ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ
ἐπιμελεία
τοῦ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ
-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Διδαγμένο
κείμενο
Ἀριστοτέλους
Πολιτικά Γ1, 1-4 / 6 / 12
Τῷ περὶ πολιτείας
ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ
πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν
πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον·
τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν,
ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων,
καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον
ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην
καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γὰρ
τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γὰρ τις ὅς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης
ὤν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης. Ὁ πολίτης οὐ τῷ οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν
(καὶ γὰρ μέτοικοι καὶ δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς
οἰκήσεως), οὐδ’ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες οὕτως ὥστε καὶ δίκην ὑπέχειν καὶ δικάζεσθαι
(τοῦτο γὰρ ὑπάρχει καὶ τοῖς ἀπὸ συμβόλων κοινωνοῦσιν)· […] πολίτης δ’ ἁπλῶς οὐδενὶ
τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς. […] Τίς μὲν οὖν ἐστιν
ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν· ᾧ γὰρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς,
πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν
πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν.
A. Από το κείμενο που σας δίνεται να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του
αποσπάσματος: «Τῷ περὶ πολιτείας
ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν … πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν».
Μονάδες 10
Β1. «Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις
τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον
ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν»: α) Ποια είναι η μέθοδος που σκοπεύει να εφαρμόσει ο Αριστοτέλης,
για να οδηγηθεί στον ορισμό της έννοιας της πόλης (Μονάδες 6) και β) με ποιον τρόπο
δικαιολογεί ο φιλόσοφος την εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθόδου (Μονάδες 4);
Μονάδες 10
Β2. «πολίτης δ’
ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς. […] ᾧ γὰρ
ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης
τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς»: Με βάση το παραπάνω απόσπασμα α) να αναζητήσετε τα κριτήρια
που είναι αναγκαία, κατά τον Αριστοτέλη, για τον ορισμό της έννοιας του πολίτη
(Μονάδες 8) και β) να παρουσιάσετε τα συστατικά στοιχεία που συνθέτουν την έννοια
της πόλης (Μονάδες 12).
Μονάδες 20
Β3. Ποια είναι η τοποθέτηση του ίδιου του Αριστοτέλη για τη σχέση
ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας;
Μονάδες 10
Β4. Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για
καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: ποιοτικός,
προσδιοριστικός, άφιξη, διαφήμιση, περιζήτητος, οπτική, εποχικός, παράταξη, θεσμοθέτηση,
σταθερότητα.
Μονάδες 10
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου