Τό ἐπικοινωνιακόν πλαίσιον τῆς ἐκθέσεως καί πάλι

Επιμελεία της

Γερακίνης Αλεξάνδρας

Άρθρο
Το άρθρο μπορεί να δημοσιευτεί σε σχολική εφημερίδα ή σε περιοδικό του σχολείου, σε πολιτική ή τοπική εφημερίδα.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα άρθρου

1. Καλύπτει θέματα γενικού  ενδιαφέροντος και δέκτης είναι το ευρύ κοινό.
2. Έχει πληροφοριακό χαρακτήρα.
3. Αφορμάται από ένα επίκαιρο γεγονός, το οποίο σχολιάζει και ερμηνεύει.
4. Ανήκει είτε στην ερμηνευτική δημοσιογραφία είτε στον επιστημονικό λόγο.
5. Χρησιμοποιείται η αναφορική λειτουργία της γλώσσας.
6. Απουσιάζει ο προσωπικός και οικείος τόνος. Το ύφος είναι ουδέτερο, αντικειμενικό και απρόσωπο και είναι γραμμένο συνήθως σε γ ενικό πρόσωπο.
7. Το άρθρο έχει τίτλο (ουδέτερος  ή με κάποιο σχόλιο αλλά σύντομος και περιεκτικός).
8. Ακολουθεί τη δομή της ανεστραμμένης πυραμίδας(τίτλος, περίληψη, ανάλυση).
9. Συνήθως είναι σύντομο ή τουλάχιστον πιο σύντομο από ένα δοκίμιο.
10. Το γραμματικό πρόσωπο του άρθρου: αν το άρθρο δημοσιεύεται σε σχολική εφημερίδα ή περιοδικό τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε α ενικό και πληθυντικό πρόσωπο και το ύφος μπορεί να είναι απλό και οικείο. Αν το άρθρο δημοσιεύεται σε πολιτική εφημερίδα τότε χρησιμοποιούμε γ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο και το ύφος είναι αντικειμενικό και ουδέτερο.
11. Ο λόγος του οφείλει να είναι ζωντανός ώστε να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
12. Το θέμα δηλώνεται στον πρόλογο (Με αφορμή ..........αποφάσισα να εκφράσω τις απόψεις/θέσεις μου σχετικά με ............). Ακολουθεί το κύριο μέρος το οποίο χωρίζεται σε παραγράφους και το άρθρο κλείνει με τον επίλογο στο οποίο παρουσιάζεται συνήθως ένα συμέρασμα ή κάποια λύση.

Επιστολή

Η επιστολή είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με ένα πρόσωπο που ζει μακριά και μπορεί να είναι φιλική ή επίσημη.
Επιστολές γράφουμε σε άτομα του φιλικού και συγγενικού μας περιβάλλοντος ή σε άτομα που κατέχουν κάποια αξιώματα. Ο σκοπός μιας επιστολής συνήθως είναι να πληροφορήσουμε για κάποιο γεγονός ή πρόβλημα, να εκφράσουμε απόψεις, σκέψεις ή συναισθήματα και να ανακοινώσουμε τις αποφάσεις μας ή να προτείνουμε λύσεις.

Δομή της επιστολής

1. Χωροχρονικό πλαίσιο: τόπος και χρόνος αποστολής(πάνω δεξιά).
2. Προσφώνηση: Φίλε Δημήτρη, Αξιότιμε κύριε(πάνω αριστερά)
3. Πρόλογος: η αφορμή της επιστολής, η παρουσίαση της ταυτότητας του αποστολέα και ο σκοπός του , σύντομη παρουσίαση του θέματος.
4. Κύριο μέρος: παρουσίαση και ανάλυση του θέματος
5. Επίλογος:  ανακεφαλαίωση και έκφραση ευχαριστιών, ελπίδας ή προσμονής για απάντηση
6. Αποφώνηση: Φιλικά, Με εκτίμηση
7. Υπογραφή: Γιώργος, Οι μαθητές του.....

Φιλική επιστολή

1. Προσφώνηση: Φίλε Γιάννη, Αγαπημένη μου Μαρία...
2. Περιεχόμενο της επιστολής: Αναφορά στην αφορμή της επιστολής, στο θέμα και στον σκοπό της επιστολής. (Σου γράφω με αφορμή το γράμμα που  μου έστειλες, τη συζήτηση που παρακολούθησα, ένα πρόβλημα που προέκυψε στο σχολείο.....για να μοιραστώ μαζί σου τις σκέψεις μου/τους προβληματισμούς μου, για να σου πω την άποψη μου, για να σε βοηθήσω.....).
3. Περιεχόμενο της επιστολής: Αναφορά στη φιλία και στο χαρακτήρα του δέκτη(μου έλειψε η φιλία μας , οι χρήσιμες συμβουλές σου, οι ωραίες συζητήσεις που κάναμε, αισθάνομαι οτι μπορείς να με καταλάβεις, σε νιώθω δικό μου άνθρωπο/ ξέρεις οτι σε εκτιμώ, εμπιστεύομαι την κρίση σου και τις απόψεις σου για το θέμα, γνωρίζω οτι και εσύ προβληματίζεσαι,ανησυχείς για το θέμα....). Η επιστολή χωρίζεται σε παραγράφους.
4. Κλείσιμο της επιστολής: Περιμένω με αγωνία την απάντηση σου, Θα με ενδιέφερε πολύ η άποψη σου, Σ' ευχαριστώ προκαταβολικά...
5. Αποφώνηση: Με αγάπη, φιλικά, με φιλικούς χαιρετισμούς...
6. Ύφος: Φιλικό, άμεσο, οικείο, ελεύθερο χωρίς τυπικότητες, χρήση α  β και γ προσώπου.

Επίσημη επιστολή

1. Προσφώνηση: Αξιότιμε/Σεβαστέ Κύριε Υπουργέ/Κύριε Δήμαρχε
2.  Περιεχόμενο της επιστολής:
   Αναφορά στην ταυτότητα του αποστολέα,στην  αφορμή της επιστολής, στο θέμα και στον σκοπό της επιστολής( Είμαστε η Γ τάξη του  3ου Λυκείου, το 15μελές συμβούλιο, αποφασίσαμε να σας στείλουμε αυτήν την επιστολή με αφορμή τις αλλαγές που εξαγγείλατε στο χώρο της παιδείας, γιατί γνωρίζουμε οτι είστε το πιο αρμόδιο άτομο, γιατί γνωρίζουμε την εμπειρία σας, τις γνώσεις σας, την ευαισθησία σας για το συγκεκριμένο θέμα...Σκοπός αυτής της επιστολής είναι......, Αποφασίσαμε να συντάξουμε αυτήν την επιστολή για να σας γνωστοποιήσουμε, να σας ανακοινώσουμε, να ζητήσουμε......)
3. Περιεχόμενο της επιστολής: Πρόκληση της θετικής στάσης του δέκτη: (εμπιστευόμαστε το ήθος, την εντιμότητα σας, το ενδιαφέρον σας,την ειλικρινή και ανιδιοτελή διάθεση σας), Προβολή της θετικής στάσης του αποστολέα:(ως νέοι που ενδιαφερόμαστε, προβληματιζόμαστε, ως μαθητές με ευαισθησίες που ανησυχούμε...), Έκφραση με ευγένεια των προτάσεων ή των διαμαρτυριών:(Επιτρέψτε μας/θα θέλαμε/θα επιθυμούσαμε να εκφράσουμε τις απόψεις μας/τις προτάσεις μας/τις διαφωνίες μας/τη διαμαρτυρία μας). Η επιστολή χωρίζεται σε παραγράφους και καλό είναι να υπάρχουν κάποιες προσφωνήσεις σε ορισμένες παραγράφους όπως: και εσείς γνωρίζετε οτι, μην ξεχνάτε οτι, συμφωνείτε και εσείς με τη θέση μας, θα θέλαμε να διευκρινίσουμε οτι, σας παρουσιάζουμε τα επιχειρήματα μας, κρίνουμε χρήσιμο να αναφέρουμε............
4. Κλείσιμο: Αναμένουμε τη θετική σας απάντηση, με την ελπίδα οτι...., ευελπιστώντας οτι, είμαστε βέβαιοι οτι θα ανταποκριθείτε θετικά .....Η πρόταση μας λοιπόν, το αίτημα μας.........
5. Αποφώνηση: Με εκτίμηση, με σεβασμό...
6. Ύφος: Τυπικό,σοβαρό, επίσημο που φανερώνει σεβασμό και εμπιστοσύνη, χρήση α, β και  γ προσώπου.

Ανακοίνωση, ομιλία, διάλεξη, εισήγηση

Είναι μια ανακοίνωση στην τάξη, η εκφώνηση ενός λόγου στη Βουλή των Εφήβων, σ' ένα συνέδριο, σε μια εκδήλωση,  στο Δήμο......
Η εισήγηση είναι προφορική η γραπτή ανακοίνωση πρότασης  και μπορεί να πάρει τη μορφή ομιλίας, επιστολής ή δημοσιεύματος.

Δομή προσχεδιασμένου λόγου

1. Προσφώνηση: Αγαπητοί συμμαθητές, αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί συμπολίτες, Κυρίες και Κύριοι......
2. Πρόλογος: αναφορά στην εκδήλωση, θέμα και πρόθεση: η σημερινή εκδήλωση αποτελεί ευκαιρία για......εκφράζω τη χαρά μου για τη διοργάνωση της εκδήλωσης αυτής, με αφορμή τη σημερινή εκδήλωση θα ήθελα να διατυπώσω τις σκέψεις μου για....., να μοιραστώ τις σκέψεις μου μαζί σας, να εκφράσω τους προβληματισμούς μου και την ανησυχία μου.....
3. Κύριο μέρος: χωρίζεται σε παραγράφους, γίνεται εκτενής χρήση του α προσώπου αλλά και του γ προσώπου, ο λόγος είναι ευθύς και μικροπερίοδος και αξιοποιούνται ερωτήσεις που χαρίζουν ζωντάνια στο λόγο. Καλό είναι να υπάρχουν εμβόλιμες προσφωνήσεις όπως: θα ήθελα να επισημάνω, πρόθεση μου είναι, ας αναλογιστούμε, ας μην ξεχνάμε/λησμονούμε οτι, συμφωνείτε και εσείς οτι, όπως και εσείς γνωρίζετε καλά, ξέρω οτι και εσείς έχετε τους ίδιους προβληματισμούς, οτι συμμερίζεστε τις ανησυχίες μου, θα ήταν σφάλμα/παράλειψη μου να μην αναφέρω οτι, είναι αναγκαίο/σημαντικό να ...
4. Επίλογος: Καταλήγουμε στο συμπέρασμα, από όλα όσα ειπώθηκαν προκύπτει, όλοι μας οφείλουμε να ..., είναι φανερό οτι, καλό θα ήταν λοιπόν, ευχή όλων είναι, συνοψίζοντας, τελειώνω την ομιλία μου/κλείνω με την ευχή, την ελπίδα, τη βεβαιότητα οτι......
5. Αποφώνηση: Σας ευχαριστώ....