ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2012 / ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡ.Κ.) – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ (ΜΕΡΟΣ ΣΤ’) (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ)

επιμελεία του

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗ

-φιλολόγου-

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ            ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ  ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ

•  «Χάτι Σερίφ» (1839)
• «Χάτι Χουμαγούν» (1856)
• θεωρητική ισονομία
• θρησκευτική ελευθερία                             ανάπτυξη εμπορίου –οικονομίας
• δημογραφική αύξηση ποντιακού πληθυσμού
• καλλιέργεια ελληνικής παιδείας
• ανάπτυξη της νεοελληνικής συνείδησης
• ποντιακός ελληνισμός από κρησφύγετα στα παράλια (καινούρια χωριά, εκκλησίες, σχολεία)
• έλεγχος εμπορίου Εύξεινου Πόντου και ενδοχώρας
• Τραπεζούντα ακμάζει ξανά

Η οικονομική ανάπτυξη

Ξυλεία

απέραντα δάση (έλατα, πλατάνια, πεύκα κ.α.)

Σινώπη, Τρίπολη, Κερασούντα, Τραπεζούντα, Σούρμενα

Κερασούντα : εργοστάσια ατμοπριόνων για ξυλεία από έλατα

Εξαγωγές λεπτοκαρυάς στο Αμβούργο, Τεργέστη, Ν. Υόρκη, Ρωσία

Αγροτική παραγωγή

σιτάρι, καλαμπόκι, κριθάρι, όσπρια, πορτοκάλια, γεώμηλα, εξαίρετα καπνά Αμισού και Μπάφρας

Τυροκομικά προιόντα : δημοφιλή στην Κωνσταντινούπολη κ.α.

Μεταλλευτική δραστηριότητα

Πλούσια κοιτάσματα αργύρου, χαλκού και μολύβδου στην οροσειρά του Παρυάδρου (Αργυρούπολη-Τρίπολη)

Βιοτεχνία – βιομηχανία

χρυσοχοΐα, σιδηρουργία, χαλκουργία, ναυπηγική

Εμπορική δραστηριότητα

(κυρία πλουτοπαραγωγική πηγή

εμπορικά κέντρα : Αμισός, Τραπεζούντα, Κερασούντα, Οδησσός, Βραΐλα, Νοβοροσίσκι, Σεβαστούπολη.

Νεότουρκοι προσπαθούν να περιορίσουν το εμπόριο των χριστιανών

συνεργασία χριστιανών με τοπικές μουσουλμανικές εθνότητες

Τα σπουδαιότερα εμπορικά κέντρα

Τραπεζούντα :

ως 1869 : 40% εμπορίου Περσίας κέρδος 200.000.000 φράγκα το χρόνο

ελληνικά εμπορικά υποκαταστήματα και πρακτορεία μεταφορών στη Ρωσία, Περσία, Αγγλία, Κωνσταντινούπολη, Μασσαλία κ.α.

εμπορικό σταυροδρόμι μεταξύ Δύσης και Ανατολής

μετά το 1869 (Διώρυγα Σουέζ) :  σταδιακή παρακμή

και μετά το 1883 τέσσερις ελληνικοί τραπεζικοί - εμπορικοί οίκοι Τραπεζούντας και υποκατάστημα Τράπεζας Αθηνών ελέγχουν οικονομία ανατολικού Πόντου. 

λιμάνι Αμισού : εξαγωγές καπνού κ.α.

1869 : 156 /214 επιχειρήσεις ελληνικές

Κερασούντα : εφοπλιστικοί - εμπορικοί οίκοι Κωνσταντινίδη, Κακουλίδη, Σούρμελη, Πισσάνη

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

• αποτέλεσμα της οικονομικής άνθησης
• επιχειρηματίες πρόσφεραν ποσά υπέρ θρησκευτικών, εκπαιδευτικών, φιλανθρωπικών ιδρυμάτων
• αξιόλογοι επιστήμονες για ειδίκευση σε πανεπιστήμια Ευρώπης, για να μεταφέρουν νέες επιστημονικές μεθόδους διδασκαλίας.

• Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας
• ίδρυση 1682 από Σεβαστό Κυμινήτη
• λειτούργησε μέχρι το 1922
• έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πνευματική-ηθική ανάπλαση -ανάπτυξη εθνικής συνείδησης.

• Τα στατιστικά στοιχεία
• αρχές 20ού αιώνα κάθε ποντιακό χωριό με σχολείο – εκκλησία
• στατιστική Παναρέτου (1913): 697.000 ΄Ελληνες
• Γ. Λαμψίδης : 1.890 εκκλησίες, 22 μοναστήρια, 1.647 παρεκκλήσια, 1.401 σχολεία με 85.890 μαθητές

• Το ελληνικό τυπογραφείο
• 1880 Τραπεζούντα
• ανάπτυξη εθνικής συνείδησης - προετοιμασία για αντικατάσταση οθωμανικού καθεστώτος από ελεύθερο - δημοκρατικό πολίτευμα.

• Η πατριωτική δράση της αστικής τάξης
• οι αστοί πρωτεργάτες στον αγώνα για ελευθερία
• πατριωτική δράση (από ρωσο-οθωμανικό πόλεμο 1828-1829 ως κρητική εξέγερση 1866-67)
• εθελοντική συμμετοχή των Ποντίων αγωνιστών στους ελληνο-οθωμανικούς πολέμους
• οικονομική ενίσχυση υπέρ των αγώνων (1912 : 12.000 λίρες ΄Ελληνες Σαμψούντας στο ελληνικό Ναυτικό)

• Η εχθρική πολιτική των Νεοτούρκων και η απόφαση για δημιουργία αυτόνομης Ποντιακής Δημοκρατίας
• δυσμενή οικονομικά, εκπαιδευτικά, στρατιωτικά και θρησκευτικά μέτρα
• αντίθεση με εξαγγελίες Προέδρου Η.Π.Α. Γ. Ουίλσον(αυτοδιάθεση λαών)
• Πόντιοι (κυρίως Διασποράς) αποφασίζουν να αγωνιστούν για Ποντιακή Δημοκρατία

ΑΓΩΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (1917-1922)

Πρωτεργάτες

΄Ελληνες Διασποράς :

Κ. Κωνσταντινίδης (Μασσαλία)

Β. Ιωαννίδης και Θ. Θεοφύλακτος (Βατούμ)

Ι. Πασσαλίδης (Σοχούμ)

Λ. Ιωαννίδης και Φ. Κτενίδης (Κρασνοντάρ)

΄Ελληνες ιστορικού Πόντου :

μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος

μητροπολίτης Αμάσειας Γερμανός Καραβαγγέλης

Η ρωσική κατοχή και η προεδρία του Χρύσανθου (Απρίλιος 1916-Φεβρουάριος 1918)

Απρίλιος του 1916 (λίγο πριν από ρωσική κατοχή) : παράδοση Τραπεζούντας από Τούρκο Βαλή Μεχμέτ Τζεμάλ Αζμή μπέη στο μητροπολίτη Χρύσανθο.

Χρύσανθος δεκτός από Ρώσους - προξενικούς εκπροσώπους (συνετή πολιτική προς μουσουλμάνους)

δίχρονη προεδρία Χρύσανθου : δημοκρατία – αρμονική συμβίωση χριστιανών και μουσουλμάνων

Φεβρουάριος 1918 :  ρωσικός στρατός εγκαταλείπει Τραπεζούντα

Ο Πόντος υπό την κατοχή των Νεοτούρκων

Οι διώξεις και οι πρώτες προσπάθειες των Ποντίων για την ίδρυση κράτους (1917)

Διώξεις Νεοτούρκων εναντίον Ποντίων

φυγή Ελλήνων ανατολικού Πόντου -Καρς προς Ρωσία (εμφύλιος)

Ιούλιος 1917, Ταϊγάνιο: Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο Ελλήνων Ρωσίας: εκλογή Κεντρικού Συμβουλίου για δημιουργία ανεξάρτητου Ποντιακού Κράτους (προσωρινή έδρα το Ροστόβ)

Πόντιοι Διασποράς οργανώνονται : Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Βόλος, πόλεις εξωτερικού.

Η δράση του Κ. Κωνσταντινίδη (Μασσαλία)

υπομνήματα προς συμμαχικές δυνάμεις

χάρτης με σύνορα προτεινόμενης ποντιακής δημοκρατίας (και καρτ-ποστάλ με γραπτό κείμενο)

Ρωσική επανάσταση (1917) ξεσηκώνει ΄Ελληνες Πόντου για εθνικό αγώνα

Φεβρουάριος 1918, Μασσαλία :  πρώτο παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο (τηλεγράφημα Κ. Κωνσταντινίδη προς Λ. Τρότσκι για υποστήριξη της Σοβιετικής ‘Ενωσης)

Η στάση της κυβέρνησης Βενιζέλου

αρχικά σύμφωνη με αγώνα και εθνικές διεκδικήσεις Ποντίων

αλλαγή στάσης Βενιζέλου στο Συνέδριο Ειρήνης (Παρίσι, Δεκέμβριος 1918) : 

Υπό την πίεση των δυνάμεων

Ελ. Βενιζέλος δεν συμπεριέλαβε Πόντο στις ελληνικές διεκδικήσεις

συμφώνησε να παραχωρηθεί στην Αρμενική Δημοκρατία (υπό ίδρυση)

Οι αντιδράσεις των Ποντίων          

• απογοήτευση - έντονες διαμαρτυρίες Ποντίων (συνέδρια Μπακού, Κρασνοντάρ, Βατούμ, Μασσαλία)
• τηλεγραφήματα ποντιακών σωματείων στο Παρίσι για να μεταπείσουν τον πρωθυπουργό

• ο Χρύσανθος στο Παρίσι
• Απρίλιος 1919 :  επίσκεψη μητροπολίτη Χρύσανθου στο Βενιζέλο στο Παρίσι
• διεξοδική ενημέρωση - απόφαση Βενιζέλου να ενισχύσει προσπάθειες Ποντίων
• έγκρισή του στο μητροπολίτη να συνεχίσει προσπάθεια ενημέρωσης των πολιτικών
• κατανόηση αντιπροσώπων για αιτήματα Ελληνοποντίων (εξαίρεση οι Άγγλοι) στην πρόταση του μητροπολίτη να γίνει ο Πόντος
• Πρόεδρος Η.Π.Α. Ουίλσον συμφωνεί με ανακήρυξη ανεξαρτησίας Πόντου υπό ελληνική εντολή
• ο Χρύσανθος στο Εριβάν
• επίσκεψη Χρύσανθου στο Εριβάν : διαπραγματεύσεις με Αρμένιους και μουσουλμάνους Πόντου για συνομοσπονδίας
• αμοιβαία καχυποψία - απώλεια πολύτιμου χρόνου

• Η Συνθήκη Φιλίας Μπολσεβίκων-Κεμάλ– Ενίσχυση του Κεμάλ
• Μάρτιος του 1921 : Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Μπολσεβίκων
• Οικονομική, στρατιωτική, ηθική ενίσχυση Κεμάλ >> συνέχιση επιχειρήσεων κατά Ποντίων
• υπερβολικές απαιτήσεις στη Συνδιάσκεψη Λονδίνου (δεν απορρίπτονται από συμμάχους)
• Οι πρωτοβουλίες του μητροπολίτη Αμάσειας Γερμανού
• 10 Μαρτίου 1921 : πρόταση μητροπολίτη Αμάσειας Γερμανού στον ΥΠΕΞ Μπαλτατζή για συνεργασία με Κούρδους και Αρμένιους εναντίον Κεμάλ
• κυβέρνηση Γούναρη δεν πήρε πρωτοβουλία >> απογοήτευση Ποντίων
• Δύο Συνέδρια (πρωτοβουλία Γερμανού Καραβαγγέλη) : Κωνσταντινούπολη (17 Αυγούστου 1921 ) - Αθήνα (4 Σεπτεμβρίου 1921)
• Η τελευταία προσπάθεια ποντοαρμενικής συνεργασίας – Η κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου
• αρχές 1922 :  τελευταία προσπάθεια ποντοαρμενικής συνεργασίας
• Αύγουστος 1922: αντεπίθεση Κεμάλ (με υποστήριξη μπολσεβίκων, Ιταλίας, Γαλλίας και σιωπηρή σύμπραξη Αγγλίας)>> κατάρρευση μετώπου
• καταδίκη σε θάνατο των πρωτεργατών του ποντιακού αγώνα
• Οι Πόντιοι της Ρωσίας
• 500.000 Πόντιοι στη Ρωσία
• 1918 : ομαδικές μετοικεσίες καταδιωγμένων Ποντίων στη Ρωσία >>> άνω 750.000
• Σήμερα : άνω των 500.000 Ποντίων (διατηρούν ελληνοποντιακές παραδόσεις)
• Η Συνθήκη της Λωζάννης 1923
• αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών >> τέλος ελληνικής παρουσίας στον Πόντο

Δ.3.Η ΜΕΘΟΔΕΥΜΕΝΗ ΕΞΟΝΤΩΣΗ (ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ) ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Χρονικά όρια και αριθμητικά δεδομένα

•           γενοκτονία Αρμενίων (1915)

•           μεθοδευμένη εξόντωση Ποντίων :  1916-1923.

•           θανατώθηκαν 353.000 από τους 697.000 Πόντιους του 1913 (πάνω από 50%)

         τρόποι εξόντωσης :  δολοφονίες σε  πόλεις και χωριά, εξορίες, φυλακές, τάγματα εργασίας(«αμελέ ταμπουρού»)

Σύγκριση με γενοκτονία Εβραίων

•           πολλά κοινά χαρακτηριστικά

         δύο βασικές διαφορές (Π. Ενεπεκίδης)

         καμία ιδεολογική, κοσμοθεωρητική ή ψευδοεπιστημονική θεμελίωση περί γενετικής, ευγονικής και αρίας ή σημιτικής φυλής

         Εξυπηρετούσε την πρακτική πολιτική σκοπιμότητα της εκκαθάρισης της Μ. Ασίας από το ελληνικό στοιχείο.

Η δεύτερη φάση των διωγμών

•           19 Μαίου 1919 : αποβίβαση Κεμάλ στη Σαμψούντα >>> οργάνωση β΄ φάσης διωγμών

Η ανταλλαγή και η διασπορά των Ποντίων

•           24 Ιουλίου 1923 : Συνθήκη Λωζάννης (σύνορο ο ‘Εβρος)

         30 Ιανουαρίου 1923 : σύμβαση Λωζάννης Περί ανταλλαγής των Πληθυσμών

         οι περισσότεροι Έλληνες ήδη είχαν εγκαταλείψει την περιοχή πριν από τη σύμβαση

Παρευξείνιος ελληνισμός :

         εξοντώθηκε (1914-1924) ή

         έφυγε προς Ευρώπη, Αμερική, Περσία (Ιράν), Σοβιετική ΄Ενωση, Ελλάδα.

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Δ.1. Οικονομική και πνευματική ανάπτυξη

1.         Ποια προνόμια παραχωρήθηκαν στους υπόδουλους ΄Ελληνες κατά τον 19ο αιώνα και ποιες ήταν οι θετικές συνέπειες των προνομίων αυτών για τον  Ποντιακό Ελληνισμό;

2.         Να αναφερθείτε στην οικονομική ανάπτυξη του Ποντιακού Ελληνισμού κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

3.         Η εκμετάλλευση του δασικού πλούτου του Πόντου κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

4.         Να αναφερθείτε στη γεωργική οικονομία, τη μεταλλευτική δραστηριότητα και την ανάπτυξη της βιοτεχνίας και βιομηχανίας του Πόντου κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

5.         Ποια ήταν η ανάπτυξη του διαμετακομιστικού εμπορίου του Πόντου κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

6.         Ποια ήταν η εμπορική δραστηριότητα στις κυριότερες εμπορικές πόλεις του Πόντου κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

7.         Να αναφερθείτε στην εμπορική ανάπτυξη της Τραπεζούντας κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

8.         Να αναφερθείτε στην εμπορική ανάπτυξη της Κερασούντας και της Αμισού κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

9.         Ποια ήταν η πνευματική δραστηριότητα των Ελλήνων του Πόντου κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου .

10.       Με ποιους τρόπους οι επιχειρηματίες του Πόντου  συνετέλεσαν στην πνευματική και καλλιτεχνική αναγέννηση της περιοχής κατά τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου ;

11.       Ποια ήταν η σπουδαιότερη ελληνική σχολή του Πόντου και ποια η προφορά της;

12.       Ποια ήταν τα σπουδαιότερα πνευματικά ιδρύματα του Πόντου και ποια η προφορά τους;

13.       Να αναφερθείτε στην πατριωτική δράση που ανέπτυξε η αστική τάξη του Πόντου κατά το 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ου.

14.       Πώς αντέδρασαν οι Έλληνες του Πόντου στην πολιτική που εφάρμοσαν οι νεοτουρκικές κυβερνήσεις απέναντί τους στις αρχές του 20ου αιώνα;

Δ.2. Αγώνες για τη δημιουργία μιας αυτόνομης Ποντιακής Δημοκρατίας (1917-1922)

15.       Ποιοι Πόντιοι Έλληνες  αναδείχθηκαν  πρωτεργάτες στους αγώνες για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής δημοκρατίας;

16.       Πώς διοικήθηκε η Περιοχή της Τραπεζούντας από τον Απρίλιο του 1916 έως τον Φεβρουάριο του 1918;

17.       Ποιες ήταν οι άμεσες συνέπειες της αποχώρησης του ρωσικού στρατού από την Τραπεζούντα τον Φεβρουάριο του 1918;

18.       Πότε οργανώθηκε το Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας και ποιες αποφάσεις έλαβε;

19.       Ποιες πρωτοβουλίες ανέλαβαν οι Πόντιοι Έλληνες για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής δημοκρατίας από τον Ιούλιο του 1917 έως και το Φεβρουάριο του 1918;

20.       Ποια ήταν η δράση του Κ. Κωνσταντινίδη για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής δημοκρατίας;

21.       Ποια ήταν η στάση της ελληνικής κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Ποντιακό Ζήτημα στη διάρκεια του Συνεδρίου Ειρήνης στο Παρίσι και πώς αντέδρασαν οι Πόντιοι έως και τον Απρίλιο του 1919;

22.       Ποια ήταν η δράση του μητροπολίτη Χρύσανθου για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής δημοκρατίας;

23.       Ποιο πολιτικό γεγονός που λειτούργησε ως ταφόπετρα του ποντιακού ζητήματος κατά το 1921 και ποιες δυνατότητες έδωσε στον Κεμάλ;

24.       Ποια ήταν η δράση του μητροπολίτη Αμάσειας Γερμανού Καραβαγγέλη για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής δημοκρατίας κατά το 1921;

25.       Ποια ήταν η κατάληξη το 1922 της προσπάθειας των Ποντίων για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής δημοκρατίας;

26.       Να αναφερθείτε στην παρουσία του ποντιακού ελληνισμού στη Ρωσία.

Δ.3. Η μεθοδευμένη εξόντωση (γενοκτονία) των Ελλήνων του Πόντου

27.       Ποιος είναι ο τραγικός απολογισμός της μεθοδευμένης εξόντωσης των Ποντίων από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς ως το 1923 και με ποιους τρόπους πραγματοποιήθηκε η εξόντωση αυτή;

28.       Ποιες είναι οι διαφορές που παρουσιάζει η γενοκτονία των Ποντίων με τη γενοκτονία των Εβραίων κατά τον Π. Ενεπεκίδη;

29.       Πότε άρχισε η β΄ φάση των διωγμών εναντίον των Ελλήνων;

30.       Ποιες ρυθμίσεις επέβαλλαν η Συνθήκη και η Σύμβαση της Λοζάνης του 1923;

31.       Ποια ήταν η μοίρα των Ελλήνων του Πόντου κατά την περίοδο 1914-1924;

ΟΡΙΣΜΟΙ

Φροντιστήριο Τραπεζούντας :  Ήταν το σπουδαιότερο ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα του Πόντου. Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας, που είχε ιδρύσει το 1682 ο μεγάλος Τραπεζούντιος δάσκαλος του Γένους Σεβαστός Κυμινήτης και λειτούργησε παρά τις αντιξοότητες μέχρι το 1922, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πνευματική και ηθική ανάπλαση των Ελληνοποντίων και στην ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης.

Τυπογραφείο Τραπεζούντας :  Το ελληνικό τυπογραφείο, το οποίο εγκαταστάθηκε το 1880 στην Τραπεζούντα, συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης και την προετοιμασία ενός αγωνιστικού κλίματος για την αντικατάσταση του οθωμανικού καθεστώτος από ένα ελεύθερο και δημοκρατικό πολίτευμα.

Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο Ελλήνων Ρωσίας : Στις δύσκολες εκείνες στιγμές, Μετά την αποχώρηση των Ρώσων από την Τραπεζούντα και την επιστροφή της περιοχής στους Νεοτούρκους (Φεβρουάριος 1918), χιλιάδες ‘Ελληνες του ανατολικού Πόντου και του Καρς, για να γλιτώσουν από τις διώξεις από τους Νεότουρκους, πήραν το δρόμο της φυγής προς τη Ρωσία, η οποία δοκιμαζόταν τότε από εμφύλιο πόλεμο. Ο ξεριζωμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας ευαισθητοποίησε τους ‘Ελληνες της Ρωσίας, οι οποίοι ήδη από το Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο, τον Ιούλιο του 1917 στο Ταϊγάνιο αποφάσισαν την εκλογή Κεντρικού Συμβουλίου για τη δημιουργία ανεξάρτητου Ποντιακού Κράτους, με προσωρινή έδρα την πόλη Ροστόβ.

Α΄ Παγκόσμιο παν-ποντιακό Συνέδριο : ενώ στο Το πρώτο παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο, που οργανώθηκε στη Μασσαλία το Φεβρουάριο του 1918. Κατά τη διάρκειά του, ο ίδιος ο Κ. Κωνσταντινίδης, με τηλεγράφημα που έστειλε στον Λ. Τρότσκι, ζήτησε επίσημα την υποστήριξη της Σοβιετικής ΄Ενωσης, η οποία όμως, όπως απεδείχθη από τις εξελίξεις, δόθηκε στον Κεμάλ.

Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας Μπολσεβίκων-Κεμάλ (Μάρτιος 1921) :  Το πολιτικό γεγονός που λειτούργησε ως ταφόπετρα του ποντιακού ζητήματος ήταν η συνθήκη φιλίας και συνεργασίας που υπογράφηκε το Μάρτιο του 1921 ανάμεσα στους Μπολσεβίκους και τον Κεμάλ. Η συνθήκη αυτή έδωσε στον αδύναμο ως τότε Κεμάλ την οικονομική, στρατιωτική και ηθική δυνατότητα να συνεχίσει τις επιχειρήσεις του κατά των Ποντίων και, ακόμη, να εμφανιστεί στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου με υπερβολικές απαιτήσεις, που λόγω της ιστορικής συγκυρίας δεν απορρίφθηκαν από τις νικήτριες Δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι ήταν σύμμαχοι με τους ‘Ελληνες.

Συνέδρια  Κωνσταντινούπολης (17 Αυγούστου 1921) και Αθηνών (4 Σεπτεμβρίου 1921) : Μετά την αποτυχία της πρότασης του Γερμανού Καραβαγγέλη για συνεργασία με τους Κούρδους και τους Αρμένιους εναντίον του κινήματος του Κεμάλ (10 Μαρτίου 1921), οι Πόντιοι, απογοητευμένοι, με πρωτοβουλία του Γερμανού Καραβαγγέλη, διοργάνωσαν δύο Συνέδρια, στην Κωνσταντινούπολη στις 17 Αυγούστου 1921 και στην Αθήνα στις 4 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.

           

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

(με τη σειρά που αναφέρονται στο σχολικό βιβλίο)

Δ.1.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Έκδοση του Χάτι Σερίφ

Έκδοση του Χάτι Χουμαγούν

ως το 1869      Τραπεζούντα : ελέγχει το 40% του εμπορίου της Περσίας Τραπεζούντα : το εμπόριο αποφέρει κέρδος 200.000.000 φράγκα το χρόνο

λειτουργία διώρυγας του Σουέζ

μετά το 1869   σταδιακή παρακμή λιμανιού Τραπεζούντας

και μετά το 1883         Τραπεζούντα : τέσσερις ελληνικοί τραπεζικοί - εμπορικοί οίκοι και το υποκατάστημα της Τράπεζας Αθηνών ελέγχουν την οικονομία του ανατολικού Πόντου.

Αμισός : 156 στις 214 επιχειρήσεις είναι ελληνικές

ίδρυση Φροντιστηρίου Τραπεζούντας από το Σεβαστό Κυμινήτη

στατιστική Παναρέτου : 697.000 ΄Ελληνες κάτοικοι στον Πόντο – στατιστική Λαμψίδη

ίδρυση ελληνικού τυπογραφείου στην Τραπεζούντα

ρωσο-οθωμανικός πόλεμος (συμμετοχή Ποντίων)

κρητική εξέγερση (συμμετοχή Ποντίων)

΄Ελληνες της Σαμψούντας προσφέρουν 12.000 λίρες στο ελληνικό Ναυτικό

Δ.2. ΑΓΩΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (1917-1922) 

1916 Απρίλιος παράδοση της Τραπεζούντας από τον Τούρκο Βαλή Μεχμέτ Τζεμάλ Αζμή μπέη στο μητροπολίτη Χρύσανθο – έναρξη ρωσικής κατοχής

1918 Φεβρουάριος      ο ρωσικός στρατός εγκαταλείπει την Τραπεζούντα

1917   Ιούλιος Ταϊγάνιο: Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο Ελλήνων Ρωσίας : εκλογή Κεντρικού Συμβουλίου για δημιουργία ανεξάρτητου Ποντιακού Κράτους (προσωρινή έδρα το Ροστόβ)

1918  Φεβρουάριος     Μασσαλία :  πρώτο παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο (τηλεγράφημα Κ. Κωνσταντινίδη προς Α. Τρότσκι για υποστήριξη της Σοβιετικής ‘Ενωσης)

1918 Δεκέμβριος        Παρίσι : έναρξη Συνεδρίου Ειρήνης – ο Βενιζέλος δεν συμπεριλαμβάνει τον Πόντο στις ελληνικές διεκδικήσεις – συμφωνεί να παραχωρηθεί στην υπό ίδρυση Αρμενική Δημοκρατία

1919 Απρίλιος επίσκεψη μητροπολίτη Χρύσανθου στο Βενιζέλο στο Παρίσι – αλλαγή στάσης Βενιζέλου

1921 Μάρτιος  Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας μεταξύ Μπολσεβίκων-Κεμάλ

10 Μαρτίου 1921        πρόταση μητροπολίτη Αμάσειας Γερμανού στον ΥΠΕΞ Μπαλτατζή συνεργασία με Κούρδους και Αρμένιους εναντίον Κεμάλ

17 Αυγούστου 1921    Συνέδριο στην  Κωνσταντινούπολη (πρωτοβουλία Γερμανού Καραβαγγέλη)

4 Σεπτεμβρίου 1921    Συνέδριο στην Αθήνα (πρωτοβουλία Γερμανού Καραβαγγέλη)

αρχές 1922      τελευταία προσπάθεια ποντοαρμενικής συνεργασίας

Αύγουστος 1922         αντεπίθεση Κεμάλ – μικρασιατική καταστροφή

ομαδικές μετοικεσίες καταδιωγμένων Ποντίων στη Ρωσία

24 Ιουλίου 1923          Συνθήκη της Λωζάννης

30 Ιανουαρίου 1923    Σύμβαση Λωζάννης Περί Ανταλλαγής των Πληθυσμών

Δ.3.

Η ΜΕΘΟΔΕΥΜΕΝΗ ΕΞΟΝΤΩΣΗ

γενοκτονία Αρμενίων

μεθοδευμένη εξόντωση Ποντίων (γενοκτονία)

19 Μαίου 1919            αποβίβαση Κεμάλ στη Σαμψούντα - οργάνωση β΄ φάσης διωγμών

24 Ιουλίου 1923          Συνθήκη της Λωζάννης

30 Ιανουαρίου 1923    Σύμβαση Λωζάννης Περί Ανταλλαγής των Πληθυσμών

Πηγή: rhopath.files.wordpress.com/