ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΛΑΤΙΝΙΚΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ


επιμελεία του
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-κλασσικού φιλολόγου-


 Α1. Μετάφρασις αποσπασμάτων:

«Εσύ παρακαλώ, αναζήτησε τα ίχνη του ανθρώπου και με πολύ επιμέλεια ή στείλε αυτόν στην Ρώμη ή επιστρέφοντας από την Έφεσο φέρε τον μαζί σου. Μην κοιτάξης πόσο αξίζει ο άνθρωπος. Γιατί είναι μικρής αξίας όποιος είναι τόσο τιποτένιος. Αλλά εξαιτίας της ελεεινής πράξης και του θράσους του δούλου, ο Αίσωπος τόσο οργίσθηκε, ώστε τίποτα να μην μπορεί να είναι πιο ευχάριστο σ’ αυτόν από την επανάκτηση του δραπέτου»

……………………………………………………………………………………………………………………………………

«Αυτές εγώ πάντοτε έβαζα ως παράδειγμα μπροστά μου, έχοντας την επιθυμία της καλής διοίκησης και της διαχείρισης της πολιτείας. Με το να λατρεύω και με το να σκέπτομαι τους εξόχους ανθρώπους διέπλαθα την ψυχή και τον νού μου. Γιατί έτσι με το να επιδιώκω μόνον τον έπαινο και την τιμή με το να θεωρώ ότι έχουν μικρήν αξία όλα τα βάσανα του σώματος και όλοι οι κίνδυνοι του θανάτου, μπόρεσα να ριχθώ σε τόσους πολλούς και τόσο μεγάλους αγώνες για την σωτηρία σας.»


Παρατηρήσεις
Β1. Οι τύποι που ζητούνται:


superiore
minime
pretium
scelera
tantus dolor
nulla re
earum
gratiores
cui
meliora
re
mentium
omni

cruciatu




Β2.
investiganto
misistis
redeunt
deduxerit
non vis
essemus
adficeris
potuisse
gererentur
administravisses
cultu
proposuissent
conformatum iri
expetivero
obiectura




Γ1α. «tu hominem investiga»:
Η απαγόρευσις στα λατινικά εκφράζεται με τους εξής τρόπους:

Noli + απαρέμφατο ενεστώτα →Tu noli investigare
Ne +  υποτακτική παρακειμένου →Ne investigaveris
Ne + και προστακτική → Ne investiga
Cave +  και υποτακτική →Cave investiges
Non + οριστική μέλλοντα →Non investigabis
Fac ne + υποτακτική ενεστώτα → Fac ne investiges
Parce + απαρέμφατον ενεστώτα Parce investigare



Γ1β. «rediens»:χρονική μετοχή σύγχρονο του deduc

Dum redis ή dum redibis

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!
Ο cum συντάσσεται μεθ’ υποτακτικής μόνον εις τις εξής περιπτώσεις:
·       Επί διηγήσεως
·       Όταν έχει αιτιολογικήν σημασίαν
·       Όταν έχει παραχωρητικήν σημασίαν
·       Όταν έχει εναντιωματικήν σημασίαν

Καμμία από αυτές τις σημασίες δεν έχει εδώ. Του λέγει «ή ωσάν (όταν, καθώς) επιστρέφεις απ’ την Έφεσον, φέρε τον μαζί σου». Θα μπορούσε ο cum να εισάγει χρονικήν πρότασιν εκφερομένη μετ’ οριστικής; Τούτο εστί δυνατόν μόνον εις τας εξής περιπτώσεις:
·       Όταν δηλούται πράξις μέλλουσα να γίνει χωρίς να δηλούται επιθυμία ή σκοπός, ή όταν προηγούνται αόριστοι χρονικαι εκφράσεις
·       Όταν δηλούται χρονική και πραγματική σύμπτωσις δύο πράξεων.
·       Όταν δηλούται επανάληψις πράξεως είτε εν τω παρόντι είτε εν τω παρελθόντι
·       Όταν πρόκειται περί αμέσου ακολουθίας δυο πράξεων, οπότε ο cum  χρησιμοποιείται ούτως ώστε η πρότασις την οποίαν εισάγει ως χρονικήν, να είναι κατ’ ουσίαν η κύρια πρότασις η δε συντακτική σχέσις της κυρίας και χρονικής προτάσεως παρέχεται αντστραμμένη, εκφέρεται δε η μεν κύρια πρότασις κατά παρατατικόν ή υπερσυντέλικον και λαμβάνει συνήθως χρονικά επιρρήματα
Καμμία απ’ αυτές τις προϋποθέσεις δεν ισχύει….

Οπότε πρόκειται για μίαν κλασσικήν χρονικήν πρότασιν που θα πρέπει να εκφέρεται καθ’ οριστικήν εις χρόνον μέλλοντα (ή σαν θα έρθης απ’ την Έφεσο), αφού θα δηλοί πραγματικόν τι γεγονός ( αυτό της επιστροφής) κατά την διάρκειαν του οποίου (ως ενθάδε, αφού σαν έρθη συνάμα θα τον παραδώση, θα τον σέρνει μαζί του)  ή πρό του οποίου ή μετά το οποίον  γίνεται ή θα γίνη κάτι.

Γ1γ.

Εpheso: αφαιρετική του τόπου (κίνηση από τόπο)
tecum: εμπρόσθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της συνοδείας στο deduc
nihili: κατηγορούμενον
dolore: αφαιρετική οργανική του μέσου ή του τρόπου στο adfectus est
cupidus: κατηγορούμενο στο ego
gerendi: γενική αντικειμενική  στο cupidus
tot: επιθετικός προσδιορισμός στο dumicationes
mortis: γενική αντικειμενική στο pericula
me: αντικείμενο στο objicere.



Γ2α. «ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi»:
Επιρρηματική συμπερασματική πρότασις. Δια τούτο εκφέρεται με υποτακτική. Εισάγεται με τον συμπερασματικόν σύνδεσμον ut. Στην κύρια πρότασιν προηγείται η δεικτική αντωνυμία tanto. Εκφέρεται με ενεστώτα διότι το ρήμα της κυρίας πρότασης est adfectus είναι σε αρκτικόν χρόνο (παρακείμενος με σημασίαν ενεστώτα)



Γ2β.
cogitando homines excellentes» :
Cogitandis hominibus excellentibus.

Η αφαιρετική του γερουνδίου τίθεται:
·       απρόθετη
·       με πρόθεση
Ως και ενθάδε, η απλή αφαιρετική του γερουνδίου δηλώνει τρόπο, μέσον, αναφορά, αιτία
Είναι προτιμητέα η παθητική σύνταξις εάν το γερούνδιον είναι πτώσεως γενικής ή αφαιρετικής.

Γ2γ. «Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem
publicam, semper mihi proponebam»:
Cicero dixit se eas cupidum bene gerendi et administrandi rem publicam semper sibi proposuisse.

 
Προσοχή!!!
Αι ανεξάρτητοι προτάσεις κρίσεως τρέπονται εις αιτιατικήν μετ’ απαρεμφάτου. Ως προς τους χρόνους τηρείται η εξής αντιστοιχία

  • Ο ενεστώς → γίνεται απαρέμφατον ενεστωτος
  • Ο παρατατικός, παρακείμενος, υπερσυντέλικος → γίνονται απαρέμφατον παρακειμένου
  • Ο μέλλων → γίνεται απαρέμφατον μέλλοντος
Ενθάδε το proponebam εστί παρατατικός


23 σχόλια:

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Δείτε κι εδώ:

Ένας πανηγυρικός των εικόνων
(ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ)
(η ανάγκη της αναστηλώσεως των εικόνων)

Άρθρον του
ΝΙΚΟΛΆΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΎΛΗ
-φιλολόγου-

http://filologos-hermes.blogspot.gr/2012/03/blog-post_04.html

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

δειτε τα σχόλια και στην ανάρτηση των θεμάτων!!!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΛΑΤΙΝΙΚΑ 2012

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!!!!
Πολλές απαντήσεις που δίδονται στην Γ2γ από φροντιστήρια σε διάφορα sites είναι λανθασμένες.
Επίσης στην Γ1β δεν είναι σωστή η απάντηση με cum.
Και μερικές απαντήσεις στις συντακτικές παρατηρήσεις που δίδονται ελέγχονται δια την εγκυρότητά των.

Vasilis είπε...

καλησπέρα! μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο newz-gr@hotmail.gr ?

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Για να τελειώνουμε μια και καλή γιατί ρωτάτε πολλοί:

Σχετικά με την
Ανάλυση της χρονικής μετοχής:

Εάν μπορούμε να βάλλουμε cum + οριστική τούτο θα ήταν δυνατόν μόνον αν ο cum ήθελεν είναι ο λεγόμενος «συμπίπτων» ή «συγχρονιστικός» ή «διασαφητικός / επεξηγηματικός». Αυτός ο cum δηλοί την χρονικήν και πραγματικήν σύμπτωση του περιεχομένου / νοήματος της χρονικής πρότασης με το περιεχόμενον / νόημα της προσδιοριζόμενης κύριας πρότασης. Όταν λέγει «σαν, όταν έρχεσαι / θα έρθης, φέρε τον μαζί σου» φαίνεται πράγματι να λέγει «επειδή θα έρθης που θα έρθης, φέρε τότε κι αυτόν». Για μένα σωστό είναι κι αυτό, αφού την ίδια ώρα που θα έρχεται θα έρχεται και με τον δούλο, σέρνωντάς τον.
Σε αυτήν την περίπτωση και στις δύο προτάσεις και στην χρονικήν και στην κύρια τίθεται το αυτό υποκείμενον, χρόνος και έγκλισις. Αφού εις την κύριαν έχουμε προστακτική, τότε για να έχωμε συγχρονιστικόν cum, απαιτείται προστακτική και σε χρόνο ενεστώτα και στην δευτερεύουσα χρονική. Δηλαδή θα έπρεπε να έχωμεν μιαν πρότασην κάπως έτσι «ενώ έλα, φέρε τον»…..η προστακτική θα μπορούσε εδώ να αντικατασταθή από μελλοντική έκφραση και έτσι να βάλλουμε οριστική μέλλοντα και να γίνη «ενώ θα έρχεσαι / θα έρθης, φέρε τον κι αυτόν». Τραβηγμένον καθώς και τον χρόνο του Ενεστώτα καταστρατηγούμε αλλά και την έγκλισιν, και άρα μάλλον δεν είναι ο συγχρονισικός. Άσχετα ότι κατά την γνώμη μου κι αυτό ακόμα ήθελεν είναι κάπως σωστό.
Γιατί όμως να μπλέξουμε τόσον πολύ και να μην βάλωμε άλλον εισαγωγικόν σύνδεσμον με οριστική ενεστώτα / ή μέλλοντος και να λέγή «ή όταν έρχεσαι / θα έρθης, φέρε κι αυτόν» και να τελειώνει το ζήτημα;

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Σχετικά με τον πλάγιο λόγο:

Η φράση / πρότασις είναι η εξής:

«Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem
publicam, semper mihi proponebam»

«=Αυτές εγώ πάντοτε έβαζα ως παράδειγμα μπροστά μου, έχοντας την επιθυμία της καλής διοίκησης και της διαχείρισης της πολιτείας»

Και μας λένε να το αρχίσωμε με την φράση:
«Cicero dixit» τουτέστιν «=ο Κικέρων είπε»…..

Τι είπε λοιπόν; «ο Κικέρων είπε, ότι όντας επιθυμώντας / (ένας από τους επιθυμητές) (το cupidus είναι επίθετον και συντακτικώς κατηγορούμενον) της καλής διοικήσεως και διαχείρισης της πολιτείας, πάντα έθετε πρό εαυτού / έμπροσθέν του αυτές (ενν. τις εικόνες γενναιοτάτων ανδρών).
Ο κανόνας τροπής του ευθύ λόγου σε πλάγιον λέγει ότι:
• Οι ανεξάρτητες προτάσεις κρίσεως τρέπονται σε απαρέμφατον με αιτιατική

Άρα το «ότι» που φαίνεται στην μετάφραση δεν θα είναι σαν τα νέα ελληνικά δευτερεύουσα ειδική πρόταση, αλλά απαρέμφατο ειδικό. Σας έγραψα και στις απαντήσεις από πάνω ότι ως προς τους χρόνους ο παρατατικός λέγει ο κανόνας γίνεται απαρέμφατον παρακειμένου!!!!

Άρα

Cicero dixit, proposuisse (= ο Κικέρων είπε, ότι έθετε έμπροσθέν του)

Η μετατροπή στην ουσία έχει ήδη συντελεστεί….μας μένουν οι λοιπές δευτερεύουσες τροποποιήσεις:
• Ποιός έθετε; Se (= αυτός ο ίδιος) (εαυτόν) (υποκείμενον απαρμφ)
• Τι έθετε; Quas (=αυτάς, τας εικόνας) το οποίον όμως δέον να μετατραπή σε δεικτικόν, καθώς το αρχικό quas στην αρχήν της περιόδου δεικτικήν αντωνυμίαν υποκρύπτει και άρα (= eas)
• Το κατηγορούμενον δέον να συμφωνεί με το υποκείμενον εις την πτώσιν και άρα πρέπει να το κάνωμεν αιτιατική cupidum λοιπόν

Τα λοιπά μένουν ίδια. Ως εφάνη το απαρέμφατον δέον είναι να είναι παρακειμένου. Μερικοί το θέτουν σε ενεστώτα και λέγεται ότι και η επιτροπή εξετάσεων έφερε οδηγία να λαμβάνεται ως σωστόν μόνον αυτό του ενεστώτα. Με στενοχωρεί αυτό το μόνον. Διότι θέλεις να λαμβάνεις και το του ενεστώτος σαν σωστό, καταστρατηγώντας όποιους κανόνες θέλεις; Δικαίωμά σου, ααν και όχι τόσο. Αλλά μην λαμβάνης και το σωστό ως λάθος. Αυτό πάει πολύ. Καλώ την ένωση φιλολόγων να πιέσει την επιτροπήν προς αποκατάστασιν του σωστού

Ανώνυμος είπε...

Κάνετε ένα λάθος! Στον πλάγιο λόγο έδινε ως ρήμα εξάρτησης αρκτικού χρόνου dicit και όχι ιστορικού dixit!!!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Σωστά....
αυτό έχω στο νού όταν γράφω τα ανωτέρω...δεν αλλάζει κάτι. Το αντιγράφω λάθος και κάνω λάθος την μτφρ... ο Κικέρων λέγει λοιπόν...
Πόλύ σωστά.

Ανώνυμος είπε...

στην άσκηση με τον πλάγιο λόγο αν δεν έχουμε μετατρέψει 2 όρους (το quas σε aes και το cupidus σε cupidum)χάνουμε 2 μόρια από τα 5;; και παίρνουμε 3/5;

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

αν και η κύρια μετατροπή έχει συντελεστή ήδη και αυτά είναι παρεπόμενα, νομίζω ότι έτσι είναι όπως τα λέτε....
Ωστόσο υπάρχουν μερικοί, μειοψηφία, που θεωρούν ότι αν κάτι δεν είναι ολοκληρωμένο δεν είναι και σωστό...για να είσθε σίγουροι σ' αυτήν την περίπτωση κόψτε τα όλα και μην υπολογίζετε καθόλου τις 5 μονάδες. (αν και τονίζω ότι αυτό είναι παράλογο και άνευ ανταποκρίσεως εις την λογική πραγματικότητα και τις οδηγίες διόρθωσης). Έχουν ακουστεί ωστόσο και δεν μπορούμε παρά να το έχουμε κατα νου

Ανώνυμος είπε...

όλα;;αν είναι δυνατόν!!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Είναι μερικοί τυπολάτρες, οι οποίοι επωφελούνται και απο τις οδηγίες διόρθωσης, οι οποίες δεν είναι και τόσο αναλυτικές ώστε να λέγουν εκεί αν έχει γραφεί αυτό είναι εντάξει, αν λείπει αυτό, κόψε τόσο....
Μήν ανησυχείτε όμως. Αυτό που είπατε θα γίνει. 2 μονάδες το πολύ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Επειδή με ρωτάτε συνεχώς:

Είναι δυνατόν να θέσωμεν το dum + οριστική μέλλοντος;

Διαβάζω από το σχολικό βιβλίο των Πασχάλη-Σαββαντίδη : (μάθημα ΧΧ, παρατήρηση 11)
«ο σύνδεσμος dum ακολουθείται από οριστική του ενεστώτα ανεξάρτητα από τον χρόνο της κύριας πρότασης, όταν εκφράζει πράξη ταυτόχρονη με εκείνην της κύριας πρότασης. Πρόκειται για λατινισμό.(ιδέ και το μαθ. ΧΧΧVIII)»

Στην γραμματική του τζάρτζανου ωστόσο σελ. 189 διαβάζομεν στην παράγραφον 190 το εξής παράδειγμα:

«dum pater rediit, domi mansimus» (= ώσπου επέστρεψε ο πατέρας, μείναμε σπίτι)!!!!!!!!!!

Δηλαδή αν και έχομεν dum δεν ακολουθείται αυτή από οριστική ενεστώτα. Τι γίνεται;
Η διευκρίνιση του Τζάρτζανου είναι διαφωτιστικότατη. Ο λατινισμός, δηλαδή οριστική Ενεστώτα πάντα με το dum, ανεξαρτήτου χρόνου στην κύρια, χρησιμοποιείται μόνον σε διηγήσεις με την σημασία του «εν ώ χρόνω» «καθ’ όν χρόνον»και ο ενεστώτας τότε είναι ιστορικός. Και δίδει και παράδειγμα: «ο Μαρδόνιος ενώ μάχεται (= με την σημασία του μαχόταν, ιστορικός ενεστώτας), σκοτώθηκε»
Έχομεν στο δικό μας παράδειγμα ιστορικόν ενεστώτα ήτοι μπορούμε να πούμε (= εν ώ επέστρεφες, φέρε τον);;;;;;;;

Ανώνυμος είπε...

όταν στον ευθύ λόγο έχουμε ρήμα ενεστώτα ή παρατατικού τρέπεται σε απαρέμφατο ενεστώτα στον πλάγιο λόγο, όταν έχουμε στον ευθύ ρήμα μέλλοντα απλού ή συντελεσμένου τρέπεται σε απαρέμφατο μέλλοντα και τέλος όταν έχουμε στον ευθύ λόγο ρήμα παρακειμένου ή ρήμα υπερσυντελίκου τότε τρέπεται σε απαρέμφατο παρακειμένου. Από αυτά γίνεται φανερό γιατί το σωστό σε αυτήν την άσκηση είναι το απαρέμφατο ενεστώτα και όχι του παρατατικού όπως γράφετε.

Ανώνυμος είπε...

**του παρακειμένου εννοώ**

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

εμμένω φίλτατε ότι όσον αφορά τους χρόνους τροπής του ευθέως λόγου εις πλάγιον ισχύουσι τα εξής, ως ήδη έγραψα εις τας απαντήσεις των θεμάτων:
"Προσοχή!!!
Αι ανεξάρτητοι προτάσεις κρίσεως τρέπονται εις αιτιατικήν μετ’ απαρεμφάτου. Ως προς τους χρόνους τηρείται η εξής αντιστοιχία

Ο ενεστώς → γίνεται απαρέμφατον ενεστωτος
Ο παρατατικός, παρακείμενος, υπερσυντέλικος → γίνονται απαρέμφατον παρακειμένου
Ο μέλλων → γίνεται απαρέμφατον μέλλοντος

Ενθάδε το proponebam εστί παρατατικός"
Και δεν τα λέγω μόνον εγώ. Ιδού σχόλιον συναδέλφου:
Ένα σχόλιο για την παρατήρηση Γ2γ των Λατινικών, του Ν. Α. Πέτσα
Η παρατήρηση Γ2γ στο εξεταζόμενο μάθημα των Λατινικών θεωρητικής κατεύθυνσης στις πανελλαδικές εξετάσεις Γ΄ τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου (1/6/2012) ζητούσε να μετατραπεί ο ευθύς λόγος «Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam» σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση: «Cicero dicit». Το πρόβλημα που ενδεχομένως να δημιουργηθεί στη βαθμολόγηση της συγκεκριμένης παρατήρησης αφορά το χρόνο του απαρεμφάτου, στο οποίο θα μετατραπεί ο παρατατικός της οριστικής: proponebam. Οι «λατινιστές» των φροντιστηρίων, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, επέλεξαν τον ενεστώτα: proponere. Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για εσφαλμένη απάντηση αντί της ορθής: proposuisse, διότι το proponebam, ως παρατατικός της οριστικής, αναφέρεται στο παρελθόν, συνεπώς και το απαρέμφατο στο οποίο θα μετατραπεί θα εξακολουθεί να αναφέρεται στο παρελθόν και θα δηλώνει, όπως είναι αυτονόητο, το προτερόχρονο σε σχέση με τον αρκτικό χρόνο του ρήματος εξάρτησης: dicit.

Για να τεκμηριώσω τη θέση μου παραπέμπω στα εξής έργα:

1) Α. Γιαγκόπουλος, Συντακτικό της Λατινικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 1974, σ. 195 §205 ιι. «Scribebam, scripsi, scripseram
epistulam…γίνονται: Dicit se epistulam scripsisse…».

2) Θ. Α. Κακριδή, Γραμματική της Λατινικής Γλώσσης, Αθήνα χ.χ., σ. 231
§268 1. Σημ. «Οι του ευθέος λόγου χρόνοι της οριστικής τρέπονται εν τω πλαγίω ως εξής: …ο παρατατικός, παρακείμενος, υπερσυντέλικος γίνονται παρακείμενος απαρεμφάτου…».

3) E. C. Woodcock, A New Latin syntax, London 2002 (1η έκδ. 1959), σ.
20 §30(2). «Scripsi, scribebam, scripseram epistulam…ALL become: Dicit se epistulam scripsisse ».

4) J. H. Allen – J. B. Greenough, New Latin Grammar, New York 2006 (1η έκδ. 1903), σ. 379 § 584 a. «…cadebam, cecidi, cecideram,…dicit se cecidisse,…α. All varieties of past time are usually expressed in Indirect Discourse by the Perfect Infinitive, which may stand for the Imperfect, the Perfect, or the Pluperfect Indicative of the Direct.».

5) C. E. Bennett, New Latin Grammar, New York 3η έκδ. 1918, σ. 253 §317. a. «The Perfect Infinitive may represent any past tense of the Indicative of Direct Discourse. Thus: — scio te haec egisse may mean
—Direct: haec agebas, haec egisti, haec egeras».

Επειδή το σχολικό εγχειρίδιο των Λατινικών αλλά και η σχολική Γραμματική δεν αναφέρονται ρητά και ξεκάθαρα στο σχετικό με τον πλάγιο λόγο κεφάλαιο σε ποιους χρόνους του ειδικού απαρεμφάτου στον πλάγιο λόγο μετατρέπονται οι χρόνοι της οριστικής των κύριων προτάσεων κρίσης του ευθέος λόγου, θεωρώ πως πρέπει να ληφθούν σωστοί από τους βαθμολογητές και οι δύο τύποι: proponere και proposuisse και να μην επηρεάσουν βαθμολογικά την παρατήρηση Γ2γ. Καλό θα ήταν, μια και δεν έχει ακόμη αρχίσει η βαθμολόγηση των γραπτών, να μην επαναληφθούν φαινόμενα όπως η περσινή εσφαλμένη οδηγία της Κ.Ε.Ε. στους βαθμολογητές των εξεταστικών κέντρων για την παρατήρηση Γ2β.

Ο συντάκτης του παραπάνω σχολίου Νίκος Α. Πέτσας είναι διδάκτορας της
Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. και διδάσκει στο 2ο
Πειραματικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης.

πηγή:http://www.alfavita.gr/artro.php?id=65563

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

καλόν θα είναι όταν λαμβάνετε θέσιν να γράφετε την ιδιότητά σας...είσθε μαθητής ή συνάδελφος;;
όπως και να' χει μην διστάζετε να λέτε την άποψή σας. Ουδείς αναμάρτητος. Πόσο μάλλον ο γράφων!!!

Ανώνυμος είπε...

είμαι μαθήτρια και λέω την γνώμη μου, δεν φοβάμαι γι'αυτήν διότι αυτό εγώ διδάχθηκα.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Μπράβο!!!!!!!!
Ας έβαλες ενεστώτα......σωστό θα στο πιάσουν.
Εδώ έμαθες πως το σωστό θα ήταν με παρακείμενο.
Καλά αποτελέσματά να έχεις και είθε σε μία σχολή του ενδιαφέροντος σου....
Να είσαι καλά!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ:

Στην ερώτηση με την ανάλυση της μετοχής, λογικά η σωστή απάντηση είναι dum redis.
Σε ένα βοήθημα όμως αναφέρεται ως σωστή ανάλυση το dum redibis, γιατί δηλώνει παράλληλη διάρκεια και στην παράλληλη διάρκεια έχουμε dum+οριστική χρόνου ίδιου με το χρόνο του ρήματος εξάρτησης της μετοχής. Εν προκειμένω εδώ το ρήμα εξάρτηση είναι προστακτική, δλδ μελλοντική έκφραση άρα πρέπει να μπει η ανάλυση σε μέλλοντα.
Τι γνώμη έχετε επί του θέματος;


Ο dum που δηλώνει "τη συνεχιζόμενη πράξη, στα όρια της οποίας πραγματοποιείται μια άλλη πράξη" εκφέρεται μόνο με οριστική ενεστώτα, όποιος χρόνος και αν υπάρχει στην κύρια, παροντικός, παρελθοντικός ή μελλοντικός. Το λέει το σχολικό, το λένε όλες οι γραμματικές. Πιστεύω ότι αυτό ήθελαν από την επιτροπή.

Φυσικά και ο απλός cum με την οριστική θα μπορούσε να δηλώσει το ίδιο πράγμα, αρκεί να ξέρει ο μαθητής (και φυσικά η επιτροπή ή ο εκάστοτε διδάσκων) ότι και η οριστική έχει κανόνες χρονικής ακολουθίας για τη δήλωση των ίδιων σχέσεων με την υποτακτική...

Φυσικά, αν θεωρήσεις ότι έχουμε απόλυτο συχρονισμό, τότε σαφώς η σωστή απάντηση είναι αυτή που λές, με οριστική μέλλοντα. Αλλά δεν λέγεται πουθενά στο σχολικό ότι ο dum αυτός εκφέρεται πάντα με τον ίδιο χρόνο με αυτόν της κύριας πρότασης. Πρέπει να το ξέρεις από άλλες πηγές (και σε αυτό προσωπικά δεν είμαι φυσικά καθόλου αντιθετος).
Πηγή: http://www.pde.gr/index.php?topic=4076.546

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

www.epil.gr/themata/11_12/g_likiou/latinika_kat_g_12_apan.pdf

www.othisi.edu.gr/ClientFiles/.../(ΛΑΤΙΝΙΚΑ%20ΚΑΤ_Γ.2012).pdf

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ:

Επειδή κουράσθηκα με τα συγκεκριμένα σχόλια, θα πω τα εξής και με αυτά τελειώνω:
α) και εις την λατινικήν γίνεται χρήσις του επιρρηματικού κατηγορούμενου, το οποίο δηλοί τρόπον (επιρ. Κατηγ. Του τρόπου, όπερ κατά κανόνα δηλοί κατάσταση σωματική ή ψυχική), χρόνον, τάξιν και σπανιότερα τόπον ή σκοπόν. Ως επιρρηματικόν κατηγορούμενον τίθενται συνήθως τα επίθετα: absens, alacer, diversus, frequens, maestus, medius, princes, rarus, solus, totus, universus, invitus, senex….. τίθεται δε σχεδόν με κάθε ρήμα και ιδίως με ρήματα κινήσεως. Αν νομίζει λοιπόν κανείς ότι το cupidus είναι επιρρηματικόν κατηγορούμενον διότι θεωρεί το (=έθετα μπροστά μου) ρήμα κινήσεως ενώ εγώ ότι μεταφορικώς ομιλεί με γειά του με χαρά του.
β κ γ) δια την ανάλυσιν της χρονικής μετοχής και τον πλάγιον λόγον είναι υπερ αρκετά όσα έχουν ήδη ειπωθεί και τίθεται τέλος
δ) εις την απάντησιν των της προτάσεως «ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi» αν κανείς πάλι καταλαβαίνει ότι δεν έχουν απαντηθεί τα ζητούμενα, πάλι με γειά του και χαρά του.

Με αυτά τελειώνω και δεν θα ξανασχοληθώ με τα συγκεκριμένα

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ είπε...

Ο dum + οριστική ενεστώτα (ιστορικού) (ΛΑΤΙΝΙΣΜΟΣ)

Στην περίπτωση αυτή του λατινισμού, πάντοτε ο ιστορικός ενεστώτας, αποδίδεται στην μετάφραση με παρατατικό.
Π.χ
• Caecilia (uxor) Metelli, dum sororis filiae…more prisco nocte concubia nuptialia petit, omen ipsa fecit (Valerius Maximus I, 5,4) (= η Καικιλία, σύζυγος του Μέτελλου, ενώ αναζητούσε, σύμφωνα με τις παλιές συνήθειες, την ώρα και τη στιγμή του πρώτου γαμηλίου νυχτερινού ύπνου δια την κόρη της αδερφής της, δημιούργησε η ίδια οιωνό)

• Dum eris felix, multos numerabis amicos (= όσο θα είσαι ευτυχής, θα μετράς – θα έχεις- πολλούς φίλους (γραμματική της λατινικής γλώσσης, Θεοφάνους Α. Κακριδή, σελ 209)

Ιδίως από το δεύτερο παράδειγμα είναι όλα εμφανή για το σύγχρονο στο μέλλον. Ήμαρτον. Μάλλιασε η γλώσσα μου πια. Διότι πες το τώρα το numerabis με προστακτική και έχεις το ίδιο. Ήτοι (= ενόσω θα είσαι ευτυχής, μέτρα φίλους)!!! Γιατί λοιπόν με προστακτική στην κύρια( που ισοδυνμεί με μελλοντική έκφραση) είμαστε αναγκασμένοι να βάλλουμε τον λατινισμό στην δευτερεύουσα, εφόσον αυτός πάντοτε αποδίδεται στην μετάφραση με παρατατικό;;;;;;;;
Αλλοίμονον αν πάλι αυτοί της επιτροπής δεν λαβουν σωστό και το dum redibis. Θα ξεχάσουμε και αυτά που ξέρουμε. Νισάφι πια!!!!

Δημοσίευση σχολίου

Ο ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ σας γνωστοποιεί ότι είναι ευπρόσδεκτες τυχόν αναφορές προβλημάτων, ιδέες σχετικά με λειτουργίες του ιστοτόπου και γενικά σχόλια. Στο "ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ" εν γένει ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το www.filologos-hermes.info ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.