Ανθρώπινα δικαιώματα και δικαιώματα παιδιών

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ

  Ανθρώπινα δικαιώματα είναι τα δικαιώματα που απολαμβάνει ο άνθρωπος λόγω της ανθρώπινης ιδιότητας του και ανεξάρτητα από φυλή, εθνικότητα, θρήσκευμα και τόπο διαμονής.

  Με τον όρο «ανθρώπινα δικαιώματα» εννοούμε τη δυνατότητα του ανθρώπου να ζει και να δραστηριοποιείται σύμφωνα με τους νόμους, για να ολοκληρώνεται και να πετυχαίνει τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του σε όλους τους τομείς. Πρόκειται για απαιτήσεις που απορρέουν από τον ορθό λόγο ή το νόμο και αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τη φυσική και κοινωνική ανάπτυξη του ανθρώπου.

  Ανθρωπισμός ονομάζεται το σύστημα ή ο τρόπος σκέψης και πράξης που δίνει τη μεγαλύτερη έμφαση στην αξία του ανθρώπου, στα συμφέροντα, στις αξίες και στην αξιοπρέπεια του.

   Σε μια ευρύτερη έννοια, ο άνθρωπος περιλαμβάνει κάθε προσπάθεια του ανθρώπινου πνεύματος  να εξασφαλίσει την πλήρη πραγμάτωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (Χέγκελ).

  Με απλά λόγια, ο ανθρωπισμός σημαίνει εκδήλωση αγάπης για το συνάνθρωπο μας, μιας αγάπης που θεμελιώνεται με τη διάθεση του ανθρώπου να προσφέρει συνειδητά τον εαυτό του στην υπηρεσία των άλλων και που φανερώνει την ύπαρξη πλούσιου ψυχικού κόσμου και ακεραιότητα χαρακτήρα.

ΣΥΝΩΝΥΜΑ: αξίωση, δικαίωση, απαίτηση, εξουσία. (= δικαίωμα).

ΑΝΤΩΝΥΜΑ: Υποχρέωση, καθήκον, ηθικό χρέος, ηθική επιταγή, δέσμευση, μέλημα, αποστολή.

     Μορφές και ιστορική αναφορά: Η Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη, προϊόν του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης έθεσε τα θεμέλια γι’αυτό που σήμερα ονομάζουμε 1^η γενιά δικαιωμάτων: τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Το 1917 η Ρώσικη Επανάσταση θέτει τα θεμέλια για τη 2^η γενιά δικαιωμάτων: τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα. Το 1948 ο ΟΗΕ ψηφίζει την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αναγορεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε παγκόσμια αξία. Οι σύγχρονες συνθήκες ( εξέλιξη της τεχνολογίας , χρήση επιστημονικής γνώσης, ανάπτυξη βιοϊατρικής, καταστροφή περιβάλλοντος ) υποχρέωσαν τον ΟΗΕ να διοργανώσει Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τη λεγόμενη 3^η γενιά δικαιωμάτων με κυρίαρχα μέσα σ’αυτά τα δικαιώματα του ανθρώπου στο περιβάλλον.

  ΣΗΜΕΡΑ αρκετές πολιτείες, στα πλαίσια του εκδημοκρατισμού των κοινωνιών, κατοχυρώνουν συνταγματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιωτικοί φορείς (καλλιτέχνες, αθλητές, πολιτιστικοί σύλλογοι) εκδηλώνουν την ευαισθησία τους και με διάφορες δραστηριότητες (καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αθλητικές συναντήσεις, συναυλίες) προσπαθούν να βοηθήσουν, μέλη του επιχειρηματικού κόσμου προβαίνουν σε δωρεές για τα άτομα που πλήττονται απ’την καταπάτηση των δικαιωμάτων… Τέλος, ενδιαφέρον επιδεικνύουν και οι υπερεθνικοί οργανισμοί (ΟΗΕ, Ουνέσκο, Διεθνής Αμνηστία, Διεθνή Δικαστήρια ). Παρόλα αυτά τα ανθρώπινα παραβιάζονται τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον υπανάπτυκτο κόσμο, πιο πολύ βεβαίως στον τελευταίο.

ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΔΕΩΔΗ

Τα ανθρώπινα ιδεώδη είναι τα εξής:

  η αγάπη,

  η δικαιοσύνη,

 η ισότητα,

  η ισοτιμία,

  η ελευθερία,

  η δημοκρατία,

  η ειρήνη,

  η φιλία των λαών

  ο αλληλοσεβασμός,

  η απαλλαγή από ρατσιστικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

1.      Ατομικά δικαιώματα

  προσωπική ελευθερία,

  προσωπική ασφάλεια,

  ελευθερία της παιδείας,

  ελευθερία της θρησκείας,

  απαραβίαστο της ιδιοκτησίας,

  ελευθερία του τύπου,

  απόρρητο των επικοινωνιών,

  άσυλο της κοινωνίας,

  δικαίωμα του «συνέρχεσθαι»,

  δικαίωμα του «συνετερίζεσθαι» και συνδικαλιστική ελευθερία

2.      Πολιτικά δικαιώματα

  δικαίωμα του πολίτη να εκλέγει και να εκλέγεται,

  δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε πολιτικά κόμματα, έκφραση πολιτικών απόψεων,

  δικαίωμα ελεύθερης συμμετοχής στη διοίκηση του κράτους.

3.      Κοινωνικά δικαιώματα

  μέριμνα του κράτους για τους πολίτες,

  ελεύθερη επιλογή εργασίας,

  προστασία του περιβάλλοντος κ.α.

ΤΡΟΠΟΙ  ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗΣ  ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Οι τρόποι με τους οποίους καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πολλοί:

Α. Στον υποανάπτυκτο κόσμο

Παραβίαση δικαιωμάτων των μειονεκτικών πληθυσμών (παραβίαση δικαιώματος ανεξιθρησκίας, στέρηση δικαιώματος μόρφωσης).

Φοβερή θνησιμότητα από έλλειψη πόσιμου νερού και φαρμάκων, από λιμούς, φυσικές καταστροφές, επιδημίες.

 Συνθήκες άθλιας διαβίωσης λόγω έλλειψης στέγης, οξύτατου υποσιτισμού και φτώχειας και τραγικά ποσοστά αναλφαβητισμού.

 Υψηλή κλίμακα ανεργίας και απάνθρωπες συνθήκες εργασίας.

Τρομοκρατία από παρακρατικές οργανώσεις.

Πόλεμοι (εμφύλιοι και τοπικοί) με χιλιάδες θύματα, κυρίως στον άμαχο πληθυσμό και γενοκτονίες.

 Διώξεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις για πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις, αλλά και χωρίς όριο, εξευτελισμοί και ταπεινώσεις των γυναικών (βιασμοί, σφαγιασμοί, λιθοβολισμοί).

Σεξουαλική κακοποίηση γυναικών και παιδιών.

        Έξαρση πορνείας.

 Δουλεμπόριο(παιδιών, γυναικών) και συνθήκες σκλαβιάς.

Β. Στον αναπτυγμένο κόσμο

  Χαμηλό επίπεδο βιωσιμότητας στο λεγόμενο «τέταρτο κόσμο» λόγω χαμηλών συντάξεων, παράνομων απολύσεων από την εργασία, ανεργίας, και φτώχειας.

  Υποχώρηση της κοινωνικής πολιτικής και ειδικότερα του κράτους πρόνοιας κυρίως σε θέματα παιδείας και υγείας.

  Ποσοτικοποίηση της παιδείας και της ψυχαγωγίας, αλλοίωση της πολιτιστικής ταυτότητας των μικρών εθνών.

  Παραβίαση του διεθνούς δικαίου από τα ισχυρά κράτη.

  Η καταπάτηση πολιτικών ελευθεριών και κυρίως του δικαιώματος του «εκλέγειν» και «εκλέγεσθαι», καθώς και της ελευθερίας διακίνησης ιδεών και έκφρασης πολιτικών αλλά και θρησκευτικών πεποιθήσεων. Παράνομες συλλήψεις, άδικες διώξεις, φυλακίσεις πολιτών εξαιτίας πολιτικών τους φρονημάτων, έντεχνη λογοκρισία, αδυναμία πολιτών να συμμετάσχουν στις πολιτικές αποφάσεις, που τους αφορούν, παραδικαστικά κυκλώματα, δημαγωγία και διαφθορά.

  Φυλετικές διακρίσεις και καταπάτηση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, υποτίμηση της γυναίκας και εκμετάλλευση του παιδιού. Ρατσισμός (φυλετικός και κοινωνικός).

  Άσκηση βίας (ψυχολογικής ή σωματικής) σε πολίτες με σκοπό την εκμηδένιση της προσωπικότητας τους και την επίτευξη ύπουλων στόχων, αδικίες, ανισότητες και αναξιοκρατικά φαινόμενα, που αναζωπυρώνουν τον κοινωνικό και φυλετικό ρατσισμό. Γενικότερα αποθέωση της βίας και εγκληματικότητας: ληστείες, κλοπές, τρομοκρατία, βιασμοί, πόλεμος.

  Απρόσωπες, ψυχρές και συμβατικές οι  σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

  Παραβίαση προσωπικών δεδομένων: παρακολούθηση της επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών, παραβίαση οικογενειακού-πανεπιστημιακού ασύλου, δυσφήμιση, λασπολογία και κιτρινισμός.

  Λογοκρισία και στέρηση της ελευθερίας του Τύπου και των άλλων μέσων ενημέρωσης. Συστηματική παραπληροφόρηση και έντεχνοι μηχανισμοί προπαγάνδας, που ευνοούν τη χειραγώγηση του κόσμου. Έλεγχος των ΜΜΕ για διοχέτευση της κυρίαρχης ιδεολογίας.

  Έλλειψη σεβασμού στη φύση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, αλλοίωση οικιστικού περιβάλλοντος.

  Ανυπαρξία: αξιοκρατίας, ισοπολιτείας, ίσων ευκαιριών σε μόρφωση, περίθαλψη, ασφάλιση. Έλλειψη ισονομίας.

  Ανεργία.

  Παραπληροφόρηση.

ΑΙΤΙΑ  ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗΣ  ΤΩΝ  ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Α. Στον υποανάπτυκτο κόσμο

  Το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η οικονομική και επιστημονικοτεχνολογική υπανάπτυξη.

 Η απουσία ελέγχου των γεννήσεων και ο συνακόλουθος υπερπληθυσμός.

  Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Πολλοί είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους και συχνά γίνονται θύματα εκμετάλλευσης και χειραγώγησης.  Ο φανατισμός, η υποταγή στις αρχές της φυλής, οι επιταγές της εθνότητας και οι ιεροί κανόνες νομιμοποιούν εγκλήματα και κάθε μορφή εξευτελισμού.

  Οι αυταρχικές δομές των πολιτικών συστημάτων όπως είναι κυρίως οι δικτατορίες.

Β. Στον αναπτυγμένο κόσμο

 Η επικράτηση της κερδοσκοπίας λόγω της υλικοευδαιμονιστικής αντίληψης της ζωής στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας καπιταλιστικής οικονομίας, όπου κυριαρχούν οι νόμοι της αγοράς, η αυθαιρεσία και η αλόγιστη εκμετάλλευση της φύσης και του ανθρώπου. Σε  μια τόσο ανταγωνιστική πραγματικότητα κυριαρχεί η ατομικιστή συμπεριφορά και προτάσσεται το ατομικό συμφέρον σε βάρος του κοινού καλού.

  Η κρίση του ανθρωπισμού και η έκπτωση των ιδανικών μέσα σε ένα περιβάλλον τεχνοκρατίας και υπερεξειδίκευσης που αλλοτριώνει τον άνθρωπο ηθικά και ηθικοπνευματικά, με συνέπεια τη συναισθηματική αναλγησία για το συνάνθρωπο και τα  έντονα ψυχολογικά προβλήματα (μίσος, ζηλοφθονία, συμπλέγματα κατωτερότητας).

  Η περιθωριοποίηση ατόμων και ομάδων από την πολιτεία και την κοινωνία λόγω της επικράτησης του φανατισμού και των ρατσιστικών κινημάτων που κατευθύνονται από πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους λόγω της αθρόας (λαθρο)μετανάστευσης.

  Η δύναμη της τεχνολογίας, την οποία εκμεταλλεύονται οι οικονομικά πολιτικά ισχυροί, για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα τους (π.χ. διαφήμιση, παρακολούθηση μέσω δορυφόρων, κινητής τηλεφωνίας κ.ά.).

  Η αστικοποίηση και η κοινωνία της ταχύτητας με αποτέλεσμα να γίνεται η ζωή αγχώδης/αβίωτη και να κυριαρχεί η αδιαφορία για κάθε μορφή παραβίασης δικαιωμάτων.

  Η κρίση των φορέων παιδείας και κοινωνικοποίησης. Ειδικότερα:

  Η ελλιπής αγωγή από την οικογένεια λόγω υπερπροστασίας ή άκριτου φιλελευθερισμού ευνοεί την εκδήλωση επιθετικότητας και αντικοινωνικής συμπεριφοράς από μέρους του νέου, αλλά και την ατροφία του πνεύματος που επιτρέπει τη χειραγώγηση του ατόμου.

  Το σχολείο προσφέρει εκπαίδευση και όχι παιδεία, με συνέπεια οι νέοι να μην αποκτούν ουσιαστικές αξίες για τη ζωή τους και να μην κοινωνικοποιούνται θετικά.

  Τα Μ.Μ.Ε υπερβάλλουν πρότυπα αντικοινωνικά, ενώ με τα χαμηλής ποιότητας προγράμματα οδηγούν το δέκτη, σε πνευματική νάρκωση και σε άκριτη αποδοχή της νοσηρής πραγματικότητας, τη στιγμή που οι διανοούμενοι αδιαφορούν ή δεν καταφέρνουν να αφυπνίσουν τον κόσμο.

  Η αρχομανία των πολιτικών, που μετέρχονται κάθε μέσο, προκειμένου να επικρατήσουν στην πολιτική σκηνή, η αδυναμία επίλυσης των προβλημάτων που καταλήγουν σε κοινωνικά αδιέξοδα λόγω της ανεπάρκειας ή της απουσίας πολιτικής βούλησης, η εδραίωση της ατιμωρησίας και η γιγαντιαίων διαστάσεων διαπλοκή και πολιτική σήψη.

  Η επεκτατική πολιτική ισχυρών κρατών (πόλεμοι, πυρηνική απειλή, παραβίαση δικαιώματος αυτοδιάθεσης λαών).

  Ρατσιστικά κινήματα ιδεολογίες που κατευθύνονται από πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους.

  Οι αυξανόμενες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες.

  Έλεγχος από οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα.

ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΗΜΕΡΑ

Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

     Ποτέ άλλοτε δεν σημειώθηκε τέτοια πρόοδος αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα είτε με την έννοια της κατοχύρωσης τους είτε με την έννοια της ευαισθητοποίησης προς αυτά. Ζούμε στον «αστερισμό» των δικαιωμάτων, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τα ακόλουθα:

  Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν πλέον παγκόσμια αξία και δεν είναι «εσωτερική υπόθεση» του κάθε κράτους.

  Ο Ο.Η.Ε. αναγορεύεται σε παγκόσμιο θεσμικό προστάτη των δικαιωμάτων. Αυτό, επί παραδείγματι, γίνεται αισθητό από τη δράση της UNICEF,της UNESCO,του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης κ.ο.κ.

  Οι δημοκρατικά οργανωμένες κοινωνίες αναγνωρίζουν και κατοχυρώνουν τα δικαιώματα των πολιτών. Συγκεκριμένα, η Ε.Ε. στηρίζει την καθολίκευση και προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

  Οι ανεξάρτητες και μη κυβερνητικού χαρακτήρα οργανώσεις ασκούν πίεση στους ισχυρούς της γης και μάχονται για την ευαισθητοποίηση του κόσμου: Η Διεθνής Αμνηστία στοχεύει στην αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων και στην κατάργηση των βασανιστηρίων και της θανατικής ποινής, οι Γιατροί χωρίς σύνορα προσφέρουν ανιδιοτελώς τις υπηρεσίες τους σε περιπτώσεις πολέμου, οι οικολογικές οργανώσεις, όπως η WWF  και η Greenpeace.

  Τα Μ.Μ.Ε. ενημερώνουν και καταγγέλλουν τυχόν παραβάσεις.

  Φορείς όπως η εκκλησία, ο καλλιτεχνικός κόσμος και οι διανοούμενοι προσπαθούν να αφυπνίσουν τον κόσμο, με συναυλίες, διεξαγωγή εράνων και μαχητική αρθρογραφία. Μεμονωμένα άτομα δρουν οικειοθελώς με γνώμονα τον άνθρωπο και η οικογένεια μαζί με το σχολείο αποσκοπούν στην κοινωνικοποίηση και διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών. 

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

      Ωστόσο, τα δικαιώματα των πολιτών σε μια εποχή πληροφόρησης, ανόδου του βιοτικού επιπέδου, ανύψωσης της πνευματικής στάθμης και επικράτησης των κρατών δικαίου,  δυστυχώς καταπατούνται, παραβιάζονται και μάλιστα κατάφωρα. Η παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι πιο έντονη  και ωμή στις υπανάπτυκτες χώρες, αλλά παρατηρείται και στις προηγμένες οικονομικά και πολιτικά χώρες της Δύσης.

Σε γενικές γραμμές, οι ευάλωτες/ευπαθής ομάδες σε παραβιάσεις δικαιωμάτων είναι οι εξής:

 Τα παιδιά που είναι φύσει και θέσει ανυπεράσπιστα.

  Οι γυναίκες που είναι θύματα ριζωμένων προκαταλήψεων και συντηρητισμού.

  Τα άτομα με ειδικές ανάγκες που γίνονται αντικείμενα περιφρόνησης.

  Οι ηλικιωμένοι που είναι φύσει και θέσει ανήμποροι.

  Κάθε άτομο ή μειονότητα που λόγω ιδιαιτερότητας ή διαφορετικότητας βιώνει το περιθώριο: Τσιγγάνοι , ομοφυλόφιλοι, ιερόδουλες, φυλακισμένοι, ναρκομανείς.

  Οι φτωχοί που είναι αποκλεισμένοι από τις ευκαιρίες που παρέχει η σημερινή κοινωνία.

  Το φυσικό περιβάλλον και τα κατατρεγμένα ζώα.

ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ:

• Περιφρονείται η προσωπικότητα του ανθρώπου και εξευτελίζεται.

• Κλονίζεται η ελευθερία και η αξιοπρέπεια του ατόμου και επικρατεί η δυσπιστία και η καχυποψία, που κηλιδώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

• οξύνεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός, που προσβάλλει την έννοια της αξιοκρατίας και της ισοτιμίας.

• απουσιάζει η συνεργασία, η κατανόηση και η αλληλεγγύη, με αποτέλεσμα να παρατηρείται στασιμότητα και δυσχέρεια στην εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας.

• ενισχύονται τα αισθήματα μισαλλοδοξίας και αποθεώνεται η βία, η τρομοκρατία και άλλες μορφές αυταρχικής δύναμης, όπως η αναρχία,η αυθαιρεσία, που οδηγούν στην παραβίαση των ατομικών ελευθεριών.

• προκαλείται η έλλειψη εμπιστοσύνης στο συνάνθρωπο.

• μειώνεται το κύρος της χώρας και του κράτους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, καθώς  η κατάσταση αυτή της αποδιοργάνωσης  μέσα από την καταστρατήγηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων εμποδίζει τη διεθνή επικοινωνία.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

      Ο σεβασμός στον άνθρωπο και στα δικαιώματά του είναι ζήτημα ανθρωπιστικής και όχι τεχνοκρατικής προσέγγισης της ζωής. Η καθολίκευση των ανθρώπινων δικαιωμάτων προϋποθέτει ανθρώπους με πνευματικά, ηθικά και ψυχικά εφόδια, οι οποίοι δε ζουν παθητικά και συνειδητοποιούν την ευθύνη του ρόλου τους. Μόνον έτσι θα γίνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και «ανθρώπινα»  και «δικαιώματα».

Α. Στον υποανάπτυκτο κόσμο

  Στήριξη της προσπάθειας για ανασυγκρότηση και ανάπτυξη των χωρών του Τρίτου κόσμου από τα ισχυρά κράτη της Ε.Ε.  και τον Ο.Η.Ε. (αντίσταση στην κερδοσκοπία, παραγραφή των χρεών).

  Προσπάθεια εκδημοκρατισμού των λαών που ζουν σε διδακτορικά καθεστώτα.

  Ανθρωπιστική βοήθεια από παγκόσμιες μη κυβερνητικές οργανώσεις.

  Ευαισθητοποίηση του κόσμου από τα Μ.Μ.Ε., το σχολείο και τους διανοούμενους.

  Σταδιακή άνοδος του βιοτικού επιπέδου, με παράλληλη ανάπτυξη της οικονομίας.

Β. Στον αναπτυγμένο κόσμο

 Έμφαση στην ηθική καλλιέργεια των ατόμων και στην ανθρωπιστική παιδεία, που θα αναπτύξει τη συμπόνια, τη συνεργασία και θα εξαλείψει τη μισαλλοδοξία, ανάληψη της προσωπικής ευθύνης και υγιή λειτουργία των φορέων αγωγής : Βίωση θετικών προτύπων στην οικογένεια, θετική κοινωνικοποίηση και αξίες από το σχολείο, ευαισθητοποίηση του κοινού και στηλίτευση των παραβιάσεων από τα Μ.Μ.Ε., διαφώτιση του κοινού από του διανοουμένους.

 Καλλιέργεια του πνεύματος κατανόησης, αμοιβαίας εμπιστοσύνης, αλληλοσεβασμού στις σχέσεις του πολίτη προς το κράτος αλλά και του ατόμου προς το άτομο.

  Πλήρης ενημέρωση και διαφώτιση της κοινής γνώμης όχι μόνο για τα δικαιώματα αλλά και για την υποχρέωση του κάθε πολίτη να αντιστέκεται στην αυθαιρεσία και να την καταγγέλλει δημόσια.

  Επαγρύπνηση όλων των πολιτών και αλληλεγγύη για τους ανθρώπους των οποίων τα δικαιώματα παραβιάζονται.

  Εδραίωση της γνήσιας δημοκρατίας που επιβάλλεται να  αποτελεί μέλημα τόσο των πολιτών (με σύσταση εθελοντικών οργανώσεων και πίεση στις κυβερνήσεις)  όσο και των πολιτικών (κοινωνική πολιτική προς τους αναξιοπαθούντες, δικαιότερη οργάνωση κοινωνίας , ευνομία, επιβολή δίκαιων ποινών).

  Υπεύθυνη χρήση της γνώσης και της τεχνολογίας από τους επιστήμονες και τα πολιτικά και οικονομικά κέντρα εξουσίας με γνώμονα τον άνθρωπο και όχι το κέρδος και τα εθνικά συμφέροντα.

  Παγκόσμια συμφωνία των κρατών για κοινή πολιτική στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προϋποθέτει τήρηση του διεθνούς δικαίου.

  Υγιής λειτουργία των διεθνών οργανισμών (Ο.Η.Ε.) 

ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Η κατοχύρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων συμβάλλει στην προώθηση και την εξέλιξη των ατόμων, γιατί τους διασφαλίζει τη δυνατότητα να:

• ζουν ελεύθερα και ανεξάρτητα, με σεβασμό της αυτοτέλειας της προσωπικότητάς τους.

• έχουν αξιοπρέπεια και ασφάλεια για να μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις, τις ιδέες, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

• παράγουν έργο χωρίς καταναγκασμούς, και να μαθαίνουν να συνεργάζονται και να συνυπάρχουν αρμονικά.

• διέπονται από σχέσεις αλληλοκατανόησης και αλληλεγγύης.

• Αποστασιοποιούνται από αντιθέσεις, ανταγωνισμούς, οξύτητες, πάθη.

• προστατεύονται από άνομα συμφέροντα, από την καχυποψία και την απάτη, που δημιουργεί το χρησιμοθηρικό πνεύμα και η ωφελιμιστική διάθεση της εποχής.

• βιώνουν μέσα στο κράτος με πνεύμα γαλήνης, δημοκρατικότητας, ελευθερίας, αρετές που προάγουν το ενδιαφέρον στα κοινά.

 β. Τι συμβαίνει στην εποχή μας- η παιδική εκμετάλλευση

• Παιδιά θύματα του λεγόμενου «trafficking»:  Με τον όρο αυτό νοείται η μετακίνηση ενός παιδιού με σκοπό την εκμετάλλευση διά της βίας και της πλάνης. Επηρεάζει κυρίως τα φτωχότερα παιδιά και οικογένειες. Η χρήση παιδιών ως εμπορικού αντικειμένου για εργασία ή σεξ είναι μια κερδοφόρα διεθνής επιχείρηση. Σε όλο τον κόσμο υπολογίζεται ότι 1,2 εκατομμύρια παιδιά είναι θύματα διακίνησης κάθε χρόνο. Σε μερικές περιπτώσεις τα παιδιά απάγονται ή κλέβονται, πιο συχνά όμως η ιστορία ξεκινά με ψεύτικες  υποσχέσεις. Οι έμποροι υπόσχονται στα νεαρά θύματά τους, κορίτσια των 12 χρόνων, μια καλύτερη ζωή σε άλλη χώρα. Οι γονείς, που επιθυμούν κάτι καλύτερο για τα παιδιά τους, εξαπατώνται με την ελπίδα μιας αξιοπρεπούς εργασίας και καλύτερης εκπαίδευσης. 

• Παιδιά θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης: Σχεδόν 1 εκατομμύριο παιδιά (κυρίως κορίτσια, αλλά και σημαντικός αριθμός αγοριών) πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης κάθε χρόνο από την -πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων- σεξουαλική βιομηχανία. Η εμπορική σεξουαλική εκμετάλλευση των παιδιών τροφοδοτείται από την τοπική ζήτηση, με το σεξουαλικό τουρισμό να αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος του προβλήματος. Όμως, το διαδίκτυο έχει τη δυνατότητα να προωθεί το σεξουαλικό τουρισμό και την παιδική πορνογραφία σε όλο τον κόσμο και αυτό συνιστά αιτία ανησυχίας. 

• Παιδιά σε εξαναγκαστική εργασία ή δουλεία: Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO), 246 εκατομμύρια παιδιά πέφτουν θύματα  εκμετάλλευσης σε διάφορες μορφές παιδικής εργασίας.  Τα 180 περίπου εκατομμύρια από αυτά εργάζονται σε επιβλαβείς ή επικίνδυνες εργασίες, όπως ορυχεία και εργοστάσια, ή εκτίθενται σε επικίνδυνες ουσίες, όπως χημικά και γεωργικά εντομοκτόνα. Σχεδόν τα 5,7 εκατομμύρια από αυτά τα παιδιά εργάζονται σε ιδιαίτερα αποτρόπαιες συνθήκες, όπως η δουλεία και η εξαναγκαστική εργασία.

• Παιδιά-στρατιώτες: Παιδιά  στρατολογούνται με τη βία από τοπικές αντάρτικες παραστρατιωτικές   ομάδες, εκπαιδεύονται, εξοπλίζονται και μετατρέπονται, παρά τη μικρή τους  ηλικία, σε μαχητές, που αναλαμβάνουν και αποστολές θανάτου. 

• Παιδιά και ενδοοικογενειακή βία: Πλήττει ιδίως τις δυτικές κοινωνίες, όπου γονείς ξεσπούν στα παιδιά τους κακοποιώντας τα. Τα παιδικά τραύματα αποτελούν αφετηρία για την εμφάνιση αποκλίνουσας συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσής τους

γ. Αιτίες της εκμετάλλευσης των παιδιών

• Το ίδιο το οικογενειακό περιβάλλον: Άνεργοι εξαθλιωμένοι γονείς,

απαξιωμένοι κοινωνικά και επαγγελματικά εξωθούν τα παιδιά τους σε

εργασία ή τα κακοποιούν.

• Το οργανωμένο έγκλημα:  Εγκληματικές συμμορίες –τοπικές ή διεθνείς- ακολουθώντας τη λογική του κέρδους δε διστάζουν να  χρησιμοποιήσουν τα παιδιά, που άλλωστε συγκινούν, για να αποκτήσουν "εύκολο χρήμα".

• Η έλλειψη κρατικής κοινωνικής πρόνοιας για το παιδί, κυρίως σε

αναπτυσσόμενα κράτη.

• Οι παραδοσιακές αντιλήψεις – σε κάποιες κοινωνίες- και  το έντονο βιοποριστικό πρόβλημα που καθιστούν αποδεκτή και αναγκαία την παιδική εργασία.

• Το φτηνό εργατικό κόστος των παιδιών, που άλλωστε δε διαμαρτύρονται και δε διεκδικούν.

δ. Τι απαιτείται για την αντιμετώπιση του προβλήματος

• Εκπαίδευση των παιδιών και των γονέων για τους κινδύνους και τα κυκλώματα της  εμπορίας παιδιών. 

• Εξασφάλιση μόρφωσης και εκπαιδευτικών ευκαιριών για όλα τα παιδιά, κυρίως για όσα ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

• Καταπολέμηση της φτώχειας μέσω εισοδηματικών προγραμμάτων για φτωχές οικογένειες, ώστε να καταστούν λιγότερο ευάλωτες. 

• Πρόσβαση σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης για παιδιά που έχουν ξεφύγει από την εκμετάλλευση. 

• Επανένωση των παιδιών με τις οικογένειές τους. 

• Συμβουλευτική και υποστήριξη στα παιδιά - θύματα. 

• Λήψη  νομικών και πρακτικών μέτρων για να εξαλειφθεί η διακίνηση παιδιών, εκμετάλλευση παιδιών, η εξαναγκαστική εργασία ή   δουλεία παιδιών και η χρήση παιδιών ως στρατιωτών.

• Επανένταξη και αποκατάσταση των παιδιών–θυμάτων: τέτοια παιδιά-θύματα χρειάζονται κατάλληλες υπηρεσίες, για να ξεφύγουν και να επανέλθουν σε ασφαλές περιβάλλον. 

Ποινή θανάτου

α. Ιστορικά

• Είναι η αυστηρότερη των ποινών. Βασίζεται στο αξίωμα του Μακιαβέλι ότι «η αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση είναι αυτή που στηρίζεται στο φόβο...»

• Στην αρχαιότητα προβλεπόταν και για τα ασήμαντα «αδικήματα». Οι νόμοι του Δράκοντος τιμωρούσαν με θάνατο ακόμα και την κλοπή λαχανικών

• Στους ρωμαϊκούς χρόνους προστέθηκαν οι μέθοδοι: σταύρωση, απαγχονισμός, στραγγαλισμός, αποκεφαλισμός, ενταφιασμός ζώντος...

• Στο Μεσαίωνα των ιεροεξεταστών επινοήθηκαν ακόμα φρικωδέστεροι

τρόποι: τροχός, διαμελισμός, τετραχισμός, πυρά...

• Πλέον η θανατική ποινή δεν ισχύει στη χώρα μας.

β. Επιχειρήματα υπέρ της θανατικής ποινής

• Είναι η μόνη ποινή που ταιριάζει σε στυγερούς εγκληματίες (δολοφόνους,

βιαστές, λαθρεμπόρους ναρκωτικών, όπλων ή σαρκός κ.λπ.).

• Εξαλείφει τον κίνδυνο υποτροπής στυγνών εγκληματιών που είναι αδύνατο να

σωφρονισθούν.

• Αποκαθιστά το αίσθημα του δικαίου για τους οικείους  των θυμάτων στυγνών  εγκλημάτων.

• Παραδειγματίζει και εκφοβίζει, με αποτέλεσμα να συμβάλει στον περιορισμό της

εγκληματικότητας.

γ.  Επιχειρήματα κατά της θανατικής ποινής

• Παραβιάζει το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στη ζωή και με τη βαναυσότητά της αντιβαίνει στην ανθρωπιστική φιλοσοφία που στηρίζει τον πολιτισμό μας.

• Χαρακτηρίζεται από εκδικητικότητα, κάτι που θεωρείται απαράδεκτο για τις  σύγχρονες αντιλήψεις περί ποινών και σωφρονισμού.

• Δεν έχει αποδειχθεί στατιστικά η συμβολή της στη μείωση της εγκληματικότητας. Επίσης, οι σκληροί εγκληματίες που θα έπρεπε να αποθαρρύνονται από την ισχύ της ποινής αυτής είτε δεν έχουν την πνευματική διαύγεια για να σταθμίζουν λογικά τις πράξεις τους είτε  περιμένουν τέτοιο  κέρδος από τα εγκλήματά τους, που το είδος της ποινής καταντά αδιάφορο γι’ αυτούς.

• Ο δικαστής γίνεται κριτής ζωής και θανάτου, πράγμα που  δεν ανήκει στην εξουσία οποιουδήποτε ανθρώπου.

• Είναι αμετάκλητη σε περίπτωση δικαστικής πλάνης.

• Μπορεί να εφαρμοσθεί ρατσιστικά (για εγκληματίες χαμηλής κοινωνικής τάξης, μετανάστες, μαύρους κ.λπ.) ή να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από ολοκληρωτικά καθεστώτα για τη θανάτωση αντιφρονούντων.

• Είναι, σε τελική ανάλυση, ένα «πυροτέχνημα» με το οποίο η Πολιτεία προσπαθεί, μέσω επίδειξης δύναμης, να καλύψει τις αδυναμίες της,  δίνοντας  «συγχωροχάρτι» στον εαυτό της, ενώ η ίδια έχει τεράστια ευθύνη για την έξαρση της βίας και της εγκληματικότητας στην κοινωνία.

• Το επιχείρημα, τέλος, που θέλει τη θανατική ποινή ως μέσο αποκλεισμού της πιθανότητας επανάληψης στυγνών εγκλημάτων δεν χρειάζεται αντεπιχείρημα.

Είναι τόσο απάνθρωπο και βάρβαρο, με αποτέλεσμα η απόρριψή του να γίνεται αυτόματα. 

• Το δίκαιο της πυγμής

α. Διευκρίνιση του όρου 

Στη φύση, ο κανόνας είναι να επιβάλλεται το ισχυρό  ζώο στο ανίσχυρο, πράγμα που εξασφαλίζει και την οικολογική ισορροπία. 

Βέβαια, ο φυσικός αυτός κανόνας δεν μπορεί και δεν  πρέπει να γίνει και κοινωνικός κανόνας. Ο άνθρωπος με τη βοήθεια της λογικής - που τον διαφοροποιεί από το ζωικό βασίλειο- εξελισσόμενος κοινωνικά και πολιτισμικά  θέσπισε νόμους και δικαιώματα, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, που - σε ευνομούμενες κοινωνίες - εξισώνουν τον ισχυρό με τον αδύνατο. 

Δυστυχώς, όμως, παρατηρούμε πολλά ακόμη δείγματα επιβολής και υποστήριξης του «δικαίου του ισχυρού» σε εθνικό και διεθνές επίπεδο

β. Φαινόμενα επιβολής του «δικαίου του ισχυρού» σε διεθνές επίπεδο

• η οικονομική διείσδυση και εκμετάλλευση του «Τρίτου  Κόσμου» από τα ισχυρά, βιομηχανικά αναπτυγμένα, κράτη 

• οι πολιτικές, διπλωματικές ή και στρατιωτικές επεμβάσεις των ισχυρών (στρατιωτικά και πολιτικά) στον «Τρίτο Κόσμο», με στόχο τη δρομολόγηση ανακατατάξεων που ευνοούν τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων

• η στήριξη από τη Δύση ολοκληρωτικών καθεστώτων στον «Τρίτο Κόσμο», που αποτελούν πιόνια τους στην άσκηση της διεθνούς πολιτικής τους 

• η αυθαιρεσία των υπερδυνάμεων της εποχής μας στην άσκηση της  εξωτερικής τους πολιτικής και η  παράκαμψη των διεθνών συμβάσεων και οργανισμών

• η αδιαφορία των βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών της  Δύσης για τις διεθνείς συμβάσεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος

γ. Φαινόμενα επιβολής του «δικαίου του ισχυρού» σε εθνικό και κοινωνικό  επίπεδο

• διάφοροι πολιτικοί και δημόσιοι λειτουργοί κάνουν κατάχρηση της θέσης και  της δύναμής τους 

• η διαπλοκή πολιτικής, οικονομικής και επικοινωνιακής ηγεσίας, που διαμορφώνει παρασκηνιακά το πολιτικό σκηνικό και το οικονομικό τοπίο με στόχο το κέρδος και την κυριαρχία στον ανταγωνισμό

• οι εργοδότες καταφέρνουν, εκμεταλλευόμενοι τη «δαμόκλειο σπάθη» της ανεργίας, να επιβάλουν εργασιακές συνθήκες εκμετάλλευσης των εργαζομένων

• στις ανεπτυγμένες χώρες πολλοί ντόπιοι εκμεταλλεύονται οικονομικούς πρόσφυγες από υπανάπτυκτες χώρες ως φτηνό και ανασφάλιστο εργατικό δυναμικό, που συνήθως απασχολείται σε ευκαιριακή ή  εποχική εργασία, σε ανθυγιεινά επαγγέλματα σε άσχημες συνθήκες, με χαμηλές αμοιβές.