Ρεαλισμός (ή Πραγματοκρατία)

Τη επιμελεία του

ΝΙΚΟΛΆΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-φιλολόγου-

Ποια είναι η πραγματικότης την οποίαν γνωρίζομεν;Τι είναι αυτό,το οποίον γνωρίζομεν;Μήπως αύτη η πραγματικότης ευρίσκεται εντός της συνειδήσεως ημών;Μήπως δηλαδή εις τον εξωτερικόν κόσμον επιχαράσσομεν την μορφήν της ιδικής μας πνευματικής οργανώσεως;Ή είναι άρα γε,ο εμπειρικός κόσμος πραγματικός και ανεξάρτητος εκ της ημών συνειδήσεως και εκ του πνεύματός μας;Γνώρίζομεν,τάχα,μόνον φαινόμενα,εν ώ η εσχάτη ουσία και πραγματικότης μένει αδιάγνωστη;Η Πραγματοκρατία,με τις ποικίλες αποχρώσεις αυτής έρχεται ν’απαντήση στα προβλήματα ταύτα.

 

Ο άνθρωπος εις τον καθημερινόν αυτού βίον συναντά τον κόσμον,τα πράγματα και νομίζει,ότι τα γνωρίζει ούτως,όπως αυτά είναι αληθώς.Ούτως ο Ρεαλισμός,θεωρία,ήτις πρεσβεύει,ότι το αντικείμενον της γνώσεως είναι ο εξωτερικός κόσμος κι ότι τούτος υπάρχει ακριβώς όπως μας παρουσιάζεται,καταντά αφελής.

Συμφώνως με τον αφελήν ρεαλισμόν,αι κατ’άίσθησιν αντιλήψεις είναι φωτογραφίαι του εξωτερικού κόσμου.Η εμπειρία,ωστόσο,δείχνει πόσο αι αισθήσεις μας παραπλανούν ή πόσο διαφορετικώς λειτουργεί η αντιληπτική ημών ικανότης,κάτω από διαφορετικάς συνθήκας.Παρόμοιαι σκέψεις ωδήγησαν εις μίαν δευτέραν μορφήν πραγματοκρατίας,εις τον ΄΄κριτικόν ρεαλισμόν΄΄.Συμφώνως αυτού,υπάρχει πραγματικός,ανεξάρτητος εκ της συνειδήσεως ημών εξωτερικός κόσμος,αλλά αι ιδιότηται αυτού του κόσμου εξαρτώνται εκ της γιγνωσκούσης συνειδήσεως.