του
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ἐπιμελεία τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Προτείνεται όπως το εξεταστικό δοκίμιο περιλαμβάνει ασκήσεις:
Μέρος Α΄ (6 μονάδες)
Πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, τύπου σωστό-λάθος, κατάταξης σε χρονική/λογική ακολουθία κλπ. (2 ασκήσεις)
Μέρος Β΄ (14 μονάδες)
· Διερεύνησης, ανάπτυξης, αιτιολόγησης, τεκμηρίωσης, σε σχέση με δοσμένο κείμενο
· Σύγκρισης διδαγμένων κειμένων
Σημ.: Μπορεί να υπάρχει μικρή διακύμανση στην κατανομή των μονάδων, ανάλογα με το γραπτό. Επισημαίνεται ότι η διαδικασία της αξιολόγησης δεν πρέπει να περιορίζεται στο διαγώνισμα. "Πρέπει να πλαισιωθεί με διαδικασίες διαρκούς, ενεργητικής και δημιουργικής αξιολόγησης, οι οποίες να διαγιγνώσκουν την εμπέδωση δεξιοτήτων πέραν της αποστήθισης" (Πρόγραμμα Σπουδών, σ. 21).
***
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
Ιλιάδα – Ραψωδία Α
1-252 και 508- 633
ΜΕΡΟΣ Α΄ (μον. 6)
*
1. Επίλεξε το σωστό. (μον. 3)
Α. Η Ιλιάδα είναι το έπος του:
α) Αγαμέμνονα
β) Αχιλλέα
γ) λοιμού
δ) θυμού
Β. Ο Χρύσης είναι ιερέας του:
α) Απόλλωνα
β) Δία
γ) Αθηνάς
δ) Ήρας
Γ. Ο πιο γενναίος Αχαιός είναι ο:
α) Αγαμέμνονας
β) Αχιλλέας
γ) Πρίαμος
δ) Οδυσσέας
Δ. Η Θέτιδα γνωρίζει ότι ο γιος της:
α) θα είναι ο νικητής
β) θα πεθάνει νέος
γ) θα μαλώσει με τον Αγαμέμνονα
δ) θα επιστρέψει στη Φθία
Ε. Μεσολαβεί για να εκτονώσει την ένταση στον Όλυμπο:
α) Αθηνά
β) Απόλλωνας
γ) Ήφαιστος
δ) Αφροδίτη
ΣΤ. Η ραψωδία Α τελειώνει με τους θεούς να:
α) καβγαδίζουν για τους θνητούς
β) επαναστατούν εναντίον του Δία
γ) είναι ευτυχισμένοι
δ) τάσσονται με το μέρος του Αχιλλέα
2. Σύνδεσε τους όρους της στήλης Α με αυτούς της στήλης Β. Ένας όρος της στήλης Β περισσεύει.(μον. 3)
Στήλη Α
1. μῆνις
2. λοιμός
3. βραχυβιότητα και τιμή
4. γέρας
5. ανθρωπομορφισμός
6. Ίλιον
Στήλη Β
α. θεοί
β. θεϊκή τιμωρία
γ. τιμητικό έπαθλο
δ. Τροία
ε. Αχιλλέας
στ. Αγαμέμνονας
ζ. άγριος θυμός
ΜΕΡΟΣ Β΄ (μον. 14)
*
1. Μελέτησε προσεκτικά το προοίμιο της Ιλιάδας και τεκμηρίωσε τις ακόλουθες προτάσεις με αναφορές στο κείμενο.
Α) Ο Αχιλλέας μετέχει τόσο της θεϊκής όσο και της ανθρώπινης φύσης. (μον. 1)
Β) Το προοίμιο δεν μας δίνει πληροφορίες για τη δομή του έπους, αλλά για το θέμα του (ποιο είναι αυτό, ποια αιτία το προκαλεί και ποιους επηρεάζει. ) (μον. 2)
Προοίμιο
ΤΟΝ ΑΓΡΙΟ ΘΥΜΟ, θεά, τραγούδησε του Αχιλλέα, γιου του Πηλέα,
ολέθριο θυμό, που τόσα πάθη φόρτωσε στους Αχαιούς, τόσες γενναίες ψυχές κατέβασε στον Άδη, ηρώων ψυχές, κι άφησε λεία στα σκυλιά τα σώματά τους, στα λαίμαργα όρνια, έτσι που συντελέστηκε η βουλή του Δία, 5 αφότου μεταξύ τους χώρισαν και πήραν να διχογνωμούν του Ατρέα ο γιος, ο πρώτος του στρατού, κι o θείος Αχιλλέας.
2. Mελέτησε προσεκτικά τα ακόλουθα αποσπάσματα και απάντησε στις ερωτήσεις.
Α) Στα αποσπάσματα που ακολουθούν ο Αγαμέμνονας απευθύνεται σε δύο ιερά πρόσωπα. Ποια είναι αυτά; (μον. 0.5)
Β) Πώς παρουσιάζει ο Όμηρος τον Αγαμέμνονα; Πού αποσκοπεί αυτή η παρουσίαση; (μον. 2)
Γ) Ποιες συνέπειες του πολέμου αναφορικά με τις γυναίκες αποκαλύπτονται μέσα από τα δύο αποσπάσματα; (μον. 1)
Απόσπασμα Α΄
«Τον νου σου, γέρο, μη σε ξαναδώ στα βαθουλά καράβια εγώ, ή τώρα να καθυστερείς ή να ξανάρχεσαι μετά, μήπως σκήπτρο και στέμμα του θεού δεν σ’ ωφελήσουν πια· πάντως αυτήν δεν την απολυτρώνω, προτού τη βρουν τα γηρατειά στο σπίτι μου, στο Άργος μέσα, απ’ την πατρίδα της μακριά, 30 στον αργαλειό να υφαίνει, μαζί μου ν’ αγαπιέται στο κρεβάτι. Στρίβε λοιπόν, μη μ’ ερεθίζεις άλλο, αν θέλεις σώος να γυρίσεις πίσω.»
Απόσπασμα Β΄
«Μάντη κακών, ποτέ σου δεν ξεστόμισες λόγο καλό για μένα, χαίρεται πάντοτε τo μέσα σου με κακοσήμαντους χρησμούς, κάτι το ευχάριστο ποτέ δεν είπες, μήτε κι έκανες. Έτσι και τώρα μαντείες αγορεύεις στους Δαναούς μπροστά, πως τάχα μου τα πάθη τους γι’ αυτό τα στέλνει ο Απόλλων, 110 από δικό μου δήθεν φταίξιμο, γιατί δεν δέχθηκα να αποδεχτώ λύτρα πολύτιμα, ελευθερώνοντας την κόρη από τη Χρύσα. Αυτήν όμως εγώ τη θέλω πλάι μου, μέσα στο σπίτι μου, την προτιμώ κι από την Κλυταιμνήστρα ακόμη, τη νόμιμη γυναίκα μου, αφού δεν βλέπω να της υπολείπεται στην όψη και στο ανάστημα, 115 μήτε στη φρόνηση και τη δεξιοσύνη. Και μ’ όλα ταύτα υποχωρώ και θα την παραδώσω, αν είναι το καλύτερο, γιατί με νοιάζει πιο πολύ πώς θα σωθεί ο στρατός, να μην αφανιστεί. Αλλά απαιτώ να μου ετοιμάσετε πάραυτα άλλο μερτικό, μη μείνω ατίμητος μόνος απ’ τους Αργείους - πράγμα πέρα για πέρα αταίριαστο. 120 Όλοι το βλέπετε, το γέρας που είχα πάει περίπατο.»
3. Δίνονται δύο σκηνές ικεσίας, του Χρύση προς τον Απόλλωνα και της Θέτιδας προς τον Δία. Μελέτησε τα αποσπάσματα και απάντησε στα ερωτήματα που ακολουθούν.
Α) Ποιο είναι το αίτημα του κάθε ικέτη; Γίνεται δεκτό ή απορρίπτεται; (μον. 1)
Β) Ποια κοινά τυπικά στοιχεία επισημαίνεις στις δύο ικεσίες; (μον. 1.5)
Γ) Πώς η κατάληξη των δύο ικεσιών επηρεάζει το έπος και τι αποδεικνύει για τον ρόλο των θεών στην Ιλιάδα; (μον. 3)
Απόσπασμα Γ΄
«Επάκουσε αργυρότοξε, της Χρύσας ο προστάτης και της πανίερης Κίλλας, ο πολιούχος της Τενέδου, Σμινθέα εσύ˙ αν κάποτε σου στέγασα ναό χαριτωμένο, αν κάποτε μεριά παχιά έκαψα προς τιμή σου, 40 ταυρίσια ή και γιδίσια, τέλεσε τώρα αυτή μου την ευχή· Τα δάκρυά μου να πληρώσουν με τα δικά σου βέλη οι Δαναοί.»
Απόσπασμα Δ΄
«Δία πατέρα, αν κάποτε, μπροστά στους αθανάτους, σ’ ωφέλησα με λόγο ή έργο, τέλεσε αυτό το θέλημά μου: 520 τον γιο μου τίμησε, που η μοίρα του έγραψε λίγο να ζήσει, πιο λίγο απ’ όλους. Και να που την τιμή του ατίμησε ο πρώτος του στρατού, ο Αγαμέμνων άρπαξε ο ίδιος και κατακρατεί το γέρας το δικό του. Όμως εσύ βαθύγνωμε, ολύμπιε Δία, τον γιο μου τίμησε, 525 στους Τρώες δίνοντας τη νίκη, ωσότου οι Αχαιοί τιμώντας ξεπληρώσουν με την πρέπουσα τιμή το αγόρι μου.»
4. Αξιοποιώντας όλα τα προηγούμενα αποσπάσματα που δόθηκαν, απάντησε στην ακόλουθη ερώτηση:
Γιατί η τιμή έχει ξεχωριστή σημασία για τον Αχιλλέα και πώς επηρεάζει τη συμπεριφορά του; (μον. 2)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου