ.: ίδρυση Β΄ Αθηναϊκής συμμαχίας (βραχύβια) à αθηναϊκή κυριαρχία στη θάλασσα..
371 π. Χ.: Μάχη στα Λεύκτρα: νίκη Θηβαίων εναντίον Σπαρτιατών. Οι πρώτοι διεκδικούν την ηγεμονία..
362 π.Χ.: θάνατος Θηβαίου ηγέτη Επαμεινώνδα στη Μαντίνεια à καμία από τις τότε γνωστές πόλεις δεν είχε τη δυνατότητα να αναλάβει ηγετικό ρόλο à εμφάνιση μιας νέας δύναμης, της Μακεδονίας, η οποία αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελλάδα à Αθήνα – σχηματισμός φιλομακεδονικής μερίδας με σημαντικούς εκπροσώπους, ανάμεσά τους και ο Ισοκράτης.
Ο Φίλιππος Β΄ όμως δεν πρόφτασε να υλοποιήσει την ιδέα της συνένωσης όλων των Ελλήνων εναντίον των Περσών. Δολοφονήθηκε αλλά το ρόλο αυτό ανέλαβε ο γιος του ο Αλέξανδρος.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου