επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικής φιλολογίας
Πανεπιστημίου Αθηνών
ΑΝΑΛΥΣΗ Χρονικήσ μετοχήσ
ΑΝΑΛΥΣΗ Χρονικήσ μετοχήσ ενεστωτα = Σύγχρονο
§ dum+ Οριστική Ενεστώτα : συνεχιζόμενη πράξη στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη πράξη
§ cum ιστορικός+υποτακτική Παρατατικού (σύγχρονο στο παρελθόν), μόνο από ιστορικό χρόνο
§ Cum καθαρά χρονικός +οριστική
ΑΝΑΛΥΣΗ Χρονικήσ μετοχήσ παθητικου παρακειμενου =Προτερόχρονο
§ Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική υπερσυντελίκου
§ postquam+οριστική παρακειμένου
§ cum καθαρά χρονικός+οριστική
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΝΟΘΟΥ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ
§ πάντα μετοχή παθητικού παρακειμένου και δηλώνει το προτερόχρονο. Στα κείμενά μας απαντώνται 7
§ κατά τη μετατροπή η σύνταξη πρέπει να μετατραπεί σε ενεργητική, ως εξής :
§ το υποκείμενο του ρήματος της πρότασης (που συμπίπτει με το εννοούμενο ποιητικό αίτιο της μετοχής) θα είναι και το υποκείμενο του ρήματος της χρονικής πρότασης (δεν χρειάζεται να το ξαναγράψουμε)
§ το ρήμα της χρονικής πρότασης θα είναι σε ενεργητική φωνή (προσοχή στο πρόσωπο με βάση το καινούργιο υποκείμενο)
§ το υποκείμενο της μετοχής θα μετατραπεί σε αντικείμενο του ρήματος της χρονική πρότασης (σε αιτιατική)
§ Χρησιμοποιούμε :
Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική υπερσυντελίκου
postquam+οριστική παρακειμένου
Ο cum καθαρά χρονικός+οριστική λιγότερο αποδεκτός, γι’ αυτό και τίθετα σε αγκύλες.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ
§ Στα κείμενά μας απαντάται μία στα κείμενά μας : occiso, κείμ. 23
§ η σύνταξη παραμένει παθητική
§ Το υποκείμενο της μετοχής τρέπεται σε υποκείμενο του ρήματος (σε ονομαστική).
ΚΕΙΜΕΝΟ 21
1. Galli ..., deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam...: νόθος αφαιρετική απόλυτος χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο (>>ενεργητική σύνταξη)
§ Cum Galli delevissent legiones Romanorum, everterunt urbem Romam (Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ Postquam Galli deleverunt legiones Romanorum, everterunt urbem Romam (Postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ [Cum Galli deleverunt (ή και deleverant) legiones Romanorum, everterunt urbem Romam (Cum καθαρά χρονικός +οριστική)]
2. is Gallos iam abeuntes secutus est: χρονική μετοχή, δηλώνει το σύγχρονο
§ is Gallos, dum iam abeunt, secutus est (+οριστική ενεστώτα-σύγχρονο, συνεχιζόμενη πράξη στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη πράξη)
§ is Gallos, cum iam abirent, secutus est (Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική παρατατικού, σύγχρονο στο παρελθόν)
§ is Gallos, cum iam abibant, secutus est (Cum καθαρά χρονικός +οριστική, σύγχρονο στο παρελθόν)
3. (Camillus) quibus interemptis aurum omne recepit : νόθος αφαιρετική απόλυτος χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο
§ (Camillus) cum eos interemisset, aurum omne recepit (Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ (Camillus) postquam eos interemit, aurum omne recepit (Postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ [(Camillus) cum eos interemit (ή και interemerat), aurum omne recepit (Cum καθαρά χρονικός +οριστική)]
4. unde tamen rogatus reversus est : χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο
§ unde tamen, cum rogatus esset, reversus est (Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ unde tamen, postquam rogatus est (erat), reversus est (Postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ unde tamen, cum rogatus est (erat), reversus est (Cum καθαρά χρονικός +οριστική)
ΚΕΙΜΕΝΟ 23
5. occiso Scriboniano, Romam trahebatur : γνήσια αφαιρετική απόλυτη χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο
§ Cum Scribonianus occisus esset, Romam trahebatur. (Cum ιστορικός-διηγηματικός+ υποτακτική)
§ Postquam Scribonianus occisus est (erat) , Romam trahebatur. (Postquam+οριστική παρακειμένου)
§ Postquam Scribonianus occisus est (erat) , Romam trahebatur. (Cum καθαρά χρονικός +οριστική)
ΚΕΙΜΕΝΟ 25
6. Cato ... ostendensque patribus inquit : χρονική μετοχή, συνημμένη στο Cato, δηλώνει το σύγχρονο
§ Cato, dum ostendit patribus, inquit (dum+οριστική ενεστώτα=σύγχρονο, συνεχιζόμενη πράξη)
§ Cato, cum ostenderet patribus, inquit (cum ιστορικός+υποτακτική=σύγχρονο στο παρελθόν)
§ Cato, cum ostendebat, inquit (cum καθαρά χρονικός)
ΚΕΙΜΕΝΟ 28
7. vel Epheso rediens tecum deduc : χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρ. tu
§ dum Epheso redis, tecum deduc (dum+οριστική ενεστώτα, σύγχρονο)
§ cum Epheso redis, tecum deduc (cum καθαρά χρονικός+οριστική)
§ (ο cum ιστορικός-διηγηματικός δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί, γιατί δεν είναι διήγηση του παρελθόντος)
ΚΕΙΜΕΝΟ 29
8. homo quidam ei occurit corvum tenens : τροπική μετοχή συνημμένη στο homo-μπορεί να θεωρηθεί και αναφορική ή χρονική, δηλώνει το σύγχρονο
ως χρονική :
§ homo quidam, dum corvum tenet, ei occurit (dum+οριστική, σύγχρονο, συνεχιζόμενη πράξη)
§ homo quidam, cum corvum tenebat, ei occurit (cum καθαρά χρονικός+οριστική)
§ homo quidam, cum corvum teneret, ei occurit (cum ιστορικός+υποτακτική παρατατικού=σύγχρονο στο παρελθόν)
9. Audita salutatione, Caesar dixit : νόθος αφαιρετική απόλυτος, χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο. (ενεργητική σύνταξη)
§ Cum salutationem audivisset, Caesar dixit(cum ιστορικός +υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ Postquam salutationem audivit, Caesar dixit (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ [Cum salutationem audivit (ή και audiverat), Caesar dixit (cum καθαρά χρονικός+οριστική)]
ΚΕΙΜΕΝΟ 34
10. praedones abiectis armis ianuae appropinquaverunt: νόθος αφαιρετική απόλυτος, χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο. (>>ενεργητική σύνταξη)
praedones, cum arma abiecissent, ianuae appropinquaverunt (cum ιστορικός +υποτακτική, προτερόχρονο)
praedones, postquam arma abiecerunt, ianuae appropinquaverunt (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
[praedones, cum arma abiecerunt (ή και ), ianuae appropinquaverunt (cum καθαρά χρονικός+οριστική)]
ΚΕΙΜΕΝΟ 40
11. Sulla, occupata urbe, senatum armatus coegerat : νόθος αφαιρετική απόλυτος, χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο. (ενεργητική σύνταξη)
§ Sulla, cum urbem occupavisset, senatum armatus coegerat. (cum ιστορικός +υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ Sulla, postquam urbem occupavit, senatum armatus coegerat. (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ [Sulla, cum urbem occupavit (ή και occupaverat), senatum armatus coegerat. (cum καθαρά χρονικός+οριστική)]
12. solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit : χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο Quintus Mucius Scaevola, δηλώνει το προτερόχρονο.
§ solus Quintus Mucius Scaevola augur, cum de hac re interrogatus esset, sententiam dicere noluit. (cum ιστορικός +υποτακτική υπερσυντελίκου, προτεροχρονο στο παρελθόν)
§ solus Quintus Mucius Scaevola augur, postquam de hac re interrogatus est, sententiam dicere noluit. (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ solus Quintus Mucius Scaevola augur, postquam de hac re interrogatus est (erat), sententiam dicere noluit. (cum καθαρά χρονικός+οριστική)
ΚΕΙΜΕΝΟ 42
13. coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt : αναφορική (ή χρονική) μετοχή, συνημμένη στο coniurationem, δηλώνει το σύγχρονο
ως χρονική :
§ coniurationemque, dum nascitur, non credendo confirmaverunt (dum+οριστική ενεστώτα, σύγχρονο-συνεχιζόμενη πράξη)
§ coniurationemque, cum nasceretur, non credendo confirmaverunt (cum ιστορικός + υποτακτική παρατατικού, σύγχρονο στο παρελθόν από ιστορικό χρόνο)
§ coniurationemque, cum nascebatur, non credendo confirmaverunt (cum καθαρά χρονικός+οριστική)
ΚΕΙΜΕΝΟ 43
14. Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? : χρονική μετοχή, συνημμένη στο tibi, δηλώνει το σύγχρονο
§ Non tibi, dum ingrederis (-re) fines patriae, ira cecidit? (dum+οριστική Ενεστώτα, σύγχρονο-συνεχιζόμενη πράξη)
§ Non tibi, cum ingrediebaris (-re) fines patriae, ira cecidit? (cum καθαρά χρονικός+οριστική παρατατικού)
§ Non tibi, cum ingredereris (-re) fines patriae, ira cecidit? (cum ιστορικός + υποτακτική παρατατικού, σύγχρονο στο παρελθόν από ιστορικό χρόνο)
ΚΕΙΜΕΝΟ 44
15. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem.: χρονική μετοχή, συνημμένη στο Tarquinium, δηλώνει το σύγχρονο
§ Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt, dum exulat. (dum+οριστική ενεστώτα, σύγχρονο, συνεχιζόμενη πράξη)
§ Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt, cum exulabat. (cum καθαρά χρονικός+οριστική)
§ (ο cum ιστορικός-διηγηματικός δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί, γιατί δεν είναι διήγηση του παρελθόντος)
ΚΕΙΜΕΝΟ 47
16. Hac re audita Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret : νόθος αφαιρετική απόλυτος, χρονική μετοχή(ενν. ποιητικό αίτιο ab Augusto->>> ενεργητική σύνταξη)
§ Cum hanc rem audivisset, Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret (cum ιστορικός+ υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο από ιστορικό χρόνο)
§ Postquam hanc rem audivit, Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ [Cum hanc rem audivit (ή και audiverat), Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret (cum καθαρά χρονικός+οριστική)]
ΚΕΙΜΕΝΟ 48
17. Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis : νόθος αφαιρετική απόλυτος χρονική μετοχή, δηλώνει το προτερόχρονο
§ Sertorius, postquam admisit amicis in cubiculum suum, dixit eis (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ Sertorius, cum admisisset amicis in cubiculum suum, dixit eis (cum ιστορικός+υποτακτική υπερσυντελίκου από ιστορικό χρόνο, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ [Sertorius, cum admiserat (ή και )amicis in cubiculum suum, dixit eis (cum καθαρά χρονικός+οριστική)]
18. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset : χρονική μετοχή, συνημμένη στο cerva, δηλώνει το προτερόχρονο
§ Cum cerva, postquam emissa est a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ Cum cerva, cum emissa esset a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset(cum ιστορικός+υποτακτική υπερσυντελίκου από ιστορικό χρόνο, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ Cum cerva, cum emissa erat a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset(cum καθαρά χρονικός+οριστική)
ΚΕΙΜΕΝΟ 49
19. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit : χρονική – αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο Brutus, δηλώνει το προτερόχρονο
ως χρονική :
§ Clamore deinde ancillarum in cubiculum, postquam vocatus est, Brutus ad eam obiurgandam venit (postquam+οριστική παρακειμένου, προτερόχρονο)
§ Clamore deinde ancillarum in cubiculum, cum vocatus esset, Brutus ad eam obiurgandam venit (cum ιστορικός+υποτακτική υπερσυντελίκου, προτερόχρονο στο παρελθόν)
§ Clamore deinde ancillarum in cubiculum, cum vocatus est, Brutus ad eam obiurgandam venit (cum καθαρά χρονικός+οριστική)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ σας γνωστοποιεί ότι είναι ευπρόσδεκτες τυχόν αναφορές προβλημάτων, ιδέες σχετικά με λειτουργίες του ιστοτόπου και γενικά σχόλια. Στο "ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ" εν γένει ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το www.filologos-hermes.info ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.