Τοῦ κ.
Νίκου Χειλαδάκη, Δημοσιογράφου-Συγγραφέως-
Τουρκολόγου,
Διευθυντοῦ Συντάξεως τοῦ «ΕΡΩ»
Στὶς
15 Μαρτίου 1921, λίγα χρόνια μετὰ τὴν μεγάλη σφαγὴ – γενοκτονία τῶν Ἀρμενίων,
λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ μεσημέρι, ὁ Ἀρμένιος πατριώτης Soghomon Tehlirian...ὕστερα ἀπὸ
συστηματικὴ παρακολούθηση δέκα ἡμερῶν, ἔκρινε πὼς ἔφτασε ἡ κατάλληλη στιγμὴ νὰ ἐκτελέσει
τὸ σχέδιό του. Στὴν ὁδὸ Χίντεμπουργκ, σὲ ἕνα προάστιο τοῦ Βερολίνου, κάνει
ἀνύποπτος τὴν συνηθισμένη του βόλτα ντυμένος εὐρωπαϊκὰ καὶ ἀκολουθούμενος σὲ
ἀπόσταση μερικῶν μέτρων, κατὰ τὰ μουσουλμανικὰ ἔθιμα, ἀπὸ τὴν σύζυγό του, ὁ
ὀργανωτὴς τοῦ φρικιαστικότερου ἐγκλήματος στὴν ἱστορία, τῆς ἐξόντωσης τῶν
1.500.000 Ἀρμενίων, ὁ ἄλλοτε ὑπουργὸς Ἐσωτερικῶν τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας,
ὁ Talat Pascha. Ὁ Τεχλιριὰν ξεκίνησε ἀπὸ τὸ ἀπέναντι πεζοδρόμιο, διασταυρώνεται
μὲ τὸν
Ταλαάτ,
τὸν προσπερνάει καὶ ἐπιβραδύνει τὸ βῆμα του. Ξαφνικὰ γυρίζει πίσω καὶ τὸν
κοιτάζει κατάματα. Τὸ βλέμμα του ἦταν ὁ πόνος μίας ὁλόκληρης γενιᾶς. Ὁ
Τεχλιριὰν ἦταν ἥσυχος καὶ ἡ συνείδηση του ἦταν ἤρεμη. Ὁ Ταλαὰτ ἔδειξε πὼς
κατάλαβε κάτι, τὰ βλέφαρά του, ὅπως διηγήθηκε ἀργότερα ὁ ἐκτελεστὴς του,
τρεμόπαιξαν. Θέλησε νὰ λοξοδρομήσει, γιὰ νὰ ἀποφύγει τὸν ἄγνωστο διαβάτη, ἀλλὰ
δὲν πρόλαβε. Ὁ Τεχλιριὰν ἔβγαλε τὸ περίστροφό του καὶ μὲ μία ἀστραπιαία κίνηση
τὸ σήκωσε στὸ ὕψος τοῦ κεφαλιοῦ τοῦ γιγαντόσωμου Ταλαάτ. Μία σφαίρα ἦταν
ἀρκετή. Ὁ Ταλαὰτ βρέθηκε ξαπλωμένος καταγῆς. Ἡ γυναίκα του ἔπεσε λιπόθυμη, ἐνῶ ὁ
κόσμος ξεπετάχτηκε στὰ μπαλκόνια καὶ ἀπὸ τὰ παράθυρα φωνάζοντας, «πιάστε τον
πιάστε τον». Ὁ Τεχλιριὰν ἔτρεξε νὰ ἐξαφανιστεῖ, ἀλλὰ κάποιος, ποὺ ἔρχονταν ἀπὸ
τὴν ἀντίθετη κατεύθυνση κατάφερε νὰ τὸν συλλάβει. Στὴν δίκη ποὺ ἔγινε καὶ ἡ
ὁποία συγκέντρωσε τὸ παγκόσμιο ἐνδιαφέρον, ὁ Τεχλιριὰν ἀπολογούμενος ἀπέρριψε
τὴν κατηγορία, ποὺ τοῦ ἀποδίδονταν μὲ τὴν φράση: «Σκότωσα μὰ δὲν εἶμαι δολοφόνος».
Τὸ δικαστήριο, μετὰ ἀπὸ μία δραματικὴ δίκη τὸν ἀθώωσε. Ἡ ἀπόφαση αὐτὴ ἔγινε
δεκτὴ μὲ ἀνακούφιση ἀπὸ τὴν διεθνῆ κοινὴ γνώμη καὶ θεωρήθηκε σὰν μία πρώτη
δικαίωση στὸ ἀνοσιούργημα τῆς ἀρμένικης γενοκτονίας τοῦ 1915. Ἀλήθεια τί κρίμα,
ποὺ ὁ Τεχλιριὰν δὲν πρόλαβε νὰ γνωρίσει τὴν κυρία Ρεπούση καὶ τοὺς
τουρκολάγνους Νεοέλληνες. Σίγουρα θὰ εἶχε ἀποφευχθεῖ ὅλη αὐτὴ ἡ βία καὶ ὁ
Ταλαὰτ θὰ ἀπαλλάσσονταν
πανηγυρικὰ
ἀπὸ τὶς «ἱστορικὲς συκοφαντίες» περὶ δῆθεν γενοκτονιῶν καθὼς σύμφωνα μὲ ὅλους αὐτούς,
οἱ χριστιανοὶ περνοῦσαν «ζωὴ καὶ κότα» καὶ ἀναπτυσσόταν συνεχῶς μέσα στὴν
«στοργικὴ» Ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία, ποὺ τοὺς προστάτευε μὲ «μητρικὸ τρόπο» σὰν
τὰ «ἀγαπημένα» της παιδιά. Ἡ ἐμφάνιση τῆς κυρίας Ρεπούση σὰν ὑποψήφια βουλευτὴς
καὶ μάλιστα ἀριστεροῦ πολιτικοῦ νεόκοπου σχήματος, ἀφοῦ στὴν ἀρχὴ μὲ ἐξέπληξε,
στὴ συνέχεια ξεσήκωσε μέσα μου ὅλες τὶς ἐνστάσεις, ποὺ εἶχαν ἀναδυθεῖ, ὅταν ἡ κυρία
αὐτὴ περιέγραψε τὴν σφαγὴ τῆς Σμύρνης σὰν τὸν γνωστὸ συνωστισμό. Καὶ αὐτὸ ὄχι
μόνο, γιατί πρόσβαλε βάναυσα τὴν μνήμη τῶν προγόνων μου καὶ ἰδιαίτερα τοῦ παπποῦ
μου, ποὺ μετὰ τὴν σφαγὴ τῆς οἰκογένειάς του καὶ τὸν διασκορπισμὸ ὅλων τῶν
διασωθέντων συγγενῶν στὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα κατάφερε μὲ χίλια βάσανα
καὶ περιπέτειες νὰ καταφύγει στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ στὴ συνέχεια στὴν
τουρκοκρατούμενη
τότε Θεσσαλονίκη. Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἕνα ἄλλο ἐνδιαφέρον στοιχεῖο στὴν ὅλη αὐτὴ
τὴν ἱστορία, (ἢ παραϊστορία). Φαίνεται πὼς ἡ κυρία αὐτὴ εἶναι θαυμάστρια τῆς
τουρκικῆς τηλεόρασης καὶ τῶν εἰδικὰ σχεδιασμένων τουρκικῶν σήριαλ, τὰ ὁποῖα ἀνάδειξαν
τὴν «ἱστορικὴ ἀντικειμενικότητα» τῆς ἰδίας καὶ τῶν ὀπαδῶν της. Ἡ κυρία αὐτὴ λοιπὸν
στὸ περίφημο βιβλίο τῆς ἱστορίας της δὲν ἔκανε τίποτα ἄλλο παρὰ νὰ περιγράψει
πιστὰ τὶς σκηνὲς τοῦ παρακάτω τουρκικοῦ τηλεοπτικοῦ σήριαλ, ποὺ ἔκανε θραύση
στὴν τουρκικὴ τηλεθέαση καὶ ἀναφέρεται σὲ ἐκείνη τὴν τραγικὴ ἐποχή. Ἡ
καταπληκτικὴ λοιπὸν τηλεοπτικὴ σειρά, στὴν ὁποία ἀναφέρομαι εἶναι τό, «Kirik
Kanatlar», ἢ «Σπασμένα Φτερά», ἡ ὁποία προ-
βλήθηκε
στὸ ἴδιο δηλαδὴ τουρκικὸ κανάλι, (τὸ KanalD), ποὺ παρήγαγε καὶ τὸ περίφημο καὶ
πασίγνωστο σὲ μᾶς σήριαλ, «Τὰ σύνορα τῆς Ἀγάπης». Μία χαρακτηριστικὴ σκηνὴ
αὐτῆς τῆς σειρᾶς, ποὺ φαίνεται πὼς γοήτευσε τὴν κ. Ρεπούση καὶ τοὺς «σὺν
αὐτῆς», ξετυλίγετε σὲ μία προκυμαία τῆς Ἰωνίας κοντὰ στὴν Σμύρνη, μετὰ τὴν ἧττα
τῶν Ἑλλήνων καὶ ἐνῶ ἔχει ὑπογραφεῖ, παρὰ τίς …ἔντονες διαμαρτυρίες τῶν Τούρκων κατοίκων
τῆς περιοχῆς, ἡ ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυ σμῶν. Οἱ Ρωμιοὶ κάτοικοι ἀναγκάζονται νὰ
πάρουν τὸν δρόμο τῆς προσφυγιᾶς. Ἡ χαρακτηριστικὴ σκηνὴ εἶναι στὴν προκυμαία,
ὅπου ἔχουν ἀρχίσει νὰ συγκεντρώνονται οἱ πρόσφυγες παρέα μέ… τοὺς θρήνους τῶν Τούρκων
συγκατοίκων τους, ποὺ κλαῖνε οἱ «καημένοι», γιατί… θὰ φύγουν οἱ ἀγαπημένοι τους
Ρωμιοί. Τὸ ἐκπληκτικὸ ὅμως δὲν εἶναι σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο, ἀλλὰ στὸ ὅτι ὁ τουρκικὸς
στρατός, ὄχι μόνο συνοδεύει καὶ κουβαλᾶ μὲ μεγάλη εὐγένεια τὰ ὑπάρχοντα τῶν
προσφύγων, μὴ τυχὸν καὶ κουραστοῦν, ἀλλά… ἔχει στήσει καὶ ἕνα μεγάλο πάγκο στὴν
προκυμαία, ὅπου τοὺς προσφέρει… τρόφιμα, (catering τῆς ἐποχῆς), ποτὰ καὶ ὅτι ἄλλο,
ποὺ θὰ τοὺς κάνει εὐχάριστο τὸ ταξίδι τῆς προσφυγιᾶς. Μάλιστα κάποιοι Τοῦρκοι
στρατιῶτες… κλαῖνε, γιατί θὰ χάσουν τὸν φίλο τους, κάποιο Νίκο καὶ κάποιο
Κώστα. Ἕνας Λοχαγὸς εἶναι ἀπαρηγόρητος γιὰ κάποια Μαρία,
ποὺ
τὸν χαιρετᾶ μὲ ἐμφανῆ τὴν στενοχώρια, γιατί φεύγει στὴν προσφυγιά! (καημένε
Τοῦρκε χάνεις τὴν Ρωμιά σου ἑτέρα σου. Ἂχ ἄτιμε Κεμὰλ τὶς μᾶς ἔκανες!) Σὲ λίγο
τὰ πλοῖα, ποὺ θὰ τοὺς παραλάβουν φτάνουν καὶ ἀφοῦ οἱ Τοῦρκοι φαντάροι φορτώσουν
τὰ ὑπάρχοντά τους, τότε βγάζουν τὰ μαντήλια. Ἀπὸ τὴν μία ὁ τουρκικὸς στρατὸς
τοῦ Κεμάλ, πού… κλαίει ἀπαρηγόρητος, γιατί φεύγουν οἱ Ρωμιοὶ πρόσφυγες καὶ ἀπὸ τὴν
ἄλλη οἱ Ρωμιοὶ κλαῖνε καὶ αὐτοὶ καθὼς ἀνεμίζουν τὰ μαντήλια τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ.
Κάπως ἔτσι ἔγινε… ἡ Μικρασιατικὴ κατα-
στροφὴ
καὶ ἄρχισε ἡ μεγάλη ἑλληνικὴ προσφυγιά, γιὰ τὸ περίφημο αὐτὸ τουρκικὸ σήριαλ.
Χαρακτηριστικὴ εἶναι καὶ μία ἄλλη σκηνή, ποὺ δείχνει πὼς οἱ Τοῦρκοι, τὸ 1922
πάλι, καταφέρνουν νὰ κάψουν ἕνα ἑλληνικὸ στρατόπεδο μέ… ἀναπτῆρες σύγχρονης ἐποχῆς.
Φαίνεται πὼς οἱ Τοῦρκοι ξέρουν νὰ ξαναγράφουν τὴν ἱστορία μέσῳ τηλεοπτικῶν
ἐπιτυχιῶν, ποὺ
ἔχουν
ρεκὸρ τηλεθέασης στὴν χώρα τους. Αὐτὰ λοιπὸν προβάλ-
λονται
στὴν Τουρκία καὶ ἴσως σύντομα νὰ τὰ δοῦμε καὶ στὰ ἑλληνικὰ κανάλια ἄλλωστε ἡ
ἀρχὴ ἔγινε πρὸς δόξα τῆς κ. Ρεπούση καὶ τῶν ὀπαδῶν της. Ἀλλὰ ἂς εἴμαστε λίγο
σοβαροί. Τὸ λιγότερο, ποὺ θὰ ἔλεγα, εἶναι μεγάλη ντροπὴ καὶ προσβολὴ
στὴν
μνήμη ὅλων τῶν θυμάτων τῆς γενοκτονίας τῶν χριστιανῶν
τῆς
Ἀνατολῆς, ἡ ἀνάδειξη αὐτῆς τῆς κυρίας σὰν ὑποψήφια βουλευτὴς πρὸς «ἀνταμοιβὴ»
τῶν πολύτιμων ὑπηρεσιῶν της. Ντροπή σας κ. Κουβέλη. Ἂν δὲν σέβεστε τὶς
μαρτυρίες τῶν προγόνων μας, τουλάχιστον ἔλπιζα ὅτι θὰ ἔχετε στοιχειώδεις
γνώσεις τῆς ἱστορίας. Ἂν πάλι δὲν μπορεῖτε νὰ διαβάσετε ξένη, (κυρίως γαλλικὴ
καὶ ἀγγλική), βιβλιογραφία, τότε σᾶς προτείνω στὰ ἑλληνικὰ τὰ σχετικὰ συγγράμματα
– μαρτυρίες, ὅπως: «Ἡ Σμύρνη στὶς Φλόγες», τῆς Μαρτζορὶ Χαουτζπιᾶν, «Ἡ κατάρα
τῆς
Ἀσίας», τοῦ Goerge Horton, «Ἀρμενία 1915», τοῦ Jean Marie Carzou καὶ τὸ βιβλίο
τοῦ Χάρη Τσιρκινίδη, «Ἐπιτέλους τοὺς Ξεριζώσαμε», ἀπὸ προσωπικὴ ρήση τοῦ Κεμὰλ
Ἀτατοὺρκ στὶς 13 Αὐγούστου τοῦ 1923. Ἴσως ἔτσι καταλάβετε μερικὰ αὐτονόητα,ἀλλὰ
ἱερὰ καὶ ὅσια.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ
30 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ σας γνωστοποιεί ότι είναι ευπρόσδεκτες τυχόν αναφορές προβλημάτων, ιδέες σχετικά με λειτουργίες του ιστοτόπου και γενικά σχόλια. Στο "ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ" εν γένει ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το www.filologos-hermes.info ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.