Κι όμως είμαστε πλούσιοι, γιατί έχουμε την παράδοση!

Μερικοὶ ἄνθρωποι εἶναι τόσο φτωχοὶ ποὺ δὲν ἔχουν τίποτε ἄλλο ἐκτὸς ἀπὸ χρήματα». Τὸ σύνθημα εὑρηματικὸ καὶ τὸ παρουσίασε μιὰ ὁμάδα νέων, κρατώντας ὁ καθένας τους ἀπὸ μιὰ λέξη, σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς πολλὲς κινητοποιήσεις γιὰ τὸ οἰκονομικὸ πρόβλημα. Εἶναι ἕνα σύνθημα ποὺ δὲν ἀφορᾶ μόνο μεμονωμένους ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀποτελεῖ καὶ ἀκριβέστατη ψυχογραφία τῆς κοινωνίας καὶ ὅλου τοῦ σημερινοῦ κόσμου.

Τόσο φτωχοὶ μὲ τόσα χρήματα... Τόσο πράγματι φτωχοί! Ἐκφράζει καίρια ἀλήθεια τὸ νεανικὸ σύνθημα. Διότι ἡ μεγαλύτερη καὶ χειρότερη φτώχεια εἶναι ἡ ἀφθονία τῶν χρημάτων, ὅταν αὐτὴ δὲν συνοδεύεται ἀπὸ πλοῦτο ψυχῆς.

Ἀντίθετα οἱ πλούσιοι πνευματικῶς, ἀκόμη κι ὅταν δὲν ἔχουν καθόλου χρήμα τα, εἶναι οἱ πλουσιότεροι ἄνθρωποι τοῦ κόσμου. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Κύριος τοὺς μακά ρισε στὸν πρῶτο ἀπὸ τοὺς Μακαρισμούς του, ὅπως μᾶς τοὺς παραδίδει ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς καὶ εἶναι βέβαια διαφορετικοὶ ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς Μακαρισμοὺς τοῦ Κυρίου ποὺ κατέγραψε ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος: «Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ», εἶπε ὁ Κύριος (Λουκ. ς΄ 20).

Μακάριοι οἱ πτωχοί! Ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὸ γνώρισε αὐτὸ ἐκ πείρας, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἔγραψε ἕνα φοβερὸ λόγο. Ἐμεῖς, εἶπε γιὰ τὸν ἑαυτό του στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Κορίνθου, εἴμαστε «ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες»· μᾶς θε ω ροῦν οἱ ἄνθρωποι φτωχούς, ἐμεῖς ὅμως πλουτίζουμε πνευματικῶς πολλούς. Πα ρου σι α ζό μα στε σὰν νὰ μὴν ἔ χου με τί πο τε, κι ὅ μως κα τέ χου με τὰ πάντα (Β΄ Κορ. ς΄ 10).

Ὁ μεγάλος ἀρχαῖος ἰατρὸς Γαληνὸς γράφει ὅτι ὁ μὲν Ἀντισθένης ὀνόμαζε τοὺς ἀπαίδευτους πλούσιους «χρυσᾶ πρόβατα», ὁ δὲ Διογένης συκιὲς τῶν γκρεμῶν. Χρυσὰ πρόβατα, διότι τῶν προβάτων ἡ ἀποστολὴ εἶναι νὰ προσφέρουν γάλα, μαλλί, ἀρνάκια καὶ τέλος τὸ κρέας τους, ὄχι χρυσάφι. Ἀντίστοιχα οἱ πλούσιοι ὀνομάζονται ἔ τσι, διότι τὰ χρήματά τους εἶναι ἀνώφελα γιὰ τὴν κοινωνία, ἀφοῦ τὰ τρῶνε οἱ κόλακες,« οἱ ὁποῖοι κατόπιν κάνουν σὰν νὰ μὴ γνωρίζουν τοὺς πλούσιους ποὺ δυστυχοῦν. Καὶ οἱ συκιὲς τῶν γκρεμῶν, κατὰ τὸν Διογένη, μοιάζουν μὲ τοὺς ἀπαίδευτους πλούσιους, διότι τὸν καρπό τους δὲν τὸν τρῶνε οἱ ἄνθρωποι ἀλλὰ τὰ κοράκια καὶ οἱ κολοιοί (καλοιακοῦδες), ὅπως ἀντίστοιχα τῶν πλουσίων οἱ κόλακες.

Ὑπάρχει κάτι τὸ τραγικὸ στὸν σημερινὸ κόσμο. Εἶναι ὁ ἀχαλίνωτος παραλογισμός του νὰ στηριχθεῖ ἐξ ὁλοκλήρου στὸ χρῆμα. Τὰ πάντα ὑπολογίζονται μὲ βάση τὸ χρῆμα. Ὁ λόγος τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, εἰπωμένος πρὶν ἀπὸ 1.600 τόσα χρόνια, βρῆκε σήμερα τὴν ἀκριβέστατη ἐφαρμογή του: «Πάντα χρήματα γέγονε· διὰ τοῦτο πάντα ἄνω καὶ κάτω γέγονε»· τὰ πάντα μεταβλήθηκαν σὲ χρήματα, γι᾿ αὐτὸ ὅ λα ἔχουν γίνει ἄνω - κάτω! Τέλειο ψυχογράφημα τοῦ βαριὰ ἀρρωστημένου κόσμου μας.

Ποιὸς ὅμως εἶναι τελικὰ ὁ ἀληθινὸς πλοῦτος τοῦ ἀνθρώπου; Ἂς ἀκούσουμε πρῶτα πάλι τὸν Γαληνό: «Καλὸς οὖν, εὖ φησιν ὁ Πλάτων, θησαυρὸς αἱ τῶν πατέρων ἀρεταί»· ὁ καλὸς θησαυρός, ὅπως σωστὰ ἀναφέρει ὁ Πλάτωνας, εἶναι οἱ ἀρετὲς τῶν προγόνων. Ἐμεῖς αὐτὸ σήμερα θὰ τὸ λέγαμε μὲ μιὰ λέξη: ἡ παράδοση!

Ναί, ἡ παράδοση. Ἡ πίστη μας, ὁ πολιτισμός μας, ἡ ἱστορία μας! Τὰ ἔχουμε στὸν μέγιστο βαθμὸ ὅλα στὸν τόπο μας. Ἱστορία μοναδική, ἱστορία τριῶν καὶ πλέον χιλιάδων χρόνων. Ἱστορία ποὺ ἀποτελεῖ κτῆμα καὶ θησαυρὸ ὅλου τοῦ κόσμου, ἀπὸ τὴ Μινωικὴ ἐποχὴ μέχρι τὶς Θερμοπύλες καὶ τὴ Σαλαμίνα καὶ μέχρι τὸν Μέγα Ἀλέξανδρο, τὸν Μέγα Κωνσταντῖνο, τὸν Ἰουστινιανό, τὸν Κωνσταντῖνο Παλαιολόγο, τὸ 1821, τὸ ἔπος

τοῦ ᾿40.

Ἔχουμε τὸν πολιτισμό μας, τὸν κορυφαῖο πολιτισμὸ τοῦ κόσμου, βάση καὶ πηγὴ ὅλων τῶν μεγάλων ἐπιτευγμάτων τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Ὅμηρος, οἱ τραγικοὶ ποιητές, οἱ τιτάνες τῆς φιλοσοφίας εἶναι καὶ παραμένουν πρωτοπόροι καὶ κορυφαῖοι. Κάθε μορφὴ τέχνης, κάθε ἀληθινὴ δημιουργία, κάθε ἐπιστήμη, τὰ ὕψιστα κατορθώματα τοῦ πνεύματος ἐδῶ ἔλαβαν ἀρχή, τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος κατακτήσεις εἶναι.

Καὶ πάνω ἀπ᾿ ὅλα ἔχουμε τὴν πίστη μας. Τί πίστη ἀλήθεια! Ἔχουμε τὴν Ὀρθοδοξία μας, τὸν πολυτιμότατο θησαυρὸ τοῦ σύμπαντος. Ἔχουμε τὸ Εὐαγγέλιο γραμμένο στὴ βασίλισσα τῶν

γλωσσῶν, τὴ γλώσσα μας. Ἔχουμε τὴ θεολογία τῶν Πατέρων, τὸ ὑπέρτατο κατόρθωμα τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος. Ἔχουμε τὴ μοναδικὴ Λατρεία μας, τοὺς Ναούς μας, τὰ Μοναστήρια μας,

τὰ μεγάλα Προσκυνήματα, τὴν ὑψηλότερη κορυφὴ τοῦ κόσμου: τὸ Ἅγιον Ὄρος!

Αὐτά, καὶ ὄχι μόνο αὐτά, εἶναι ὁ δικός μας πλοῦτος, ὁ ἀτίμητος θησαυρός μας! Ἂς κάνουμε τὸν θησαυρὸ αὐτὸ κτῆμα μας, γιὰ νὰ μὴν κινδυνεύσουμε νὰ γίνουμε ἄχρηστα χρυσὰ πρόβατα χωρὶς γάλα. Δὲν εἴμαστε συκιὲς τῶν γκρεμῶν ποὺ τρέφουν τὰ κοράκια. Εἴμαστε οἱ πλούσιοι τῆς γῆς, κι ἡ Ἑλλάδα μας τοῦ κόσμου τὸ πολυτιμότατο πανάκριβο διαμάντι.

Κι ἂν τὸ θελήσουμε, μποροῦμε νὰ εἴμαστε «πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες». Ἀκόμα κι ἂν φθάσουμε σὲ φτώχεια ἔσχατη, κι ἂν χάσουμε τὰ πάντα, κι ἂν καταντήσουμε «μηδὲν ἔχοντες»,

μποροῦμε, ἂν θελήσουμε, νὰ ἀναδειχθοῦμε «τὰ πάντα κατέχοντες»

εκ του περιοδικού

«Ο ΣΩΤΗΡ», ΑΡΙΘ. 2051, 1 καὶ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012