Το sms ἀπειλεῖ τις ζωές μας (ΜΕΡΟΣ B') (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Ποιὸ εἶναι τὸ περιεχόμενό τους;


Δὲν ἔχουμε ὑπόψη μας κάποια συγκεκριμένη ἐπιστημονικὴ ἔρευνα ὅσον ἀφορᾶ τὸ θέμα αὐτό. Ὡστόσο τὰ sms[1] εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴν διεκπεραίωση τῶν καθημερινῶν μας ἀναγκῶν, ὁπότε κι ἕνα μεγάλο μέρος γίνεται ἀσφαλῶς γιὰ νὰ καλύψουν αὐτὲς τὶς ἀνάγκες. Ὅμως εἶναι δυνατὸ ἕνας τόσο μεγάλος ἀριθμὸς γραπτῶν μηνυμάτων, 50 τὴν ἡμέρα ὅπως εἴπαμε γιὰ τὸν μέσο ἔφηβο, νὰ εἶναι γιὰ τὴν κάλυψη αὐτῶν τῶν ἀναγκῶν;

Ἄρα πολλὰ ἀπʼ αὐτὰ εἶναι ἄλλης κατηγορίας. Πόσο μᾶλλον αὐτῶν ποὺ φθάνουν τὰ 100 ἢ καὶ τὰ 200 τὴν ἡμέρα! Ἐντύπωση προκαλεῖ μία πρωτότυπη ἔρευνα τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Case Western Reserve στὸ Κλίβελαντ τοῦ Ὀχάϊο ποὺ θεωρεῖται πρώτη παγκοσμίως στὸ εἶδος της[2]. Σύμφωνα μὲ τὴν ἔρευνα αὐτή, οἱ ἔφηβοι ποὺ στέλνουν πάρα πολλὰ γραπτὰ μηνύματα (περισσότερα ἀπὸ 120 τὴν ἡμέρα) εἶναι πιὸ ἐπιρρεπεῖς στὶς καταχρήσεις, στὸ σέξ, στὸ ἀλκοὸλ καὶ στὰ ναρκωτικά, σὲ σχέση μὲ τοὺς ὑπόλοιπους συνομηλίκους τους! Δηλαδὴ παρατηρήθηκε πὼς ὑπάρχει στενὴ σχέση μεταξὺ τῆς ὑπερβολικῆς χρήσης τῶν γραπτῶν μηνυμάτων μὲ τὴν ἐπικίνδυνη γιὰ τὴν ἡλικία αὐτὴ συμπεριφορά. Δὲν εἶναι τυχαῖο δὲ πὼς πολλὰ μηνύματα καταλήγουν ἀκόμη καὶ στὸ sexting[3]!

Ἂν «τὰ πολλὰ λόγια εἶναι φτώχεια», ὅπως λέει ἡ γνωστή μας παροιμία, γιατί αὐτὸ δὲν συμβαίνει καὶ στὰ τόσα sms ποὺ στέλνουμε  καὶ μάλιστα σὲ καθημερινὴ βάση; Γιατί, ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, τὰ περισσότερα εἶναι σίγουρο πὼς εἶναι περιττά, ἄρα περιέχουν ἀνούσια ἢ καὶ βλαβερὰ λόγια, καὶ συνεπῶς κάλλιστα θὰ μποροῦσαν νὰ ἔλλειπαν.

Μὴ ξεχνοῦμε αὐτὸ ποὺ τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Οἱ περισσότερες ἁμαρτίες ἀρχίζουν μὲ τὰ λόγια»! Κι ἐδῶ δὲν εἶναι μόνο τὰ μηνύματα ποὺ στέλνουμε, εἶναι καὶ τὰ μηνύματα ποὺ δεχόμαστε. Ἂν στέλνουμε τόσα πολλὰ κάθε μέρα, ἄρα δεχόμαστε καθημερινὰ ἕνα ἀνάλογο ἀριθμό. Ἂν τὸ μεγαλύτερο μέρος αὐτῶν ποὺ στέλνουμε δὲν καλύπτει συγκεκριμένες ἀνάγκες, τὸ ἴδιο εἶναι καὶ αὐτὰ ποὺ δεχόμαστε. Ἂν ὁ ἠλεκτρονικός μας αὐτὸς λόγος ποὺ στέλνουμε πρὸς τὰ ἔξω δὲν ἔχει ποιότητα, πῶς μπορεῖ νὰ ἔχει καὶ ὁ εἰσερχόμενος;

Δηλαδὴ τί παρατηρεῖται; Αὐτὸ ποὺ λέμε ὅτι, ἀνάλογα μὲ τὸ τι σπέρνει θερίζει κανείς! Ἀλλʼ ἀξίζει νὰ κάνουμε κι ἕνα πείραμα στὸν ἑαυτό μας. Ἂς δοῦμε πόσα sms στείλαμε ἢ καὶ δεχθήκαμε σὲ μία ἑβδομάδα, σὲ ποιοὺς καὶ μὲ ποιὸ περιεχόμενο. Τότε θὰ ἐκπλαγοῦμε ἀπʼ τὸ ἀποτέλεσμα. Τότε εἶναι ποὺ θὰ διαπιστώσουμε πώς…

• Τὰ λιγότερα ἦταν γιὰ τὶς ἀνάγκες μας, τὰ περισσότερα ἦταν περιττά!

•Ἐλάχιστα ἦταν ἐκεῖνα ποὺ στείλαμε γιὰ νὰ ὠφελήσουν κάποιον, ὅπως καὶ ἐλάχιστα ἦταν ἐκεῖνα ποὺ μᾶς ἔστειλαν καὶ μᾶς ὠφέλησαν πραγματικά!

• Ἀνάλογα μὲ τὸ τί στείλαμε δεχθήκαμε!

Μία ἄλλη παροιμία θὰ μᾶς πεῖ πὼς «τὰ λίγα λόγια εἶναι ζάχαρη καὶ τὰ καθόλου μέλι»! Κάτι ποὺ θυμίζει τοῦτο τὸν σοφὸ λόγο: «Ὅσο περισσότερο μιλᾶς, τόσο λιγότερα λές»! Κατὰ τὸν Λὰ Ροσφουκὼ δέ, «τὸ χαρακτηριστικὸ μιᾶς μεγάλης διάνοιας εἶναι νὰ λέει πολλὰ μὲ λίγες λέξεις, ἐνῷ μιᾶς μικρῆς νὰ χρησιμοποιεῖ πολλὲς λέξεις καὶ νὰ μὴ λέει τίποτα». Ἂς τὸ ἔχουμε ὑπόψη μας κι αὐτό!

Πῶς θὰ μπορούσαμε νὰ γίνει καλὴ χρήση τους;

Ὅσο αὐτονόητο κι ἂν θεωρεῖται αὐτό, ἀξίζει νὰ ἀπαντήσουμε, ξεκινώντας ἀπὸ τὴν ἑξῆς ἐρώτηση: «Ἆραγε γιατί ὁ Θεὸς μᾶς ἔδωσε τὸν λόγο;» Νὰ ἡ ἀπάντηση ποὺ δίνει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ὁ Θεὸς δὲν μᾶς ἔδωσε τὴ γλώσσα γιὰ νὰ κατηγοροῦμε, νὰ ὑβρίζουμε, νὰ διαβάλλουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ἀλλὰ γιὰ νὰ ὑμνοῦμε τὸν Θεό, γιὰ νὰ λέμε ἐκεῖνα ποὺ δίνουν χάρη στοὺς ἀκροατές, ἐκεῖνα ποὺ οἰκοδομοῦν, ἐκεῖνα ποὺ ὠφελοῦν».

Ἑπομένως καὶ ἡ δυνατότητα ποὺ ἔχουμε μὲ τὰ sms εἶναι γιὰ νὰ ὠφελήσουμε καὶ νὰ ὠφεληθοῦμε ποικιλοτρόπως! Ἀπὸ ἐδῶ μάλιστα βλέπουμε πὼς ἡ τεχνολογία αὐτὴ καθʼ ἑαυτὴ δὲν εἶναι καλὴ ἢ κακή, ἀλλὰ ὁ τρόπος ποὺ τὴν χρησιμοποιοῦμε μπορεῖ νὰ φέρει καλὰ ἢ κακὰ ἀποτελέσματα σὲ μᾶς καὶ στοὺς ἄλλους, καὶ μάλιστα πολὺ μεγάλα, λόγω τῶν ἰδιοτήτων της.

Λέει πολὺ εὔστοχα μία παροιμία: «Λόγο καὶ πέτρα ἔριξες, δὲν θὰ τὰ ξαναπιάσεις». Καὶ πραγματικὰ ἡ κατάσταση αὐτὴ γίνεται ἀνεξέλεγκτη, ὅταν διακινεῖται στὰ ἠλεκτρονικὰ μέσα. «Εἶσαι πάντοτε κύριος τῶν λόγων, ποὺ δὲν εἶπες καὶ δοῦλος ἐκείνων ποὺ εἶπες». Καὶ πόσο δοῦλοι γινόμαστε μὲ τὸν ἠλεκτρονικὸ λόγο!

Ὁ Ἀπόστ. Παῦλος μᾶς προτρέπει σʼ αὐτό: «Ὁ λόγος σας νὰ εἶναι πάντοτε γεμάτος χάρη, ἀρτυμένος μὲ ἁλάτι».Ὅπως κι ἂν ἐκφράζεται αὐτός. Προφορικά, γραπτά, ἠλεκτρονικά!

Ναί, ὁ καλὸς λόγος εἶναι ὠφέλιμος στοὺς πάντες. Κι ὅπως τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος «ἂν εἶναι ἀρτυμένος μὲ ἁλάτι ὁ λόγος, κι ἂν ἀκόμη πέσει μέσα σὲ παραπαίουσα ψυχή, θὰ περισφίξει τὴ νωθρότητα κι ἂν πέσει σὲ σκληρή, θὰ μαλακώσει τὸ σκληρὸ μέρος της, ἐπειδὴ εἶναι εὐχάριστος».

Τὰ sms μᾶς ἀποκαλύπτουν!

Εἶναι ἀλήθεια πὼς ὁ λόγος πάντοτε μᾶς ἀποκαλύπτει. Ἔλεγε ὁ Σενέκας: «Ὅπου κακὸς λόγος, ἐκεῖ καὶ κακὴ σκέψη». Ἔτσι εἶναι! «Ἀπὸ τὴ συνομιλία καταλαβαίνεις τόσο τὸ χαρακτῆρα ὅσο καὶ τὴ σκέψη τοῦ ἄλλου», ὅπως εἶπαν πολὺ σωστά.

Τονίζει παραστατικὰ ὁ Ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακας: «Ὅπως ἐκεῖνος ποὺ κρατάει ἀρώματα προδίδεται χωρὶς νὰ τὸ θέλει ἀπὸ τὴν εὐωδία, ἔτσι καὶ ὅποιος ἔχει μέσα του τὸ Ἅγιο Πνεῦμα προδίδεται ἀπὸ τὰ λόγια καὶ τὴν ταπείνωσή του». Κατὰ τὸν Μ. Βασίλειο δέ, «τὰ λόγια εἶναι πράγματι οἱ εἰκόνες τῶν ψυχῶν»!

Ποιὲς εἶναι οἱ ἐπιπτώσεις τῆς κακῆς χρήσης τῶν sms;

Αὐτὲς εἶναι πολλὲς καὶ μεγάλες, καθʼ ὅσον:

1. Πλήττουν τὴν ἐπικοινωνία μας, ὅσο κι ἂν νομίζουμε ὅτι μὲ αὐτὰ ἐπικοινωνοῦμε καλύτερα τάχα μὲ τοὺς φίλους καὶ τὴν παρέα, ὅπως προηγουμένως ἀναπτύξαμε. Μία ἐπικοινωνία ποὺ τὴν ἔχουν ἰδιαίτερα ἀνάγκη οἱ ἔφηβοι.

2. Βυθιζόμαστε κυριολεκτικὰ στὴν εἰκονικὴ πραγματικότητα, ἀνάλογα βέβαια καὶ στὸν βαθμὸ ποὺ χρησιμοποιοῦμε τόσο αὐτά, ὅσο καὶ τὰ ἄλλα ἠλεκτρονικὰ μέσα. Καὶ ὅσο βυθιζόμαστε σʼ αὐτήν, τόσο ἀπομακρυνόμαστε ἀπʼ τὴν πραγματικὴ ζωή!

3.Ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ χρήση τους, τόσο καὶ παγιδευόμαστε στὸν ἀνούσιο, ἄχρηστο καὶ ρυπαρὸ λόγο. Κι ἐν τέλει στὸν ἁμαρτωλὸ λόγο, αὐτὸν ποὺ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀποκαλοῦν «ἀργολογία»

4. Καὶ μετὰ ἀπʼ αὐτὸν καταλήγουμε καὶ στὰ ἁμαρτωλὰ ἔργα.

Συμβαίνει, δηλαδή, αὐτὸ ποὺ τονίζει ὁ Μ. Βασίλειος: «Ὅταν κάποιος συνηθίσει νʼ ἀκούει ἄσχημα λόγια, θὰ φθάσει καὶ σὲ ἄσχημα ἔργα». Πόσο μᾶλλον ὅταν καὶ τὰ λέει καὶ τὰ ἀκούει καὶ μάλιστα ἀποτελεῖ μεγάλο μέρος τῆς καθημερινότητάς του. Ἁπλὸ καὶ πειστικότατο παράδειγμα ἐπʼ αὐτοῦ εἶναι τὸ λεγόμενο «sexting»!

Πῶς νὰ χρησιμοποιοῦμε τὰ sms;

Τὰ sms ἀσφαλῶς καὶ δὲν τὰ ἀπορρίπτουμε. Μᾶς διευκολύνουν πολὺ στὴν καθημερινότητά μας. Εἶναι πρακτικὰ καὶ οἰκονομικά. Ὁπότε τὰ χρησιμοποιοῦμε:

1. Γιὰ κάλυψη τῶν ἀναγκῶν μας καὶ γιὰ τὴν ἐξοικονόμηση χρημάτων.

2.Δὲν τὰ ἀπολυτοποιοῦμε ὡς τεχνολογικὸ μέσο, δὲν ἐγκλωβιζόμαστε σʼ αὐτά, οὔτε καὶ τὰ ἔχουμε ὡς προέκταση τοῦ εἰκονικοῦ μας κόσμου. Σὲ κάθε περίπτωση τὰ ἔχουμε ὡς βοηθήματα τοῦ πραγματικοῦ μας κόσμου.

3. Δὲν καταφεύγουμε σʼ αὐτά, γιὰ νὰ ἀπομονωθοῦμε ἀπʼ τὰ ἀγαπημένα μας πρόσωπα, ἀλλὰ γιὰ νὰ μᾶς κρατήσουν σʼ ἐπαφὴ ὡς τὴν στιγμὴ ποὺ θὰ συναντηθοῦμε μὲ αὐτὰ «πρόσωπο μὲ πρόσωπο».

4. Πάντοτε τὰ στέλνουμε γιὰ νὰ ὠφελήσουμε τὸν ἄλλο, ποὺ τόσο ἀγαπᾶμε. Δὲν ξεχνοῦμε ποτὲ αὐτὸ ποὺ λέει ἡ παροιμία: «Μία καλὴ λέξη εἶναι καλύτερη ἀπὸ ἕνα μεγάλο δῶρο». Κι αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι ἐκεῖνο ποὺ πάντοτε στέλνουμε στοὺς ἄλλους. Θυμίζει ἐκείνη τὴν μητέρα ποὺ στὸ ξενιτεμένο παιδί της, ἔστελνε μὲ sms κάθε μέρα ἕνα λόγο σοφό, λόγο οἰκοδομῆς, λόγο ἐνθαρρυντικό. Κι ἐκεῖνος τὸν δεχόταν ὡς μάννα ἀπὸ τὴν μάνα του! Αὐτὴ κι ἂν εἶναι ὀρθολογικὴ χρήση τῆς τεχνολογίας!

5. Ἐφαρμόζουμε ἀπαρέγκλιτα τοῦτο τὸν λόγο τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «Θὰ πῶ ὅσα πρέπει. Ὅσα δὲν πρέπει, οὔτε καὶ θὰ τὰ σκεφτῶ». Καὶ βέβαια οὔτε θὰ τὰ στείλω – καὶ μάλιστα ἠλεκτρονικὰ – σὲ κανέναν!

6. Κι ἂν οἱ ἄλλοι μᾶς στείλουν τὰ sms ποὺ δὲν πρέπει, τότε ἐμεῖς θὰ τοὺς ἀπαντήσουμε ὅπως πρέπει. Εἴτε μὲ τὴν ἀδιαφορία μας εἴτε μὲ τὸν ἐποικοδομητικό μας λόγο. Τὸ κακὸ πρέπει νὰ τὸ σταματᾶμε ἀμέσως, νὰ τὸ κόβουμε μὲ τὸ μαχαίρι, κι ὄχι νὰ τὸ ἀνεχόμαστε ἢ καὶ νὰ τὸ διαδίδουμε, γιὰ νὰ εἴμαστε τάχα μοντέρνοι. Κι ἂν ὁ φίλος μας ἐπιμένει, τότε δὲν ἔχουμε τὸν σωστὸ φίλο. Ἄρα πρέπει νὰ τὸν ἀποχωριστοῦμε καὶ μάλιστα ἀμέσως!

Ὑπάρχουν καὶ κάποια ἄλλα sms, ποὺ μποροῦμε νὰ στείλουμε… Ἀλλʼ ὑπάρχουν καὶ κάποια ἄλλα sms πολὺ ὠφέλιμα ἐπίσης. Εἶναι ἡ ἴδια ἡ προσευχή μας. Αὐτὴν ποὺ μποροῦμε νὰ ἀπευθύνουμε στὸν Θεὸ κάθε ὥρα, κάθε στιγμή. Εἴτε στὸ δωμάτιό μας βρισκόμαστε, εἴτε στὸ δρόμο, εἴτε στὸ λεωφορεῖο, εἴτε στὸ σχολεῖο, εἴτε στὴ δουλειά μας. Αὐτὰ κι ἂν εἶναι ἀνέξοδα. Αὐτὰ κι ἂν εἶναι ὠφέλιμα. Αὐτὰ κι ἂν εἶναι λίαν ἀποτελεσματικά. Καὶ τί μεγαλειώδεις ἀπαντήσεις μπορεῖ νὰ δεχθεῖ κανεὶς σʼ αὐτά! Τὶς ἀπαντήσεις τοῦ Θεοῦ!

Συμπέρασμα

Οἱ ἑταιρεῖες κινητῆς τηλεφωνίας, δὲν θὰ παύσουν νὰ μᾶς προσφέρουν δελεαστικὰ «πακέτα» καὶ πολλὰ κίνητρα, γιὰ νὰ χρησιμοποιοῦμε τὰ sms, ὅπως κάνουν ὅλες οἱ ἑταιρεῖες ἄλλωστε μὲ τὰ προϊόντα τους. Δουλειά τους εἶναι! Ὅπως καὶ σὲ μᾶς καθῆκον καὶ ὑποχρέωσή μας εἶναι, νὰ κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε γιὰ νὰ βγαίνουμε πάντοτε κερδισμένοι ἀπ᾽ ὅλα, καὶ ἀπὸ τὴν τεχνολογία φυσικά. «Τὴ γλώσσα σου νὰ τὴν κινεῖς γιὰ λόγους καλούς», λέει ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος. Τὸ ἴδιο καὶ τὰ χέρια μας, ὅταν στέλνουμε τὰ γραπτὰ ἠλεκτρονικά μας μηνύματα. Τὰ sms ἐκεῖνα ποὺ θὰ δίνουν ζωή σὲ μᾶς καὶ στοὺς ἄλλους. Ὁπότε καὶ θὰ εἶναι τὰ sms τῆς ζωῆς μας…

ΠΗΓΗ

Σημειώσεις:

---

[1] Πρβλ το ΜΕΡΟΣ Α

[2] Πραγματοποιήθηκε σὲ 20 δημόσια Λύκεια τῆς περιοχῆς τοῦ Κλίβελαντ σὲ δεῖγμα 4.200 μαθητῶν ἡλικίας 13 – 18 ἐτῶν.

[3] Πρβλ στον Φιλόλογο Ερμή τα άρθρα Ἡ κατάντια τοῦ sexting! (ΜΕΡΟΣ Α') & Ἡ κατάντια τοῦ sexting! (ΜΕΡΟΣ Β')