Πρακτική ἐξάσκησις εἰς ἀδίδακτον κείμενον (ΜΕΡΟΣ Α')

ἐπιμελεία τοῦ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-πτυχιούχου κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

-μεταπτυχιακοῦ ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

 *** Επειδή θεωρώ ότι στις επόμενες πανελλήνιες εξετάσεις το αδίδακτον κείμενον θα είναι φιλοσοφικό, (Πρβλ ΕΔΩ) αρχίζω από τώρα μια σειρά αναρτήσεων με ερανισμένα κείμενα από το διαδίκτυον από αξιόλογους και πάρα πολλά καλούς τόπους για πρακτική άσκησιν των υποψηφίων της θεωρητικής κατευθύνσεως

Ἐν τούτῳ δὴ ἄν τις γενόμενος γνοίη οἷοι ἄρα ἐτύγχανον ὄντες τὴν ἀρετὴν οἱ Μαραθῶνι δεξάμενοι τὴν τῶν βαρβάρων δύναμιν καὶ κολασάμενοι τὴν ὑπερηφανίαν ὅλης τῆς Ἀσίας καὶ πρῶτοι στήσαντες τρόπαια τῶν βαρβάρων, ἡγεμόνες καὶ διδάσκαλοι τοῖς ἄλλοις γενόμενοι ὅτι οὐκ ἄμαχος εἴη ἡ Περσῶν δύναμις, ἀλλὰ πᾶν πλῆθος καὶ πᾶς πλοῦτος ἀρετῇ ὑπείκει. Ἐγὼ μὲν οὖν ἐκείνους [240e] τοὺς ἄνδρας φημὶ οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρας εἶναι, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς τε ἡμετέρας καὶ συμπάντων τῶν ἐν τῇδε τῇ ἠπείρῳ· εἰς ἐκεῖνο γὰρ τὸ ἔργον ἀποβλέψαντες καὶ τὰς ὑστέρας μάχας ἐτόλμησαν διακινδυνεύειν οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς σωτηρίας, μαθηταὶ τῶν Μαραθῶνι γενόμενοι.

Πλάτωνα, Μενέξενος, 240 d-e

***

Λεξιλογικά

ἐν τούτῳ: σ' αυτό το χρόνο, σ' αυτήν την εποχή

γίγνομαι ἐν τῷ χρόνῳ: ανατρέχω στο χρόνο

κολάζομαι: τιμωρώ, ταπεινώνω

ἵστημι τρόπαιον: στήνω σημείο νίκης

ὑπείκω: υποχωρώ

ἤπειρος: στεριά

***

Ασκήσεις γραμματικής

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

1.    γενόμενος: προστακτική αορίστου β, β' πληθ. // προστακτική παθητικού αορίστου, β' πληθ. (ίδια φωνή)

2.    γνοίη: να γραφτεί η προστακτική του αορίστου β' (ίδια φωνή)

3.    δύναμις: δοτική ενικού και πληθυντικού

4.    συμπάντων: γενική ενικού

Ασκήσεις συντακτικού

1.    Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση του κειμένου

2.    ἐκείνους τοὺς ἄνδρας οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρας εἶναι: Να αποδοθεί λόγος σε ευθύ.

Απάντησις των γραμματικών ασκήσεων:

1.    γένεσθε / γενήθητε

2.    -, γνῶθι, γνώτω, - , γνῶτε, γνόντων ή γνώτωσαν

3.    τῇ δυνάμει, ταῖς δυνάμεσι(ν)

4.    τοῦ σύμπαντος

Συντακτική ανάλυσις:

·        Ἐν τούτῳ δὴ ἄν τις γενόμενος γνοίη

·        οἷοι ἄρα ἐτύγχανον ὄντες τὴν ἀρετὴν οἱ Μαραθῶνι δεξάμενοι τὴν τῶν βαρβάρων δύναμιν καὶ κολασάμενοι τὴν ὑπερηφανίαν ὅλης τῆς Ἀσίας καὶ πρῶτοι στήσαντες τρόπαια τῶν βαρβάρων, ἡγεμόνες καὶ διδάσκαλοι τοῖς ἄλλοις γενόμενοι

·        ὅτι οὐκ ἄμαχος εἴη ἡ Περσῶν δύναμις,

·        ἀλλὰ πᾶν πλῆθος καὶ πᾶς πλοῦτος ἀρετῇ ὑπείκει.

·        Ἐγὼ μὲν οὖν ἐκείνους τοὺς ἄνδρας φημὶ οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρας εἶναι, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς τε ἡμετέρας καὶ συμπάντων τῶν ἐν τῇδε τῇ ἠπείρῳ·

·        εἰς ἐκεῖνο γὰρ τὸ ἔργον ἀποβλέψαντες καὶ τὰς ὑστέρας μάχας ἐτόλμησαν διακινδυνεύειν οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς σωτηρίας, μαθηταὶ τῶν Μαραθῶνι γενόμενοι.

Μετάφρασις βάσει της συντακτικής αναλύσεως:

·        Αν λοιπόν κάποιος ανατρέξει σ' αυτήν την εποχή θα καταλάβαινε

·        ποιοι τύχαινε να είναι ως προς την ανδρεία αυτοί που αντιμετώπισαν στο Μαραθώνα τη δύναμη των βαρβάρων και ταπείνωσαν την περηφάνια όλης της Ασίας και πρώτοι έστησαν τρόπαια νίκης κατά των βαρβάρων, αφού οδήγησαν και δίδαξαν στους άλλους

·        ότι δεν είναι ακαταμάχητη η περσική δύναμη

·        αλλά ότι κάθε πλήθος και κάθε πλούτος υποχωρεί στην αρετή.

·        Υποστηρίζω, λοιπόν, εγώ ότι εκείνοι οι άνδρες δεν είναι μόνο δημιουργοί των δικών μας σωμάτων αλλά και της ελευθερίας και της δικής μας και όλων αυτών (που ζουν) σ' αυτήν εδώ την ξηρά.

·        έστρεψαν λοιπόν την προσοχή τους σ' εκείνο το κατόρθωμα και τόλμησαν να διακινδυνεύσουν τις επόμενες μάχες για τη σωτηρία τους, αφού έγιναν μιμητές των Μαραθονομάχων.

Απάντησις εις την συντακτικήν άσκησιν:

1η. ἐκείνους τοὺς ἄνδρας οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρας εἶναι: → ὑμεῖς, ὦ ἄνδρες, οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων πατέρες ἔστε

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

·        Για τον Πλάτωνα, από το σχολικό βιβλίο

·        Για τον διάλογο «Μενέξενο»

Πηγή