Κοινωνική Παιδαγωγική

του

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-φιλολόγου-

Απώτερος και ύψιστος σκοπός της αγωγής είναι η κοινωνία. Ο Θουκυδίδης λέγει σχετικά: «καλώς μεν γαρ φερόμενος ανήρ τα καθ’ εαυτόν, φθειρομένης της πατρίδος ουδέν ήσσον ξυναπόλλυται, κακοτυχώς δ’ εν ευτυχούση πολλώ μάλλον διασώζεται». Ο Πλάτων πάλι «έκαστος ημών ουχ εαυτώ μόνον γέγονεν αλλά και τη πατρίδι» και ο Αριστοτέλης «πάσα πόλις φύσει εστί… και πρότερον τη φύσει πόλις ή οικία και έκαστος ημών εστί, το γαρ όλον πρότερον αναγκαίον και του μέρους». Η μόρφωσις των παιδιών πρέπει να είναι τέτοια, ώστε ν’ αποβαίνουν κατάλληλα όργανα για τις ανάγκες της πολιτείας και της κοινωνίας.

 

Ο Dewey υποστηρίζει πως το σχολείο ευρίσκεται σε στενή επαφή με την ζωή. Η παρεχομένη αγωγή τους εξασφαλίζει αποτελεσματική συμμετοχή στον κοινωνικό βίο και διαρκή προσήλωση στις ανάγκες της κοινωνίας. Πώς; Με την συνεχή εργασία των παιδιών, η οποία δέον είναι να μιμείται κοινωνικές συνθήκες και ν’ αποβλέπη σε κοινωνικούς σκοπούς.

Ο Αιμίλιος Ντιρκάιμ λέγει πως η αγωγή είναι ενέργεια που ασκείται από τις ενήλικες γενεές σ’ εκείνες που δεν είναι ώριμες για τον κοινωνικό βίο. Δεν πρέπει όμως η κοινωνία να συνθλίψη, καταπατήση, εξαφανίση το άτομο. Η κοινωνιστική αγωγή δέον να διακατέχεται από την ρήση του Αριστοτέλη «σπουδαία πόλις εστί το τους πολίτας τους μετέχοντας της πολιτείας είναι σπουδαίους»

Σκοπός της αγωγής λοιπόν είναι η διάπλαση του ατόμου σε ελεύθερη, υπέυθυνη, δημιουργική προσωπικότητα κι άρα εφοδιασμένη με γνώσεις και δεξιότητες, ικανή να επιτελή στο ακέραιο τα καθήκοντά του ιδιωτικά και δημόσια. Η ποθουμένη αυτή προσωπικότητα οφείλει να διεκδική εντός του πλαισίου των νόμων δικαίου, να καταφάσκη προς όλες τις αξίες της ζωής και να εργάζεται συνειδητά, μεθοδικά, ολοπρόθυμα για την ανύψωση σε ανώτερο επίπεδο ζωής και την όλη πολιτιστική εξέλιξη της κοινωνίας στην οποία ανδρώνεται.